ColofonOplage:3000 exemplarenHoofdredacteur:Catharina Powell-Miljoen,projectmanager Research,Innovatie & Wetenschap, <strong>Isala</strong> AcademiePostbus 104008000 GK ZwolleTel: 038- 424 7767c.e.powell@isala.nlWetenschappelijke redactie:Frits Cleveringa, huisartsMireille Edens, klinisch epidemioloogArnoud van `t Hof, cardioloog,Peter ter Horst, ziekenhuisapothekerJan de Lange, MKA, chirurgSophie Mijnhout, internist-endocrinoloogArno Nierich, thorax anesthesioloog-intensivistKees Verheyen, orthopaedisch chirurgTekstcontrole:Esther Nap, medewerker communicatieflexpool, <strong>Isala</strong> kliniekenRosanne Smook, stagiaire <strong>Isala</strong> AcademieInterviews:Anita Harte, tekstbureau FullQuoteEsther Nap, medewerker communicatieflexpool, <strong>Isala</strong> kliniekenVaste items:De expertise van Innovatie & Wetenschap,<strong>Isala</strong> AcademieFotografie:FotoPersBuro Frans PaalmanLandes uitgevers BV:Postbus 7139200 AS DrachtenTel: 0512 - 54 17 07Commerciele redactie enadvertenties:Jessica Jager-Ferwerda enMonica ManhaveGrafische vormgeving:Maurice de JongDrukwerk:Scholma, BedumVerspreiding:Innovatie & Wetenschap, <strong>Isala</strong> AcademieDe <strong>Isala</strong> Academie maakt onderdeel uit van de<strong>Isala</strong> klinieken te Zwolle<strong>Isala</strong> Onderzoekt is een uitgave van de <strong>Isala</strong> Academie enwordt mede moge lijk gemaakt door de Stichting ZwolsWeten schapsfonds <strong>Isala</strong> klinieken (ZWIK). Alle rechten voorbehouden.Niets uit deze uitgave mag worden verveel -voudigd, opgeslagen in een automatisch gege vens bestandof openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzijelektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opna men, ofenige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijketoestemming van de uit gever. Uitgever en auteurs ver klarendat deze uitgave op zorg vuldige wijze en naar beste weten issamen gesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geenenkele wijze instaan voor de juistheid of volle digheid van deinformatie. Uitgever en auteurs aanvaarden geen enkeleaan sprake lijkheid voor schade, van welke aard dan ook, diehet gevolg is van handelingen en of beslis singen diegebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dezeuitgave wordt met nadruk aange raden deze informatie nietge ïsoleerd te ge bruiken maar af te gaan op hun professionelekennis en erva ring en de te gebruiken informatie tecontro leren.Voorwoord Marjanne SintDit magazine staat in het teken van innovatie.Voor <strong>Isala</strong> een belangrijk aandachtsgebied dat pastbij het streven onze positie als vooruitstrevend, topklinischziekenhuis ook in de toekomst te borgen.Het is niet voor niets dat de Raad van Bestuur innauw overleg met het Stafbestuur heeft besloteninnovatie en onderzoek als twee extra pijlers binnende <strong>Isala</strong> Academie onder te brengen.Nu is innovatie een veelomvattend begrip, om welkereden wij met dit magazine u als lezer willen informerenwat we eronder verstaan, én wat de rol van<strong>Isala</strong> en de <strong>Isala</strong> Academie bij een veelheid vanprojecten is.Kort samengevat zou je innovatie kunnen opvattenals het onderzoeken van de toekomstige mogelijkhedendie vernieuwingen in strategie, producten endiensten opleveren voor zorgverlening én voorbedrijvigheid. Die omschrijving geeft al aan datinnovatie zich niet alleen binnen de muren van hetziekenhuis afspeelt. Integendeel.Met de juiste expertise en door samenwerking vaninterne met externe partijen zoals de stad Zwolle, deprovincie Overijssel, het bedrijfsleven en onderwijsinstellingenwillen we vanuit een onderzoekende ennieuwsgierige geest innovatieve, - en onderzoeksprojectenopstarten en vanuit de <strong>Isala</strong> Academieondersteunen. Creativiteit, expertise, kwaliteit eneen flinke dosis out of the box denken zullen hoop ikleiden tot een aantal kansrijke initiatieven.Kennispoort – een organisatie die door de provincieOverijssel speciaal voor innovatie is opgezet – helptom op die manier een Cluster Health van de grondte trekken.In dit magazine neemt de redactie u mee en gunt ueen kijkje achter de schermen van innovatie: “Wat isInnovatie, Hoe ontstaat het, Hoe wordt het neergezet,Wie er schuift aan, Hoe gaan we het financieren,Hoe verloopt de projectondersteuning, Welke projectenzijn er en welke projecten kunnen er wordenontwikkeld”. Vele vragen die steeds opnieuw dooreen betrokken <strong>Isala</strong> Academie-team onder de loepworden genomen.Ik wens u veel leesplezier en inspiratie om metgoede ideeën en kansrijke projecten innovatie binnende zorg verder te brengen.Marjanne Sint,voorzitter Raad vanBestuurInhoudsopgaveInterview Arno Nierich, Martijn Kuit,Wilma Koch 4Interview Jan de Lange 12Interview Mannus Geurts 14Interview Marlies van Wijhe 22Interview Hogeschool Windesheim 28Interview Arif Elvan enPeter Paul Delnoy 30Interview Henk Bilo 36Vaste items:De rollen omgedraaid: Robbin ThiemeGroen en Marius Woldberg 8PubMed: 10De expertise van Innovatie& Wetenschap, <strong>Isala</strong> Academie 20Column Paul Brand 39Passie voor onderzoek: Bart Robben 42De Trike: Jan de Lange, Marie-ChrisDonders & Arnoud van `t Hof 44Activiteiten/ Agenda 51Index adverteerdersABC-groepBayer Health CareBecton DickinsonBender BeneluxBiotronik NederlandBoston ScientificBristol-Myers SquibbCopijn Bruine BeukData SpaceDermatologisch Centrum <strong>Isala</strong>FerringHoltkamp ProjektontwikkelingInspine NetherlandsIteMedicalKLS Martin NederlandKreplaNoord NegentigNysingh Advocaten en NotarissenOdeon de Spiegel TheatersPfizerRicoh NederlandRoche NederlandSt. Jude MedicalThe Ruth Group / The Hart-Light-SystemXando Zakelijk Onderwijs<strong>Isala</strong> Onderzoekt | 3
Interview Martijn Kuit, Wilma Koch en Arno NierichIntensievereverbindingtussen klinieken techniekVanuit de visie dat innovatie een steeds belangrijker plekinneemt, zoeken de <strong>Isala</strong> klinieken meer en meer de formelesamenwerking met strategische partners in de regio. In datlicht had Arno Nierich, medisch hoofd Innovatie van de <strong>Isala</strong>Academie, een afspraak met Martijn Kuit, managing directorvan onderzoeksinstituut MIRA, en Wilma Koch, kwartiermakerCluster Health bij Kennispoort.Kennismaken, verkennen - ‘wat doen jullie, wat doen wij’ - en deintentie uitspreken om verder samen op te trekken. Dat was het doelvan het gesprek dat onlangs werd gevoerd, en zo liep het ook. Na deconstatering van Wilma Koch dat dit ‘het momentum is’ om intensieversamen te gaan werken, stelde Arno Nierich voor om dan ook meteeneen nieuwe afspraak te plannen en die samenwerking tebekrachtigen met het ondertekenen van een intentieverklaring.Graag, zei Martijn Kuit, ‘en dan nemen we daar ook meteen prioriteitenen een concrete tijdlijn in op, om vrijblijvendheid te voorkomen.’Arno Nierich zit aan tafel in doktersjas. Het illustreert hoe innovatiein de <strong>Isala</strong> klinieken vorm krijgt - vanuit de klinische praktijk. ‘We zijneen topklinisch ziekenhuis, met relatief weinig dokters en veelpatiënten. Bij uitstek geschikt voor innovaties. Hier komt de intrinsiekemotivatie vanuit de praktijk - dokters lopen dagelijks tegenallerlei mogelijke medische innovaties aan.’ Het maken van de slagvan idee naar daadwerkelijke innovatie, vergt vervolgens coördinatieen ondersteuning. De <strong>Isala</strong> Academie kan die bieden. Zeker nu naastde al bestaande onderwijs- en wetenschapstructuur ook formeel eeninnovatie-‘tak’ is toegevoegd, met Arno Nierich als medisch hoofd.‘Wetenschap en innovatie gaan hier heel goed samen’, zegt hij. ‘Juistdoordat we midden in de zorg zitten, kunnen we innovaties ookgemakkelijk valideren.’ Overigens werkt de <strong>Isala</strong> Academie voor watbetreft het wetenschappelijk deel ook samen met het Juliuscentrum(voor patiënt gebonden onderzoek) in Utrecht.Veel innovaties hebben een technische component – de verschillendepartijen zitten niet voor niets met elkaar aan tafel. Vandaar dat ArnoNierich uitspreekt dat de <strong>Isala</strong> klinieken de contacten met deUniversiteit Twente graag willen intensi-veren. De reactie vanMartijn Kuit is niet verrassend. Als één van de vier onderzoeksinstitutenvan de Universiteit Twente is MIRA de plek waar men zich richtop nieuwe medische technieken en technische geneeskunde. ‘Wijrichten ons steeds meer op deze regio en zoeken heel actief desamenwerking met klinische partijen zoals jullie en met het bedrijfsleven.Alleen op die manier kunnen we er voor zorgen dat de medischetechnologieën die wij ontwikkelen ook daadwerkelijk in depraktijk terecht komen.’Eén Health-loketDat de intentie om op ‘hoger niveau’ te gaan samenwerken is uitgesproken,staat los van het feit dat die samenwerking er in de dagelijksepraktijk al lang is. Zo is een aantal studenten technischegeneeskunde werkzaam op de afdeling nucleaire geneeskunde, waarze volgens Martijn Kuit ‘bruggen kunnen slaan tussen technologieKennispoortWilma Koch is kwartiermaker voor het Cluster Health binnenKennispoort. De bedoeling is dat het cluster ondersteunendoptreedt bij health innovaties in de regio. Kennispoort volgt daartoetwee sporen. Enerzijds is ze actief in het ontwikkelen van businesscasesen anderzijds wordt ingezet op de ontwikkeling van eennetwerk- en infrastructuur – het Cluster Health legt de verbindingenbinnen de regio, met ondernemers, kennisinstellingen en deoverheid. Op beide terreinen trekken de <strong>Isala</strong> klinieken enKennispoort samen op.Kennispoort is vergelijkbaar met Kennispark in Twente, de regiowaarin MIRA is gehuisvest.4 | <strong>Isala</strong> Onderzoekt