Ziekenhuis - de Slaap Positie Trainer. Een ‘heel patiëntvriendelijk’apparaatje. Klein, en met een riem om de buik te bevestigen. Eensensor registreert vervolgens iemands positie, geeft een trilling af alsde persoon in kwestie niet goed ligt, waardoor deze - zonder wakkerte worden - een andere houding aanneemt. ‘Het is daarmee nietalleen een behandeling’, zegt Jan de Lange, ‘maar tegelijk ook eentraining. De CPAP en de antisnurkbeugel helpen zolang ze gebruiktworden - je wordt er nooit beter van. Dit apparaatje kan iemand uiteindelijkeen andere slaaphouding aanleren en wordt daarmee dusook therapeutisch.’ Ter controle kan de positie waarin iemand gedurendede nacht heeft gelegen, later uitgelezen worden op de computer.De eer van het idee is aan de TU Delft, maar de behoefte vanuit depraktijk was er wel degelijk. Want, lacht Jan de Lange, ‘een tennisbalop je rug plakken om een andere houding aan te nemen, is toch welwat archaïsch.’Zoals voor meer innovaties geldt, lijkt het concept van de SlaapPositie Trainer vrij eenvoudig. Toch wordt het pas nu ontwikkeld. Watdaarbij een rol speelt, zegt Jan de Lange, is dat de behandeling vanslaapapneu een vrij ‘moderne tak van sport’ is. ‘Vanaf de jaren ’90waren het eerst de KNO-artsen die behandelden met allerlei kleineingrepen in de keel. Met bijwerkingen en veel pijn, en ook niet altijdeven succesvol overigens. Uiteindelijk is er een evolutie geweest naarde twee therapieën (MRA en CPAP) die nu worden toegepast. Ditapparaatje is de volgende stap - we gaan verder differentiëren. Endaar moet de tijd ook een beetje rijp voor zijn. Tien jaar geleden washet probleem nog te onbekend om er interesse in te hebben.’perspectiefBehandelingVoor het goede begrip eerst de huidige behandelmogelijkheden.Voor lichte tot matige OSAS is op dit moment de antisnurkbeugel -het mandibulair repositieapparaat (MRA) – de meest gangbare therapie.De MRA houdt de onderkaak, en daarmee de tong naar vorenwaardoor de luchtweg vrijer toegankelijk wordt. Bij de ‘zwaarderegevallen’ wordt over het algemeen direct overgegaan op deContinous Positive Airway Pressure (CPAP), een zuurstofmasker datlucht naar binnen blaast op het moment van een apneu. Verderbehoren ook verschillende operaties tot de mogelijkheden.En dan nu de innovatie. Twee studenten van de TU Delft bedachtenvoor hun afstudeerproject een nieuwe behandelmethode. Ze richttenhet bedrijf NightBalance op en ontwikkelden daarmee - onderbegeleiding van het Slaapcentrum van het Sint Lucas AndreasEffectiviteit bewijzenHet apparaat is er, maar Jan de Lange zal het nog niet regulier voorschrijvenen ook de zorgverzekeraar vergoedt het nog niet. ‘We moetenhet nu gaan uittesten en dat is denk ik toch wel de meest spannendefase in het geheel. Je hebt iets uitgedacht en ontwikkeld, endan moet het maar gebeuren. Doet het ook wat je denkt dat hetdoet?’ En hoe verhoudt het zich ten opzichte van de geldende standaard?‘Dat moet je in mijn beleving bij elke innovatie onderzoeken,maar het gekke is - heel anders dan met medicijnen - dat er bij hulpmiddelengeen wettelijk noodzaak is om de effectiviteit te bewijzen.Je mag het gewoon in de markt zetten. En dan zie je heel vaak methulpmiddelen dat het helemaal niet brengt wat we ervan verwachthadden, terwijl er ondertussen wel veel geld in is geïnvesteerd. Dusik denk dat je het altijd andersom moet doen - éérst aantonen dathet werkt en vervolgens pas gaan gebruiken.’ Vandaar dat hij nuvanuit het AMC op het punt staat om te starten met een wetenschappelijkonderzoek waarin de MRA, de gouden standaard, wordtvergeleken met deze nieuwe Slaap Positie Trainer. ‘Uiteindelijk hopenwe een duidelijke indicatie te krijgen over de patiëntengroep diebaat zal hebben bij dit houdingsapparaatje.’De studie vindt overigens plaats in samenwerking met het slaapcentrumvan het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis en NightBalance. Wantook het bedrijf NightBalance - dat de Slaap Positie Trainer uiteraardal wel probeert te verkopen - wil graag dat het effect bewezen wordt,zegt Jan de Lange. En terecht vindt hij. ‘Een innovatie is wat mijbetreft pas toepasbaar als het ook bewezen effectief is.’<strong>Isala</strong> Onderzoekt | 13
Interview Mannus GeurtsSteriliseerbare spuit:innovatief en uniekVanuit de gedachte dat kwaliteit altijd beter kan, ontwikkeldeMannes Geurts, ziekenhuisapotheker en hoofd van deproductiefaciliteit, samen met de industrie een steriliseerbarespuit. ‘In de nieuwbouw leveren we kant en klare spuiten,waardoor de kans op fouten sterk vermindert.’Trots? Nee, dat kan hij nog niet zeggen, er is immers nog niets geproduceerd.Het wachten is op de verhuizing - alles staat er klaar vooren ‘ziet er erg goed uit’. Maar om trots te zijn is het dus nog te vroeg.Wel is het ‘op z´n minst al heel leuk’ dat het gelukt is om van ‘pillenstamper’te verworden naar een ‘productiefaciliteit met toegevoegdewaarde’. Mannes Geurts vertelt vol enthousiasme. Over de infuuszakkenen spuiten die straks bereid worden bij de apotheek, en dievervolgens gesteriliseerd en dus lang houdbaar naar de afdelinggaan. Over de kwaliteitsslag die dat met zich meebrengt - ‘Wij maaktenvroeger ampullen, maar gebleken is dat het omzetten naar hettoedienbare eindproduct een foutgevoelig proces is.’ En over denieuwe productiefaciliteit van de apotheek. ‘Daar ben ik dankbaarvoor. We hadden ook kunnen zeggen dat we niet meer zelf zoudenbereiden. Maar wij maken unieke geneesmiddelen, die niet te koopzijn én we hebben een kwaliteitstreven - dan heb je een plaats.’14 | <strong>Isala</strong> Onderzoekt