Klik hier voor het antwoord! - Thijs van der Zanden

Genealogie van Matijs Jan Mollen.bevond, omdat er een onderzoek liep naar de hoge kwarierkosten die er in Kempenland werden gemaakt.Centraal daarbij stond de afwikkeling van de rekeningen van de in 1681 overleden rentmeester van hetkwartier, Johan Smits. Diens vrouw, Magdalena van Bladel, wordt in die brief trouwens ook genoemd.Die is heet van de naald geschreven, op 3 december 1688, de dag van het gebeuren zelf, Beminde vaderstond er boven, "Soo aenstonts is een deel van ons quartier gerooft ende gebrant, onder andere dedorpen Bladel, Reusel, Hapert ende Knechsel, Lommel ende Bergeijck siet men noch branden ende sooaenstonts krijcht men brieven om met de verdere conterbutie (contrebutie) te spreken. 't Genedat voor ons miserabelste is dat sommige uijtstrooien (beweren), Gelijck als Hoppenbrouwers, denofficier tot Beeck, dat het de oorsaecke dat men tegen vrouw Smits heeft geageert. Oversulckx gelieft citocito (vlug vlug) aen Den Raet (Raad van State) bekent te maecken dat Haer Edel Mogende daer innegelieve te versien, oft UEdele moet sien dat wij van de boeren selfs in ons eijgen huijs vermoort endeverbrant werden (worden). Soo aenstonts krijge commissie (opdracht) om met de magistraet naerKleijnen Breugel te gaen om met den commandant te spreecken, alwaer het gro van't leger leijt (ligt). Ickheb Blaedel en Reusel tot een ashoop sien liggen. Maar siet dat Haer Edel Moogende in deesen roepversien, of wij werden van ons eijgen ingesetenen ende van andere dorpen gerooft ende gebrant. Vale(vaarwel), met haest ende niet sonder groote droefheijt, want het gaet hier of de werelt verginck".Beschrijfbrief uit Grote-BrogelNiet alleen in de brief zelf werd op spoed aangedrongen, ook op de 'enveloppe' (dicht gevouwen brief)gebeurde dat.Die had de volgende adressering:MonsieurMonsr. Herman Stockelmansin't groot koffij huis op hetbuijten hoff bij Sr. vander Poelin s'Graevenhaegecito citoPrt: (porto)Ook Stockelmans jr had geen tijd te verliezen. Naar hij zijn vader liet weten diende hij zich aanstondsnaar Kleine-Brogel te begeven om met de commandant der Fransen in onderhandeling te treden. Uit eenschrijven van een dag later, afkomstig van de Oirschotse stadhouder Jacob Nahuijs, wordt duidelijk datdat inmiddels was veranderd in Grote-Brogel. Inhoudelijk is dat schrijven even alarmerend als heteerste, dit stond er te lezen:"Wij hebben met droefheijt gesien en door onse conschap (Ingewonnen verklaring) verstaen dat deFransen het gehucht van de Schaft, het dorp Steensel, Kneghsel, Duijsel, Hapert, Bladel en Reuselhebben in assse geleght ende sijn van Reusel, de Postelse heij, langhs Eersel, Bergeijck en Lommelopgetrocken, op welcke plaetsen meede al groote brandt is gesien, sonder te weeten hoe het daer gesteltis. Ende hebben wij den brandt maer twee uuren van hier gesien, soo dat wij met de grootste droefheijtende ellende van de werelt desen dagh hebben door gebragt. Hoe met ons nogh sal aflopen is den grooteGodt bekent".Net op het moment dat hij zijn brief wilde sluiten ontving Van Nahuijs het jongste dreigement van denvijand, een beschrijfbrief van het Franse leger in Grote Brogel en Hoeij, gedateerd 3 december 1688."Dese is om UEdele advis te geven", aldus de eerste woorden, maar een prettig advies was het niet: "Bijadien (in het geval dat) UE niet en komt aenstonts om te tracteeren (onderhandelen) weegens decontributie, soo ofte in de stadt van Hoeij, met volle maght men gaet branden het heel landt van 'sHertogenbosch, als Breda.Paniek alomEen aantal dorpen stond al in brand, vele dreigden er nog te volgen. Met honderden tegelijk vluchtten debewoners naar Den Bosch. Overal hadden ze branden gezien. De schattingen over het aantal Franseruiters dat de vuren ontstak liepen uiteen van 150 tot enkele duizenden. A.Martini vatte de paniek op 4december als volgt samen:"Daer sijn gisteren verscheijde luijden van Oirschot komen vlugten die rapporteeren datter indeMeijereije vanden Bosch enige duijsent Franse ruijters soude sijn gecoomen, niet om die tebrandtschatten maer aenstonts aen brandt te steecken ende arme menschen te ruineeren. Daer was totOirschot tijdinge datter al eenige dorpen waaren in brandt gesteecken en eenige seggen datse opde heijvan Oirschot een swaeren roock, als off het van eenige kalckovens waare geweest, hadden sien opgaen,datse meenden teeckenen vant Franse branden te sijn.= blad 39 =