ConcepTueel - Universiteit Twente

derhandelde kennis. Dit werdwaargenomen tijdens de discussieover de duurzame ontwikkelingvan de Zeeuwse Delta. Aanhet begin van het proces waren deverschillende actoren het niet eensover wat het probleem en de bijbehorendeoplossing(en) waren.Echter, gedurende het proces vanprobleemstructurering kwamenhun percepties over het probleemen de oplossingen nader tot elkaaren dit leidde uiteindelijk zelfs toteen overeenkomst tussen actoren,hetgeen een voorbeeld van uitonderhandeldekennis is.De ontwikkeling van het waterbeheervan een puur technische discussienaar ook een maatschappelijkediscussie, heeft consequentiesvoor de rol van betrokkenen in ditsoort processen. Dus ook voor ingenieursen de technische kennisdie zij bezitten. Ingenieurs zullenin dit soort complexe vraagstukkeneen veelzijdige rol moetenvervullen. Ingenieurs kunnenbruggen slaan tussen natuurwetenschapen sociale wetenschap.De producten en processen die zijontwerpen hebben namelijk zowelintrinsieke (fysische, chemischeen biologische) als relationele(functionele) eigenschappen [1] . Zijmoeten zich realiseren dat ze geensluitend bewijs hoeven te leveren,maar dat ze de best mogelijke kennisop dat moment leveren. Ookzullen ze zich moeten beseffendat zij zelf onderdeel zijn van hetmaatschappelijke debat.uiteen, maar waren niet alle relevanteactoren betrokken bij hetproces. Hierdoor konden de perceptiesook niet convergeren. Eenparticipatieve besluitvormingsaanpak,waarin actoren gestimuleerdworden om te reflecteren open bij te dragen aan de kennisbasis,leidt juist wel tot het convergerenvan percepties. In de casusvan de Zeeuwse Delta bestondenook verschillende divergerendeactorenpercepties. Tijdens dezecasus hebben we echter gezien datactoren leerden over één of meerdereelementen van het probleem(afbeelding 4). Dit cognitieve lerenresulteerde er uiteindelijk in dathoewel de percepties niet identiekwerden ze wel dichter bij elkaarkwamen.Ambiguïteit hoeft niet per definitienegatief ervaren te worden, hetkan ook kansen bieden voor verandering.Belangrijk hierbij is omhet doel van een project of procesop een open manier te formuleren.Hierdoor kan dit doel op meerderemanieren geïnterpreteerdworden en biedt het ruimte voorverschillende actoren om samente werken. Het gebruik van zogenaamdegrensobjecten (‘boundaryobjects’) kan hierbij helpen. Voorbeeldenvan deze grensobjectenzijn duurzaamheid, veerkracht enruimtelijke kwaliteit [2] .Gezamenlijk geformuleerde probleem-oplossingcombinatieVoor een complex, ongestructureerdprobleem leidt een analytischebesluitvormingsaanpak niettot een probleem-oplossing combinatiewaarover overeenstemmingbestaat bij verschillende actoren.Dit wordt geconcludeerd uit de casusover de effectbeoordeling vande Rotterdamse haven en uit hetvergelijkende experiment. Uit hetonderzoek blijkt ook dat een participatievebesluitvormingsaanpakwel leidt tot een gezamenlijk geformuleerdeprobleem-oplossingcombinatie, die tot stand komtdoor cognitief en strategisch leren(zie Afbeelding 5). Strategisch lerenvindt plaats wanneer actorenleren over hun positie in het netwerken hun afhankelijkheid vanandere actoren. Dit wordt geïllustreerddoor de Delta-casus enhet vergelijkende experiment. Inhet experiment formuleerden departicipatieve projectteams eengroeistrategie voor Schiphol doorde kennis en percepties van de relevanteactoren mee te nemen. Ditleidde tot overeenstemming, overde groeistrategieën, bij de verschil-Convergentie van perceptiesWe kunnen concluderen dat eenanalytisch besluitvormingsprocesde convergentie van actorenperceptiesniet stimuleert. Dezeaanpak neemt de verschillendedivergerende actorenperceptiesniet voldoende mee, waardoorkennisconflicten ontstaan en actorenlangs elkaar heen praten.Dit hebben we gezien in de casusvan de effectbeoordeling voor deRotterdamse haven. In deze casusliepen actorenpercepties sterkAfbeelding 4: Deelnemers tijdens één van de workshop voor de pilotTholen & St. Philipsland.20 - ConcepTueel dec. 2008