Jaarverslag 2007 - Spoorwegpensioenfonds

Profi el
Stichting Spoorwegpensioenfonds is een niet verplicht gesteld
bedrijfstakpensioenfonds. Het biedt de aangesloten ondernemingen,
werknemers en voormalige werknemers in de bedrijfstak
Spoorwegen een goede en moderne pensioenregeling.
De pensioenregeling met een vaste premie geeft zicht op een
solide pensioen gebaseerd op het gemiddeld genoten salaris.
Stichting Spoorwegpensioenfonds behoort tot de grotere
pensioenfondsen van Nederland. Het fonds heeft een belegd
vermogen van € 12 miljard en telt circa 29.000 actieve deelnemers,
24.000 gepensioneerden en meer dan 60 aangesloten
ondernemingen.
Het beleggingsbeleid is gericht op het behalen van een
maximaal beleggingsresultaat op de lange termijn bij een
vastgesteld risicoprofi el. In dit beleid zijn zaken als corporate
governance en maatschappelijk verantwoord beleggen verankerd.
Het fonds belegt wereldwijd in aandelen, opkomende
economieën, private equity, staatsobligaties, bedrijfsobligaties
en daarvan afgeleide producten en aandelen in vastgoedfondsen.
In Nederland belegt het fonds ook in direct vastgoed en
hypothecaire leningen. Een Asset Liability Management (ALM-)
studie ondersteunt de keuze van de beleggingsmix.
Stichting Spoorwegpensioenfonds heeft transparantie hoog in
het vaandel staan. Ook besteedt het veel aandacht aan goede
communicatie.
De uitvoering van de pensioenregeling en het beheer van het
hieraan gerelateerde vermogen wordt in opdracht van Stichting
Spoorwegpensioenfonds uitgevoerd door SPF Beheer bv.
Meer informatie over Stichting Spoorwegpensioenfonds vindt
u op de website: www.spoorwegpensioenfonds.nl

JAARVERSLAG
— 2007 —
Inhoudsopgave
Voorwoord van het bestuur
Kerncijfers
1. Algemene ontwikkelingen
1.1 Economie en fi nanciële markten
1.2 Wet- en regelgeving
1.3 Europese ontwikkelingen
1.4 Bedrijfstak Spoorwegen
2. Bestuur en organisatorische ontwikkelingen
2.1 Bestuurlijke aangelegenheden en organisatie
2.2 Pension Fund Governance
2.3 Risicomanagement
2.4 Communicatie
3. Pensioenontwikkelingen
3.1 Pensioenregeling
3.2 Premie- en indexatiebeleid
3.3 Reïntegratie
4. Vermogensbeheer
4.1 Beleggingsbeleid
4.2 Corporate Governance
4.3 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen
4.4 Resultaat beleggingen
4.5 Benchmarks en externe managers
5. Financiële positie
2
4
7
9
9
10
12
12
15
15
20
22
26
31
31
34
36
39
39
41
42
44
52
57

6. Jaarrekening
Balans per 31 december 2007
Staat van baten en lasten over 2007
Kasstroomoverzicht over 2007
Algemene toelichting
Toelichting op de balans per 31 december 2007
Toelichting op de staat van baten en lasten over 2007
Actuariële analyse
7. Overige gegevens
Actuariële verklaring
Accountantsverklaring
8. English summary
Bijlagen
Bijlage 1 – Overzicht pensioenbestand
Bijlage 2 – Personalia Stichting Spoorwegpensioenfonds per 31 december 2007
Bijlage 3 – Lijst met aangesloten ondernemingen per 31 december 2007
Verklarende woordenlijst
3
JAARVERSLAG
— 2007 —
61
61
62
63
64
76
88
92
97
97
99
103
113
113
114
118
119

JAARVERSLAG
— 2007 —
Voorwoord van het bestuur
Stichting Spoorwegpensioenfonds heeft de ambitie om te blijven behoren tot de top van de Nederlandse pensioenfondsen.
Het fonds streeft ernaar via individuele keuzes voor de deelnemers te zorgen voor een optimaal pensioen, gegeven de
afspraken die sociale partners in de bedrijfstak Spoorwegen hebben gemaakt. Het beleid van het bestuur staat voortdurend
in het teken van verdere verbeteringen. Nieuwe ontwikkelingen worden op toegevoegde waarde beoordeeld en zo
mogelijk in een vroeg stadium geadopteerd.
Voor de realisatie van haar ambitie werkt Stichting Spoorwegpensioenfonds aan een solide en gezonde fi nanciële positie,
heldere en toegankelijke communicatie en informatie ten behoeve van deelnemers en werkgevers, een optimaal en
duurzaam rendement en inzicht in het gevoerde en te voeren beleid van het fonds. Dit combineert ze met goede afspraken
met de uitvoerder SPF Beheer bv, die zijn vastgelegd in een Service Level Agreement, en met verantwoorde kosten
voor uitvoering. Het bestuur stelt hierbij ook hoge eisen aan zichzelf. Bestuursleden en leden van de Deelnemersraad
worden beoordeeld op hun functioneren. Permanente educatie van bestuursleden en de leden van de Deelnemersraad
is een middel om het functioneren verder te optimaliseren.
De afgelopen jaren stonden voor het bestuur van Stichting Spoorwegpensioenfonds voor een belangrijk deel in het teken
van enkele ingrijpende wijzigingen in de pensioenregeling en van de invoering van de Pensioenwet. In 2007 legde het
fonds een laatste hand aan de afwikkeling van deze ontwikkelingen. Een begrip dat hierbij een centrale rol speelde, is
‘verantwoordelijkheid’. Besturen is verantwoordelijkheid nemen, en dit geldt eens te meer voor het besturen van een
pensioenfonds. De fi nanciële toekomst van grote groepen mensen is er immers direct mee verbonden. Daarom heeft het
bestuur het begrip ‘verantwoordelijkheid’ in 2007 verder ingebed in de organisatie. Zo speelde het begrip in 2007 een
centrale rol in het beleggingsbeleid en bij de verdere inkleding van de interne organisatie van het fonds.
Om met de interne organisatie te beginnen: in 2007 heeft het bestuur verdere invulling gegeven aan ‘goed pensioenfondsbestuur’,
ook wel aangeduid als Pension Fund Governance. De Pensioenwet schrijft voor dat pensioenfondsen
per 1 januari 2008 moeten voldoen aan de eisen voor Pension Fund Governance. In 2007 heeft Stichting Spoorwegpensioenfonds
daarom een pakket maatregelen ingevoerd om aan die wettelijke eisen te voldoen. De twee meest opvallende
maatregelen in dat kader zijn de invoering van een verantwoordingsorgaan en een visitatiecommissie. Hiermee geeft
Stichting Spoorwegpensioenfonds invulling aan de eis uit de Pensioenwet om aparte organen op te richten voor respectievelijk
het afl eggen van verantwoording en het organiseren van intern toezicht.
Verder heeft het bestuur van Stichting Spoorwegpensioenfonds in 2007 een belangrijke stap gezet op het gebied van
risicomanagement. Hoe een pensioenfonds omgaat met risico’s is een belangrijke keuze. Het bestuur van Stichting
Spoorwegpensioenfonds heeft hiervoor aansluiting gezocht bij de aanpak van de toezichthouder, De Nederlandsche
Bank. Deze integrale benadering van risicomanagement stelt het bestuur in staat om op effectieve en effi ciënte wijze om
te gaan met de onvermijdelijke onzekerheden waarmee een pensioenfonds wordt geconfronteerd.
Verantwoordelijkheid gaat hand in hand met transparantie en heldere communicatie. Goede communicatie met deelnemers,
gepensioneerden en andere betrokkenen is dan ook al jaren een belangrijke pijler in het beleid van Stichting
4

5
JAARVERSLAG
— 2007 —
Spoorwegpensioenfonds. In 2007 werden de communicatierichtlijnen uit de Pensioenwet – voor zover dit niet al eerder
was gebeurd –volledig geïntegreerd in de administratieve processen en het communicatiebeleid. Het communicatiebeleid
van het fonds is gestoeld op een doelgroepgerichte aanpak. Om de verschillende doelgroepen goed in het vizier te
krijgen en te houden, wordt voor de communicatie gewerkt met verschillende onderzoeksmethoden, zoals klantenpanels,
evaluaties en klanttevredenheidsonderzoeken. Op basis van die informatie kan het fonds zijn communicatiebeleid en
-middelen in de toekomst nog beter afstemmen op de behoeften van deelnemers en gepensioneerden.
In 2007 organiseerde het fonds informatiebijeenkomsten voor deelnemers die minder dan vijf jaar in dienst zijn. Verder
werd de website van Stichting Spoorwegpensioenfonds opnieuw opgezet, waarbij ook een doelgroepgerichte aanpak
is toegepast. Deelnemers, gepensioneerden en werkgevers hebben op de nieuwe website nu ieder hun eigen ingang,
zodat ze gemakkelijk de voor hen relevante informatie kunnen vinden. Behalve de website, werd ook de interactieve
Pensioenplanner vernieuwd. De nieuwe Pensioenplanner biedt deelnemers de mogelijkheid om online, in een beveiligde
omgeving, hun persoonlijke pensioensituatie in te zien.
Stichting Spoorwegpensioenfonds heeft de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan het onderwerp maatschappelijk
verantwoord beleggen. Toen in 2007 de maatschappelijke discussie over dit onderwerp in een stroomversnelling
kwam, onder meer door een uitzending van het televisieprogramma Zembla, heeft het fonds de ontwikkelingen dan
ook nauwgezet gevolgd. In de uitzending werd het beleggingsbeleid van enkele grote Nederlandse pensioenfondsen
– waaronder Stichting Spoorwegpensioenfonds – onder de loep genomen. De conclusie was dat het beleid op een
aantal punten voor verbetering vatbaar was. Het bestuur heeft deze uitkomst aangegrepen om een nieuwe code Maatschappelijk
Verantwoord Beleggen vast te stellen. Een belangrijke verandering ten opzichte van het eerdere beleid is het
op voorhand uitsluiten van een aantal bedrijven van de beleggingsportefeuille. Verder zijn de tien principes van Global
Compact (een initiatief van de Verenigde Naties) omarmd om zo het beleid verder kracht bij te zetten. De eerste prioriteit
is hierbij gelegd op de principes mensenrechten, milieu en kinderarbeid. Bij beleggingen in beursgenoteerde bedrijven
kijkt het fonds niet alleen naar de rendementsvooruitzichten, maar ook naar de vraag of bedrijven voldoen aan de code
voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Bedrijven die niet aan de geformuleerde eisen voldoen, worden hier door
het fonds op aangesproken. Als dit niet tot het gewenste resultaat leidt, kan het fonds het bedrijf uitsluiten.
Verantwoordelijkheid nemen op maatschappelijk gebied betekent in de visie van het bestuur niet alleen bedrijven
aanspreken of uitsluiten die zich niet maatschappelijk verantwoord gedragen. Stichting Spoorwegpensioenfonds wil
juist ook duurzame initiatieven en projecten ondersteunen en zo een positieve bijdrage leveren aan de wereld om ons
heen. Zo investeert het fonds onder meer in een bedrijf in Mali dat op duurzame wijze biodiesel produceert, waarbij
geen beslag wordt gelegd op landbouwgrond, en is in 2007 verdere invulling gegeven aan KiDafo, een vastgoedfonds
voor kinderdagverblijven en brede scholen. Verder spreekt het voor zich dat het fonds zijn visie op het gebied van
maatschappelijk verantwoord beleggen uitdraagt. Het fonds doet dit bijvoorbeeld door actief gebruik te maken van zijn
stemrecht op aandeelhoudersvergaderingen.

JAARVERSLAG
— 2007 —
In 2007 werden de fi nanciële markten gekenmerkt door de nodige turbulentie, vooral veroorzaakt door de problemen
die aan het einde van de zomer in de Verenigde Staten ontstonden in verband met de subprime-hypotheken (hypotheken
verstrekt aan mensen met een lage kredietwaardigheid. Overigens belegt Stichting Spoorwegpensioenfonds niet in
subprime-hypotheken). De fi nanciële markten kwamen daardoor sterk onder druk te staan. Ondanks deze ontwikkelingen
zag het fonds het vermogen dit verslagjaar opnieuw toenemen. Het belegd vermogen steeg van € 11,8 miljard eind
2006 tot € 12,0 miljard eind 2007. De stijging was grotendeels te danken aan het gerealiseerde rendement van 5 %. De
dekkingsgraad van het fonds steeg in 2007 naar 189%. De hoogte van de verplichtingen is, overeenkomstig het Financieel
Toetsingskader, berekend op basis van een marktrente die gemiddeld uitkomt op 4,8%. Volgens de regels van het
Financieel Toetsingskader zou het pensioenfonds een dekkingsgraad van tenminste 126% moeten hebben. Met een dekkingsgraad
van 189% beschikt Stichting Spoorwegpensioenfonds dus over een ruime marge. Dit geeft vertrouwen aan
de deelnemers en gepensioneerden dat de verplichtingen kunnen worden nagekomen.
Het afgelopen jaar was tevens het laatste jaar van het bestuur in de huidige samenstelling. In 2008 treden de heren Nikkels,
Schouten, Schotanus en Szablewski terug. De heer Nikkels is sinds 1996 bestuurslid van Stichting Spoorwegpensioenfonds
en vervult vanaf 2001 de rol van voorzitter. De heer Schouten is sinds 1998 bestuurslid en de heren Schotanus en
Szablewski hebben vanaf 2003 zitting in het bestuur van Stichting Spoorwegpensioenfonds. Stichting Spoorwegpensioenfonds
is de heren Schotanus, Schouten, Szablewski zeer erkentelijk voor hun betrokkenheid gedurende de lange periode dat
zij deel uitmaakten van het bestuur. Een speciaal woord van dank wil Stichting Spoorwegpensioenfonds richten aan
de heer Nikkels, die na zijn periode als bestuurslid het pensioenfonds zeven jaar op uitstekende wijze geleid heeft als
voorzitter.
We kunnen terugkijken op 2007 als het jaar waarin de ingrijpende wijzigingen van de afgelopen jaren zich hebben
uitgekristalliseerd. Het fonds is hiermee klaar voor een nieuwe fase, waarin het zijn verantwoordelijkheid kan waarmaken
richting de maatschappij in het algemeen en deelnemers, gepensioneerden en andere direct betrokkenen in het
bijzonder.
In 2008 zal het bestuur het eerder ingezette beleid verder uitontwikkelen. Zo wordt onder andere in het komende jaar
in het kader van Pension Fund Governance de visitatiecommissie en het verantwoordingsorgaan geïmplementeerd en
gaat het bestuur de discussie over de werkingssfeer afronden. Ten behoeve van het risicomanagement voert het bestuur
een risicoanalyse uit en op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Beleggen gaat het fonds in 2008 nadrukkelijker
invulling geven aan het insluiten van beleggingen die zich op maatschappelijk gebied positief onderscheiden. Verder
blijft de communicatie met deelnemers en gepensioneerden uiteraard een belangrijk speerpunt. Op deze wijze werkt
het bestuur van Stichting Spoorwegpensioenfonds continu aan de verbetering van het beleid en geeft het fonds invulling
aan de ambitie om te blijven behoren tot de top van de Nederlandse pensioenwereld.
Het bestuur van Stichting Spoorwegpensioenfonds
6

Kerncijfers
Kerncijfers
Ultimo
Aantal deelnemers
Aantal gepensioneerden
Aantal niet-actieve deelnemers
Aangesloten ondernemingen
Pensioenbijdragen
(x € 1 miljoen)
Pensioenbetalingen
(x € 1 miljoen)
Beleggingen
(x € 1 miljoen)
Beleggingsresultaat
(x € 1 miljoen)
Rendement op beleggingen
Voorziening pensioenverplichtingen
(x € 1 miljoen)
Rekenrente
Dekkingsgraad (FTK-grondslagen)
Indexatie pensioenen
Franchise middelloon
(x € 1,-)
Franchise eindloon
(x € 1,-)
2007
29.104
24.340
20.499
66
51
343
12.027
548
5,0%
6.136
4,8%
189%
1,33%
11.872
15.328
2006
28.662
24.038
19.634
65
37
339
11.798
966
9,2%
6.553
4,3%
172%
0,89%
11.566
15.126
7
2005
31.743
23.774
18.127
61
90
286
11.159
1.491
15,2%
6.676
3,75%
161%
1,08%
-
14.993
JAARVERSLAG
— 2007 —
2004
33.214
23.626
18.178
67
66
270
9.979
824
9,1%
6.046
4%
167%
2,41%
-
14.982
2003
34.533
23.165
17.137
72
44
253
9.354
1.009
12,3%
5.688
4%
167%
3,32%
-
14.776

1. Algemene ontwikkelingen
1.1 Economie en fi nanciële markten
Het rendement op de beleggingen van pensioenfondsen
is afhankelijk van de bewegingen op de fi nanciële markten.
Voor de fi nanciële markten was 2007 een turbulent jaar.
Verenigde Staten
De afkoeling van de huizenmarkt was in 2007 het
pijnpunt van de Amerikaanse economie. De consumptie,
de katalysator van de Amerikaanse economie, bleef ondanks
de gedaalde huizenprijzen op een aanvaardbaar
niveau. Dat was vooral te danken aan de hoge werkgelegenheid.
Ook de bedrijfswinsten ontwikkelden zich in
2007 goed. De economie bleef daardoor redelijk groeien.
De Federal Reserve (FED), het stelsel van centrale banken
in de VS, verlaagde in de tweede helft van 2007 de rente
stapsgewijs van 5,25% naar 4,25%. Dit om de negatieve
effecten van de ‘subprime’-crisis (zie verderop bij fi nanciële
markten) en de afkoelende huizenmarkt op de economie
te verzachten. Ook in 2008 blijft de afkoeling van
de huizenmarkt naar verwachting negatief doorwerken
op de Amerikaanse economie.
Europa en Japan
De economische groei in Europa zette zich in 2007 door.
Naast de export was ook de consumptie een drijfveer.
Bovengenoemde groei en de sterke stijging van de prijzen
van grondstoffen wakkerden echter de infl atie aan.
Om dit tegen te gaan verhoogde de Europese Centrale
Bank de korte rente van 3,25 naar 4,00%.
De Japanse economische cijfers waren wisselend, maar
over het jaar gezien bleef de economie groeien. De infl atie
bleef rond de 0% bewegen. Ondanks de lage infl atie verhoogde
de centrale bank van Japan de korte rente toch
van 0,25% naar 0,50%. Hiermee gaf de centrale bank een
vertrouwenssignaal af, omdat zij een einde ziet van de
defl atoire ontwikkelingen in het afgelopen decennium.
9
JAARVERSLAG
— 2007 —
Situatie op fi nanciële markten
In de eerste helft van 2007 presteerden de aandelenmarkten
sterk. Hieraan kwam in de zomer een einde,
omdat in de Verenigde Staten problemen naar boven
kwamen met de subprime-hypotheken (hypotheken
verstrekt aan mensen met een lage kredietwaardigheid).
Door een gestegen rente (de meeste subprime-hypotheken
hebben een variabele rente) namen de lasten van de
subprime-hypotheken sterk toe. Steeds meer mensen
konden niet meer voldoen aan hun rente- en/of afl ossingsverplichtingen.
Hierdoor nam het aantal (gedwongen)
woningverkopen toe en daalden de huizenprijzen.
De subprime-hypotheekverschaffers hebben een groot
deel van de hypotheken doorgeleend door uitgifte van
complexe obligatieproducten aan diverse fi nanciële instellingen.
Deze producten daalden in waarde, waardoor in
augustus enkele fi nanciële instellingen in de problemen
kwamen. Onduidelijk was bij wie deze risico’s lagen en
wat de gevolgen zouden zijn voor de economie. Door
deze onzekerheden daalden de aandelenbeurzen in de
Verenigde Staten en Europa. De vergoeding van het kredietrisico
van bedrijfsobligaties liep op. Banken leenden
geen geld meer aan elkaar uit, omdat het onderlinge
vertrouwen weg was. Hierdoor kon bijna niemand meer
geld lenen, wat ook in 2008 naar verwachting gevolgen
zal hebben voor de economie. Stichting Spoorwegpensioenfonds
heeft deze producten overigens niet in
de portefeuille en is dus niet direct geraakt door de
hypothekencrisis.
“De economische groei in Europa zette
zich in 2007 door”

JAARVERSLAG
— 2007 —
De FED, ECB en Bank of England voorzagen de markt
op verschillende momenten van liquiditeit door aan
banken goedkoper kort geld uit te lenen. De aandelenmarkten
daalden aanvankelijk fors, maar herstelden
zich eind september bijna volledig. Half oktober kwamen
deze problemen echter opnieuw aan het licht en nam de
onderzekerheid weer toe. De beurzen kwamen wederom
in een val en bleven daarna onrustig. Per saldo sloten
de aandelenbeurzen het jaar in de Verenigde Staten en
Europa wel licht positief af ten opzichte van de stand
aan het begin van het jaar. In Japan eindigden de beurzen
zeer negatief ten opzichte van het begin van 2007. De
Emerging Markets trokken zich relatief weinig aan van
de subprime-problemen en kenden per saldo weer een
sterk aandelenjaar.
Onder meer door een grote vraag vanuit de Emerging
Markets stegen de prijzen van grondstoffen in 2007
sterk. De prijs per vat ruwe olie bereikte in november
een hoogtepunt van $ 96, dit is $ 45 hoger dan het laagste
punt begin 2007.
Per saldo hadden bovenstaande ontwikkelingen in 2007
geen directe gevolgen voor de fi nanciële positie van het
fonds. Inmiddels hebben in 2008 de dalende beurskoersen
wel invloed op de fi nanciële resultaten van het
fonds. De dekkingsgraad van het fonds is echter sterk
genoeg en de risicobeheersing voldoende alert om negatieve
effecten te kunnen opvangen.
“De Emerging Markets kenden per saldo
weer een sterk aandelenjaar”
10
1.2 Wet- en regelgeving
De Pensioenwet
Sinds 1 januari 2007 is de Pensioenwet van kracht. Voor
een aantal bepalingen geldt dat een pensioenfonds pas
op 1 januari 2008 aan de nieuwe eisen hoeft te voldoen.
Voor zover mogelijk is de pensioenregeling echter al per
1 januari 2007 aangepast aan de nieuwe eisen, bijvoorbeeld
op het gebied van informatieverstrekking. Eind
2007 is de regeling aangepast aan de overige Pensioenwetbepalingen.
Ook de Statuten en de reglementen
van de diverse bestuursorganen zijn aangepast aan de
Pensioenwet. De taak en werkwijze van alle commissies
en hun verhouding tot het bestuur zijn nauwkeurig
vastgelegd. Op de genomen besluiten over Pension
Fund Governance wordt elders in dit jaarverslag nog
apart ingegaan. Tot slot is de werkingssfeer van Stichting
Spoorwegpensioenfonds in de Statuten aangepast aan
de Pensioenwet.
Het indexatielabel dat de Pensioenwet voorschrijft, zou
oorspronkelijk per 1 januari 2008 in gebruik moeten
zijn. Het voorbereiden van de invoering kostte echter
meer tijd dan de overheid had verwacht. Daarom is de
invoering uitgesteld tot 1 januari 2009.
Wet op het fi nancieel toezicht (Wft)
Op 1 januari 2007 trad de Wet op het fi nancieel toezicht
(Wft) in werking. De Wft is het resultaat van de hervorming
van de fi nanciële toezichtwetgeving. Doelstellingen
van de Wft zijn:
• het inzichtelijk maken van de samenhang en
de verschillen tussen de normen voor de fi nanciële
sector;
• het reguleren van het toezicht door DNB en
AFM op de fi nanciële sector;
• het bijdragen aan de concurrentiepositie van
de Nederlandse fi nanciële sector.

De Wft is nagenoeg niet van toepassing op pensioenfondsen.
Stichting Spoorwegpensioenfonds moet
volgens de Wft zogenoemde ‘best-practice’-bepalingen
van de Code Tabaksblat toepassen, of anders motiveren
waarom het deze bepalingen níet volgt. Deze bepalingen
zien toe op de verslaglegging door beleggers van het
beoogde stembeleid tijdens algemene vergaderingen
van aandeelhouders en op het daadwerkelijke stemgedrag.
De Wft is wel van toepassing als het pensioenfonds
optreedt op de hypotheekmarkt. Het fonds zal in 2008,
na afl oop van de nu geldende overgangsperiode, een
vergunning aanvragen. Een pensioenfonds moet volgens
de Wft tevens regelingen hebben voor het voorkomen
van belangenverstrengeling en voorwetenschap en voor
het interne toezicht op de naleving van deze regelingen.
Financiering Voortzetting Pensioenverzekering (FVP)
Eind 2005 had het bestuur van de Stichting Financiering
Voortzetting Pensioenverzekering (Stichting FVP) besloten
dat werknemers die ná 1 januari 2008 worden ontslagen
en ouder dan 40 jaar zijn, niet langer in aanmerking
komen voor een bijdrage in de pensioenopbouw tijdens
werkloosheid. Aanleiding voor dit besluit was het gebrek
aan voldoende fi nanciële middelen.
Vanwege goede beleggingsresultaten en de dalende
werkloosheid heeft het FVP-bestuur de regeling half december
2007 wederom verlengd, nu tot 1 januari 2010.
Hoewel dit geen harde toezegging is, wordt toch geprobeerd
om voor de huidige gevallen én voor mensen
die vóór 1 januari 2010 recht op WW krijgen, de FVP-bijdrage
in stand te houden. Het onderzoek door Stichting
Spoorwegpensioenfonds naar een nieuw product dat
het wegvallen van de FVP-bijdrage kan compenseren, is
daarom verplaatst naar 2008. Het onderzoek naar een
FVP-vervangend product richt zich op 1 januari 2010 als
ingangsdatum.
11
JAARVERSLAG
— 2007 —
AOW en AOW-hiaat
Met het oog op de vergrijzing en het betaalbaar houden
van de oudedagsvoorziening, zijn in de afgelopen jaren
de nodige opties voor de AOW de revue gepasseerd,
zoals het verhogen van de AOW-leeftijd van 65 naar 67
jaar en het betalen van hogere belasting over de AOWuitkering
boven een bepaalde grens. Voor 2011 heeft
het kabinet aangekondigd dat iedereen die vóór zijn
65ste jaar met pensioen gaat en een hoger pensioen heeft
dan € 18.000, geleidelijk aan meer belasting moet gaan
betalen. In 2007 is die ontwikkeling niet gewijzigd. Een
datum van invoering is niet bekend.
Mensen die geboren zijn vóór 1 januari 1950, ontvangen
een inkomensafhankelijke AOW-toeslag. Vanaf 2015,
wanneer de eerste in 1950 geborenen 65 jaar worden,
verdwijnt de toeslag. Bij een leeftijdsverschil tussen
partners wordt een deel van de totaal verwachte AOW
pas uitgekeerd wanneer de jongste partner (ook) 65 jaar
wordt. Welke invloed dit heeft op het aanvullend pensioen,
hangt mede af van de hoogte van de gehanteerde
franchise. Bij de nieuwe pensioenregeling in 2006 is de
franchise gekoppeld aan de enkelvoudige AOW.
Het pensioenfonds kent in grote meerderheid mannelijke
deelnemers met jongere partners. Zij kunnen die nieuwe
regeling als een probleem ervaren. Een deel van de oplossing
kan worden gevonden in het verder fl exibiliseren
van de hoog-laagvarianten die het pensioenfonds al kent.
Het bestuur sluit niet uit dat de sociale partners op termijn
gaan nadenken over andere faciliteiten, binnen of
buiten het pensioenfonds, om het AOW-hiaat te kunnen
compenseren. Hoewel het onderwerp niet op de korte
termijn speelt (2015), moeten er wel rechten worden
opgebouwd om zo’n tekort te dichten. In 2007 is bij de
deelnemers aandacht gevraagd voor deze problematiek.

JAARVERSLAG
— 2007 —
1.3 Europese ontwikkelingen
Met de Richtlijnen van het Europese Parlement en de
uitspraken van het Europese Hof van Justitie wordt de
invloed van de Europese Unie op pensioenregelingen
en pensioenuitvoerders in Nederland steeds groter. Zo
hebben onder meer Europese ontwikkelingen bij het
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
(SZW) geleid tot de opvatting dat een nieuw uitvoeringsmodel
nodig is om de kansen op de Europese
markt beter te kunnen benutten. Het nieuwe uitvoeringsmodel,
de algemene pensioeninstelling (API), hoeft
volgens het kabinet slechts te voldoen aan de minimumeisen
van de Europese Richtlijn voor pensioeninstellingen.
Daarmee zouden ook ondernemingen buiten de
bedrijfstak zich kunnen aansluiten bij een API. Bovendien
zou de API meer producten kunnen aanbieden dan
een pensioenfonds is toegestaan. Hoe het nieuwe uitvoeringsmodel
er voor Nederland uit gaat zien, is nog
onbekend. Of de API voor het fonds interessant is, kan
pas worden beoordeeld zodra er meer duidelijkheid is.
“De invloed van de Europese Unie op pen-
sioenregelingen en pensioenuitvoerders
in Nederland wordt steeds groter”
12
1.4 Bedrijfstak Spoorwegen
De in 2007 gestarte discussie over de werkingssfeer
van Stichting Spoorwegpensioenfonds wordt in 2008
voortgezet. Vooruitlopend op de uitkomsten van deze
discussie is eind 2007 besloten de bestaande omschrijving
van de bedrijfstak Spoorwegen tenminste aan te passen
aan de eisen van de Pensioenwet. Concessieovergangen
in het openbaar vervoer en de daaruit voortvloeiende
pensioenproblematiek maken duidelijk dat een langetermijnvisie
nodig is. In 2008 wordt de bestuurlijke visie
op de werkingssfeer op de langere termijn verder uitgewerkt.
Bij de ontwikkeling van deze visie betrekt het
bestuur ook de ontwikkelingen in het openbaar vervoer.

2. Bestuur en organisatorische
ontwikkelingen
2.1 Bestuurlijke aangelegenheden en organisatie
Samenstelling bestuur
Het bestuur bestond per 31 december 2007 uit mevrouw
drs. J.C.H.G. Arts en de heren drs. C. Blokland, C. Blankestijn,
D. Ketting (plaatsvervangend voorzitter/secretaris),
mr. W. Kusters, mr. E.M. Nikkels (voorzitter), drs.
M.J. Noy, ir. A. Schoots, N.G. Schotanus, ir. J. Schouten,
F.H.W. Szablewski en F. van Wanrooij.
De samenstelling van het bestuur is in 2007 op twee
plaatsen gewijzigd. De heer F.W. Beeftink en de heer
A.E.C. Pothuizen werden op 1 april 2007 opgevolgd
door respectievelijk de heer C. Blankestijn en drs. C.
Blokland. De heer F.H.W. Szablewski is als secretaris
per 5 december 2007 opgevolgd door de heer D. Ketting.
De heer Blokland volgt de heer Pothuizen ook op als
plaatsvervangend secretaris. Stichting Spoorwegpensioenfonds
is de heren Pothuizen en Beeftink zeer
erkentelijk voor hun betrokkenheid gedurende de lange
periode dat zij deel uit maakten van het bestuur.
In 2007 vonden zeven reguliere vergaderingen van het
bestuur plaats. Daarnaast kwam het bestuur eenmaal
bijeen buiten het reguliere vergaderschema om. Deze
bijeenkomst stond in het teken van het persbeleid en
Maatschappelijk Verantwoord Beleggen.
Het bestuur heeft het dagelijks beleid, de bestuursadvisering,
het vermogensbeheer en de uitvoering van
de pensioenregeling uitbesteed aan uitvoeringsorganisatie
SPF Beheer bv. In een Service Level Agreement
(SLA) zijn afspraken over het niveau van de service en
dienstverlening vastgelegd. Deze afspraken worden
per kwartaal getoetst. Bij het opstellen van de SLA is
uitdrukkelijk rekening gehouden met de beleidsregel
‘Uitbesteding’ van De Nederlandsche Bank (DNB).
Vertegenwoordigers van SPF Beheer bv zijn voor advies
15
JAARVERSLAG
— 2007 —
en ondersteuning aanwezig bij bestuursvergaderingen,
commissievergaderingen en bijeenkomsten van de
deelnemersraad.
Scholing
In de sterk veranderende wereld van pensioen- en
vermogensbeheer is permanente scholing noodzakelijk.
De bestuurders zorgen zelf voor deze permanente scholing,
die wordt uitgevoerd door specifi eke instituten
of door SPF Beheer bv. Daarnaast bezoeken de bestuurders
specifi eke themabijeenkomsten van de Vereniging
van Bedrijfstakpensioenfondsen of andere belangrijke
organisaties. Het bezoeken van de bijeenkomsten zorgt
niet alleen voor het scherp houden van de kennis, maar
geeft ook een uitstekende mogelijkheid om met andere
bestuurders van gedachten te wisselen over belangrijke
ontwikkelingen in de pensioenwereld.
Toezicht van De Nederlandsche Bank en Autoriteit
Financiële Markten
In het kader van de Pensioenwet houdt, naast De Nederlandsche
Bank, sinds 1 januari 2007 ook de Autoriteit
Financiële Markten toezicht op Stichting Spoorwegpensioenfonds.
Het bestuur van Stichting Spoorwegpensioenfonds en
SPF Beheer bv overleggen één maal per jaar met vertegenwoordigers
van De Nederlandsche Bank. In 2007
vond dit overleg plaats op 6 december. Gesproken werd
onder andere over Pension Fund Governance, het beleggingsbeleid
en risicomanagement. Het overleg leverde
geen bijzonderheden op.
De Autoriteit Financiële Markten houdt toezicht op
de informatie die Stichting Spoorwegpensioenfonds
verstrekt. De nadruk wordt daarbij vooral gelegd op het
duidelijk communiceren naar de (gewezen) deelnemers,
(gewezen) partners of pensioengerechtigden.

JAARVERSLAG
— 2007 —
Bestuurscommissies
Het bestuur heeft een aantal vakcommissies ingesteld.
Deze commissies bereiden de besluitvorming voor en
stellen inhoudelijke adviezen op. Het bestuur neemt
besluiten nadat kennis is genomen van het advies. Deze
effi ciënte werkwijze bevordert een optimale inzet van
de kennis en expertise van individuele bestuursleden.
Hieronder volgt een overzicht van de diverse commissies.
Agendacommissie
De agendacommissie kwam in 2007 vijf keer bijeen.
Commissieleden zijn de heer mr. E.M. Nikkels (voorzitter
van het bestuur) en de heer F.H.W. Szablewski.
Per 5 december 2007 vervangt de heer Ketting de heer
Szablewski in de agendacommissie. De commissie bereidt
de bestuursvergaderingen voor. De leden nemen
vergaderstukken door en bespreken aanvullingen en
verduidelijkingen die de kwaliteit en samenhang van
de besluitvorming verhogen. Het bestuur besloot begin
2007 dat de leden van de agendacommissie zich verder
specifi ek gaan bezighouden met kwaliteit en samenhang
van het communicatiebeleid van het fonds. Communicatie
was voor Stichting Spoorwegpensioenfonds al van
groot belang, hetgeen nu ook wordt benadrukt in de
Pensioenwet. De agendacommissie zorgt verder voor
een gestructureerd overlegmoment tussen de voorzitter
en secretaris van het bestuur en de uitvoeringsorganisatie
SPF Beheer bv, en periodiek overleg met het Dagelijks
Bestuur van de Deelnemersraad.
Auditcommissie
De auditcommissie kwam in 2007 vijf keer bijeen. De
commissie bestaat uit de heren drs. M.J. Noy (commissievoorzitter),
drs. F.W. Beeftink RA (tot en met 31
maart 2007), de heer C. Blankestijn (vanaf 1 april 2007),
mr. W. Kusters en F.H.W. Szablewski. De heer Ketting
16
vervangt per 5 december 2007 de heer Szablewski in de
auditcommissie. Eén van de taken van de commissie
is het verduidelijken van verbanden in de planning- en
controlecyclus. Ook volgde en beoordeelde de commissie
de ontwikkelingen op het gebied van interne risicobeheersing-
en controlesystemen. SPF Beheer bv beschikt
over een SAS-70 verklaring. Ten slotte werd er advies
uitgebracht over het beleidsplan en de begroting voor
2008.
Beleggingsadviescommissie
De beleggingsadviescommissie kwam in 2007 vijf keer
bijeen. Daarnaast vond er een gezamenlijke vergadering
met het bestuur plaats. De commissie bestaat uit
bestuurders en externe commissieleden. Namens het bestuur
maken de heren drs. M.J. Noy en N.G. Schotanus
deel uit van de commissie. De externe adviseurs zijn
de heren drs. A.A. Anbeek van der Meijden (commissievoorzitter),
drs. A.J.J. Barens, drs. C. Brandsma en drs.
D.A. Regenboog. De adviseurs beschikken over specifi eke
en actuele kennis die nodig is om het verantwoorde
beleggingsbeleid verder vorm en inhoud te geven.
De beleggingsadviescommissie hield zich in 2007 vooral
bezig met de ALM-studie en het beleggingsbeleid 2008.
Ook was ze nauw betrokken bij Maatschappelijk Verantwoord
Beleggen en projecten die het maatschappelijk
engagement van Stichting Spoorwegpensioenfonds nog
meer tot uitdrukking brengen.
Pensioencommissie
De pensioencommissie legt zich toe op onderwerpen
die te maken hebben met de pensioenregeling en de
bredere pensioenuitvoering. De pensioencommissie
bestaat uit mevrouw drs. J.C.H.G. Arts en de heren
drs. C. Blokland (commissievoorzitter), D. Ketting en

F. van Wanrooij en kwam in 2007 vijf keer bijeen. De
commissie bracht onder meer advies uit over diverse
wijzigingen van de regeling en toetredingsverzoeken
van ondernemingen.
Geschillencommissie
Het doel van de geschillencommissie is het doen van
uitspraken in zaken waarbij de deelnemer het oneens is
met de beslissing van het fonds over de toepassing van
de pensioenregeling. De geschillencommissie bestaat uit
mevrouw drs. J.C.H.G. Arts en de heren D. Ketting, mr.
A.E.C. Pothuizen en ir. J. Schouten (commissievoorzitter).
De geschillencommissie kwam in 2007 vier keer bijeen.
Ook is er bij SPF Beheer bv een klachtencommissie die
klachten behandelt over de wijze waarop SPF Beheer bv
de pensioenregeling uitvoert. De commissie rapporteert
hierover elk kwartaal aan het bestuur.
Bezwaarschriften
Het aantal bezwaarschriften bleef in vergelijking met
2006 vrijwel gelijk. Een aantal ging over de verlaging
van het invaliditeitspensioen per 1 januari 2007. De
oorzaak van deze verlaging was, kort samengevat, het
verschil in indexatie tussen het WAO-dagloon en het
pensioengevend inkomen. Het bestuur kwam met een
aanvullend besluit dat ervoor zorgt dat zo’n verschil
niet meer kan leiden tot verlaging van het invaliditeitspensioen.
Door dit besluit kon alsnog aan deze bezwaarschriften
tegemoet worden gekomen.
Ook waren er bezwaren tegen correcties die over 2006
plaatsvonden. Na de invoering van het nieuwe automatiseringssysteem
bleek uit controles dat in een aantal
gevallen ten onrechte extra eenmalige pensioenbedragen
waren uitgekeerd. De correctie van deze betalingen
leidde tot diverse terugvorderingen.
17
JAARVERSLAG
— 2007 —
Ook de correctie van garanties die bij de overgang van
de pensioenregeling in 1997 waren vastgesteld, was
aanleiding voor een aantal bezwaarschriften.
In 2007 werden 25 bezwaarschriften afgehandeld
zonder tussenkomst van de Geschillencommissie.
Het geven van meer informatie over de berekening of
regeling leidde tot intrekking van de bezwaarschriften.
Uit 2006 en 2007 staan in totaal nog 9 bezwaarschriften
open. Daarvan is nog onbekend of ze worden ingetrokken
of voortgezet.
Status bezwaarschriften per 31 december 2007:
• Aantal openstaande bezwaarschriften per 31
december 2006: 13.
• Aantal bezwaarschriften ingediend in 2007: 33.
• Aantal ingetrokken bezwaarschriften: 25.
• Aantal door de Geschillencommissie behandelde
bezwaarschriften is 12: 11 ongegrond, 1 niet
ontvankelijk.
• Aantal nog openstaande bezwaarschriften uit
2006: 2. Deze bezwaarschriften uit 2006 zijn
nog niet afgerond vanwege nog lopend overleg
over mogelijke schikkingsvoorstellen.
• Aantal nog openstaande bezwaarschriften uit
2007: 7.
“Met andere bestuurders van gedachten
wisselen over belangrijke ontwikkelingen
in de pensioenwereld”

JAARVERSLAG
— 2007 —
Deelnemersraad
Stichting Spoorwegpensioenfonds was het eerste
pensioenfonds in Nederland met een deelnemersraad.
Deze raad is al ingesteld voordat de wettelijke regeling
op dit gebied van kracht werd. In 2007 bestond de raad
uit vijftien leden: de heren A.A.M. Aarts, J. Altena, J.
Baas, W. Calsijn, F.A. de Groot, A. Heidema, J.J. Koenders,
J.H. Korenblek, H. van Liempd, E. Poptie, H. Rens
(voorzitter), P.A. van Roosendaal, H.H.J. Scheeper en
J.T. Wolzak. Mevrouw Y.Ch. Lentz is lid en secretaris.
Er zijn zeven plaatsvervangers, namelijk de heren drs.
J.T. Bergstra, P.H.M. Fleuren, C.G. Heeren, T. Oomen, B.
Oude Wesselink, A. Rovers en N. Roelink. De deelnemersraad
adviseert het bestuur gevraagd en ongevraagd
over het te voeren beleid.
De leden van de deelnemersraad worden voorgedragen
door FNV Bondgenoten, FNV Bouw, CNV Bedrijvenbond,
de Vereniging van Hoger Spoorwegpersoneel
(VHS), de Vakvereniging voor Machinisten en Conducteurs
(VVMC) en de Bond voor Gepensioneerd Spoor-,
Tram-, en ander Vervoerspersoneel (BGV). De verdeling
van zetels hangt af van het ledenaantal van de verschillende
organisaties. Het bestuur benoemt de leden na
voordracht.
De deelnemersraad vergaderde in 2007 vijf keer, waarvan
twee keer samen met het bestuur. Net als de uitvoeringsorganisatie
draagt de deelnemersraad regelmatig
onderwerpen aan voor scholingsdagen voor de eigen
leden. In 2007 kwamen bij die scholingsdagen onder
andere Maatschappelijk Verantwoord Beleggen en de
werkingssfeer aan bod.
18
Toetredingen in 2007
In 2006 stemde het bestuur in met toetreding van de
volgende ondernemingen per 1 januari 2007:
• Arriva Multimodaal B.V. (als opvolger van de
reeds toegetreden NoordNed Personenvervoer
B.V./Arriva Openbaar Vervoer N.V.);
• Betuweroute Exploitatiemaatschappij B.V.;
• ERS B.V.;
• Veolia Cargo Nederland B.V.
In 2007 heeft het bestuur ingestemd met de toetreding
van Heijmans Rail v.o.f, met ingang van 1 augustus 2007.
Heijmans Rail houdt zich met name bezig met het
onderhoud, de mechanische vernieuwing en de nieuwbouw
van de spoorbovenbouw. Ten aanzien van de toetreding
van Connexxion Openbaar Vervoer N.V. voor
de door haar overgenomen werknemers van NoordNed
(aangegaan voor de duur van één jaar) heeft het bestuur
besloten tot verlenging met nog een jaar. Aanleiding
voor dit besluit waren de nog lopende discussie over de
werkingssfeer (op lange termijn) van Stichting Spoorwegpensioenfonds
en de mogelijke samenvoeging van
de CAO’s Openbaar Vervoer en Multimodaal.
Beëindigde toetredingen in 2007
Per 1 januari 2007 is de toetreding van NS Vastgoed
B.V., NS Spooraansluitingen B.V., en Reef Infra Spoorbouw
B.V. beëindigd. De medewerkers van NS Vastgoed
B.V. zijn op genoemde datum overgegaan naar
NS Stations B.V. NS Spooraansluitingen B.V. en Reef
Infra Spoorbouw B.V. hebben geen werknemers meer in
dienst en zullen naar verwachting ook in de toekomst
geen spoorgerelateerde activiteiten meer verrichten.
Ook de medewerkers van Vasloc Beheer B.V. zijn overgegaan
naar NS Stations B.V. De toetreding van Vasloc
Beheer B.V. is met ingang van 1 januari 2008 beëindigd.

Op verzoek van ERS Holding B.V. heeft het bestuur het
besluit tot toetreding per 1 januari 2007 ingetrokken.
Omdat de organisatorische samenvoeging van de drie
ondernemingen ERS B.V., ERS Railways B.V. en ERS
Holding B.V. eerder heeft plaatsgevonden dan voorzien, is
ERS Holding al per 1 januari 2007 een lege B.V. geworden.
Naamswijzigingen
De volgende naamswijzigingen deden zich voor:
• Safe Express B.V. is vanaf 6 juni 2006 Group 4
Securicor Safe Express B.V.;
• Schuilenburg & Van Opijnen v.o.f. is met ingang
van 26 april 2007 SVO-rail v.o.f.;
• de naamgeving van Volker Stevin Systems
B.V. is eerder ten onrechte gewijzigd in Vialis
Verkeer & Mobiliteit B.V.;
• Volker Stevin Rail & Traffi c B.V. is met ingang
van 23 december 2005 gewijzigd in VolkerRail
Nederland B.V. in plaats van VolkerRail B.V.
Aangesloten ondernemingen
Stichting Spoorwegpensioenfonds telde per 31 december
2007 in totaal 66 ondernemingen. De complete lijst met
aangesloten ondernemingen is opgenomen in bijlage 3.
19
JAARVERSLAG
— 2007 —
“Stichting Spoorwegpensioenfonds telde
per 31 december 2007 in totaal 66 onder-
nemingen”

JAARVERSLAG
— 2007 —
2.2 Pension Fund Governance
In de Pensioenwet is vastgelegd dat pensioenfondsen
per 1 januari 2008 moeten voldoen aan de eisen van
‘goed bestuur’, ook wel Pension Fund Governance
genoemd. Deze eisen zijn onder meer gebaseerd op
afspraken in de Stichting van de Arbeid (STAR).
Op het gebied van ‘goed pensioenfondsbestuur’ heeft
Stichting Spoorwegpensioenfonds een reputatie hoog
te houden. Zo was het fonds één van de eerste fondsen
met een deelnemersraad. Ook is de scheiding tussen
beleid en uitvoering al per 1 januari 1996 gerealiseerd,
wat voor governance en transparantie als een uitgangspunt
wordt gezien.
Naar aanleiding van de principes van de STAR heeft
Stichting Spoorwegpensioenfonds bekeken waar de
bestuursinrichting voor verbetering vatbaar was.
Eén van de principes betreft het hanteren van een
procedure voor het beoordelen van het functioneren
van het bestuur als collectief en het functioneren van de
individuele bestuurders. De beoordeling van het collectief
functioneren en de deskundigheid van het bestuur
vindt jaarlijks plaats. Voor de individuele beoordeling
is een termijn van twee jaar na aantreden geformuleerd.
Deze beoordeling wordt gedaan door de betreffende
delegatieleider (binnen de werkgevers- en werknemersdelegatie).
De bestuursvoorzitter voert vervolgens een
individueel gesprek met de delegatieleiders.
Eisen aan bestuursinrichting
Een ander principe gaat over de bestuursinrichting.
Stichting Spoorwegpensioenfonds heeft duidelijk
vastgelegd van welke bestuursinrichting gebruik wordt
gemaakt, welke commissies vanuit het bestuur werken
en hoe de relatie is geregeld tot de uitvoerder van het
20
pensioenbeheer, vermogensbeheer en de beleidsadvisering.
Die helderheid is nodig, omdat het bestuur immers
binnen die relaties zijn verantwoordelijkheid voor het
beleid en het borgen van de uitvoering vormgeeft.
Ook heeft het fonds een geschillencommissie. Deze
commissie behandelt de geschillen die ontstaan tussen
actieve deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden
en Stichting Spoorwegpensioenfonds. Het
gaat hierbij vaak over de interpretatie van de uitvoering
van de regeling en de communicatie over die uitvoering.
Voor klachten over de uitvoering door SPF Beheer bv
kunnen actieve deelnemers, gewezen deelnemers en
pensioengerechtigden bij de klachtencommissie van
SPF Beheer bv terecht.
Toetsen aan wet- en regelgeving
Ook is het bestuur eindverantwoordelijk voor beleid,
uitvoering en controle. Dat moet dan ook aansluiten bij
de relevante wet- en regelgeving en tevens zorgen voor
een adequaat systeem van risicobeheersing. Het bestuur
evalueert daarom één keer per jaar de belangrijkste
fondsdocumenten, waaronder statuten en reglementen.
Op deze wijze wordt het voldoen aan de wet- en regelgeving
getoetst.
Organen voor verantwoording en intern toezicht
Naast bovenstaande gedragsprincipes moeten er volgens
de Pensioenwet aparte organen worden opgericht voor
het afl eggen van verantwoording en intern toezicht.
Voor het afl eggen van verantwoording gaf het bestuur
de voorkeur aan een afzonderlijk orgaan, te weten het
verantwoordingsorgaan.
Het verantwoordingsorgaan bestaat uit vier actieve
deelnemers, vier pensioengerechtigden en vier vertegenwoordigers
van werkgevers. Het bestuur legt ten

minste één keer per jaar verantwoording af aan het
verantwoordingsorgaan over het beleid en de uitvoering
daarvan. Het verantwoordingsorgaan kan zich, als het
van oordeel is dat het bestuur niet naar behoren functioneert,
wenden tot de Ondernemingskamer van het
gerechtshof te Amsterdam met het verzoek:
• een onderzoek door één of meer onafhankelijke
onderzoekers te bevelen naar het beleid en de
gang van zaken bij het pensioenfonds;
• het functioneren van het bestuur als zodanig
te toetsen.
Een besluit van het verantwoordingsorgaan tot het
indienen van een onderzoek bij de Ondernemingskamer
vereist een gekwalifi ceerde meerderheid. Over de invulling
van deze gekwalifi ceerde meerderheid is nog een
discussie gaande tussen bestuur en deelnemersraad.
Bij het vormgeven van het interne toezicht had het bestuur
de keuze uit een ‘one tier board’ (een bestuur met
uitvoerende en toezichthoudende leden), een uitgebreide
auditcommissie of een visitatiecommissie. Stichting
Spoorwegpensioenfonds heeft voor een visitatiecommissie
gekozen, aangezien hierbij de onafhankelijkheid tot het
bestuur het best gewaarborgd is.
De visitatiecommissie beoordeelt het bestuur eens in de
drie jaar en volgt het bestuur tussentijds. Bij een visitatie
beoordelen onafhankelijke deskundigen het beleid en de
processen binnen het pensioenfonds, de wijze waarop het
pensioenfonds wordt aangestuurd en hoe wordt omgegaan
met de risico’s op langere termijn.
21
JAARVERSLAG
— 2007 —
Inmiddels zijn de statuten van Stichting Spoorwegpensioenfonds
aangepast. Ook de reglementen voor het
verantwoordingsorgaan en de visitatiecommissie zijn
vastgesteld. Het punt van de gekwalifi ceerde meerderheid
die bij het verantwoordingsorgaan nodig is om
een beroep bij de Ondernemingskamer te kunnen doen
is vooralsnog niet geregeld. Hiermee voldoet het fonds
aan de eis dat Pension Fund Governance per 1 januari
2008 is ingevoerd.
“Op het gebied van ‘goed pensioenfondsbe-
stuur’ heeft Stichting Spoorwegpensioen-
fonds een reputatie hoog te houden”

JAARVERSLAG
— 2007 —
2.3 Risicomanagement
Organisatie
Stichting Spoorwegpensioenfonds wordt bij het streven
om haar doelstellingen te bereiken op vele gebieden
met aanzienlijke onzekerheden geconfronteerd. Voor
het bestuur is het daarom van belang om vast te stellen
hoeveel onzekerheid acceptabel is. Onzekerheid biedt
zowel risico’s als kansen. Integraal risicomanagement
stelt het bestuur in staat om op een effectieve en effi ciënte
wijze met deze onzekerheid en de hieraan verbonden
risico’s en kansen om te gaan. Ook het FTK, de principes
van Pension Fund Governance en de Pensioenwet
schrijven een systematische risicobeheersing voor.
Stichting Spoorwegpensioenfonds zal daartoe jaarlijks
een risicoanalyse uitvoeren.
Risicomanagement heeft betrekking op alle onderdelen
van de organisatie. Stichting Spoorwegpensioenfonds
heeft er daarom voor gekozen om de auditcommissie
met betrekking tot risicomanagement een belangrijke
rol te geven. Deze commissie vormt de verbinding tussen
het bestuur en de verantwoordelijke functionarissen bij
de uitvoeringsorganisatie. Hierdoor wordt het doeltreffender
om risicomanagement in te bedden in de Planning
& Control cyclus.
Beleid
Stichting Spoorwegpensioenfonds heeft in haar risicobeleid
aansluiting gezocht bij de aanpak die DNB als
toezichthouder daarvoor heeft ontwikkeld.
Dat betekent dat het categoriseren van de risico’s, en
daarmee het risico control framework, aansluit bij FIRM,
de Financiële Instellingen Risicoanalyse Methode. Deze
op het COSO (Committee of Sponsoring Organisations
of the Treadway Commission) gebaseerde risicobeoordeling
is richtinggevend voor het risicobeleid van
Stichting Spoorwegpensioenfonds.
22
Voor het beheersen van de fi nanciële risico’s beschikt
het bestuur over beleidsinstrumenten voor het beleggingsbeleid,
het premiebeleid en het indexatiebeleid.
Voor de inzet van deze beleidsinstrumenten zijn uitgebreide
analyses nodig van de ontwikkelingen van de
verplichtingen en de fi nanciële markten.
Belangrijke instrumenten bij beleidsbepaling zijn de
actuariële bedrijfstechnische nota (ABTN) en het asset
liabiltiy management (ALM). ALM houdt in dat bezittingen
(assets) en verplichtingen (liabilities) in onderlinge
samenhang worden bestudeerd en gestuurd (management).
Het ALM-model wordt ook gebruikt om de toereikendheid
van de reserves te bepalen, de beleggingsmix te
verkennen en gevoeligheidsanalyses uit te voeren.
Daarbij wordt gezocht naar een combinatie van premie-,
indexatie- en beleggingsbeleid, passend bij de aangegane
verplichtingen en rekening houdend met de - voorwaardelijke
maar geambieerde – toekomstige indexatie en
met de betaalbaarheid van de regeling. Vooral het hieruit
voortvloeiende beleggingsbeleid, dat tot uiting komt
in de beleggingsmix, is van invloed op de risico’s en de
mate waarin een goede pensioenregeling gehandhaafd
kan worden en betaalbaar kan blijven. Een ALM-studie
is een analyse van de structuur van de pensioenverplichtingen,
de verschillende beleggingstrategieën en de
ontwikkeling daarvan in verschillende economische
scenario’s. De uitkomsten vinden vervolgens hun
weerslag in het jaarbeleid. Het jaarbeleid wordt vertaald
naar op risicogebieden gebaseerde beheersing van de
processen door de pensioenuitvoerder.

Bij de aanpak van de risicobeoordeling geeft Stichting
Spoorwegpensioenfonds de inherente risico’s en het
residurisico voor alle risicocategorieën volledig transparant
weer. Beleidsbeslissingen en de invloed daarvan
worden hierdoor zichtbaar. Dit geeft het bestuur ook
de mogelijkheid om bestaande risico’s afhankelijk van
(gewijzigde) omgevingsfactoren door (nieuwe) beheersmaatregelen
verder te mitigeren.
Risicogebieden
De doelstellingen voor het gehele fonds zijn gerelateerd
aan de fi nanciële en niet-fi nanciële risico’s van Stichting
Spoorwegpensioenfonds. Een aantal van deze risicocategorieën
is direct te relateren aan balans- en resultaatposten
in de jaarrekening. Stichting Spoorwegpensioenfonds
heeft er voor gekozen de kwantitatieve en
kwalitatieve toelichtingen op te nemen in een risicoparagraaf
in de jaarrekening. Hieronder wordt ingegaan
op een aantal van de te onderscheiden risicogebieden.
Solvabiliteitsrisico
Het solvabiliteitsrisico is het belangrijkste risico voor
het fonds. Dat wil zeggen: het risico dat het fonds niet
beschikt over voldoende vermogen om de pensioenverplichtingen
na te komen. De solvabiliteit wordt bepaald
aan de hand van de normen die de Pensioenwet en het
Financieel Toetsingskader voorschrijven en die door de
toezichthouder worden gehanteerd.
Als de solvabiliteit van het fonds zich negatief ontwikkelt,
bestaat de kans dat de indexatie van opgebouwde
pensioenaanspraken in het gedrang komt of de pensioenregeling
moet worden versoberd. In het uiterste
geval kan het noodzakelijk zijn dat het fonds de pensioenaanspraken
moet verminderen. Omdat sprake is
van een CDC-regeling ligt het risico bij het fonds en zijn
deelnemers.
23
JAARVERSLAG
— 2007 —
Verhoging van de premies behoort niet tot de mogelijkheden.
Het solvabiliteitsbeheer kent de volgende
beheersingsitems: beleid, risicomodellering en vermogensanalyse.
Deze beheersingsaspecten maken deel uit
van de beheersing van alle fi nanciële risico’s. Het fonds
hanteert de methode van De Nederlandsche Bank om
te toetsen of er voldoende vermogen aanwezig is om de
risico’s van het fonds te kunnen opvangen.
Rente- en matchingrisico
Het renterisico is het risico dat de waarde van het
belegde vermogen en van de pensioenverplichtingen
veranderen door wijzigingen in de marktrente.
De ‘duration mismatch’ ontstaat doordat op balansdatum
de duration van de beleggingen korter is dan de
duration van de pensioenverplichtingen. Dit betekent
dat bij een rentestijging de waarde van beleggingen
minder snel daalt dan de waarde van de pensioenverplichtingen.
De dekkingsgraad zal in dit geval stijgen.
Bij een rentedaling zal de waarde van de beleggingen
minder snel stijgen dan de waarde van de verplichtingen,
waardoor de dekkingsgraad daalt. Deze effecten
van rentebewegingen op de dekkingsgraad worden
in de ALM-studie zichtbaar gemaakt. Het beleid van
het fonds is gericht op het beperken van de duration
mismatch. Dit gebeurt door het kopen van meer langer
lopende obligaties en door middel van derivaten
(renteswaps/interest rate swaps). Door middel van een
renteswap wordt een korte rente vervangen door een
lange rente.
“Van belang is om vast te stellen hoeveel
onzekerheid acceptabel is”

JAARVERSLAG
— 2007 —
Marktrisico
Onder marktrisico wordt in dit verband verstaan
het prijsrisico, het concentratierisico, het valutarisico
en kredietrisico. Het prijsrisico is een gevolg van de
waardering tegen reële waarde. Doordat alle waardewijzigingen
worden opgenomen in de staat van baten
en lasten, zijn alle wijzigingen in marktomstandigheden
direct zichtbaar in de waarde van de beleggingen en in
het beleggingsresultaat.
Het concentratierisico is een gevolg van ontoereikende
diversifi catie binnen de portefeuille. Dit risico wordt
onderzocht in de ALM-studie. In een ALM-studie worden
beleggingscategorieën met elkaar gecombineerd
waardoor totale portefeuille karakteristieken zichtbaar
worden. De beleggingsportefeuille van het fonds is in
hoge mate gediversifi eerd.
Het valutarisico dat ontstaat door het beleggen in
vreemde valuta wordt – op enkele uitzonderingen na
– conform het beleggingsbeleid afgedekt. In beperkte
mate is actief beheer toegestaan.
Het kredietrisico is het risico dat een tegenpartij contractuele
of andere overeengekomen verplichtingen
(waaronder verstrekte kredieten, leningen, vorderingen,
ontvangen garanties) niet nakomt. Ten aanzien van
bedrijfsobligaties zijn er beleidsmatige afspraken
gemaakt over de vereiste kredietwaardigheid om zo
een aanvaardbaar risiconiveau te garanderen. Voor
het verstrekken van kredieten worden conservatieve
uitgangspunten gehanteerd. Het aantal tegenpartijen
is zeer gediversifi ceerd en tegoeden afkomstig vanuit
derivatentransacties zijn afgedekt door een collateral
(onderpand).
Uitbestedingsrisico
Eén van de belangrijke niet fi nanciële risico’s is het
uitbestedingsrisico. Uitbestedingsrisico’s hangen samen
24
met het feit dat Stichting Spoorwegpensioenfonds alle
werkzaamheden wat betreft pensioenen en vermogensbeheer
heeft uitbesteed. De risico’s betreffen continuïteit,
integriteit en kwaliteit van de dienstverlening. Deze
risico’s zijn onder controle gebracht door de afspraken
in de uitvoeringsovereenkomst en de daaraan verbonden
service level agreement en de periodieke beoordeling
en evaluatie van de geleverde prestaties in relatie tot de
normen die zijn afgesproken in de service level agreement.
In verband met deze uitbesteding aan SPF Beheer bv
van het vermogensbeheer en de pensioenuitvoering zijn
vervolgens afspraken gemaakt over de scope van de
door de SPF Beheer bv te behalen SAS 70- verklaringen.
SPF Beheer bv heeft een SAS type II verklaring voor
vermogensbeheer en pensioenuitvoering. De verklaring
voor vermogensbeheer is afgegeven over geheel 2007.
De verklaring voor pensioenen heeft betrekking op de
periode 1 juni tot en met 30 november 2007. De betreffende
SAS 70-rapportages geven inzicht in de wijze van
beheersing van de operationele risico’s.
Voor SPF Beheer bv als pensioenuitvoerder zijn deze
verklaringen bij uitstek het middel om aan te tonen dat
zij voor de procesuitvoering volledig ‘in control’ is.
Verzekeringstechnisch risico (actuariële risico’s)
Dit betreft het risico dat de realisatie ten aanzien van de
demografi sche ontwikkelingen afwijkt van de aannames
en grondslagen die bij de premiestelling en reservering
van het product zijn gebruikt. De belangrijkste actuariële
risico’s zijn de risico’s van langleven, overlijden en arbeidsongeschiktheid.
Het langlevenrisico is het belangrijkste
verzekeringstechnische risico. Langlevenrisico
is het risico dat deelnemers langer blijven leven dan
gemiddeld verondersteld wordt bij de bepaling van de
pensioenverplichtingen.

Het beleid van het fonds is goed afgestemd op de
geïdentifi ceerde risico’s. Eind 2006 werd in één keer
overgegaan op de prognosetafels van het Actuarieel
Genootschap over de periode 2005 -2050. De gehanteerde
actuariële grondslagen zijn prudent. Een voorbeeld
daarvan zijn de gehanteerde kansen op overlijden.
Compliancerisico
Compliance gaat verder dan de naleving van wet- en
regelgeving. De kern van compliance is de integriteit
van mensen en hun handelen en de wijze waarop dit
door de organisatie vorm wordt gegeven. In 2008 wordt
het beleid op dit gebied verder uitgewerkt. Dit zal, voor
zover nodig, onder andere leiden tot aanpassing van
de relevante gedragscodes. Het bestuur heeft in 2007
het beleid voor verantwoord maatschappelijk beleggen
aangescherpt.
De audit commissie van het bestuur van het fonds heeft
met ondersteuning van de uitvoeringsorganisatie in
2007 een aanvang gemaakt met het doorlichten van het
risicomanagement. Op punten waar dit nodig wordt
geoordeeld, zal het beleid worden aangescherpt, geconcretiseerd
en verder uitgewerkt. Deze doorlichting
zal in 2008 worden afgerond en zal periodiek worden
geactualiseerd.
25
JAARVERSLAG
— 2007 —
“Integraal risicomanagement:
effectief en effi ciënt omgaan met deze
onzekerheid en de hieraan verbonden
risico’s en kansen”

JAARVERSLAG
— 2007 —
2.4 Communicatie
Het centrale uitgangspunt in het communicatiebeleid
van Stichting Spoorwegpensioenfonds is alle belanghebbenden
optimaal te informeren over het pensioenfonds
en de pensioenregeling. Hiervoor hanteert Stichting
Spoorwegpensioenfonds een doelgroepgerichte
benadering. Dit wil zeggen dat boodschappen optimaal
worden afgestemd op de verschillende doelgroepen.
Om dit te realiseren werkt het fonds onder andere met
verschillende onderzoeksmethoden, zoals klantenpanels,
evaluaties en klanttevredenheidsonderzoeken. De onderzoeken
geven inzicht in de effectiviteit en het bereik
van specifi eke communicatiemiddelen en van het communicatiebeleid
in het algemeen.
Voorts geeft de Pensioenwet uiteraard heldere en
duidelijke richtlijnen op het gebied van communicatie.
Deze richtlijnen zijn geïntegreerd in het communicatiebeleid
van het fonds. Zo vereist de Pensioenwet
onder meer dat pensioenfondsen op verplicht gestelde
momenten verplicht gestelde boodschappen uitsturen.
Het fonds heeft daarom in 2007 alle processen in de
bedrijfsvoering nogmaals nauwkeurig nagelopen en
de communicatie op deze wijze in overeenstemming
met de Pensioenwet gebracht. In dit kader zijn onder
meer de onderstaande aanpassingen en vernieuwingen
doorgevoerd.
Aanpassingen:
1. Het Uniform Pensioen Overzicht is aangepast
voor deelnemers en slapers op verplichte elementen. In
2007 hebben ook de ex-deelnemers een pensioenoverzicht
ontvangen, volgens het UPO-model. Stichting
Spoorwegpensioenfonds stuurt aan ex-deelnemers
eens per drie jaar een pensioenoverzicht. De tekst over
indexatie is nog afhankelijk van de invoering van het
indexatielabel, en moet nog worden aangepast aan de
verwachtingen ten aanzien van de toekomstige toeslag-
26
verlening. Hierbij moet gebruik worden gemaakt van
de nog uit te voeren continuïteitsanalyse. Daarnaast
moet het indexatielabel nog worden ingevoerd;
2. De processen zijn gecheckt en aangepast op
tijdigheid van termijnen. Alle processen voldoen aan de
eisen van tijdigheid;
3. De standaardbrieven, waaronder startbrief,
uittreedbrief en brochures, zijn gecheckt op terminologie,
verplichte elementen, leesbaarheid en duidelijkheid.
Waar nodig zijn aanpassingen gepleegd (herziene versies
van brochures verschijnen in 2008);
Nieuwe processen/producten:
4. Er is een nieuwe brochure ontwikkeld voor
nieuwe medewerkers, uit te delen door werkgever in
eerste werkmaand;
5. Er is een periodiek pensioenoverzicht geïntroduceerd
voor de gewezen partner na scheiding;
6. Er is een jaarlijks pensioenoverzicht geïntroduceerd
voor gepensioneerden. Gepensioneerden dienen
ook een opgave te ontvangen van de opgebouwde aanspraken
op nabestaandenpensioen. Gezien de keuzemogelijkheden
om geheel of gedeeltelijk af te zien van
het partnerpensioen is dit een nuttige aanvulling op de
informatie die men voor pensionering krijgt.
“De nieuwe website heeft aparte ingangen
voor deelnemers, gepensioneerden en
werkgevers”

Klantenpanels
Klantenpanels zijn een belangrijk middel om de communicatieproducten
af te stemmen op de behoefte van
betrokkenen. De panels dragen zo bij aan het leesbaar
en begrijpelijk maken en houden van schriftelijke communicatiemiddelen.
Er zijn aparte panels voor deelnemers
en gepensioneerden. In 2007 kwamen de klantenpanels
vier keer bij elkaar voor het bespreken van de bestaande
communicatie-uitingen. De evaluatie van de brochure
Verantwoord Beleggen in het klantenpanel gaf aanleiding
om nog eens verder te spreken over de risico’s die
deelnemers en gepensioneerden lopen in het kader van
het Collectief Defi ned Contribution-karakter van de regeling
én over het beleid op het gebied van maatschappelijk
verantwoord beleggen. Deelnemers en gepensioneerden
geven met betrekking tot de website aan deze
één à twee keer per jaar te willen bezoeken. De informatie
moet heel makkelijk te vinden en toegankelijk zijn.
Informatiebijeenkomsten
In 2007 werd gestart met het organiseren van informatieve
bijeenkomsten (roadshows) speciaal gericht
op deelnemers die minder dan vijf jaar deelnemen
aan de regeling van het pensioenfonds. Er waren in
totaal ruim 250 deelnemers aanwezig op vijf verschillende
locaties. In de evaluaties werden de roadshows
hoog gewaardeerd. Verder werd er wederom een reeks
informatiemiddagen georganiseerd voor deelnemers
die vlak voor hun pensionering staan en hun partners.
Deze bijeenkomsten zijn specifi ek gericht op het helpen
bij de aanvraag van het pensioen en de gevolgen van de
keuzes voor de pensioenuitkering.
Deze informatiemiddagen kennen een opkomst van
ongeveer 80% en worden zeer gewaardeerd.
27
JAARVERSLAG
— 2007 —
Voorts werden er een introductiecursus en diverse
specialisatiecursussen georganiseerd voor de contactpersonen
van aangesloten ondernemingen en kaderleden
van vakverenigingen. In 2007 werd vooral door de
vakbonden veel gebruik gemaakt van deze cursussen.
De betrokkenheid van de deelnemers is groot, omdat de
cursussen specifi ek ingaan op de regeling van Stichting
Spoorwegpensioenfonds en aansluit bij de communicatiemiddelen,
zoals het jaarlijks pensioenoverzicht, het jaarverslag
en de brochures. Uit evaluaties blijkt dat deze
cursussen goed gewaardeerd worden en in een behoefte
voorzien. Het bestuur heeft dan ook besloten vanaf 2008
deze cursussen kosteloos aan te bieden.
Brochure Verantwoord Beleggen
In 2007 was er in de media veel aandacht voor het
onderwerp maatschappelijk verantwoord beleggen.
Dit werd in gang gezet door een uitzending van het
televisieprogramma Zembla, waarin het beleggingsbeleid
van een aantal Nederlandse pensioenfondsen
kritisch werd onderzocht. Ook het beleggingsbeleid van
Stichting Spoorwegpensioenfonds werd behandeld.
Naar aanleiding van de uitzending ontving het fonds
ongeveer 50 reacties. Al deze reacties werden persoonlijk
beantwoord door de algemeen directeur van SPF
Beheer bv. Gezien de media-aandacht voor dit onderwerp
vond het bestuur het verstandig om het MVBbeleid
extra onder de aandacht te brengen. Eind 2007
ontvingen daarom alle deelnemers en gepensioneerden
een brochure over het beleggingsbeleid van het fonds.
De brochure wees deelnemers en gepensioneerden onder
meer op de risico’s van beleggen, de wijze waarop het
fonds met die risico’s omgaat en het gevoerde MVBbeleid.
Het MVB-beleid (zie voor meer informatie over
dit onderwerp paragraaf 4.3) staat overigens ook op de
website van Stichting Spoorwegpensioenfonds, aangevuld
met actuele informatie.

JAARVERSLAG
— 2007 —
Uniform Pensioenoverzicht
In 2007 gaf het fonds het jaarlijkse persoonlijke pensioenoverzicht
uit volgens het Uniform Pensioenoverzicht,
vastgesteld door de koepels (Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen,
Vereniging van Ondernemingspensioenfondsen
en Verbond van Verzekeraars).
Website en Pensioenplanner
In 2007 werd de website van Stichting Spoorwegpensioenfonds
geheel vernieuwd. De nieuwe website is uitgerust
met aparte ingangen voor deelnemers, gepensioneerden
en werkgevers. De verschillende doelgroepen kunnen
op deze wijze op eenvoudige wijze de informatie vinden
die voor hen relevant is.
Ook de pensioenplanner werd vernieuwd. De pensioenplanner
sluit optimaal aan bij de wensen van de deelnemer.
Met een eigen wachtwoord komen de deelnemers in
een beveiligde omgeving, waarin hun persoonlijke pensioensituatie
in bruto- en netto-bedragen zichtbaar is.
28

3. Pensioenontwikkelingen
3.1 Pensioenregeling
De inwerkingstelling van de Pensioenwet per 1 januari
2007 heeft een aantal wijzigingen in de pensioenregeling
tot gevolg gehad. Andere ingrijpende wettelijke ontwikkelingen
worden niet voorzien. De turbulente ontwikkelingen
op het gebied van (fi scale) wet- en regelgeving,
waar de pensioenuitvoerders de afgelopen jaren mee
werden geconfronteerd, lijken voorlopig enigszins tot
rust te zijn gekomen.
Pensioenregeling per 1 januari 2007
De wijzigingen die nog uit de Pensioenwet voortvloeiden,
hadden met name betrekking op de veranderingen
in de wettelijke afkoopmogelijkheden. Afkoop van
kleine pensioenen bij emigratie is niet meer mogelijk.
Daar staat tegenover dat met afkoop niet meer hoeft
te worden gewacht tot de pensioendatum. Deze oude
afkoopmogelijkheden zijn vervangen door de algemene
bepaling dat kleine pensioenen twee jaar na beëindiging
van de deelneming worden afgekocht, tenzij op
dat moment een procedure voor waardeoverdracht is
ingezet. Ook wordt nu na scheiding het kleine bijzonder
partnerpensioen voor de ex-partner afgekocht. Met
kleine pensioenen wordt bedoeld: pensioenen lager dan
€ 400 bruto per jaar (niveau 2007).
Een andere wijziging als gevolg van de Pensioenwet is
de bepaling dat bij overlijden tijdens onbetaald verlof de
partner een partnerpensioen ontvangt alsof de werknemer
tijdens die periode had doorgewerkt. Dit is alleen zo
bij overlijden binnen 18 maanden na het begin van het
onbetaald verlof. Overige wijzigingen in de pensioenregeling
per 1 januari 2007 zijn vooral gericht op het
vervolmaken van de regeling. De Nederlandsche Bank
heeft de pensioenregeling zoals deze in 2007 luidde,
integraal beoordeeld. De toezichthouder zag geen aanleiding
om opmerkingen te maken.
31
JAARVERSLAG
— 2007 —
Discussiepunten Belastingdienst
Ook de Belastingdienst heeft een oordeel gegeven. De
pensioenregeling van Stichting Spoorwegpensioenfonds
is niet bovenmatig. Maar in 2007 is er wel een aantal
discussies voortgezet of in gang gezet. Zo is er nog een
principiële discussie met de Belastingdienst over de
mogelijkheid om extra pensioen in te kopen tot eindloonniveau.
Voor sociale partners is deze inkoopmogelijkheid
van groot belang. Het bestuur is van oordeel
dat de inkoopmogelijkheid binnen het fi scale kader valt.
De Belastingdienst stelt dat inkoop tot eindloonniveau
in een middelloonregeling bovenmatig is, omdat bij het
fi scale kader van middelloon rekening is gehouden met
carrièreontwikkeling.
Een ander discussiepunt is de opvatting van de Belastingdienst
dat bij individuele inkoop het opgebouwde
vroegpensioen moet worden gekort op de inkoopruimte
van het ouderdomspensioen op 65 jaar. Stichting Spoorwegpensioenfonds
is van mening dat wat vóór 2006
rechtsgeldig is opgebouwd niet gekort mag worden op
de inkoopruimte. Inmiddels heeft ook de Stichting van
de Arbeid zich gemengd in de discussie door hierover
een brief te verzenden naar de minister van Financiën.

JAARVERSLAG
— 2007 —
Ook onderwerp van een nog lopende discussie zijn de
voorwaarden die de Belastingdienst stelt aan vervroegen
en uitstellen van de pensioendatum. Stichting Spoorwegpensioenfonds
is van mening dat de fi scale voorwaarden
de fl exibiliteit in de pensioenregeling onnodig
beperken, hetgeen in strijd is met de doelstelling van de
fi scale wet- en regelgeving.
Over de mogelijkheden voor voortzetting van de
deelneming tijdens bijzonder verlof heeft de Belastingdienst
eind 2007 een gedeeltelijke uitspraak gedaan.
Tijdens ouderschapsverlof, verlof voor een sabbatical en
studieverlof zoals omschreven in de fi scale regelgeving,
kan volledig worden voortgezet, ongeacht het inkomen
dat tijdens deze verlofvorm wordt genoten. Over
andere verlofvormen blijft de onduidelijkheid bestaan.
Wijziging van de pensioenregeling zal, met volledige
terugwerkende kracht, plaatsvinden nadat de belastingdienst
een standpunt over alle hiervoor genoemde
punten heeft ingenomen. Het bestuur heeft wel besloten
de ruimere standpunten van de Belastingdienst op
onderdelen tussentijds uit te voeren.
Afwikkeling vervangende maatregelen OVUT40
Voor de deelnemers die op of na 1 januari 1950 zijn geboren,
is de OVUT40-regeling per 1 januari 2006 vervallen.
Om een uittreeddatum op het moment waarop 40
dienstjaren zijn bereikt, zoveel mogelijk te kunnen benaderen,
is het OVUT40-kapitaal voor deze groep deelnemers
gebruikt voor extra pensioeninkoop en/of storting
op de Levensloopplus-rekening. De afwikkeling van deze
vervangende maatregelen liep door tot in 2007.
Besluitvorming in 2007
In 2007 heeft het bestuur diverse besluiten genomen die
hebben geleid tot aanpassing van de pensioenregeling
per 1 januari 2008. Zo heeft de verhoging van de WAO-
32
uitkering voor volledig arbeidsongeschikten van 70%
naar 75% van het dagloon niet geleid tot een evenredige
verlaging van het invaliditeitspensioen. Dit pensioen is
een aanvulling op de WAO-uitkering. Het bestuur heeft
besloten om voor de berekening van het invaliditeitspensioen
uit te gaan van de fi ctie dat volledig arbeidsongeschikten
een WAO-uitkering ontvangen van 70%
van het dagloon. Daardoor blijft het invaliditeitspensioen
gelijk.
Verder leidt een algemene verhoging van de WAO-uitkering
niet meer tot verlaging van het invaliditeitspensioen
op 1 januari van een jaar. De specifi eke voorwaarden
zijn opgenomen in de pensioenregeling 2008.
Enkele andere wijzigingen waartoe het bestuur in 2007
heeft besloten, vloeien voort uit het deel van de Pensioenwet
dat op 1 januari 2008 in werking treedt. Zo zal
het karakter van de pensioenregeling, een collectieve
beschikbare premieregeling, expliciet tot uitdrukking
komen. Het risico ligt bij het fonds en de deelnemers.
In 2007 heeft het bestuur beleid vastgesteld over de
periodieke aanpassing van de actuariële factoren, die
gebruikt worden bij de diverse keuzemogelijkheden,
zoals vervroegen of uitstellen van de pensioendatum.
Ook het uitruilen van partnerpensioen in een hoger
ouderdomspensioen of de hoog/laag uitbetaling van
het ouderdomspensioen zijn op actuariële factoren gebaseerd.
Vanwege de nieuwe fi nanciële eisen moeten deze
factoren periodiek worden aangepast. Het bestuur heeft
besloten om deze factoren in beginsel voor een periode
van drie jaar vast te stellen. Geruime tijd vóór aanvang
van een nieuwe driejaarstermijn worden de factoren
aangepast aan onder meer het voortschrijdende gemiddelde
van de marktrente over de voorgaande drie jaar.

Een tussentijdse herziening van de factoren is mogelijk
bij substantiële afwijking van de voortschrijdend gemiddeld
rente met de laatst gebruikte rente.
Elk jaar besluit het bestuur of en in hoeverre de premie
voor een collectief afgesloten aanvullend ziektekostenpakket
voor pensioengerechtigden wordt gecompenseerd.
In 2007 heeft het bestuur besloten om voor 2008 de
premie te compenseren. De pensioengerechtigde die
zich heeft aangemeld bij een door het bestuur aangewezen
verzekeraar, kan in 2008 in aanmerking komen voor de
premiecompensatie. De betreffende verzekeraars zijn
Agis, Avéro Achmea en Menzis. Vanaf 2008 is ook een
samenwerkingsverband aangegaan met VGZ. Met deze
verzekeraar heeft Stichting Spoorwegpensioenfonds een
aanbieder beschikbaar met een sterke oriëntatie op de
zuidelijke helft van Nederland. Uiteraard moet voor de
premiecompensatie ook worden voldaan aan de overige
in de pensioenregeling vastgelegde voorwaarden.
In 2007 maakten ruim 16.000 mensen gebruik van de
collectieve verzekering die is opgebouwd uit:
• basisverzekering;
• aanvullende verzekering;
• extra aanvullende verzekering.
De aanvullende verzekering heeft voor de deelnemende
gepensioneerde in 2008 een waarde van € 145 per jaar
(in 2007 was dit € 136) per pensioengerechtigde die zich
heeft aangemeld bij één van de vier genoemde verzekeraars.
Deze premie wordt gefi nancierd door het fonds.
De pensioengerechtigde kan op vrijwillige basis en voor
eigen rekening nog een extra aanvullende verzekering
afsluiten.
33
JAARVERSLAG
— 2007 —
In 2008 staan verder geen ingrijpende wijzigingen van
de pensioenregeling gepland. Wel zal op detailniveau
verdere uitkristallisering van de overgang in 2006 van
de eindloonregeling met pensioenleeftijd 61/62 jaar
naar de middelloonregeling met pensioenleeftijd 65
jaar plaatsvinden. Per 1 januari 2008 is daarvoor al een
eerste aanpassing van de pensioenregeling opgenomen.
Deze aanpassing houdt in dat het volgens de regeling
tot 1 januari 2006 opgebouwde pensioen, gebaseerd op
leeftijd 61/62 jaar, én het vanaf 1 januari 2006 opgebouwd
pensioen gebaseerd op leeftijd 65 jaar in beginsel op
hetzelfde moment moeten ingaan, tenzij fi scale wet- en
regelgeving anders bepalen.
Het fonds wenst het uitgangspunt te hanteren dat het
pensioen (het pensioen met leeftijd 61/62 jaar plus
het pensioen met leeftijd 65 jaar) standaard op 65 jaar
ingaat. De (gewezen) deelnemer kan echter zelf kiezen
voor een eerdere of latere pensioendatum. De nadere
uitwerking van dit uitgangspunt en het overleg hierover
met de Belastingdienst kunnen leiden tot verdere aanpassingen
van de pensioenregeling.

JAARVERSLAG
— 2007 —
3.2 Premie- en indexatiebeleid
Premie
Vanaf 2006 geldt bij Stichting Spoorwegpensioenfonds
een zogenoemde Collectief Defi ned Contributionpensioenregeling
(CDC). Volgens deze regeling staat de
premie vast en wordt deze niet verhoogd of verlaagd
naar aanleiding van bijvoorbeeld beleggingsresultaten
of infl atie. Een volledige pensioenopbouw is dus alleen
mogelijk als die uit de vaste premie en het aanwezige
vermogen kan worden gefi nancierd. Daarom is de vaste
premie zodanig vastgesteld dat deze jaarlijks kostendekkend
is voor het streefniveau van pensioenopbouw,
de risicodekking, de uitvoeringskosten en deels het op
peil houden van de reserves.
Met de aangesloten ondernemingen is, op basis van de
afspraken bij hun toetreding, een premiebetalingsregeling
overeengekomen. Volgens deze regeling groeit de
premie geleidelijk naar een uiteindelijk niveau van 20%
van de pensioengrondslag.
De pensioengrondslag voor de premie is voor alle deelnemers
aan de regeling gelijk aan het salaris min een
franchise van € 11.872 (2007) per jaar op fulltime-basis.
Naast de pensioenpremie wordt een premie voor het
Anw-hiaatverzekering gerekend van € 150 per deelnemer.
Verder wordt een WIA-excedentpremie geheven die in
het eerste half jaar van 2007 2% van het inkomen boven
het maximum dagloon bedroeg en in het tweede half
jaar 1%. Deze verlaging is het gevolg van lagere kosten
in verband met de afgenomen instroom in de WIA.
Premie na demotie
In 2007 werd de premie gewijzigd, die wordt geheven
als een deelnemer in de laatste jaren van zijn loopbaan
gaat werken in een lagere functie of voor minder uren
(demotie). In zo’n situatie kan de pensioenopbouw
worden voortgezet over het inkomen dat de deelnemer
34
had vóór deze demotie. Gaat de deelnemer werken in
een lagere functie, dan wordt voor de voortzetting het
actuele tarief of de doorsnee premie gehanteerd. Gaat
de deelnemer minder uren werken, dan geldt voor de
voortzetting in beginsel de premie van 20% van de
pensioengrondslag. Op verzoek van de werkgever en
de betrokken vakorganisaties kan in deze laatste situatie
het bestuur worden verzocht om toepassing van de actuele,
lagere premie als het minder werken onderdeel is van
een collectieve arbeidsvoorwaardenregeling binnen de
onderneming.
Algemene beleidsregels indexatie
Sinds 2006 is er voor de indexatie een beleidsregel die
het pensioenfonds betrekt bij de jaarlijkse indexatie.
Indexatie is mede afhankelijk van de dekkinggraad van
het fonds. Aan deelnemers en gepensioneerden wordt
het indexatiebeleid op zoveel mogelijk momenten
nadrukkelijk gecommuniceerd. De Nederlandsche Bank
schrijft voor dat pensioenfondsen de volgende tekst
over indexatie nadrukkelijk communiceren richting
deelnemers en gepensioneerden: ‘Er is geen recht op
toekomstige indexaties. De indexatie van uw pensioenrecht/pensioenaanspraak
is voorwaardelijk. Het pensioenfonds
probeert uw pensioenrecht/pensioenaanspraak
jaarlijks aan te passen aan de procentuele stijging van
de index, zoals vastgesteld door het CBS. De indexatie
in een jaar wordt vastgesteld door het bestuur van het
fonds. Er is geen geld gereserveerd voor toekomstige
indexaties.’
“Aan deelnemers en gepensioneerden wordt
het indexatiebeleid op zoveel mogelijk
momenten nadrukkelijk gecommuniceerd”

Het beleid houdt in dat:
• het bestuur jaarlijks bepaalt of er geïndexeerd
kan worden en zo ja hoeveel;
• er sprake is van voorwaardelijke indexatie;
• de fi nanciële positie van het fonds van belang
is;
• de stijging van de CBS-loonindex het uitgangspunt
is voor de indexatie.
Als besloten wordt tot indexatie, dan wordt de volgende
tabel als richtlijn genomen:
Dekkingsgraad
Meer dan 130%
125% - 130%
120% - 125%
115% - 120%
110% - 115%
Minder dan 110%
Mate van aanpassing in %
van de CBS-loonindex
100%
80%
60%
40%
20%
0%
Als in een jaar het pensioen niet volledig is geïndexeerd,
dan kan in een later jaar worden besloten de gemiste
indexatie in te halen. Hiertoe kan het bestuur besluiten
als de dekkingsgraad gedurende drie aaneengesloten
kalenderjaren (na een korting) minimaal 140% is geweest,
en de dekkingsgraad in het vierde kalenderjaar minimaal
130% bedraagt.
35
JAARVERSLAG
— 2007 —
Indexatie 2007 en 2008
Omdat de fi nanciële positie van het fonds dat volgens
het bestuur toeliet, is per 1 januari 2007 een volledige
indexatie toegekend van 1,33%, gebaseerd op CBS-loonindex.
Per 1 januari 2008 is eveneens een volledige indexatie
toegekend van 2,27%. Ook de volgende bedragen
zijn aangepast in verband met de infl atie:
Franchise middelloonregeling
Franchise eindloonregeling
Maximum TOP-bedrag
Maximum Anw-compensatie
2008
12.203
15.676
17.524
9.784
2007
11.872
15.328
17.046
9.563
2006
11.566
15.126
16.618
9.360
Financieel Toetsingkader (FTK)
Sinds 31 december 2006 past de Stichting Spoorwegpensioenfonds
in haar jaarcijfers de voorschriften van het
FTK toe. Ook houdt het fonds al enkele jaren rekening
met het FTK in de ALM-studies en in de communicatie
over indexatie.
In 2007 is de Actuariële en Bedrijfstechnische Nota (abtn)
grotendeels herschreven om volledig te voldoen aan de
FTK-regels. In deze abtn is onder meer vastgelegd dat
het niveau van de standaardpremie (20% van de pensioengrondslag)
hoger is dan de kostendekkende premie. Het
FTK heeft ook invloed op de tabellen voor de keuzemogelijkheden
die in de pensioenregeling zijn opgenomen.
Hierbij valt te denken aan pensioenvervroeging of
-uitstel, of aan het uitruilen van partnerpensioen voor
ouderdomspensioen. Deze tabellen hangen af van de
marktrente en de overlevingstafels (levensverwachting)
en moeten daarom periodiek worden aangepast. De eerste
aanpassing wordt per 1 januari 2009 doorgevoerd.

3.3 Reïntegratie
JAARVERSLAG
— 2007 —
Het project Reïntegratie Ondersteuning ging op 1 april
2004 als pilot van start. Het primaire doel was ervoor
te zorgen dat minder werknemers van bedrijven die bij
de Stichting Spoorwegpensioenfonds zijn aangesloten,
in de WAO (vanaf 2006 de WIA) zouden instromen.
Een ander doel was de schadelast, bijvoorbeeld door
premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid, voor het
pensioenfonds zo veel mogelijk te beperken. Stichting
Spoorwegpensioenfonds streeft dan ook naar het zo
laag mogelijk houden van de instroom in de WIA.
Oprichting schadeverzekeraar eigen risico WIA/WGA
Om de instroom in de WIA te beperken heeft NS er
voor gekozen om per 1 januari 2007 eigenrisicodrager
voor de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten
(WGA) te zijn. Dit geldt ook voor de gevolgen
van arbeidsongeschiktheid als het gaat om de WIA.
Deze regelingen zijn opgenomen in de CAO NS Sociale
Eenheid. NS heeft vervolgens Stichting Spoorwegpensioenfonds
gevraagd een eigen schadeverzekeraar op te
richten om daar de aanvullende producten WGA/WIA
in onder te brengen. Tot 10 juli 2007 voerde SPF Beheer
bv, via een volmacht, deze verzekering uit.
VEHEREX SCHADE NV
Op 10 juli 2007 is de schadeverzekeraar opgericht
onder de naam VEHEREX SCHADE NV. VEHEREX
SCHADE NV draagt in de eerste plaats zorg voor de
afdekking van arbeidsongeschiktheidsrisico’s voor
ondernemingen die zijn aangesloten bij Stichting
Spoorwegpensioenfonds. Naast het verzekeren van arbeidsongeschiktheidsrisico’s
richt VEHEREX SCHADE
NV zich op schadelastbeheersing op het gebied van
arbeidsongeschiktheid. Dit zorgt voor een verlaging van
de schadelast voor zowel VEHEREX SCHADE NV als
Stichting Spoorwegpensioenfonds. Ook is de Stichting
36
Bevordering Arbeidsparticipatie bij Arbeidsongeschiktheid
in de bedrijfstak Spoorwegen opgericht (STIBA).
STIBA is de aandeelhouder van VEHEREX SCHADE
NV en heeft, in het kader van afspraken met NS, de
verplichting van het fonds overgenomen om de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen
uit te voeren. Dit was
noodzakelijk vanwege overheidsmaatregelen die het
pensioenfondsen niet langer mogelijk maken arbeidsongeschiktheidsvoorzieningen
in de bestaande vorm uit
te voeren. VEHEREX SCHADE NV heeft inmiddels tien
werkgevers als klant. Deze werkgevers zijn alle aangesloten
bij Stichting Spoorwegpensioenfonds.
Daling instroom
Door de fl inke daling van de instroomcijfers van de
WAO en de WIA in de afgelopen jaren is de schadelast
afgenomen. Dit is enerzijds te danken aan onder meer
de Wet Verbetering Poortwachter, strengere keuringseisen
en de verplichte twee jaar loondoorbetaling bij
ziekte.
Anderzijds is de terugloop in het aantal aanvragen
te verklaren door de daling van het aantal langdurig
zieken bij de werkgevers. Daarnaast voert VEHEREX
SCHADE NV sinds januari 2007 een schadelastbeheersingsbeleid
uit voor werkgevers die bij VEHEREX
SCHADE NV verzekerd zijn voor de WIA. Ook door
werkgevers zelf wordt inmiddels na 6 weken ziekte
vaker actie ondernomen.
Het aantal aanvragen voor een reïntegratiebijdrage is
dan ook ten opzichte van 2006 verder afgenomen. In
2006 werden er 210 aanvragen ingediend. In 2007 waren
dit er 54.

4. Vermogensbeheer
4.1 Beleggingsbeleid
Het beleggingsbeleid van Stichting Spoorwegpensioenfonds
is gericht op het behalen van een optimaal beleggingsresultaat
op de lange termijn bij een vastgesteld risicoprofi
el, rekening houdende met de uitgangspunten
inzake maatschappelijk verantwoord beleggen. Tevens
wordt ernaar gestreefd om in de tactische portefeuilles
extra rendement te genereren op de korte termijn.
De belangrijkste input voor het beleggingsbeleid is
afkomstig uit de Asset Liability Management-studie
(ALM). Dit is een jaarlijkse studie waarin de beleggingen
(assets) en verplichtingen (liabilities) zo goed
mogelijk op elkaar worden afgestemd. Hieruit volgt een
verdeling over de verschillende beleggingscategorieën
in de portefeuille. Dit wordt ook wel de asset-allocatie
of beleggingsmix genoemd.
In 2007 is naar aanleiding van het beleggingsbeleid
van Stichting Spoorwegpensioenfonds het volgende
besloten:
• De strategische vastrentendewaarden portefeuille
is volgens plan uitgebreid tot ongeveer
10% van de totale portefeuillewaarde aan het
einde van het jaar.
Hiermee is het langetermijndoelpercentage
van deze portefeuille volledig ingevuld. Deze
portefeuille heeft als doel het renterisico deels
af te dekken.
• Gedurende 2007 is Emerging Market Debt verder
opgebouwd naar ongeveer 2% van de
totale portefeuille. Doel is dat deze
beleggingscategorie doorgroeit tot 5% van de
totale portefeuille.
39
JAARVERSLAG
— 2007 —
• De opportunityportefeuille is in 2007 verder
opgebouwd. Naast de (al eerdere) investeringen
in infrastructuur is er in 2007 belegd in
Global Tactical Asset Allocation, een climate
awareness bond, microfi nancieringsfondsen en
het biodieselproject in Mali.
• Conform het jaarbeleid is in 2007 100% van de
posities in vreemde valuta afgedekt, met
uitzondering van emerging markets aandelen.
Voorheen werd 80% gehanteerd. Onder andere
door de sterk gedaalde dollar heeft dit het
fonds het afgelopen jaar € 267 miljoen opgeleverd.
• Omdat de aandelenkoersen van vastgoed
bedrijven te hoog gewaardeerd zijn, is de
portefeuille van indirect beursgenoteerd
vastgoed in voorgaande jaren voor een groot
deel afgebouwd. Gezien de sterk negatieve
rendementen in het afgelopen jaar pakte deze
beslissing positief uit voor het fonds.
• In 2006 is er niet belegd in grondstoffen vanwege
de trendmatige termijnstructuur van de belangrijkste
grondstofprijzen. Die strategie heeft
dat jaar, gezien de negatieve rendementen,
positief uitgepakt. Ook in 2007 is niet belegd in
grondstoffen. In de eerste helft van 2007 bleef
de termijncurve ongunstig. In de tweede helft
van 2007 was de termijncurve wel gunstig,
maar waren de grondstofprijzen zo sterk
gestegen dat er nog geen investering werd
gedaan in grondstoffen. Achteraf was dat,
gezien de rendementen, wel aantrekkelijk
geweest.

JAARVERSLAG
— 2007 —
• Om in de Europese aandelenportefeuille tussen
de verschillende beheerders een meer evenwichtige
verdeling in beleggingsstijlen te verkrijgen,
is er gedurende het jaar vermogen overgeplaatst
van de door SPF Beheer bv beheerde
portefeuille naar externe managers.
Het is een beleidskeuze van Stichting Spoorwegpensioenfonds
om niet te beleggen in hedge funds. Dat heeft
diverse redenen. Zo kan het mogelijke voordeel van
positieve stabiele rendementen niet opwegen tegen de
hoge kosten. Verder kan er onduidelijkheid bestaan
over de producten waarin werkelijk wordt belegd.
Andere belangrijke overwegingen zijn de beperkte mogelijkheid
tot monitoring van de risico’s en de beperkte
toegang tot de echt goede managers.
Ontwikkeling portefeuille 2003-2007 in miljoenen euro’s
Tactische portefeuilles
Aandelen
Staatsobligaties
Bedrijfsobligaties
Strategische portefeuilles
Strategische aandelen portefeuille
Strategische vastrentende waarden portefeuille
Emerging Market Debt
Hypotheken
Direct vastgoed
Indirect vastgoed
Private Equity
Opportunity portefeuille
Liquiditeiten*
Totaal
2007
4.824
1.358
1.156
568
1.227
242
591
1.228
134
521
144
34
12.027
2006
5.943
1.678
731
463
663
84
586
1.074
100
327
28
121
11.798
40
“De belangrijkste input voor het beleg-
gingsbeleid is afkomstig uit de Asset
Liability Management-studie”
2005
5.978
2.183
568
98
220
85
590
1.028
200
184
-
25
11.159
* Ingaande 2006 zijn de te betalen en te ontvangen posten inzake beleggingen opgenomen onder de beleggingen.
Voorheen werden deze posten gerubriceerd onder vorderingen en schulden.
2004
4.955
1.942
609
-
53
66
594
1.122
196
78
-
364
9.979
2003
4.475
1.945
754
-
-
-
594
1.118
230
32
-
206
9.354

4.2 Corporate Governance
Stichting Spoorwegpensioenfonds houdt in haar beleggingsbeleid
terdege rekening met Corporate Governance.
Onder Corporate Governance wordt verstaan
in hoeverre een onderneming voldoet aan goed en verantwoord
ondernemingsbestuur. Het fonds kan onder
andere invloed uitoefenen op het ondernemingsbestuur
door vragen te stellen op de algemene vergadering van
aandeelhouders en te stemmen op de aandeelhoudersvergaderingen
van de bedrijven waarin wordt geïnvesteerd.
Stichting Spoorwegpensioenfonds laat zich in dit
stemgedrag leiden door een code die is gebaseerd op de
volgende acht principes:
• Ondernemingsdoelstellingen;
• Rechten van aandeelhouders;
• Gelijke behandeling van aandeelhouders;
• Openbaarmaking en transparantie;
• Bestuursstructuur;
• Bezoldigingsbeleid van de onderneming;
• Rechten van stakeholders;
• De onderneming in de maatschappij.
Deze Corporate Governance-principes zijn in lijn met
de code Tabaksblat en de ICGN Global Corporate
Governance Principles. De gehanteerde code is tot stand
gekomen in samenwerking met de Stichting Eumedion.
Deze belangenorganisatie van institutionele beleggers
op het terrein van Corporate Governance werd mede
opgericht door Stichting Spoorwegpensioenfonds.
Stemmen op aandeelhoudersvergaderingen
In 2007 stemde Stichting Spoorwegpensioenfonds 5258
keer op aandeelhoudersvergaderingen. Bij een goede
gang van zaken stemt het fonds doorgaans ‘voor’. Toch
werd er in 2007 op circa 10 procent van de agendapunten
‘tegen’ gestemd.
41
JAARVERSLAG
— 2007 —
Het fonds stemde vooral tegen bonussen van bestuurders
wanneer die niet waren gebaseerd op goede
prestatie-indicatoren. Ook werd tegen gestemd als er
toestemming werd gevraagd voor het uitgeven van te
grote aandelenpakketten die zonder tussenkomst van
een aandeelhoudersvergadering de aard van de onderneming
wezenlijk kunnen veranderen. Verder speelde
de onafhankelijkheid van commissarissen – of juist het
gebrek daaraan vaak een rol. Het stemgedrag van het
fonds is openbaar en staat op de website www.spoorwegpensioenfonds.nl.
De externe managers voor de Verenigde Staten, Europa,
Japan en de Opkomende Markten hebben namens het
fonds gestemd. Het stemgedrag van de externe managers
is gebaseerd op de door het fonds opgestelde
richtlijnen of op eigen richtlijnen die sterk lijken op die
van het fonds.
SPF Beheer bv sprak in 2007 namens Stichting Spoorwegpensioenfonds
op aandeelhoudersvergaderingen
van Fortis, Wessanen en ABN Amro. Op deze aandeelhoudersvergaderingen
trad SPF Beheer bv ook op
namens andere pensioenfondsen en institutionele beleggers.
Op hun beurt vertegenwoordigden zij met woord
en stem Stichting Spoorwegpensioenfonds bij andere
aandeelhoudersvergaderingen in Nederland.

JAARVERSLAG
— 2007 —
4.3 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen
Het bestuur van Stichting Spoorwegpensioenfonds
neemt ook zijn verantwoordelijkheid op maatschappelijk
gebied. Dit komt onder meer tot uitdrukking
in Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB).
Maatschappelijk verantwoord beleggen richt zich op de
maatschappelijke functie die een onderneming dient te
vervullen. Dit in tegenstelling tot corporate governance
waarbij de nadruk vooral ligt op de wijze waarop de
onderneming wordt bestuurd.
Maatschappelijk Verantwoord Beleggen maakt al enige
jaren deel uit van het beleggingsbeleid van het fonds.
Het beleid van Stichting Spoorwegpensioenfonds op dit
terrein is gebaseerd op engagement. De engagementstrategie
is gestoeld op het feit dat een pensioenfonds
als aandeelhouder druk kan uitoefenen op bedrijven om
maatschappelijk verantwoorder te ondernemen.
In 2007 was er in de pensioenwereld bijzonder veel
aandacht voor het onderwerp Maatschappelijk Verantwoord
Beleggen. De discussie op dit gebied werd
aangezwengeld door een uitzending van het televisieprogramma
Zembla, waarin het beleggingsbeleid van
een aantal grote Nederlandse pensioenfondsen kritisch
onder de loep werd genomen. Ook het beleggingsbeleid
van Stichting Spoorwegpensioenfonds werd kritisch
onderzocht. Eén van de conclusies hierbij was dat het
beleid op een aantal punten voor verbetering vatbaar
was. Voor het fonds was dit aanleiding om het bestaande
beleid verder aan te scherpen.
In dit kader is besloten om op voorhand bedrijven uit te
sluiten die controversiële wapens produceren. Het gaat
hierbij om wapens die onevenredig veel burgerslachtoffers
maken, zoals clusterbommen, anti-persoons landmijnen,
nucleaire, biologische en chemische wapens,
42
en wapens met verarmd uranium.
De tien principes van Global Compact
Voor het verder aanscherpen van het engagementbeleid
heeft Stichting Spoorwegpensioenfonds de onderstaande
tien principes van Global Compact (www.globalcompact.org)
omarmd. Stichting Spoorwegpensioenfonds
heeft besloten hierbij in eerste instantie de focus te leggen
op de deelgebieden milieu, mensenrechten en kinderarbeid.
De tien principes van Global Compact zijn:
1. Bedrijven dienen binnen de grenzen van hun
invloedssfeer de door de Verenigde Naties
internationaal uitgevaardigde mensenrechten
te eerbiedigen; en
2. zich er steeds van te vergewissen dat zij niet
medeplichtig worden aan schending van de
mensenrechten.
De volgende vier principes zijn afgeleid van de Verklaring
van de International Labour Organisation over de
fundamentele arbeidsrechten:
3. Bedrijven dienen de vrijheid van vakvereniging
en de effectieve erkenning van het recht
op collec tieve onderhandelingen te
handhaven;
4. Iedere vorm van verplichte en gedwongen
arbeid uit te bannen;
5. Kinderarbeid effectief af te schaffen; en
6. discriminatie in arbeid en beroep te bestrijden.

De volgende drie principes zijn afgeleid van de Verklaring
van Rio inzake Milieu en Ontwikkeling:
7. Bedrijven dienen voorzorg te betrachten bij
hun benadering van milieu-uitdagingen;
8. initiatieven te ondernemen om een groter
milieubesef te bevorderen; en
9. de ontwikkeling en de verspreiding van milieuvriendelijke
technologieën te stimuleren.
Het laatste principe is afgeleid van de Anti-Corruptie
Conventie van de Verenigde Naties:
10. Bedrijven moeten elke vorm van corruptie
tegengaan, inclusief afpersing en omkoping.
Daarnaast heeft het fonds in 2007 de ‘Principles for
Responsible Investment’ van de Verenigde Naties
ondertekend.
Tot dusver is het MVB-beleid alleen toegepast op de
door SPF Beheer bv beheerde aandelenportefeuille in
Europa en de Verenigde Staten. Uitgangspunt is echter
dat de geformuleerde normen voor alle beleggingscategorieën
gelijk moeten zijn, hetgeen in 2008 gefaseerd
wordt ingevoerd. Inmiddels is hiervoor MVB-informatie
ingekocht.
Engagementprocedures
In 2007 is Stichting Spoorwegpensioenfonds de dialoog
aangegaan met onder andere Freeport-McMoRan,
Wal-Mart, Rio Tinto, Vedanta en Weatherford. Milieuvervuiling,
schendingen van mensenrechten en slechte
arbeidsomstandigheden waren hierbij de belangrijkste
onderwerpen. Stichting Spoorwegpensioenfonds
stelt prioriteit bij deze onderwerpen en verlangt van
43
JAARVERSLAG
— 2007 —
bedrijven dat zij zich conformeren aan de principes van
Global Compact.
Duurzame projecten
Engagement en uitsluiting gaan uit van een negatief
scenario. Bedrijven die zich niet ‘goed gedragen’, worden
daarop aangesproken of zelfs uitgesloten. Stichting
Spoorwegpensioenfonds vindt het echter ook belangrijk
om juist gewenst gedrag te bevorderen. Het fonds geeft
hier invulling aan door actief te beleggen in maatschappelijke
en duurzame projecten. Zo is er in 2007 bijvoorbeeld
belegd in twee microfi nancieringsfondsen en een
‘climate awareness’-obligatie. Met de opbrengsten van
deze obligatie wordt door de Europese Investeringsbank
in duurzame energieprojecten geïnvesteerd.
Daarnaast is het fonds bij de zoektocht naar duurzame
projecten terechtgekomen bij het Koninklijk Instituut
voor de Tropen (KIT). Het KIT heeft al jaren ervaring
met het opzetten van projecten in ontwikkelingslanden
waar naast armoedebestrijding ook een goed verwacht
rendement een eis is. Deze doelstelling sluit goed aan
bij de uitgangspunten van Stichting Spoorwegpensioenfonds.
Zodoende investeerde het fonds in 2007 in het
bedrijf Mali Biocarburant SA. Dit Malinese bedrijf legt
zich toe op het verwerken van de noten van de zogeheten
Jatropha-plant tot biodiesel die vervolgens wordt
afgezet in Mali. De Jatropha is een plant die weinig
voedingsstoffen en water nodig heeft en primair als
afscheiding wordt gebruikt. De plant werd tot voor kort
vooral gebruikt om erosie tegen te gaan. Deze investering
levert het fonds drie resultaten op: de arme boeren
worden geholpen, er wordt bijgedragen aan een beter
milieu door de productie van milieuneutrale brandstof
en het verwachte rendement op deze investering is goed.

JAARVERSLAG
— 2007 —
4.4 Resultaat beleggingen
De waarde van de beleggingsportefeuille van Stichting
Spoorwegpensioenfonds steeg van € 11,8 miljard eind
2006 naar € 12,0 miljard eind 2007.
• Het totale rendement op de portefeuille kwam
in 2007 uit op 5% (na valuta-afdekking).
Dit rendement werd op een breed vlak behaald.
Het rendement is gelijk aan het
benchmarkrendement van 5%. Voor afronding
echter is er een kleine underperformance van
0,07%.
Er hebben diverse onderdelen positief bijgedragen aan
het relatieve rendement:
• tactische allocatie: goede timing om aandelen
te overwegen en bedrijfsobligaties gedurende
een groot deel van het jaar te onderwegen;
• actieve beheerstijl bij direct vastgoed;
• aandelenselectie in de door SPF Beheer bv
beheerde aandelenportefeuille Verenigde Staten;
• goede selectie Emerging Markets-aandelenmanagers.
Daarnaast heeft private equity zeer positief bijgedragen
aan het totale absolute rendement. Deze portefeuille behaalde
in 2007 een rendement van maar liefst 27,7%. Dit
is niet terug te zien in het relatieve rendement, omdat
deze portefeuille in 2007 nog niet werd afgezet tegen de
lange-termijnbenchmark. Het portefeuillerendement is
gelijkgesteld aan het benchmarkrendement. De behaalde
rendementen worden hierna nader toegelicht.
44
Bijdragen aan het relatieve beleggingsresultaat
van de belangrijkste beleggingsbeslissingen
Benchmarkrendement
Tactische weging beleggingscategorieën
Aandelen
Vastrentende waarden
Vastgoed
Valuta-allocatie
Portefeuillerendement
5,0
0,1
-0,6
-0,1
0,6
0,0
5,0
“De waarde van de beleggingsportefeuille
van Stichting Spoorwegpensioenfonds steeg
van €11,8 miljard eind 2006 naar
€12,0 miljard eind 2007”

Ontwikkeling rendement in % na valuta-afdekking afgezet tegen de benchmark
2003
2004
2005
2006
2007
2003-2007 (cumulatief)
2003-2007 (gemiddeld per jaar)
Belegd vermogen
(x € miljoen)
9.354
9.979
11.159
11.798
12.027
Overzicht rendementen in % per beleggingscategorie na valuta-afdekking
Aandelen
• Tactische portefeuille
• Strategische portefeuille
Obligaties en overige vastrentende waarden
Emerging market debt
Hypotheken
Direct vastgoed
Indirect vastgoed
Private equity
Opportunityportefeuille
Werkelijk
rendement
12,3%
9,1%
15,2%
9,2%
5,0%
Werkelijk rendement
5,2%
5,5%
1,5%
0,2%
3,2%
-0,1%
13,2%
-16,8%
27,7%
-12,9%
Aandelen
In 2007 behaalden de beleggingen in aandelen een
rendement van 5,2% (na valuta-afdekking). De aandelenportefeuille
is onderverdeeld in een strategische en
tactische portefeuille. De strategische portefeuille wordt
beheerd zonder een reguliere benchmark als uitgangspunt.
Doel is het behalen van een positief rendement
over een langere periode dat hoger is dan de 10-jaars
swaprente plus een opslag van 3%. Het is echter niet uit
61,9%
10,1%
45
Benchmarkrendement
11,7%
8,7%
13,8%
8,4%
5,0%
57,3%
9,5%
Benchmark rendement
7,1%
7,0%
7,8%
0,6%
4,9%
-0,5%
5,9%
-16,8%
27,7%
-12,9%
JAARVERSLAG
— 2007 —
te sluiten dat in een bepaald jaar een negatief resultaat
wordt behaald. De strategische aandelenportefeuille
behaalde een rendement van 1,5% (na valuta-afdekking)
en bleef hiermee achter bij de lange termijn doelstelling.
Sinds de start (maart 2005) behaalde deze portefeuille
een rendement van 47,4% tegenover het benchmarkrendement
van 21,8%. Het streven blijft om deze portefeuille,
die meer op de lange termijn gericht is, verder uit te
bouwen met relatief ondergewaardeerde aandelen.

JAARVERSLAG
— 2007 —
De tactische portefeuille behaalde in 2007 een absoluut
rendement van 5,5%. Dit was lager dan de benchmark.
Dit resultaat werd grotendeels veroorzaakt door de
externe managers die beslissingen namen op basis van
kwantitatieve modellen. Goede resultaten werden vooral
behaald in de portefeuille Emerging Markets. Ook de
door SPF Beheer bv beheerde Amerikaanse portefeuille
presteerde goed in vergelijking met de benchmark.
De regionale aandelenallocatie pakte per saldo helaas
negatief uit. Vooral een overweging van Japan en een
onderweging van Emerging Markets in de tweede helft
van 2007 droegen bij aan dit negatieve saldo.
‘Class actions’
Stichting Spoorwegpensioenfonds nam deel aan ‘class
actions’ in het buitenland. Dit zijn collectief aangespannen
rechtszaken waarbij bedrijven die mogelijk regels
hebben overtreden, door de aandeelhouders aansprakelijk
worden gesteld voor de geleden fi nanciële schade.
Als een schadeclaim wordt toegewezen, krijgen de
eisende partijen een vergoeding naar rato van het aantal
aandelen en de periode dat deze in hun bezit waren.
Het fonds ontving in 2007 € 1.359.249 vergoeding uit
class actions die werden gevoerd in 2007 en de jaren
daarvoor.
Regionale onderverdeling aandelenportefeuille in %
Europa
VS
Japan
Emerging Markets
(per 31-12-2007)
44%
30%
10%
16%
46
10 grootste posities Europese aandelen
Naam
Royal Dutch
ENI
Sanofi-Aventis
ING Groep
BMW
Muenchener Rueckversicherung
Aegon
Vedior
Vodafone
Alcatel-Lucent
(per 31-12-2007)
Naam
Exxon Mobil
Citigroup
General Electric
Dell
Microsoft
Procter & Gamble
Ford
Johnson & Johnson
Bank of America
Chevron
Marktwaarde eind
2007 (x € miljoen)
78
66
55
53
49
45
43
40
40
33
10 grootste posities Amerikaanse aandelen
(per 31-12-2007)
Marktwaarde eind
2007 (x € miljoen)
46
45
39
36
30
25
24
22
19
18
Vastrentende waarden
Door rentestijgingen in de markt die koersdalingen
tot gevolg hadden, behaalde de vastrentendewaarden
portefeuille een rendement van slechts 0,2%.
De vastrentendewaardenportefeuille bestaat uit een
strategische en een tactische portefeuille. Doel van de
strategische vastrentendewaardenportefeuille is het
compenseren van renteveranderingen die de waarde

van de verplichtingen beïnvloeden. In 2007 behaalde
de strategische vastrentendewaarden-portefeuille een
rendement van -3,8%. Dit werd vooral veroorzaakt
door de gestegen rente in 2007. Vanwege de zeer lange
looptijd reageert de strategische vastrentendewaardenportefeuille
negatiever op een rentestijging dan andere
vastrentende waarden. Door de rentestijging daalden
ook de verplichtingen, en wel met 6,5%.
De tactische vastrentendewaardenportefeuille is onderverdeeld
in staats- en bedrijfsobligaties. De staatsobligatiesportefeuille
behaalde na valuta-afdekking
een rendement van 3,0%. Dit rendement was lager dan
het benchmarkrendement. Deze underperformance
werd met name veroorzaakt door ingenomen posities
op renteverwachtingen die achteraf niet uitkwamen.
Het rendement op de bedrijfsobligatiesportefeuille was
-0,5%. Ook deze portefeuille presteerde slechter dan de
benchmark, deels door een overweging van de fi nanciële
sector. In deze sector daalden de waarden van de
obligaties door de ‘sub-prime’-crisis.
Naast bovengenoemde portefeuilles maakt ook Emerging
Market Debt deel uit van vastrentende waarden.
Deze portefeuille leverde een rendement op van 3,2%.
Vastrentende portefeuille
Vastrentendewaardenportefeuille
Europese staatsobligaties
Amerikaanse staatsobligaties
Gedekte obligaties
Euro bedrijfsobligaties
Emerging Market Debt
26%
12%
11%
42%
9%
47
JAARVERSLAG
— 2007 —
“Ook de door SPF Beheer bv beheerde
Amerikaanse portefeuille presteerde
goed in vergelijking met de benchmark”

Debiteur
Duitsland
Verenigde Staten
Verenigde Staten
Frankrijk
Duitsland
België
Italië
Italië
Verenigde Staten
Verenigde Staten
JAARVERSLAG
— 2007 —
10 grootste posities in de staatsobligatieportefeuille
Debiteur
Rabobank
General Electric
France Telecom
Daimler AG
Telecom Italia
HBOS PLC
BNP Paribas
Citigroup
E.ON
Deutsche Bank
Rentevergoeding
4,96%
7,50%
5,75%
4,00%
5,00%
4,96%
5,00%
4,50%
2,00%
4,50%
% Portefeuille
4%
4%
3%
3%
3%
3%
2%
2%
2%
2%
Jaar van aflossing
2017
2016
2010
2014
2012
2017
2012
2020
2016
2009
10 grootste posities in de bedrijfsobligatieportefeuille
Marktwaarde (x miljoen)
49
44
34
31
30
30
25
24
19
18
Hypotheken
Hypotheken maakten eind 2007, in overeenstemming
met het beleidsplan, ongeveer 5% uit van het totale
fondsvermogen. In 2007 werd hierop een rendement
behaald van -0,1%. Door de gestegen rente daalde de
waarde van deze portefeuille.
48
% Portefeuille
4%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
2%
Marktwaarde (x miljoen)
45
37
36
35
32
30
29
29
28
27
Nederlands (direct en indirect) vastgoed
Het totaalrendement op de portefeuille direct vastgoed
bedroeg in 2007 13,2%, een outperformance van 7,3%
in vergelijking met de intern gehanteerde benchmark
voor 2007. Deze outperformance was te danken aan een
minder grote stijging van de leegstand dan was verwacht.
Daarnaast steeg de waarde van - met name - de
winkelportefeuille meer dan was geraamd. Het directe
rendement (netto huuropbrengsten) bedroeg 5,4%. Het
indirecte resultaat (waardestijging) kwam op 7,8%.
Kantoren
De Nederlandse verhuurmarkt van kantoren toonde
in 2007 een lichte verbetering. Stichting Spoorwegpensioenfonds
ziet dit terug bij onder andere de verhuurresultaten
van het gerenoveerde kantoorgebouw
Offi cia I in Amsterdam. Gedateerde kantoorgebouwen
op mindere locaties hebben het daarentegen zwaar te
verduren. De concurrentie van nieuwbouw is groot en
huurkandidaten worden met aantrekkelijke aanbiedingen
‘binnengeloodst’. De stijging van de leegstand in
de kantorenportefeuille is voornamelijk toe te schrijven

aan het vertrek van huurder AKZO uit het kantoorgebouw
Plan I te Amersfoort. Dit is een voorbeeld van een
kantoorgebouw dat weliswaar op een goede locatie ligt
(nabij een station), maar gedateerd is.
Winkels
De winkelportefeuille blijft profi teren van de grote
vraag naar winkelbeleggingen. Tot voor kort leidde dit
vooral op de toplocaties tot forse waardestijgingen van
deze beleggingen. Nu manifi steert deze trend zich ook
in de wijkwinkelcentra, waar het belegde vermogen van
Stichting Spoorwegpensioenfonds sterk vertegenwoordigd
is. Oorzaak hiervan is de aanhoudende grote vraag
naar winkelvastgoed en het steeds kleiner wordende
aanbod ervan. De leegstand in de winkelportefeuille is
dientengevolge zeer laag gebleven.
Woningen
Op de huurmarkt voor woningen bleef de mutatieleegstand
in 2007 toenemen. Desondanks blijft er evenveel
vraag naar woningbeleggingen, waardoor de woningen
in de portefeuille in waarde zijn gestegen. De aanhoudend
hoge woningprijzen maken het nog steeds erg
moeilijk goede woningen tegen een aantrekkelijk rendement
te verwerven.
49
JAARVERSLAG
— 2007 —
In 2007 steeg de portefeuille met € 145 miljoen in waarde.
Dit is het saldo van nieuwe aankopen en waardestijging.
De belangrijkste toevoegingen aan de portefeuille
zijn een appartementencomplex in Landgraaf en een
woningcomplex in Leeuwarden. Beide complexen
werden in 2007 opgeleverd. Ook een participatie in een
winkelcentrum in Vlissingen en investeringen in de Nederlandse
woningfondsen Het Stedenfonds en Vesteda
droegen bij aan de waardestijging van de portefeuille.
Verder werden er aankopen gedaan voor het kinderdagverblijvenvastgoedfonds
KiDafo, waarin Stichting
Spoorwegpensioenfonds participeert en werden er 39
woningen verkocht.
“Er werden aankopen gedaan voor het
kinderdagverblijvenvastgoedfonds KiDafo,
waarin Stichting Spoorwegpensioenfonds
participeert”

JAARVERSLAG
— 2007 —
Verdeling vastgoed op transactiebasis
Kantoren
Winkels
Bedrijfsruimten
Woningen
Totaal
Naaldwijk
Emmen
Amsterdam Sloterdijk
Vesteda Woningfonds
Amsterdam
Rotterdam
Amsterdam
Almere stad
Alphen aan den Rijn
Pijnacker
2003
34%
31%
8%
27%
100%
Internationaal (indirect) vastgoed
Tot indirect vastgoed behoren aandelen van beursgenoteerde
en niet-beursgenoteerde ondernemingen die in
vastgoed beleggen. De waardering van vastgoedbedrijven
op de beurs is historisch hoog ten opzichte van de
waarde van het vastgoed in hun portefeuille. Daarom
is de portefeuille van beursgenoteerd indirect vastgoed
in voorgaande jaren voor een groot deel afgebouwd. De
portefeuille bevat nog maar een beperkt aantal namen.
De beslissing van het fonds om deze beperking door te
2004
33%
33%
8%
26%
100%
10 grootste posities in direct vastgoed per 31 december 2007
50
2005
27%
34%
7%
32%
100%
Soort project
Winkelcentrum
Winkelcentrum
Kantoor (betreft deelneming van 25%)
Woningen (betreft deelneming op basis participatie van 1,23%)
Kantoor
Kantoor (betreft deelneming van 30%)
Appartementen
Winkelcentrum
Winkelcentrum
Winkelcentrum
1 Het verhuurbare oppervlak betreft het totale gebouw/complex/deelneming in m2 of het aantal units.
2006
26%
36%
6%
32%
100%
Verhuurbaar oppervlak 1
16.017
13.043
61.163
28.064 (units)
11.429
35.005
180 (units)
7.903
8.382
8.404
2007
23%
38%
7%
32%
100%
Jaar van aankoop
1998
1977
2002
2007
1976
2001
1975
1992
1988
2001
voeren heeft zeer positief uitgepakt. De rendementen
waren in het afgelopen jaar namelijk zeer negatief.
In 2007 is de opbouw van de privaatvastgoedportefeuille
voortgezet. Uiteindelijk moet deze portefeuille 2,5% van
de totale portefeuille gaan uitmaken. De waarde van de
portefeuille voor privaat indirect vastgoed bedroeg eind
2007 € 85 miljoen. Het rendement op indirect vastgoed
bedroeg na valuta-afdekking -16,8%.

Private equity
Doelstelling is om het belang in private equity op te
bouwen tot 5% van het belegde vermogen. Tot en met
2007 is € 1.023 miljoen toegezegd. Daarvan is € 521 miljoen
opgevraagd. Private equity maakte eind 2007 ongeveer
4,3% van het belegde vermogen uit (2006: 2,8%).
Via directe fondsen wordt met strenge selectiecriteria
een gespreide portefeuille opgebouwd. Enkele van deze
criteria zijn de spreiding over soorten private equity, de
kwaliteit van private equity-managers en de potentie
van de bedrijven.
Het beleggen in private equity gebeurt deels door een
commanditaire vennootschap, SPF Private Equity CV,
waarin ook een ander pensioenfonds participeert. Het
belang van Stichting Spoorwegpensioenfonds in deze
vennootschap bedraagt 65%. SPF Beheer bv is de beherend
vennoot.
De onderstaande tabel geeft een overzicht van de tien
grootste participaties van Stichting Spoorwegpensioenfonds.
De private equity-managers worden actief
gevolgd om op die manier ook verantwoordelijkheid te
nemen voor een niet-beursgenoteerde beleggingscategorie.
Grootste posities in private equity-fondsen
Private equity-huis
Advent International
Barclays Capital
Candover
CCMP Capital Advisors
Cinven
CVC Capital Partners
CVC Capital Partners
KKR
PAI Partners
PAI Partners
Bijhorende fonds
Global Private Equity V
Barclays Private Equity European Fund III
Candover 2005 Fund
CCMP Capital II
The Fourth Cinven Fund
CVC European Equity Fund IV
CVC European Equity Tandem Fund
KKR European Fund II
PAI Europe IV
PAI Europe V
Private equity rendeerde als beleggingscategorie in 2007 goed: 27,7%.
51
JAARVERSLAG
— 2007 —
Opportunityportefeuille
In 2006 is de opportunityportefeuille aan de beleggingsmix
toegevoegd. Beleggingen komen voor deze
portefeuille in aanmerking als ze door afwijkende kenmerken
niet zijn onder te brengen in andere portefeuilles.
Ook moet er een aantrekkelijk rendement worden
verwacht. Doel is om op termijn 5% van het vermogen
in de opportunityportefeuille te beleggen. In 2007 is de
portefeuille verder opgebouwd en maakte deze 1,2%
uit van de totale portefeuille. Met de opportunityportefeuille
werd in 2007 belegd in infrastructuurfondsen
en een Global Tactical Asset Allocation-mandaat. Ook
is er geïnvesteerd in beleggingen die te maken hebben
met maatschappelijke verantwoordelijkheid en in een
‘climate awareness’-obligatie. Het behaalde rendement
op de opportunityportefeuille bedroeg – 12,9% in 2007.
Dit negatieve rendement werd veroorzaakt door een
slecht resultaat van het Global Tactical Asset Allocationmandaat.
De overige beleggingen in deze portefeuille
rendeerden wel positief.
In de paragraaf ‘Maatschappelijk verantwoord beleggen’
worden de maatschappelijke beleggingen verder
toegelicht.
Valutamarkt
Vóór 2007 werd 80% van het belegde vermogen in
vreemde valuta afgedekt. In 2007 koos het fonds ervoor
het belegde vermogen in vreemde valuta voor 100% af
te dekken om de invloed van forse valuta bewegingen
op het resultaat te minimaliseren. Uitzondering hierop
zijn emerging markets aandelen. Deze worden niet
afgedekt voor het valutarisico. De beslissing om 100% af
te dekken leverde het fonds in 2007 € 309 miljoen op.

JAARVERSLAG
— 2007 —
4.5 Benchmarks en externe managers
De resultaten van de beleggingen worden veelal per
portefeuille afgezet tegen een benchmark. Per beleggingscategorie
wordt de onderverdeling in portefeuilles
gegeven, evenals de indices die in de benchmarks
worden gebruikt. Het behaalde rendement wordt aan
deze indices getoetst.
Aandelen
Het doel van de strategische aandelenportefeuille is het
behalen van een positief rendement over een langere
periode. Daarom wordt de portefeuille niet afgezet
tegen een gangbare benchmark. De benchmark voor de
langere termijn is de 10-jaars euro swaprente plus 3%
per jaar.
De benchmark van de tactische aandelenportefeuille
ziet er als volgt uit:
Aandelen
Europa
Verenigde Staten
Japan
Emerging markets
Gewicht
39%
20%
11%
20%
Benchmark
MSCI pan Europa
S&P 500
Topix, MSCI Japan
IFCI EM, MSCI EM
Vastrentende waarden
De strategische vastrentendewaarden benchmark voor
de lange termijn is de EMU Direct Government AAA
15+.
52

De tactische vastrentendewaarden benchmark is in 2007
onderverdeeld in staatsobligaties, bedrijfsobligaties en
Emerging Market Debt. De benchmarks zijn:
Vastrentende waarden
Staatobligaties
EMU-staten
Verenigde Staten
Covered Bonds euro
Bedrijfsobligaties
Bedrijfsobligaties
High Yield
Emerging Market Debt
Gewicht
100%
60%
25%
15%
100%
90%
10%
100%
Benchmark
Hypotheken
De benchmark voor hypotheken is de Merrill Lynch AA
Financials.
Nederlands (direct en indirect) vastgoed
Direct vastgoed gebruikt het voor dat jaar begrote
rendement als benchmark. Voor 2007 was dat 5,9%. Het
rendement van indirect vastgoed is niet afgezet tegen
een benchmark, omdat de portefeuille vrijwel geheel is
afgebouwd.
Private equity
De benchmark voor private equity op lange termijn
heeft een rendement dat 3% hoger is dan het rendement
op aandelen.
Opportunityportefeuille
De opportunityportefeuille wordt niet tegen een benchmark
afgezet, omdat deze portefeuille nog in opbouw
is. Als benchmarkrendement wordt het werkelijk rendement
vermeld.
Merril Lynch Emu Direct Government
Merrill Lynch Treasury Master
Merrrill Lynch Collateralized/Securitized, Large Cap
Merrill Lynch Euro Corporates, Large Cap
Merrill Lynch Global high yield
JP Morgan Emerging Markets Bonds
53
JAARVERSLAG
— 2007 —

JAARVERSLAG
— 2007 —
Externe beheerders
Alle bovenstaande portefeuilles worden door SPF
Beheer bv beheerd. Daarnaast staan er ook portefeuilles
onder het beheer van externe managers. Dit zijn:
Aandelen
Europa
Verenigde Staten
Japan
Emerging markets
Obligaties
Emerging Market Debt
Opportunity portefeuille
GTAA
Microfinanciering
Manager
BGI
Pictet
BGI
Nomura
BGI
Robeco
Aberdeen
Dimensional
Pimco
Pramerica
Mellon
SNS
Blue Orchard
Benchmark
MSCI Europe
MSCI Europe
S&P 500
Topix
MSCI Japan
IFCI Emerging Markets Free
MSCI Emerging Markets
MSCI Emerging Markets
JP Morgan emerging Market Bonds
JP Morgan emerging Market Bonds
10 jaars swaprente plus 2%
10 jaars swaprente plus 2%
10 jaars swaprente plus 2%
54

5. Financiële positie
De fi nanciële positie van het fonds is in 2007 verder
verbeterd. Het totale eigen vermogen nam met € 715
miljoen toe van € 4,7 miljard eind 2006 naar € 5,4 miljard
eind 2007. De omvang van de pensioenverplichtingen
nam met € 417 miljoen af van € 6,5 miljard eind 2006
naar € 6,1 miljard eind 2007.
De waarde van de beleggingen bedroeg eind 2007
€ 12,0 miljard, een toename van € 229 miljoen ten opzichte
van de positie eind 2006 (€ 11,8 miljard).
Het saldo van baten en lasten kwam over 2007 uit op
€ 715 miljoen, een daling van € 50 miljoen ten opzichte
van 2006 (€ 765 miljoen). Het totale aantal deelnemers
(gepensioneerden, actieve en gewezen deelnemers)
nam met 1.609 toe van 72.334 eind 2006 naar 73.943 eind
2007. Het aantal aangesloten ondernemingen bedraagt 66.
Dekkingsgraad
De ontwikkeling van de fi nanciële positie weerspiegelt
zich bij uitstek in de dekkingsgraad. Deze geldt als
maatstaf voor de mate waarin de pensioenverplichtingen
zijn gedekt door het aanwezige vermogen. De
dekkingsgraad op basis van FTK-grondslagen nam toe
van 172% naar 189%. Deze ligt daarmee ruim boven het
minimaal vereiste vermogen van 105% van de verplichtingen.
Op basis van het gevoerde beleggingsbeleid en
de richtlijnen die De Nederlandsche Bank hanteert, zou
de norm voor de dekkingsgraad van het fonds 126%
zijn. Er zijn dus ruim voldoende buffers aanwezig om
koersdalingen van beleggingen en andere risico’s te
kunnen opvangen.
De vermogenspositie geeft ook voldoende ruimte voor
het toepassen van de indexatie van de pensioenen per
1 januari 2008. Een besluit daartoe heeft het bestuur in
december 2007 genomen.
57
JAARVERSLAG
— 2007 —
De ontwikkeling van de dekkingsgraad kan als volgt
worden weergegeven:
Dekkingsgraad per 1 januari
Stelselwijziging als gevolg van gewijzigde
richtlijn 610
Toename door beleggingsresultaat
Toename door wijziging marktrente
Afname door indexatie
Toename door verzekeringstechnische waardeveranderingen
van de verplichtingen
Overige mutaties
Dekkingsgraad per 31 december
Vereiste dekkingsgraad
Overschot
195
190
185
180
175
170
165
160
155
150
145
2007
172%
-
4%
9%
- 4%
9%
-1%
189%
126%
63%
2006
161%
-3%
12%
9%
-4%
-3%
0%
172%
128%
44%
2003 2004 2005 2006 2007
dekkingsgraad

JAARVERSLAG
— 2007 —
Resultaten 2007
De resultaten geven samengevat het volgende beeld:
Premies
Beleggingsopbrengsten
Pensioenuitkeringen
Mutatie pensioenverplichtingen
Mutatie overige voorzieningen
Overige mutaties
Saldo van baten en lasten
2007
51
548
-343
417
51
-9
715
2006
37
966
-339
123
40
-62
765
Premies
De premieopbrengsten stegen met 35%, voornamelijk
door de ingroei van de te betalen premies voor een
aantal ondernemingen in de richting van de kostendekkende
premie.
Beleggingsopbrengsten
De beleggingsopbrengsten kwamen in 2007 uit op
€ 548 miljoen, ofwel 5,0% van het gemiddeld belegde
vermogen. Over 2006 waren de beleggingsopbrengsten
€ 966 miljoen, ofwel 9,2% van het gemiddeld belegde
vermogen.
Pensioenuitkeringen
De pensioenuitkeringen bedroegen in 2007 € 343 miljoen
en geven een normale ontwikkeling aan in vergelijking
met 2006.
Mutatie pensioenverplichtingen
De pensioenverplichtingen daalden met € 417 miljoen
(in 2006 was er een daling met € 123 miljoen). Dit kwam
vooral door de verhoging van de marktrente die leidde
tot vermindering van de verplichtingen met € 411
miljoen (in 2006 een vermindering van € 504 miljoen).
58
Daartegenover leidde het saldo van pensioenopbouw,
indexering, oprenting en uitkeringen tot een verhoging
van de verplichtingen met € 212 miljoen (in 2006 een
verhoging van € 247 miljoen). De overige mutaties leidden
tot een daling van € 218 miljoen, vooral door een
correctie van de (te) voorzichtige schatting eind 2006
van het effect van de overgang op andere sterftegrondslagen.
In 2006 leidden wijzigingen van de actuariële
uitgangspunten en overdrachten van pensioenaanspraken
per saldo tot een verhoging van de verplichtingen
met € 134 miljoen.
Mutatie overige voorzieningen
De overige voorzieningen, bestaande uit extra opbouw
van pensioenaanspraken en stamrechtuitkeringen, zijn
afgenomen met € 179 miljoen. Voor € 52 miljoen wordt
deze vermindering veroorzaakt door premieaanvulling en
uitkeringen. Een bedrag van € 127 miljoen is geherrubriceerd
naar langlopende schulden, doordat de reservering
voor uitvoering van het eigen risico van WIA/
WGA is overgedragen aan de Stichting ter bevordering
van arbeidsparticipatie in de bedrijfstak spoorwegen.
Overige mutaties
De overige mutaties omvatten onder meer de pensioenuitvoeringskosten
en het saldo van overdrachten van
pensioenaanspraken aan andere fondsen. De overdrachten
waren in 2007 per saldo nul, in 2006 is per saldo € 53
miljoen meer door Stichting Spoorwegpensioenfonds
aan derden overgedragen dan van derden is overgenomen.
Een nadere analyse van het resultaat is opgenomen in
de toelichting op de staat van baten en lasten in de jaarrekening.

6. Jaarrekening
Balans per 31 december 2007
(bedragen in miljoenen euro’s)
ACTIVA
Beleggingen
Vastgoed
Aandelen
Vastrentende waarden
Derivaten
Overige beleggingen
Deelnemingen
Vorderingen en overlopende activa
Totaal activa
PASSIVA
Stichtingskapitaal en reserves
Stichtingskapitaal en statutaire reserves
Bestemmingsreserves
Overige reserves
Technische voorzieningen
Voorziening pensioenverplichtingen
Overige voorzieningen
Langlopende schulden
Kortlopende schulden en overlopende passiva
Totaal passiva
*) De nummering verwijst naar de toelichting
61
*)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
(11)
(12)
JAARVERSLAG
— 2007 —
31-12-2007
1.362
5.392
4.623
-23
673
12.027
15
11
12.053
0
1.606
3.830
5.436
6.136
338
104
39
12.053
31-12-2006
1.174
6.406
3.771
52
395
11.798
14
10
11.822
0
1.821
2.900
4.721
6.553
517
0
31
11.822

BATEN
JAARVERSLAG
— 2007 —
Staat van baten en lasten over 2007
(bedragen in miljoenen euro’s)
Premiebijdragen
Beleggingsresultaten
Mutatie voorziening pensioenverplichtingen
Mutatie overige voorzieningen
Overige baten
Totaal baten
LASTEN
Pensioenuitkeringen
Pensioenuitvoeringskosten
Saldo overdrachten van pensioenaanspraken
Overige lasten
Totaal lasten
Saldo van baten en lasten
Bestemming van het saldo van baten en lasten
Bestemmingsreserves
Overige reserves
Totaal saldo van baten en lasten
(13)
(14)
(15)
(16)
(17)
(18)
(19)
*) In verband met de overgang op de gewijzigde Richtlijn 610 voor de jaarverslaggeving is de verdeling van de bestemming van het resultaat 2006 niet
beschikbaar.
62
2007
51
548
417
51
4
1.071
343
8
0
5
356
715
-215
930
715
2006
37
966
123
40
3
1.169
339
12
53
0
404
765
*)
765

Kasstroomoverzicht over 2007
(bedragen in miljoenen euro’s)
Kasstroom uit pensioenuitvoeringsactiviteiten
Ontvangen premies
Ontvangen wegens overdracht van pensioenaanspraken (per saldo)
Betaalde pensioenuitkeringen
Pensioenuitvoeringskosten
Kasstroom uit beleggingsactiviteiten
Verkopen en aflossingen van beleggingen
Ontvangen directe beleggingsopbrengsten
Aankopen beleggingen
Betaalde kosten van vermogensbeheer
Andere mutaties
Aflossing langlopende schulden
Dividend deelneming
Mutatie vorderingen en kortlopende schulden
Overige lasten
Toe-/afname liquide middelen
Liquide middelen aan het begin van het jaar
Liquide middelen aan het eind van het jaar
63
JAARVERSLAG
— 2007 —
Valutakoers- en omrekeningsverschillen van liquide middelen zijn verwerkt in de kasstroom uit beleggingsopbrengsten.
2007
51
0
-343
-8
-300
5.774
359
-5.785
-33
315
-24
3
7
-5
-19
-4
28
24
2006
37
-53
-339
-12
-367
3.846
356
-3.804
-26
372
0
2
13
0
15
20
8
28

JAARVERSLAG
— 2007 —
Algemene toelichting
Algemeen
Het doel van de Stichting Spoorwegpensioenfonds is
het uitvoeren van de pensioenregeling voor de aangesloten
ondernemingen, werknemers en voormalige
werknemers binnen de bedrijfstak Spoorwegen.
Stichting Spoorwegpensioenfonds is een niet verplicht
gesteld bedrijfstakpensioenfonds.
De pensioenregeling is gebaseerd op het principe van
Collectief Defi ned Contribution (CDC-regeling), waarbij
gestreefd wordt naar een pensioen gebaseerd op middelloonniveau.
De Stichting Spoorwegpensioenfonds is
statutair gevestigd te Utrecht.
Stichting Spoorwegpensioenfonds omvat uitsluitend
pensioenvoorzieningen voor risico van het fonds en dus
indirect, vanwege het CDC-karakter van de regeling,
voor de groep deelnemers en gewezen deelnemers als
geheel. Er zijn geen pensioenvoorzieningen voor risico
van individuele deelnemers. In samenhang hiermee
betreffen de beleggingen voor 99,1% beleggingen voor
risico van het fonds en is geen sprake van beleggingen
voor risico van individuele deelnemers. De resterende
0,9% van de beleggingen betreft een in beheer gegeven
bedrag van € 104 miljoen, dat integraal deel uitmaakt
van de totale beleggingsportefeuille en waarvan het risico
ligt bij de derde die het geld in beheer heeft gegeven.
Overeenstemmingsverklaring; stelselwijziging
De jaarrekening van de Stichting Spoorwegpensioenfonds
is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke
bepalingen zoals deze zijn vermeld in Titel 9 Boek 2
van het Burgerlijk Wetboek en met inachtneming van de
Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, in het bijzonder
Richtlijn 610 Pensioenfondsen.
Mede naar aanleiding van het in werking treden van
de Pensioenwet met ingang van 1 januari 2007 zijn de
64
richtlijnen voor de fi nanciële verslaggeving geactualiseerd.
Toepassing van deze geactualiseerde richtlijn is
van kracht voor verslagjaren die aanvangen op of na
1 januari 2008. In lijn met de aanbeveling voor eerdere
toepassing, wordt de geactualiseerde richtlijn reeds
toegepast voor de jaarrekening 2007.
De belangrijkste wijzigingen in de regelgeving betreffen:
• waardering van beleggingen en pensioenverplichtingen
tegen marktwaarde;
• specifi eke eisen aan de solvabiliteitsbuffer die
pensioenfondsen aanhouden als eigen vermogen;
• presentatiewijzigingen.
Stichting Spoorwegpensioenfonds hanteert al sinds
een aantal jaren voor beleggingen en pensioenverplichtingen
als gedragslijn waardering op basis van marktrente
en voldoet al jaren aan de eisen ten aanzien van
solvabiliteit. Toepassing van de gewijzigde Richtlijn
610 betekent een stelselwijziging in de presentatie. De
cijfers van 2006 zijn ter wille van de vergelijkbaarheid
aangepast.

De pensioenvermogensmethode, die Stichting Spoorwegpensioenfonds
tot nu toe volgde, is komen te
vervallen, omdat deze niet in lijn is met de Pensioenwet
en de gewijzigde Richtlijn 610. Als gevolg hiervan is de
Staat van baten en lasten opgenomen en is de specifi catie
van het vermogen en van de voorziening pensioenverplichtingen
aangepast. De overige voorzieningen
worden niet als technische voorziening beschouwd en
blijven daardoor buiten de bepaling van de dekkingsgraad.
De vergelijkende cijfers voor 2006 zijn met het
oog op de vergelijkbaarheid aangepast. De dekkingsgraad
2006 komt daardoor op 172%.
Met de vorig jaar gehanteerde methode kwam de dekkingsgraad
2006 uit op 178%.
De jaarrekening is vastgesteld door het bestuur op 13
maart 2008.
“De Stichting Spoorwegpensioenfonds
voldoet al jaren aan de eisen ten aanzien
van solvabiliteit”
65
JAARVERSLAG
— 2007 —

JAARVERSLAG
— 2007 —
Hoofdlijnen van de pensioenregeling
Per 31 december 2005 is de pensioenregeling gewijzigd
in een collectieve beschikbare-premieregeling.
Met de aangesloten werkgevers is een vaste premie
afgesproken, die 20% van de pensioengrondslagsom
bedraagt. Met een aantal werkgevers is een ingroeiperiode
afgesproken. Voor de deelnemers is de jaarlijkse
pensioenopbouw voorwaardelijk, dat wil zeggen dat de
nagestreefde opbouw slechts wordt toegekend als deze
naar het oordeel van het bestuur kan worden gefi -
nancierd uit de premie en het vermogen van Stichting
Spoorwegpensioenfonds. Voor alle categorieën kunnen
de aanspraken worden gekort als de fi nanciële positie
van Stichting Spoorwegpensioenfonds dat noodzakelijk
maakt.
Voor deelnemers die in 1950 of later zijn geboren wordt
gestreefd naar pensioenopbouw volgens een geïndexeerde
middelloonregeling. Deze heeft de volgende
hoofdkenmerken:
• de pensioenrichtleeftijd is 65;
• de franchise wordt jaarlijks door het bestuur
vastgesteld en bedraagt in 2007 € 11.872;
• de jaarlijkse opbouw van het ouderdomspensioen
bedraagt 2,25% van de voor dat jaar geldende
pensioengrondslag;
• aan het te bereiken ouderdomspensioen is een
partnerpensioen van 70% gekoppeld;
• er zijn diverse mogelijkheden voor vervroeging
of uitstel van de pensioendatum, uitruil tussen
pensioensoorten, en variatie in de uitkeringshoogte.
De aanspraken die tot en met 2005 waren opgebouwd
zijn ongewijzigd gehandhaafd (afgezien van indexatie)
en zijn eventueel aangevuld met aanspraken op grond
van een overgangsregeling.
66
Voor deelnemers geboren vóór 1950 geldt een pensioenleeftijd
van 61 of 62, en de franchise bedraagt in 2007
€ 15.328. De regeling voorziet ook in de opbouw van
een AOW-overbrugging.
Indexatiebeleid
Het fonds kent een voorwaardelijke indexatie, zowel
voor de aanspraken van pensioentrekkenden en premievrijen,
als voor de opgebouwde aanspraken van de
actieven. Daarbij geldt als maatstaf de loonindex van
het CBS. Of en met welk percentage van de loonindex
er wordt geïndexeerd wordt bepaald door het bestuur
waarbij vooral gekeken wordt naar de fi nanciële positie
van Stichting Spoorwegpensioenfonds. Als richtlijn is er
een staffel die inhoudt dat:
• er bij een dekkingsgraad van meer dan 130%
volledig wordt geïndexeerd;
• er bij een dekkingsgraad onder de 110% niet
geïndexeerd wordt;
• er gedeeltelijk wordt geïndexeerd als de dekkingsgraad
tussen deze grenzen ligt.

Grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling
Algemeen
Alle bedragen zijn vermeld in euro’s.
Beleggingen en pensioenverplichtingen worden gewaardeerd
op reële waarde. Overige activa en passiva
worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij
anders wordt vermeld.
Bij onderstaande posten zijn nummers vermeld die
corresponderen met de nummers van de posten van de
balans en de staat van baten en lasten.
Schattingen en veronderstellingen
Bij de opstelling van de jaarrekening worden door het
bestuur schattingen en veronderstellingen gemaakt en
oordelen gevormd die van invloed zijn op de toepassing
van grondslagen en op de waardebepaling van
activa en passiva, en van baten en lasten. Het betreft de
boekwaarde van activa en passiva waarvan de waarden
niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De
schattingen en de hiermee verbonden veronderstellingen
zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en
verschillende andere factoren die gezien de omstandigheden
als redelijk worden beschouwd. De daadwerkelijke
uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen.
De schattingen en veronderstellingen worden voortdurend
beoordeeld. Herziening van schattingen worden
opgenomen in de periode waarin de herziening zijn
gevolgen uitstrekt.
Vreemde valuta
Bedragen in vreemde valuta worden omgerekend naar
euro’s tegen de koersen per balansdatum. De daarbij
optredende koersverschillen worden opgenomen in het
resultaat.
67
Beleggingen
JAARVERSLAG
— 2007 —
Vastgoed (1)
Vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd op reele
waarde. Voor objecten die gedurende het jaar
in exploitatie zijn genomen, wordt de reële waarde
gesteld op de vervaardigings- of verkrijgingsprijs. Voor
woningobjecten wordt de reële waarde bepaald als de
contante waarde van de toekomstige kasstromen van
een exploitatieperiode van 15 jaar en van de geschatte
waarde bij willige verkoop na afl oop van deze periode.
Bij de inschatting van de kasstromen wordt rekening
gehouden met de voor de grootte van de kasstromen
relevante factoren als leegstand, infl atie, huurindexering,
uitponding e.d. De voor de berekening gebruikte
disconteringsvoet wordt afgeleid uit de vastgestelde
marktgegevens. Voor commercieel vastgoed wordt de
reële waarde bepaald door middel van de BAR-methode
(Bruto AanvangsRendement). Er wordt rekening
gehouden met correctiefactoren leegstand, verschil
tussen markthuur en contracthuur, afkoop erfpacht en
kapitaalinvesteringen.
Jaarlijks wordt conform de richtlijnen van de Raad voor
Onroerende Zaken (ROZ) tenminste een deel van het
vastgoed in exploitatie door externe taxateurs gewaardeerd.
Het gaat hier elk jaar om een representatief deel
van de portefeuille. De interne taxaties worden overeenkomstig
de uitgangspunten van de externe taxaties
uitgevoerd.
Beleggingen in vastgoed door middel van commanditaire
vennootschappen worden gewaardeerd op het
aandeel van de stichting in de panden van deze vennootschappen.
De overige activa en passiva worden opgenomen
onder de vorderingen respectievelijk schulden
inzake vastgoedbeleggingen.

JAARVERSLAG
— 2007 —
Vastgoed in ontwikkeling wordt gewaardeerd op de
daaraan bestede kosten eventueel onder aftrek van
noodzakelijk geachte voorzieningen.
Participaties in ter beurze genoteerde vastgoedmaatschappijen
worden gewaardeerd op beurswaarde.
Aandelen (2)
De in deze post begrepen aandelen en converteerbare
obligaties worden gewaardeerd op reële waarde, zijnde
de beurswaarde per balansdatum, onder toevoeging
van de opgelopen rente van converteerbare obligaties.
Vastrentende waarden (3)
Vastrentende waarden omvatten obligaties, hypothecaire
leningen, leningen op schuldbekentenis, deposito’s en
callgelden.
Obligaties
De obligaties worden gewaardeerd op reële waarde,
zijnde de beurswaarde per balansdatum, onder toevoeging
van opgelopen rente.
Hypothecaire leningen en leningen op schuldbekentenis
De hypothecaire leningen en leningen op schuldbekentenissen
worden gewaardeerd op reële waarde. Deze
waarde wordt bepaald als contante waarde van de
toekomstige rente- en afl ossingstermijnen, alsmede verwachte
boeterente bij vervroegde afl ossingen. Hierbij
wordt een schatting gemaakt van mogelijke vervroegde
afl ossingen. De contante waarde wordt bepaald op
basis van een rekenrente die gelijk is aan de geldende
swaprentes voor de betreffende gemiddelde looptijd.
Op deze waarde wordt een opslag voor de risicokenmerken
van hypotheken respectievelijk onderhandse
leningen aangebracht.
68
Deposito’s en callgelden
De deposito’s en callgelden worden gewaardeerd op
nominale waarde.
Derivaten (4)
Derivaten worden gewaardeerd op reële waarde. Voor
beursgenoteerde contracten is dit gebaseerd op de
beurskoers per balansdatum. Voor niet beursgenoteerde
contracten is de waardering gebaseerd op beschikbare
marktinformatie.
Overige beleggingen (5)
De overige beleggingen omvatten private equity, opportunities,
vorderingen en schulden inzake beleggingen
en liquide middelen.
Private equity
Private equity beleggingen worden gewaardeerd op reële
waarde, zijnde de intrinsieke waarde. Deze waarde
wordt ontleend aan de meest recente rapportages van
de fund- en fund of fundmanagers, gecorrigeerd voor
kasstromen in de periode tot balansdatum. De managers
bepalen de intrinsieke waarde op basis van lokale weten
regelgeving.
Opportunities
Opportunities worden gewaardeerd op reële waarde.
Voor beursgenoteerde beleggingen is dit gebaseerd op
de beurskoers per balansdatum. Voor niet beursgenoteerde
beleggingen is de waardering gebaseerd op
beschikbare marktinformatie of op de rapportage van
de externe manager, gecorrigeerd voor kasstromen in de
periode tot balansdatum.

Vorderingen en schulden en liquide middelen inzake
beleggingen
Deze posten worden gewaardeerd op de nominale
waarde.
Deelnemingen (6)
Deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt
uitgeoefend, worden gewaardeerd op het aandeel van
Stichting Spoorwegpensioenfonds in het eigen vermogen
van de deelnemingen. Deelnemingen waarin
geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden
gewaardeerd op verkrijgingprijs.
Vorderingen en overlopende activa (7)
De vorderingen en overlopende activa worden gewaardeerd
op de nominale waarde, zo nodig onder aftrek
van een voorziening voor het risico van oninbaarheid.
Stichtingskapitaal en reserves (8)
Het stichtingskapitaal en reserves worden bepaald door
het bedrag dat resteert nadat alle actiefposten, posten
van vreemd vermogen en verplichtingen inclusief alle
technische voorzieningen in de balans zijn opgenomen.
In de toelichting wordt opgenomen het krachtens de
Pensioenwet minimaal vereiste eigen vermogen volgens
de in het Besluit Financieel ToetsingsKader (FTK) voorgeschreven
berekeningsmethodiek alsmede het surplus
vermogen.
Voorziening pensioenverplichtingen (9)
De voorziening pensioenverplichtingen omvat alle uit
de pensioenregeling of andere overeenkomsten voortvloeiende
pensioenverplichtingen.
De pensioenverplichtingen omvatten de opgebouwde
nominale pensioenaanspraken en indexatietoezeggingen.
69
JAARVERSLAG
— 2007 —
De voorziening voor pensioenverplichtingen wordt
bepaald op basis van de contante waarde van de beste
inschatting van toekomstige kasstromen die samenhangen
met de op balansdatum bestaande pensioenverplichtingen.
Bij de berekening worden de volgende
grondslagen en veronderstellingen gehanteerd:
• Rekenrente:
De verplichtingen zijn contant gemaakt op basis van de
door De Nederlandsche Bank vastgestelde rentetermijnstructuur
op de balansdatum. Deze rentetermijnstructuur
komt ultimo 2007 voor Stichting Spoorwegpensioenfonds
overeen met een uniforme rekenrente van 4,8%
(4,3% ultimo 2006).
• Overlevingsgrondslagen:
Voor levensverwachtingen wordt uitgegaan van de
prognosetafels zoals die in 2007 zijn gepubliceerd door
het Actuarieel Genootschap, waarbij als prognoseperiode
2008-2050 is gebruikt. De sterftekansen volgens deze
tafels zijn vermenigvuldigd met 95%.
• Hoogte en wijze van indexering van ingegane
en premievrije pensioenen:
De ingegane en premievrije pensioenen worden, evenals
de opgebouwde aanspraken in de middelloonregeling,
verhoogd op basis van de ontwikkeling van de
contractlonen zoals die door het CBS wordt vastgesteld,
indien en voorzover de middelen van Stichting Spoorwegpensioenfonds
dit toelaten. De verhoging van de
pensioenen bedroeg per 1 januari 2007 1,33% en per 1
januari 2008 2,27%. De indexatie per 1 januari volgend op
het verslagjaar wordt meegenomen in de VPV ultimo
verslagjaar, mits het besluit omtrent indexatie is genomen
voor 1 januari van het komende jaar.

JAARVERSLAG
— 2007 —
• De mate waarin rekening is gehouden met een
verzekerde partner:
Voor de partnerfrequentie wordt uitgegaan van de partnerfrequenties
zoals die begin 2007 in het bestand van
het fonds zijn waargenomen. In verband met de uitruil
van partnerpensioen in extra ouderdomspensioen is de
partnerfrequentie op de pensioenrichtleeftijd gesteld op
100%. Vanaf de pensioenrichtleeftijd loopt de partnerfrequentie
af met de sterftekans van de partner. Voor het
leeftijdsverschil tussen de deelnemer en de meeverzekerde
partner wordt verondersteld dat mannen drie jaar
ouder zijn dan vrouwen.
• Voor arbeidsongeschikte deelnemers wordt
mede rekening gehouden met het premievrijgestelde
deel van de toekomstige pensioenopbouw.
• Opslagpercentage voor toekomstige kosten:
Voor kosten is rekening gehouden met een opslagpercentage
van 2% op de netto voorziening.
• Toekomstige ontwikkelingen in het salarisniveau:
Bij de vaststelling van de voorziening is geen
rekening gehouden met toekomstige salarisontwikkelingen
en indexaties, met uitzondering van de indexatie
per 1 januari van het komende boekjaar, indien het
bestuur het besluit tot indexatie heeft genomen in het
verslagjaar.
Overige voorzieningen (10)
De overige voorzieningen betreffen voorzieningen voor
met de pensioenverplichtingen samenhangende risico’s
en omvatten extra opbouw van pensioenaanspraken,
stamrechtuitkeringen en dergelijke regelingen.
70
Langlopende schulden (11)
De langlopende schulden betreffen in beheer gegeven
gelden en worden op nominale waarde gewaardeerd.
Kortlopende schulden en overlopende passiva (12)
Deze posten worden gewaardeerd op nominale waarde.
Premiebijdragen (13)
Hieronder zijn opgenomen de aan het boekjaar toe te
rekenen werkgeversbijdragen en werknemersbijdragen,
alsmede premies van de Stichting Financiering Voortzetting
Pensioenverzekering (FVP). De premiebijdragen
bestaan uit de contractueel overeengekomen premies.
Beleggingsresultaten (14)
De beleggingsopbrengsten betreffen de aan het verslagjaar
toe te rekenen opbrengsten van de beleggingen
(directe opbrengsten), alsmede de gerealiseerde en
ongerealiseerde waarderings- en koersverschillen (indirecte
opbrengsten), verminderd met de kosten van het
beheer van de beleggingen.
Ten aanzien van dividend wordt uitsluitend het in het
verslagjaar ter beschikking gestelde dividend als opbrengst
verantwoord.
Mutaties in technische voorzieningen (15) en mutaties
in overige voorzieningen (16)
In beginsel worden alle mutaties in de voorzieningen in
de staat van baten en lasten opgenomen.
Pensioenuitkeringen (17)
Hieronder worden opgenomen de ten laste van het verslagjaar
komende uitkeringen inzake ouderdoms-,
nabestaanden-, en invaliditeitspensioen, alsmede
eenmalige uitkeringen en afkopen overeenkomstig de
pensioenregeling.

Pensioenuitvoeringskosten (18)
Deze betreffen de aan het verslagjaar toe te rekenen
uitvoerings- en administratiekosten. De kosten bestaan
uit de aan SPF Beheer bv betaalde fee voor de uitvoering
alsmede overige kosten van Stichting Spoorwegpensioenfonds.
Het deel van de fee en de kosten dat
betrekking heeft op het beheer van de beleggingen is in
mindering gebracht op de post Beleggingsopbrengsten.
Saldo overdrachten van pensioenaanspraken (19)
Deze post omvat het saldo van ontvangen en betaalde
bedragen verband houdend met overdracht van pensioenaanspraken.
Overige baten en lasten
De overige baten en lasten worden opgenomen voor de
aan het verslagjaar toe te rekenen bedragen.
Grondslagen voor het kasstroomoverzicht
Dit overzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode.
Deze methode bouwt de kasstromen op vanuit
de posten van de staat van baten en lasten en de mutaties
in de balansposten. Onderscheid wordt gemaakt
naar kasstromen uit pensioenactiviteiten, beleggingsactiviteiten
en overige.
Valutakoersverschillen van de liquide middelen zijn
verwerkt in de kasstroom uit beleggingsopbrengsten.
Omdat de liquide middelen in beginsel beschikbaar zijn
voor beleggingsdoeleinden, zijn ze gerubriceerd onder
de overige beleggingen.
71
JAARVERSLAG
— 2007 —

Risicobeheersing
JAARVERSLAG
— 2007 —
In het bestuursverslag is uiteengezet welke risico’s
Stichting Spoorwegpensioenfonds loopt en welk beleid
wordt gevoerd ter beheersing van die risico’s. In deze
paragraaf wordt nader ingegaan op de kwantitatieve en
kwalitatieve aspecten van de beheersingsmaatregelen.
Vermogenspositie
Het belangrijkste risico van Stichting Spoorwegpensioenfonds
betreft het solvabiliteitsrisico, d.w.z. het risico
dat Stichting Spoorwegpensioenfonds niet beschikt
over voldoende vermogen ter dekking van de pensioenverplichtingen.
Indien de solvabiliteit zich negatief
ontwikkelt bestaat het risico dat er geen ruimte is voor
indexatie van opgebouwde pensioenaanspraken en in
het uiterste geval zou het noodzakelijk kunnen zijn de
pensioenaanspraken van de deelnemers te beperken.
De mate waarin en de wijze waarop risico’s worden
beperkt hangt voor een deel samen met de fi nanciële
positie van Stichting Spoorwegpensioenfonds. Naarmate
het beschikbare vermogen en de verplichtingen
van een pensioenfonds dichter bij elkaar liggen, worden
de eisen van de toezichthouder stringenter. Hoe groter
het vermogen is ten opzichte van de verplichtingen, hoe
meer beleidsvrijheid er is om een passend risicoprofi el
aan te houden in relatie tot de rendementsdoelstellingen.
Op basis van de Pensioenwet en het Financieel Toetsingskader
hanteert de toezichthouder De Nederlandsche
Bank een gestandaardiseerde methode om te
toetsen of er voldoende vermogen aanwezig is om de
risico’s van het pensioenfonds te kunnen opvangen.
72
Bij deze toets wordt voor een aantal scenario’s het effect
van de diverse risico’s op het vermogen bepaald. De
uitkomsten worden mede bepaald door marktomstandigheden
en het risicoprofi el van de beleggingen. Er is
sprake van voldoende eigen vermogen als de reserves
groter zijn dan het zogenoemde vereist eigen vermogen.
De uitkomsten van de standaardtoets zijn als volgt:
(bedragen in miljoenen euro’s)
S1
S2
S3
S4
S5
S6
Risicocategorie
Renterisico
Zakelijke waardenrisico
Valutarisico
Grondstoffenrisico
Kredietrisico
Verzekeringstechnisch risico
Totaal van de risico’s
Af: diversificatie-effect
Vereist eigen vermogen
Aanwezig eigen vermogen
Vrije reserve
Dekkingsgraad
31-12-2007
661
1.151
-
-
9
228
2.049
443-
1.606
Effect op het
eigen vermogen
5.436
3.830
189%
31-12-2006
680
1.342
-
-
5
323
2.350
529-
1.821
4.721
2.900
172%
Het vereist eigen vermogen omvat het vermogen
dat toereikend is om het totale effect van de risico’s
te kunnen opvangen. De dekkingsgraad die bij deze
evenwichtssituatie behoort is 126%. Hiervoor is een
vermogen nodig van € 7.742 miljoen. Dit bedrag bestaat
uit de voorziening pensioenverplichting (€ 6.136) en het
vereist eigen vermogen (€ 1.606).

Renterisico
Het renterisico heeft betrekking op de kans dat de
waarde van het belegde vermogen en van de pensioenverplichtingen
veranderen als gevolg van wijzigingen
in de marktrente. Een belangrijke rol hierbij speelt de
zogenaamde matching, dit wil zeggen de mate waarin
er een discrepantie ontstaat tussen de waardeontwikkeling
van de pensioenverplichtingen en het belegde vermogen.
Het betreft met name beleggingen in vastrentende
waarden, omdat de waarde daarvan meebeweegt met
de ontwikkeling van de marktrente.
De rentegevoeligheid wordt uitgedrukt in de duration:
de gewogen gemiddelde resterende looptijd in jaren
van de toekomstige kasstromen van verplichtingen en
beleggingen. De duration van de pensioenverplichtingen
en die van vastrentende waarden is weergegeven in
onderstaande tabel.
De discrepantie tussen de beide durations is verkleind
door aankoop van:
• langlopende staatobligaties;
• langlopende infl atie gerelateerde obligaties;
• langlopende renteswaps.
De duration van de vastrentende waarden inclusief derivaten
is daardoor verlengd. Dit is eveneens in onderstaande
tabel opgenomen. Door het gebruik van deze
derivaten wordt het effect van een daling van de dekkingsgraad
als gevolg van een rentedaling verkleind.
Duration van de vastrentende waarden (voor derivaten)
Duration van de vastrentende waarden (na derivaten)
Duration van de (nominale) pensioenverplichtingen
31-12-2007
7,0
8,0
13,0
73
JAARVERSLAG
— 2007 —
Koersrisico
Het koersrisico omvat de kans dat de waarde van het
belegde vermogen verandert door de ontwikkeling
van marktprijzen. Het betreft met name beleggingen in
zakelijke waarden, die naast rentegevoelig ook koersgevoelig
zijn. Deze wijzigingen kunnen worden veroorzaakt
door factoren die specifi ek gerelateerd zijn aan
een individuele belegging, de uitgevende instelling of
aan algemene factoren. Het koersrisico kan worden beperkt
door diversifi catie. In aanvulling daarop kan het
koersrisico worden beheerst door gebruik van futures.
In de toelichting op de balanspost beleggingen is
weergegeven welke diversifi catie in de beleggingen is
aangebracht door spreiding naar categorieën, sectoren
en regio’s.
Valutarisico
In het kader van spreiding van risico’s is een aanzienlijk
deel van de beleggingen gedaan in landen buiten het
eurogebied, waardoor deze beleggingen in vreemde valuta
luiden. De pensioenverplichtingen luiden in euro’s.
Ook rapporteert het fonds in euro’s. In verband hiermee
loopt het fonds valutarisico’s. Als uitvloeisel van het
beleid om valutarisico’s volledig af te dekken worden
valutatermijncontracten ingezet.
“Als uitvloeisel van het beleid om valuta-
risico’s volledig af te dekken worden
valutatermijncontracten ingezet”

JAARVERSLAG
— 2007 —
In onderstaande tabel is weergegeven de valutaposities
van het fonds voor en na afdekking door valutaderivaten.
Valuta
Euro
Overige valuta Europa
US Dollar
Japanse Yen
Overige valuta buiten Europa
voor
68%
7%
21%
4%
0%
100%
Kredietrisico
Het kredietrisico omvat de kans dat het fonds verlies
lijdt als gevolg van faillissement of betalingsonmacht
van tegenpartijen op wie het fonds vorderingen heeft of
dat partijen waarmee het fonds transacties is aangegaan
niet meer in staat zijn hun tegenprestatie te verrichten.
Hierbij gaat het onder meer om partijen die obligaties
uitgeven, partijen die hypotheekleningen hebben
afgesloten bij het fonds, banken waar deposito’s zijn
geplaatst, en dergelijke.
Om dit risico te beperken worden eisen gesteld aan de
kredietwaardigheid van tegenpartijen, wordt gezorgd
voor voldoende spreiding of worden extra zekerheden
verlangd.
31-12-2007 31-12-2006
na
100%
0%
0%
0%
0%
100%
74
voor
64%
12%
20%
4%
0%
100%
na
102%
1%
-2%
-1%
0%
100%
In onderstaande tabel is de verdeling naar creditrating
weergegeven.
AAA
AA
A
BBB
BB
B
Geen rating
Totaal
Balanswaarde 31-12-2007
49%
20%
14%
7%
0%
0%
10%
100%
Beleggingen waarvoor geen rating is aangegeven betreffen:
• beleggingen in vastrentende waarde in emerging
markets. De gemiddelde rating van deze
beleggingen komt overeen met BBB;
• beleggingen in staatsleningen met een rating
die gesteld kan worden op ten minste AA.

Concentratierisico
Het concentratierisico omvat de verhoging van rente-,
prijs-, en kredietrisico’s indien beleggingen niet adequaat
worden gespreid. Van concentratie kan worden
gesproken indien er geen sprake is van een evenwichtige
spreiding over beleggingscategorieën, sectoren, regio’s
en tegenpartijen. De spreiding is weergegeven in de toelichting
op de balanspost beleggingen. Het fonds heeft
geen beleggingen in of met individuele partijen groter
dan 5% van de desbetreffende beleggingscategorie.
Liquiditeitsrisico
Het liquiditeits- of kasstroomrisico omvat de kans dat
Stichting Spoorwegpensioenfonds onvoldoende liquide
middelen ter beschikking heeft om aan de lopende verplichtingen
te kunnen voldoen. Het gevolg daarvan is
dat het fonds geforceerd zou worden om beleggingen te
verkopen, ook als de marktomstandigheden ongunstig
zouden zijn voor het te gelde maken van beleggingen.
Het totaal van premieontvangsten, directe beleggingsopbrengsten
en afl ossingen van beleggingen in vastrentende
waarden zijn hoger dan het totaal van uitkeringen
en kosten. Dit patroon blijkt ook uit de prognoses voor
de komende jaren, zodat het liquiditeitsrisico minimaal is.
Verzekeringstechnisch risico
De belangrijkste verzekeringstechnische risico’s of actuariële
risico’s betreffen de levensverwachting van de
deelnemers en de mogelijkheid van arbeidsongeschiktheid
van actieve deelnemers.
Bij de bepaling van de pensioenverplichtingen is rekening
gehouden met de levensverwachtingen, zoals die
door het Actuarieel Genootschap zijn geprognotiseerd
voor de jaren tot 2050. Indien de levensverwachtingen
zich ontwikkelen conform deze prognoses dan is de
verwachte gemiddelde levenverwachting in 2050 voor
75
JAARVERSLAG
— 2007 —
een 65-jarge man 19,6 jaar (nu 17,0 jaar) en voor een 65jarige
vrouw 21,3 jaar (nu 20,1 jaar).
Ter afdekking van het arbeidsongeschiktheidsrisico is
een opslag in de pensioenpremie opgenomen.
Afgeleide fi nanciële instrumenten (derivaten)
Derivaten worden uitsluitend gebruikt voor zover dit
past binnen het algemene beleggingsbeleid. Hoofdzakelijk
worden derivaten ingezet om de hiervoor vermelde
risico’s af te dekken. Voorts worden ook derivaten
gebruikt om het gewenste rendementsprofi el en de
gewenste spreiding over de verschillende beleggingscategorieën
te bewerkstelligen.
Zoals bovenstaand reeds bij de verschillende risicocategorieën
is aangegeven, worden de volgende instrumenten
gebruikt:
• Valutatermijncontacten, deze worden ingezet
met het doel posities in andere valuta dan euro
af te dekken;
• Renteswaps, deze worden ingezet met het doel
renterisico’s te beperken;
• Futures, deze worden ingezet met het doel
renterisico’s te beperken en om aanpassing van
de asset-allocatie te bewerkstelligen;
• Credit Default Swaps, deze worden ingezet
met het doel rente- en kredietrisico’s te
beperken.
In de toelichting op de balanspost derivaten is
de specifi catie van de derivatenposities weergegeven.

JAARVERSLAG
— 2007 —
Toelichting op de balans per 31 december 2007
(bedragen in miljoenen euro’s)
Beleggingen
De beleggingen worden per categorie toegelicht. Er wordt niet belegd in ondernemingen die bij het pensioenfonds zijn
aangesloten.
Mutatieoverzicht
Het verloop van de beleggingen gedurende 2007 is als volgt:
Waarde per 1 januari
Aankopen/verstrekkingen
Verkopen/aflossingen
Waardeontwikkeling
Waarde per 31 december
Vastgoed
1.174
174
-49
63
1.362
Aandelen
6.406
2.161
-3.136
-39
5.392
Het verloop van de beleggingen gedurende 2006 is als volgt:
Waarde per 1 januari
Aankopen/verstrekkingen
Verkopen/aflossingen
Waardeontwikkeling
Waarde per 31 december
Vastgoed
1.228
48
-208
106
1.174
Aandelen
6.081
1.356
-1.556
525
6.406
Onder waardeontwikkeling zijn tevens valutakoersmutaties begrepen.
76
Vastrentende
waarden
3.771
3.080
-2.069
-159
4.623
Vastrentende
waarden
3.671
2.201
-1.895
-206
3.771
Derivaten
52
-
-348
273
-23
Derivaten
-13
-
-112
177
52
Overige
beleggingen
395
370
-176
84
673
Overige
beleggingen
217
219
-75
34
395
Totaal
11.798
5.785
-5.778
222
12.027
Totaal
11.184
3.824
-3.846
636
11.798

(1) Vastgoed
De samenstelling van de vastgoedbeleggingen is als volgt:
Directe vastgoedbeleggingen:
Vastgoed in exploitatie
Vastgoed in ontwikkeling
Indirecte vastgoedbeleggingen:
Vastgoed belegd via participaties in
vastgoedbeleggingsinstellingen
Privaat onroerend goed:
Vastgoed belegd via niet beursgenoteerde
instellingen
Het vastgoed in exploitatie en ontwikkeling is als volgt te splitsen naar soort:
Kantoorruimten
Winkelruimten
Bedrijfsruimten
Woningen
31-12-2007
1.206
22
1.228
49
85
1.362
31-12-2007
314
441
95
378
1.228
31-12-2006
1.066
8
1.074
100
0
1.174
%
26%
35%
8%
31%
100%
77
31-12-2006
314
379
77
304
1.074
JAARVERSLAG
— 2007 —
Alle vastgoed in exploitatie is per 31 december 2007 getaxeerd. Hiervan is circa 61% uitgevoerd door externe taxateurs
(in 2006: 35%). De directe vastgoedbeleggingen vinden uitsluitend in Nederland plaats.
%
29%
35%
7%
29%
100%

JAARVERSLAG
— 2007 —
De indirecte vastgoedbeleggingen en privaat onroerend goed is als volgt naar regio te splitsen:
Euro eurolanden
Euro niet-eurolanden
31-12-2007
130
4
134
%
97%
3%
100%
(2) Aandelen
De samenstelling van de aandelenbeleggingen naar beheerders en naar sectoren is als volgt:
Energie
Andere beheerders
270
Materialen
306
Industrie
304
Consumentengoederen cyclisch
357
Consumentengoederen niet-cyclisch 160
Farmacie
138
Financiële instellingen
618
Informatie technologie
264
Telecom
163
Utilities
111
Overige
Beheerd door SPF Beheer
Beheerd door andere
19
vermogensbeheerders
2.710
31-12-2007
SPF Beheer
349
128
210
326
188
269
650
326
132
103
1
2.682
5.392
78
31-12-2006
89
11
100
31-12-2006
SPF Beheer
555
262
461
486
278
461
1.232
383
267
4.385
2.021
6.406
%
89%
11%
100%

De portefeuille onderverdeeld naar regio’s is als volgt:
Europa eurolanden
Europa niet-eurolanden
Noord-Amerika
Japan
Emerging Markets
31-12-2007
Per balansdatum is voor € 651 miljoen (eind 2006: € 638 miljoen) aan aandelen uitgeleend.
(3) Vastrentende waarden
De vastrentende waarde omvatten:
Obligaties
Hypothecaire leningen
Leningen op schuldbekentenis
Deposito’s en callgelden
1.746
623
1.638
509
876
5.392
31-12-2007
3.296
591
3
733
4.623
31-12-2006
79
JAARVERSLAG
— 2007 —
Obligaties
Per balansdatum is voor € 874 miljoen (eind 2006 € 1.208 miljoen) aan obligaties uitgeleend.
De obligatieportefeuille is als volgt verdeeld naar categorieën:
Staatsobligaties
Bedrijfsobligaties
Emerging markets
31-12-2007
1.663
1.391
242
3.296
%
32%
12%
30%
10%
16%
100%
2.757
586
4
424
3.771
%
51%
42%
7%
100%
31-12-2006
1.688
1.391
1.855
502
970
6.406
31-12-2006
1.775
898
84
2.757
%
26%
22%
29%
8%
15%
100%
%
64%
33%
3%
100%

JAARVERSLAG
— 2007 —
De obligatieportefeuille is als volgt naar regio’s in te delen:
Europa eurolanden
Europa niet-eurolanden
Noord-Amerika
Japan
Emerging Markets
Totaal
(4) Derivaten
De derivaten bestaan uit:
Positieve posities van derivatencontracten:
Valutatermijncontracten
31-12-2007
Negatieve posities van derivatencontracten:
Interest Rate Swaps
Futures
Credit Default Swap
Waarde van de portefeuille per 31 december
2.195
252
538
24
287
3.296
31-12-2007
Derivaten zijn fi nanciële instrumenten in de vorm van
contracten, waarvan de waarde mede afhankelijk is van
een of meer onderliggende primaire fi nanciële instrumenten,
zoals aandelen en obligaties. Derivaten worden
in het algemeen gebruikt om bepaalde risico’s te beperken
volgens de uitgangspunten in het beleggingsbeleid,
dan wel om op een effi ciënte wijze de beleggingsmix
tijdelijk aan te passen. Valutatermijncontracten worden
afgesloten om het valutakoersrisico te beperken.
Futures worden met name gebruikt om renterisico’s af
te dekken en om, veelal tijdelijke, aanpassing van de asset-allocatie
te bewerkstelligen. Interest Rate Swaps
23
23
-42
-4
0
-46
-23
%
67%
8%
16%
0%
9%
100%
31-12-2006
66
66
-2
-12
0
-14
52
80
31-12-2006
1.901
134
522
96
104
2.757
worden gebruikt ter beheersing van het renterisico dat
voortkomt uit de waardering van de verplichtingen op
marktwaarde. Credit Default Swaps worden gebruikt
om rente- en kredietrisico’s te beperken. Verdere toelichting
is gegeven in de paragraaf Risicobeheersing.
(5) Overige beleggingen
De overige beleggingen bestaan uit:
%
69%
5%
19%
3%
4%
100%
Private equity
Opportunities
Vorderingen inzake beleggingen
Schulden inzake beleggingen
Liquide middelen
31-12-2007
521
144
19
-35
24
673
31-12-2006
327
28
21
-9
28
395

De vorderingen inzake beleggingen hebben voornamelijk
betrekking op af te wikkelen geld- en kapitaalmarkttransacties
en vorderingen verband houdend met
vastgoed. De schulden inzake beleggingen betreffen
hoofdzakelijk vastrentende waarden en vastgoed. De
liquide middelen worden voornamelijk aangehouden in
verband met derivatenposities.
(6) Deelnemingen
Het verloop is als volgt:
Stand per 1 januari
Uitgekeerd dividend
Resultaat boekjaar
Stand per 31 december
31-12-2007
De stichting houdt alle aandelen van de deelneming
SPF Beheer bv te Utrecht. De activiteiten van SPF
Beheer bv bestaan uit het verlenen van diensten op het
gebied van pensioenuitvoering en vermogensbeheer.
SPF Beheer bv is geen groepsmaatschappij en is daarom
niet geconsolideerd in de jaarrekening van de stichting.
SPF Beheer bv brengt zelfstandig een jaarrekening uit.
Onder deelnemingen is voorts een minderheidsbelang
(12,5%) opgenomen in LevensloopPlus B.V. te Utrecht.
LevensloopPlus B.V. is de juridische entiteit voor een
gezamenlijk levensloopproduct van acht participerende
pensioenfondsen.
Het resultaat boekjaar is verantwoord onder de overige
baten.
14
-3
4
15
31-12-2006
13
-2
3
14
81
JAARVERSLAG
— 2007 —
(7) Vorderingen en overlopende activa
Te vorderen werkgevers
Vorderingen op deelnemingen
31-12-2007
1
10
11
31-12-2006
2
8
10
De vorderingen op deelnemingen hebben een looptijd
van langer dan een jaar. De overige vorderingen hebben
een looptijd van korter dan een jaar.
(8) Stichtingskapitaal en reserves
Stichtingskapitaal en statutaire reserves
Stichting Spoorwegpensioenfonds kent geen stichtingskapitaal
en statutaire reserves.
Bestemmingsreserves
Deze reserves worden aangehouden op grond van de
Pensioenwet en het daaruit voortvloeiende Financiële
Toetsingskader (FTK), zoals dat door de toezichthouder De
Nederlandsche Bank wordt gehanteerd. Het minimaal
vereiste vermogen is 5% van de pensioenverplichtingen
overeenkomend met een bedrag van € 307 miljoen.
Op grond van het FTK is een zodanig eigen vermogen
vereist dat met een zekerheid van 97,5% wordt voorkomen
dat het pensioenfonds binnen een periode van
een jaar over minder waarden beschikt dan de hoogte
van de technische voorzieningen. Afhankelijk van de
samenstelling van de beleggingen moeten buffers worden
aangehouden voor renterisico, risico ten aanzien
van zakelijke waarden, valutarisico, grondstoffenrisico,
kredietrisico en verzekeringstechnisch risico.

JAARVERSLAG
— 2007 —
Het totaal vereist vermogen, inclusief het minimaal
vereist eigen vermogen bedraagt € 1.606 miljoen (2006:
€ 1.821), hetgeen overeenkomt met een vereiste dekkingsgraad
van 126% (2006: 128%).
Deze bestemmingsreserve moet worden beschouwd als
wettelijke reserve. Deze omvat ook de reserve herwaardering
voor beleggingen waarvoor geen frequente
marktnotering beschikbaar is. De herwaardering in 2007
van deze categorie beleggingen bedraagt circa € 117
miljoen. De cumulatieve gegevens vanuit voorgaande
jaren zijn niet beschikbaar.
Overige reserve
De overige reserve is te beschouwen als vrije reserve en
is onder meer bedoeld voor overige risico’s en voor de
nakoming van voorwaardelijke delen van de pensioen-
Totaal vermogen
Voorziening pensioenverplichtingen
Dekkingspositie
Minimaal vereist vermogen
Aanvullende vereist vermogen
Vrije reserve
82
regeling, zoals toekomstige indexatie.
Het verloop van de reserves is als volgt:
Bestemmingsreserve
Stand per 1 januari
1.821
Bestemming van het saldo van baten
en lasten
-215
Stand per 31 december
1.606
Dekkingsgraad
De dekkingsgraad is gestegen van 172% eind 2006 naar
189% eind 2007. Dit blijkt uit onderstaand overzicht,
waarin het vermogen, de voorziening voor pensioenverplichtingen,
de dekkingspositie, het vereist vermogen
en de vrije reserve zijn weergegeven.
11.572
6.136
5.436
307
1.299
3.830
2007 2006
189%
100%
89%
5%
21%
63%
11.274
6.553
4.721
328
1.493
2.900
Overige reserve
2.900
930
3.830
172%
100%
72%
5%
23%
44%

Technische voorzieningen
(9) Voorziening pensioenverplichtingen
De mutaties in de voorziening pensioenverplichtingen zijn:
Stand per 1 januari
Mutaties
. Pensioenopbouw
. Indexering en overige toeslagen
. Rentetoevoeging
. Onttrekking voor pensioenuitkeringen
. Wijziging marktrente
. Wijziging wegens overdracht pensioenaanspraken
. Wijziging overige actuariële uitgangspunten
. Overige mutaties voorziening pensioenverplichtingen
Saldo mutaties pensioenverplichtingen
Stand per 31 december
2007
6.553
129
133
254
-304
-411
2
-180
-40
-417
6.136
Pensioenopbouw
Onder pensioenopbouw is opgenomen de actuarieel
berekende waarde van de pensioenopbouw. Dit is het
effect op de voorziening pensioenverplichtingen van de
in het verslagjaar opgebouwde nominale aanspraken
op ouderdomspensioen en partnerpensioen. Tevens
is hierin opgenomen de premie voor de dekking van
de risico’s ten aanzien van overlijden en arbeidsongeschiktheid.
Indexering en overige toeslagen
Het bestuur van Stichting Spoorwegpensioenfonds
heeft in december 2007 het besluit genomen om tot
indexatie over te gaan van de pensioenen en de opgebouwde
aanspraken per 1 januari 2008. De verhoging
van de pensioenen bedroeg per 1 januari 2007 1,33%
en per 1 januari 2008 2,27%.
2006
6.676
139
140
254
-286
-504
-54
204
-16
-123
6.553
83
JAARVERSLAG
— 2007 —
De indexatie per 1 januari volgend op het verslagjaar
wordt meegenomen in de voorziening pensioenverplichting
ultimo verslagjaar, mits het besluit omtrent
indexatie is genomen voor 1 januari van het komende
jaar. Omdat deze methode in 2006 voor het eerst is
toegepast, omvat de indexatielast voor 2006 zowel de
indexatie per 1 januari 2006 (0,89%) als die per 1 januari
2007.
Indexatie wordt toegepast indien en voor zover de middelen
van Stichting Spoorwegpensioenfonds dit naar
het oordeel van het bestuur toelaten. Jaarlijks neemt het
bestuur hierover een besluit. De indexatie voor 2008
wordt bepaald door de ontwikkelingen van de CAOlonen
volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de
Statistiek en is verwerkt in de voorziening pensioenverplichtingen
ultimo 2007.

JAARVERSLAG
— 2007 —
Rentetoevoeging
De rentetoevoeging is toegepast met een percentage
van 4,066% (in 2006 met 4,0%). Deze rente is afgeleid
uit de rentetermijnstructuur per 31 december 2006, die
op grond van het FTK moest worden gebruikt voor de
bepaling van de voorziening pensioenverplichtingen
ultimo 2006.
Onttrekking uit de voorziening pensioenverplichtingen
voor pensioenuitkeringen
Verwachte toekomstige pensioenuitkeringen worden
vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening
pensioenverplichtingen. De op deze regel opgenomen
afname van de voorziening betreft het bedrag
dat vrijkomt ten behoeve van de pensioenuitkeringen
in de verslagperiode.
Wijziging marktrente
Jaarlijks wordt per 31 december de marktwaarde van
de technische voorzieningen herrekend door toepassing
van de actuele rentetermijnstructuur.
De gehanteerde marktrente is 4,8% zijnde de marktrente
ultimo boekjaar bij de gemiddelde looptijd van de verplichtingen
(4,3% in 2006).
Wijziging wegens overdracht pensioenaanspraken
De actuariële waarde van de aanspraken die zijn verkregen
door ontvangen waardeoverdrachten was in het
boekjaar hoger dan de waarde van de door het fonds
overgedragen aanspraken.
Wijziging overige actuariële uitgangspunten
In het boekjaar betreft dit voornamelijk een vrijval als
gevolg van een herwaardering van de voorziening
pensioenverplichting ultimo 2006. Eind 2006 is het
fonds overgegaan op prognosetafels als grondslag voor
84
de overlevingskansen, maar omdat een exacte berekening
niet mogelijk was, is voor het jaarverslag 2006
een prudente schatting gemaakt van het effect van de
overgang. Deze schatting blijkt circa 180 miljoen te hoog
te zijn geweest.
Overige mutaties in de voorziening
pensioenverplichtingen
Het belangrijkste element hierin is een verlaging van de
voorziening voor arbeidsongeschiktheid. Deze voorziening
wordt aangehouden voor deelnemers die korter dan
2 jaar ziek zijn. Als gevolg van de gedaalde WIA-instroom
is deze voorziening in het boekjaar verlaagd.
Naast dit element zijn ook de wijzigingen wegens overlijden
en de vrijval voor kosten in deze regel meegenomen.
De splitsing van de voorziening pensioenverplichtingen
naar categorieën van deelnemers is als volgt:
Actieve deelnemers
Niet-actieve deelnemers
Gepensioneerden
Aantal deelnemers
29.104
20.499
24.340
73.943
Bedrag
2.725
695
2.716
6.136

(10) Overige voorzieningen
De overige voorzieningen worden als volgt gespecifi ceerd:
Extra opbouw van pensioenaanspraken
Stamrechtuitkeringen IPIO-regeling en overige
Eigen-risicodragerschap WIA
Totaal
31-12-2007
277
61
0
338
De mutaties in de overige voorzieningen zijn:
Stand per 1 januari
Mutaties
. Extra opbouw van pensioenaanspraken
. aanvulling premie
. rente
. overige
. Stamrechtuitkeringen IPIO-regeling en overige
. uitkeringen
. overige
. Eigen-risicodragerschap WIA / WGA
. reservering
. uitkeringen
. overheveling naar langlopende schulden
Saldo mutaties overige voorzieningen
Stand per 31 december
2007
517
-63
11
37
-37
1
0
-1
-127
-179
338
31-12-2006
292
97
128
517
2006
557
-83
14
-59
-42
2
128
0
0
-40
517
85
JAARVERSLAG
— 2007 —
Overige voorzieningen worden aangehouden in het kader
van de fi nanciering van extra opbouw van pensioenaanspraken.
Deze voorziening bedraagt ultimo 2007
€ 277 miljoen (€292 miljoen ultimo 2006). Daarnaast
zijn er in 2005 enkele aanvullende afspraken gemaakt
inzake stamrechtuitkeringen die zijn verwerkt in de
overige voorzieningen. Deze voorzieningen bedragen
ultimo 2007 € 61 miljoen (eind 2006 € 97 miljoen).
Voorts is in 2006 door de NV Nederlandse Spoorwegen
(NS) onderzoek gedaan naar het eigen risicodragerschap
voor uitvoering van de WIA / WGA. In een overeenkomst
met NS is vastgelegd om in 2006 een reservering
van € 127 miljoen te treffen. Deze post is in 2007 onttrokken
aan de voorziening en ter beschikking gesteld
aan de Stichting ter bevordering van arbeidsparticipatie
bij arbeidsongeschiktheid in de bedrijfstak Spoorwegen.
Dit bedrag is deels aangewend voor uitkeringen en
het restant heeft deze Stichting in beheer gegeven bij
Stichting Spoorwegpensioenfonds en is verantwoord als
langlopende schuld op de Stichting ter bevordering van
arbeidsparticipatie.

(11) Langlopende schulden
Stand per 1 januari
Verstrekkingen
Aflossingen
Stand per 31 december
JAARVERSLAG
— 2007 —
2007
0
127
-23
104
2006
De schuld betreft een bedrag dat de Stichting ter bevordering
van arbeidsparticipatie bij arbeidsongeschiktheid
in de bedrijfstak Spoorwegen (STIBA) aan Stichting
Spoorwegpensioenfonds heeft verstrekt met de opdracht
dit bedrag te beheren. De rente wordt bepaald op basis
van het jaarlijkse rendementspercentage van Stichting
Spoorwegpensioenfonds verminderd met de door SPF
Beheer bv in rekening gebrachte uitvoeringskosten
(2007: 4,28%). De verschuldigde rente is opgenomen
onder de kortlopende schulden en overlopende passiva.
De rentelast is opgenomen onder de overige lasten in de
Staat van baten en lasten.
0
0
0
0
86
(12) Kortlopende schulden en overlopende passiva
31-12-2007
Ziektekosten
10
Loonheffing
6
Rente langlopende schuld
5
Pensioenuitkeringen
3
Nog te verwerken waardeovernames/FVP-bijdragen 1
Omzetbelasting
1
Nog te betalen waardeoverdrachten
0
Overige
13
39
31-12-2006
5
7
0
1
1
0
4
13
31
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
De stichting heeft zich met ingang van 1 april 1995 jegens
Nationale Nederlanden Levensverzekeringsmaatschappij
N.V. garant gesteld voor rente- en afl ossingsbedragen
van Exploitatiemaatschappij Wijkertunnel C.V. tot maximaal
€ 9,6 miljoen. Deze garantstelling eindigt in 2016.
Voor deze garantstelling wordt jaarlijks een vergoeding
ontvangen die wordt verantwoord onder het resultaat
op leningen op schuldbekentenis.
Per 31 december 2007 zijn verplichtingen tot aankoop
van vastgoed aangegaan voor een bedrag van € 120
miljoen (eind 2006 € 118 miljoen).
Inzake private equity bedragen de verplichtingen
ultimo 2007 € 481 miljoen (eind 2006 € 491 miljoen).
Voor de beleggingsportefeuille opportunities zijn de
verplichtingen ultimo 2007 € 98 miljoen (eind 2006 € 46
miljoen). Het betreft de nog niet opgevraagde bedragen
van de zogenaamde commitments.

Stichting Spoorwegpensioenfonds heeft een groot deel
van zijn activiteiten uitbesteed aan SPF Beheer bv. Het
betreft de activiteiten op het gebied van uitvoeren van
de pensioenregeling (daarin begrepen de pensioenadministratie),
het vermogensbeheer, de fi nanciële
administratie alsmede de advisering op het gebied van
beleidsontwikkeling, het verlenen van ondersteuning
aan het bestuur en het verzorgen van voorlichting aan
de belanghebbenden over de pensioenregeling. Op het
gebied van vermogensbeheer is een aantal activiteiten
uitbesteed aan andere externe vermogensbeheerders.
De komende jaren bedraagt de verplichting uit hoofde
van de contracten met SPF Beheer bv (resterende looptijd
4 jaar) en andere externe vermogensbeheerders naar
verwachting circa € 40 miljoen per jaar.
Op grond van een overeenkomst tussen Stichting
Spoorwegpensioenfonds en NV Nederlandse Spoorwegen
heeft het fonds de verplichting op zich genomen
te zorgen voor beheersing van de schadelast ten
gevolge van arbeidsongeschiktheid en ter bevordering
van maatregelen ter verbetering van arbeidsgeschiktheid.
Hiervoor was een bedrag gereserveerd van € 127
miljoen. Dit bedrag en de genoemde verplichting heeft
het fonds overgedragen aan de stichting ter bevordering
van arbeidsparticipatie bij arbeidsongeschiktheid in de
bedrijfstak Spoorwegen. Hierbij geldt de voorwaarde
dat, indien laatstgenoemde stichting niet meer in staat
is de genoemde verplichting terzake van beheersing
van arbeidsongeschiktheid tot uitvoering te brengen, de
verplichting en het resterende geldbedrag weer terugvloeien
naar Stichting Spoorwegpensioenfonds.
87
JAARVERSLAG
— 2007 —

JAARVERSLAG
— 2007 —
Toelichting op de staat van baten en lasten over 2007
(13) Premiebijdragen
De bijdragen van werkgevers en werknemers zijn als
volgt samengesteld:
Pensioenpremie
Premie WIA-excedentregeling
Premie ANW-compensatie
St. Financiering Voortzetting Pensioenverzekering
Bijdragen van werkgevers en werknemers
2007
De standaardpremie voor de basisregeling bedraagt
20% van de pensioengrondslag en ligt hoger dan de
kostendekkende premie van de streefregeling. Met deze
marge wordt de kans vergroot dat de ambitie om de
pensioenen te kunnen blijven indexeren, wordt gerealiseerd.
Voor een deel van de aangesloten ondernemingen is
een vast premie-ingroeipad afgesproken, waardoor de
feitelijke premie lager ligt.
Voor ondernemingen die toetreden tot het fonds geldt
gedurende de eerste jaren een hogere premie.
Van het totaal aantal ondernemingen van 66 geldt voor
14 ondernemingen een lagere feitelijke premie en voor
14 ondernemingen een hogere feitelijke premie.
46
2
1
2
51
Omdat de pensioenregeling van Stichting Spoorwegpensioenfonds
het karakter heeft van een Collectieve
Defi ned Contribution regeling zijn gegevens over de
kostendekkende premie minder relevant.
2006
33
2
1
1
37
88

(14) Beleggingsresultaten
2007
Vastgoed
Aandelen
Vastrentende waarden
. Obligaties
. Hypothecaire leningen
. Leningen op schuldbekentenis
. Deposito’s en callgelden
Totaal vastrentende waarden
Derivaten
Overige beleggingen
. Private Equity
. Opportunities
. Liquide middelen
Totaal overige beleggingen
2006
Vastgoed
Aandelen
Vastrentende waarden
. Obligaties
. Hypothecaire leningen
. Leningen op schuldbekentenis
. Deposito’s en callgelden
Totaal vastrentende waarden
Derivaten
Overige beleggingen
. Private Equity
. Opportunities
. Liquide middelen
Totaal overige beleggingen
Directe
opbrengsten
65
116
114
30
0
32
176
2
0
0
0
0
359
Directe
opbrengsten
66
139
113
32
0
16
161
0
0
0
-10
-10
356
Indirecte
opbrengsten
63
-39
-129
-30
0
0
-159
273
100
-16
0
84
222
Indirecte
opbrengsten
106
525
-172
-34
0
0
-206
177
34
0
0
34
636
89
Totaal
opbrengsten
128
77
-15
0
0
32
17
275
100
-16
0
84
581
Totaal
opbrengsten
172
664
-59
-2
0
16
-45
177
34
0
-10
24
992
Kosten van
beheer van
beleggingen
-5
-10
JAARVERSLAG
— 2007 —
-3
-1
-14
-33
Kosten van
beheer van
beleggingen
-5
-9
-3
0
-9
-26
Saldo
resultaat
123
67
14
274
70
548
Saldo
resultaat
167
655
-48
177
15
966

JAARVERSLAG
— 2007 —
(15) Mutatie voorziening pensioenverplichtingen
Voor het verloop van de voorziening pensioenverplichtingen
en een toelichting op de afzonderlijke mutaties
wordt verwezen naar de toelichting (9) op de balanspost
Voorziening pensioenverplichtingen en naar de actuariële
analyse van het resultaat verderop in dit jaarverslag.
(16) Mutatie overige voorzieningen
Voor het verloop van de overige voorzieningen en een
toelichting op de afzonderlijke mutaties wordt verwezen
naar de toelichting (10) op de balanspost overige voorzieningen.
(17) Pensioenuitkeringen
De pensioenuitkeringen bestaan uit:
Ouderdomspensioen
Nabestaandenpensioen
Invaliditeitspensioen
Stamrechtuitkeringen IPIO-regeling
Overige uitkeringen
2007
216
78
6
32
11
343
2006
205
77
8
37
12
339
De stamrechtuitkeringen IPIO-regeling betreffen uitkeringen
in het kader van het Individueel Plan Inkomensvoorzieningen
Ouderen zoals in 2005 overeengekomen
met een aantal aangesloten werkgevers.
90
(18) Pensioenuitvoeringskosten
Kosten van uitbesteed beheer
Overige kosten
Totaal kosten
Kosten van vermogensbeheer ten laste van het
rendement
Pensioenuitvoeringskosten
2007
Beloning bestuur en deelnemersraad
Voor de beloning van de 12 bestuursleden is over 2007
een bedrag opgenomen van € 95.000,- (over 2006 bedroeg
de beloning € 82.000,-). Het vacatiegeld bedroeg
per keer € 370,- in 2007 (€ 360,- in 2006). De beloning
voor de leden van de deelnemersraad bedroeg over
2007 € 26.000,- (over 2006 € 21.500,-). Het vacatiegeld
bedroeg per keer in 2007 € 185,- (€ 180,- in 2006)
(19) Saldo overdracht van pensioenaanspraken
Het saldo van de overdrachten van de pensioenaanspraken
bestaat uit:
Ontvangen bedragen
Betaalde bedragen
Totaal
Mutatie in pensioenverplichtingen
wegens waardeoverdrachten
In 2006 betreft de belangrijkste waardeoverdracht de
collectieve waardeoverdracht in verband met de uittreding
van Achmea Arbo BV (€ 60,9 miljoen).
40
1
41
-33
8
2007
12
-12
0
2
2006
36
2
38
-26
12
2006
16
-69
-53
-54

Belastingen
De activiteiten van het fonds zijn vrijgesteld van belastingheffi
ng in het kader van de vennootschapsbelasting.
91
JAARVERSLAG
— 2007 —

JAARVERSLAG
— 2007 —
Actuariële analyse
Bij de vaststelling van de voorziening pensioenverplichtingen
worden veronderstellingen gehanteerd over
bijvoorbeeld intrest, sterfte en kosten. Gedurende het
boekjaar wijken de werkelijke ontwikkelingen onvermijdelijk
af van de veronderstellingen, waardoor er ten
opzichte van de veronderstellingen een winst of verlies
wordt gerealiseerd.
Het totale saldo van baten en lasten bestaat uit de som
van de resultaten per veronderstelling. In onderstaand
overzicht in de actuariële analyse wordt het saldo van
baten en lasten uitgesplitst naar de diverse bronnen
door de verschillende wijzigingen van de voorziening
pensioenverplichtingen af te zetten tegen de overeenkomstige
cijfers uit de fi nanciële administratie.
92

Premieresultaat
Ontvangen premies
Benodigd voor pensioenopbouw
Benodigd voor kosten
Vrijval uit overige voorzieningen
Resultaat op rente, rendement en indexatie
Behaalde beleggingsopbrengst
Benodigd voor rekenrente
Wijziging rekenrente
Mutatie andere voorzieningen door rente
Indexatie
Resultaat op uitkeringen
Werkelijke uitkeringen
Vrijgevallen uitkeringen uit de voorziening
Resultaat op overnames en overdrachten
Vrijgevallen verplichtingen
Per saldo overgedragen gelden
Resultaat op kosten
Gemaakte kosten
Beschikbaar voor kosten uit de voorziening
Wijziging actuariële uitgangspunten
Overige resultaten
Resultaat op arbeidsongeschiktheid
Resultaat op overlevingskansen
Bijzondere toe- en afnames VPV
Correctie voorziening eind vorig jaar
Resultaat overige voorzieningen
Overige
Saldo van baten en lasten
51
-129
-6
63
548
-254
411
-14
-133
-306
304
-2
0
-8
12
6
-4
30
0
-37
3
93
-21
558
-2
-2
4
180
-2
715
JAARVERSLAG
— 2007 —
2007 2006
37
-139
-7
0
966
-254
504
0
-140
-297
286
54
-53
-12
13
7
4
10
-13
-2
5
-109
1.076
-11
1
1
-204
11
765

JAARVERSLAG
— 2007 —
Toelichting op de resultaatcomponenten van de actuariële analyse:
Premieresultaat
De pensioenpremie ligt aanmerkelijk onder het actuarieel
benodigde niveau als gevolg van de afgesproken
premiegroeipaden.
Resultaat op rendement en indexatie
Het rendement dat op de beleggingen wordt gemaakt
dient ter compensatie van de benodigde interesttoevoeging
aan de voorziening pensioenverplichtingen.
Daarnaast was er een winst als gevolg van de stijging
van de marktrente van 4,3% naar 4,8%. Omdat de
voorziening pensioenverplichtingen wordt berekend
op basis van de marktrente had deze stijging een verlagend
effect op de voorziening pensioenverplichtingen.
Het rendement dient tevens ter fi nanciering van de
indexatie van de pensioenaanspraken van de gewezen
deelnemers en gepensioneerden, en de indexatie van
de opgebouwde aanspraken van de deelnemers. Het
rendement in 2007 lag - evenals in 2006 - ruimschoots
boven het benodigde rendement.
Resultaat op uitkeringen
Uit de voorziening pensioenverplichtingen valt jaarlijks
een bedrag vrij om de pensioenuitkeringen te kunnen
doen. Deze vrijval wordt afgezet tegen de daadwerkelijke
uitkeringen. Idealiter zijn deze bedragen in evenwicht.
In 2007 is een negatief resultaat geboekt, omdat er uitkeringen
zijn gedaan waarvoor niet was gereserveerd.
Resultaat op overnames en overdrachten
De specifi catie van dit resultaat is weergegeven in de
toelichting op post (19).
Resultaat op kosten
In de voorziening pensioenverplichtingen is een opslag
opgenomen van 2% ter dekking van de administratie-
94
kosten. Ook in de premie is een opslag opgenomen ter
dekking van de kosten. In 2007 waren deze opslagen
tezamen iets hoger dan de werkelijk gemaakte kosten.
Resultaat als gevolg van wijziging actuariële uitgangspunten
In 2006 is een aanzienlijk resultaat opgenomen door de
overgang naar nieuwe overlevingstafels (prognosetafels).
Het effect op de voorziening pensioenverplichtingen van
deze overgang was geschat. De in 2007 uitgevoerde
berekening resulteert in een lagere voorziening pensioenverplichtingen
dan vorig jaar was geschat.
Overige resultaten
Het resultaat op arbeidsongeschiktheid vloeit voort uit
het feit dat de schade als gevolg van arbeidsongeschiktheid
aanzienlijk lager was dan de gemiddeld verwachte
schade. Het resultaat op overlevingskansen bestaat uit
het saldo van
• het resultaat op lang leven (ouderdomspensioen,
ingegaan nabestaandenpensioen)
van 6. Bij overlijden wordt een vrijval uit
de voorziening pensioenverplichtingen
verwacht. In 2007 was de werkelijke vrijval
door overlijden lager dan de verwachte;
• het resultaat op kort leven (latent nabestaandenpensioen)
van -10. Verwacht wordt
dat door overlijden een bedrag vrijvalt uit de
voorziening pensioenverplichtingen voor
ouderdomspensioen en dat er een toevoeging
aan de voorziening moet plaatsvinden voor
het ingaande nabestaandenpensioen.
In 2007 behoefde per saldo minder aan de
voorziening te worden toegevoegd dan
vooraf werd verwacht.
Utrecht, 13 maart 2008
Het bestuur, Stichting Spoorwegpensioenfonds

7. Overige gegevens
Actuariële verklaring
Opdracht
Door Stichting Spoorwegpensioenfonds te Utrecht is
aan Watson Wyatt B.V. de opdracht verleend tot het
afgeven van een actuariële verklaring als bedoeld in de
Pensioenwet over het boekjaar 2007.
Gegevens
De gegevens waarop mijn onderzoek is gebaseerd, zijn
verstrekt door en tot stand gekomen onder de verantwoordelijkheid
van het bestuur van het pensioenfonds.
Voor de toetsing van de fondsmiddelen en voor de
beoordeling van de fi nanciële positie heb ik mij gebaseerd
op de fi nanciële gegevens die ten grondslag
liggen aan de jaarrekening. In overeenstemming met de
richtlijn “Samenwerking tussen accountant en actuaris
ter zake van de controle van verantwoordingen van
verzekeringsinstellingen” heeft de accountant van het
pensioenfonds mij geïnformeerd over de betrouwbaarheid
en de volledigheid van de basisgegevens en de
overige uitgangspunten die voor mijn oordeelsvorming
van belang zijn.
Werkzaamheden
Ter uitvoering van de opdracht heb ik onderzocht of
is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de
Pensioenwet. Als onderdeel daarvan:
• heb ik ondermeer onderzocht of de technische
voorzieningen, het minimaal vereist eigen
vermogen en het vereist eigen vermogen toereikend
zijn vastgesteld en;
• heb ik mij een oordeel gevormd over de vermogenspositie
van het pensioenfonds.
Mijn onderzoek heb ik zodanig uitgevoerd, dat met een
redelijke mate van zekerheid kan worden gesteld dat
de resultaten geen onjuistheden van materieel belang
bevatten.
97
JAARVERSLAG
— 2007 —
Ik heb mij een oordeel gevormd over de waarschijnlijkheid
waarmee het pensioenfonds de tot balansdatum
aangegane verplichtingen zal kunnen nakomen.
De beschreven werkzaamheden en de uitvoering daarvan
zijn in overeenstemming met binnen het Actuarieel
Genootschap geldende normen en gebruiken, en vormen
naar mijn mening een deugdelijke grondslag voor
mijn oordeel.
Oordeel
De bevindingen van de accountant ten aanzien van de
door het fonds verstrekte administratieve basisgegevens
zijn zodanig dat ik die gegevens als uitgangspunt heb
aanvaard.
Met inachtneming van het navolgende ben ik van oordeel
dat is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140
van de Pensioenwet. Uit de in het jaarverslag vermelde
niet uit de balans blijkende verplichtingen is af te leiden
dat er tijdelijke garantstellingen zijn die met een kleine
kans kunnen leiden tot relatief lage lasten voor het
fonds.
De technische voorzieningen zijn, overeenkomstig
de beschreven berekeningregels en uitgangspunten,
toereikend vastgesteld. Het eigen vermogen van het
pensioenfonds is op de balansdatum ten minste gelijk
aan het wettelijk minimaal vereist eigen vermogen.
Het eigen vermogen van het pensioenfonds is op de
balansdatum ten minste gelijk aan het wettelijk vereist
eigen vermogen.
Gemeten naar de wettelijke maatstaf is ten aanzien van
de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake
van een toereikende solvabiliteit.

JAARVERSLAG
— 2007 —
De vermogenspositie van Stichting Spoorwegpensioenfonds
is naar mijn mening goed, mede gelet op de
ruime mogelijkheden tot het realiseren van de beoogde
toeslagen. Daarbij is bepalend de mate van waarschijnlijkheid
dat het pensioenfonds zal kunnen voldoen
aan de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, in
aanmerking nemend het streven inzake toeslagen, zoals
aan verzekerden meegedeeld en de in wet- en regelgeving
opgenomen criteria.
Purmerend, 13 maart 2008
E.W.J.M. Schokker AAG
verbonden aan
Watson Wyatt B.V.
98

Accountantsverklaring
Verklaring betreffende de jaarrekening
Wij hebben de jaarrekening 2007 van Stichting Spoorwegpensioenfonds
te Utrecht bestaande uit de balans
per 31 december 2007 en de staat van baten en lasten
over 2007 met de toelichting gecontroleerd.
Verantwoordelijkheid van het bestuur
Het bestuur van het pensioenfonds is verantwoordelijk
voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen
en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede
voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming
met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid
omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren
en in stand houden van een intern beheersingssysteem
relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven
in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig
dat deze geen afwijkingen van materieel belang als
gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen
van aanvaardbare grondslagen voor fi nanciële
verslaggeving en het maken van schattingen die onder
de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel
over de jaarrekening op basis van onze controle.
Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming
met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij
verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen
en zijn wij gehouden onze controle zodanig
te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van
zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen
afwijkingen van materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden
ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen
en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van
de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van
99
JAARVERSLAG
— 2007 —
de professionele oordeelsvorming van de accountant,
waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s
van afwijkingen van materieel belang als gevolg van
fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant
in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw
weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat
relevante interne beheersingssysteem, teneinde een
verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden
die onder de gegeven omstandigheden
adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel
te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem
van het pensioenfonds. Tevens omvat een
controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid
van de toegepaste grondslagen voor fi nanciële
verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen
die het bestuur van het pensioenfonds heeft gemaakt,
alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de
jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controleinformatie
voldoende en geschikt is als basis voor ons
oordeel.
Oordeel
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw
beeld van de grootte en de samenstelling van het
vermogen van Stichting Spoorwegpensioenfonds per
31 december 2007 en van het resultaat over 2007 in
overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

JAARVERSLAG
— 2007 —
Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften
en/of voorschriften van regelgevende instanties
Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel
2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het jaarverslag,
voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is
met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Utrecht, 13 maart 2008
Ernst & Young Accountants
namens deze
w.g. N.M. Pul RA
100

8. English summary
Stichting Spoorwegpensioenfonds (the Railways Pension
Fund) is a non-compulsory industry wide pension
fund. It offers the affi liated companies, employees and
former employees in the Railway Transport sector a
good and modern pension plan. The defi ned contribution
plan promises a solid pension based on average pay.
The Railways Pension Fund is one of the larger pension
funds in the Netherlands. It has assets under management
(AUM) amounting to € 12 billion, 29,000 active
members and more than sixty affi liated companies.
Investment policy is aimed at achieving maximum
investment returns in the long term, based on a set risk
profi le. Embedded in this policy are matters such as corporate
governance and socially responsible investment
(SRI). The fund invests worldwide in equities, private
equity, government and corporate bonds, emerging
market debt, and in real estate funds. In the Netherlands,
the fund also invests directly in real estate and
mortgage loans. An Asset Liability Management (ALM)
study underpins the choice of the investment mix.
The Railways Pension Fund sets great store by transparency.
It also pays considerable attention to good
communications. The Railways Pension Fund has entrusted
the implementation of the pension plan and the
management of its assets to SPF Beheer bv.
103
JAARVERSLAG
— 2007 —
Investment policy
The investment policy of the Railways Pension Fund
is aimed at achieving an optimum investment result in
the long term based on a set risk profi le. It is also aimed
at generating extra yields in tactical asset allocations
in the short term. The main investment policy input
originates from the Asset Liability Management (ALM)
study, which gave rise to allocation across the different
investment categories in the portfolio. Further to the
investment policy of the Railways Pension Fund, the
following was decided in 2007.
According to plan, the strategic fi xed income securities
portfolio has been expanded to about 10% of the total
portfolio value at year-end. It means that the long-term
target percentage of this portfolio has been fully addressed.
The objective of this portfolio is to make a
contribution to hedging the interest rate risk. During
2007, the Emerging Market Debt was further enlarged
to about 2% of the total portfolio. The goal is for this
investment category to grow to 5% of the total portfolio.
The opportunity portfolio was further expanded in
2007. To the existing investments in infrastructure, in
2007 we added investments in Global Tactical Asset
Allocation, a climate awareness bond, micro-fi nancing
funds and a bio-diesel project in Mali in cooperation
with the Royal Tropical Institute. As planned, the foreign
currency positions were fully hedged in 2007, with the
exception of emerging market equities.

JAARVERSLAG
— 2007 —
Currency hedging was formerly 80% in 2007. The policy
has chanced to a 100% hedge. Due in part to the strong
decline in the US dollar, this produced € 309 million
in the year under review. Because the share prices of
real estate companies are overvalued, the portfolio of
indirectly listed real estate was largely scaled down in
previous years. In view of the strongly negative yields
in the year under review, this decision had a positive
effect on the fund. No investments were made in commodities
in 2006 owing to the forward structure trend in
the prices of the main commodities.
Key fi gures
Year-end
Number of members
Number of pensioners
Number of non-active members
Affiliated companies
Pension contributions
(in € millions)
Pension payments
(in € millions)
Investments
(in € millions)
Investment result
(in € millions)
Investment return
Provision for pension liabilities
(in € millions)
Notional interest
Funding ratio
(FTK principles)
Pension indexing
Deductible (average pay)
(in €)
Deductible (final pay)
(in €)
2007
29,104
24,340
20,499
66
51
343
12,027
548
5.0%
6,136
4.8%
189%
1.33%
11,872
15,328
2006
28,662
24,038
19,634
65
37
339
11,798
966
9.2%
6,553
4.3%
172%
0.89%
11,566
15,126
104
Given the negative yields in that year, this strategy
paid off. Nor have any investments in commodities
been made in 2007. The forward curve continued to be
unfavourable in the fi rst half of 2007. While the forward
curve was positive in the second half of that year, commodities
prices rose so strongly that still no investments
were made in them. In retrospect, considering the
yields it would have been attractive to do so. In order
to achieve a more balanced mix between the various
managers in the European equity portfolio, assets were
transferred during the year from the portfolio managed
by SPF Beheer bv to external managers.
2005
31,743
23,774
18,127
61
90
286
11,159
1,491
15.2%
6,676
3.75%
161%
1.08%
-
14,993
2004
33,214
23,626
18,178
67
66
270
9,979
824
9.1%
6,046
4%
167%
2.41%
-
14,982
2003
34,533
23,165
17,137
72
44
253
9,354
1,009
12.3%
5,688
4%
167%
3.32%
-
14,776

Portfolio movements 2003-2007 in EUR (millions)
Tactical portfolios
Equities
Governement bonds
Corporate bonds
Strategic portfolios
Strategic equities
Strategic fixed income securities
Emerging Market Debt
Mortgages
Direct real estate
Indirect real estate
Private Equity
Opportunity portfolio
Cash*
Total
2007
4,824
1,358
1,156
568
1,227
242
591
1,228
134
521
144
34
12,027
2006
5,943
1,678
731
463
663
84
586
1,074
100
327
28
121
11,798
105
2005
5,978
2,183
568
98
220
85
590
1,028
200
184
-
25
11,159
* Effective 2006, accruals and payables regarding investments have been included under investments.
These items were previously classifi ed as debtors and creditors.
JAARVERSLAG
— 2007 —
2004
4,955
1,942
609
-
53
66
594
1,122
196
78
-
364
9,979
2003
4,475
1,945
754
-
-
-
594
1,118
230
32
-
206
9,354

JAARVERSLAG
— 2007 —
Corporate Governance
The Railways Pension Fund’s investment policy takes
account of corporate governance. The pension fund’s
voting behaviour follows a code based on the following
eight principles:
• Corporate objectives;
• Shareholder rights;
• Equal treatment of shareholders;
• Publication and transparency;
• Management structure;
• Remuneration policy of the company;
• Stakeholder rights;
• The company in society.
In 2007, the Railways Pension Fund voted 5,258 times at
shareholder meetings. When a company is well run, the
fund usually votes ‘in favour’. Yet, in 2007, on some 10
per cent of agenda items we voted ‘against’. The fund
voted against particularly in the case of bonuses for
executives when these were not based on good performance
indicators. Votes against were also cast when
permission was sought to issue excessively large share
packages capable of signifi cantly changing the nature
of a company without any shareholder intervention.
Moreover, the independence of supervisory directors, or
indeed the lack thereof, often played a role. The fund’s
voting behaviour is published on the website www.
spoorwegpensioenfonds.nl.
The external managers for the United States, Europe,
Japan and the Emerging Markets voted on behalf of the
fund. The voting behaviour of the external managers is
based on the guidelines drawn by the fund or on their
own guidelines, which are very similar to those of the
fund.
106
Investment results
The value of the Railways Pension Fund’s investment
portfolio rose from € 11.8 billion at 2006 year-end, to
€ 12.0 billion at 2007 year-end.
• For 2007, the total return on the portfolio
amounted to 5% (after hedging foreign exchange).
This return was achieved across a
wide front and is equal to the benchmark return
of 5%. There is a slight underperformance
of 0.07% before rounding.
Various components made a positive contribution to the
relative return:
• Tactical allocation: good timing in overweigh -
ting shares, and in underweighting corporate
bonds for a good part of the year;
• Direct real estate active management style;
• Equities selection in the US equities portfolio
managed by SPF Beheer bv;
• Good equities selection by Emerging Market
equities managers.
Contributions to the relative investment result of the
main investment decisions
Benchmark return
Tactical weighting of investment categories
Equities
Fixed-income securities
Real estate
Foreign currency allocation
Portfolio return
5.0
0.1
(0.6)
(0.1)
0.6
0.0
5.0

Percentage movements in return after hedging foreign
currency set off against the benchmark
2003
2004
2005
2006
2007
Assets under management
(in € millions)
9,354
9,979
11,159
11,798
12,027
2003-2007 (cumulative)
2003-2007 (average per year)
Actual
return
12.3%
9.1%
15.2%
9.2%
5.0%
61.9%
10.1%
Benchmark
return
11.7%
8.7%
13.8%
8.4%
5.0%
Return overview in % per investment category after
hedging foreign currency
Equities
actual return in %
5.20
. Tactical portfolio
5.50
. Strategic portfolio
1.50
Bonds and other fixed-income securities
0.20
Emerging market debt
3.20
Mortgages
(0.10)
Direct real estate
13.20
Indirect real estate
(16.80)
Private equity
27.70
(12.90)
57.3%
9.5%
benchmark
return in %
7.10
7.00
7.80
0.60
4.90
(0.50)
5.90
(16.80)
27.70
(12.90)
107
JAARVERSLAG
— 2007 —

JAARVERSLAG
— 2007 —
Economy and fi nancial developments
The return on investments of pension funds depends on
the movements in fi nancial markets. The year 2007 was
a turbulent one for fi nancial markets.
United States
The decline in the housing market damaged the US
economy in 2007. Consumption, the catalyst of the US
economy, stayed at an acceptable level, despite the drop
in house prices. High employment was the main contributory
factor. Corporate earnings were also of good
quality in 2007. This ensured that the economy continued
to grow at a reasonable pace. The Federal Reserve
(FED), the system of central banks in the US, gradually
cut interest rates in the latter half of 2007 from 5.25% to
4.25% to mitigate the adverse effects on the economy
of the subprime mortgage crisis (see also ‘Situation in
the fi nancial markets’ below) and the slowdown in the
housing market. The adverse effect on the US economy
of the downturn in the housing market is expected to
continue in 2008.
Europe and Japan
The economy in Europe continued to grow in 2007.
Exports as well as consumption were buoyant. This
growth and the strong rise in commodities prices
fuelled infl ation fare, however. This prompted the European
Central Bank to increase the short term interest
rate from 3.25% to 4.00%.
Economic data from Japan were mixed, but over 2007 as
a whole, the economy continued to grow. The rate of infl
ation was steady at around 0%. The low infl ation rate
notwithstanding, the Central Bank of Japan increased
the short term interest rate from 0.25% to 0.50%. It was a
sign of confi dence from the central bank which believes
that the defl ationary conditions of the past decade are
108
coming to an end.
Situation in the fi nancial markets
Equity markets performed strongly in the fi rst half of
2007. This boom ended in the summer as a result of
the subprime mortgage problems surfacing in the US
(mortgages lent to people with low creditworthiness).
Due to higher interest rates (most subprime mortgages
have variable rates) subprime mortgage repayments
rose sharply. Steadily growing numbers of people were
unable to meet their interest and/or repayment obligations.
This boosted the number of house sales, including
foreclosure sales, resulting in falling house prices.
The subprime mortgage lenders sold large chunks of
their mortgage loans by issuing complex bond products
to various fi nancial institutions. These products
dropped in value, causing a number of fi nancial institutions
to run into diffi culty in August. It was not clear
who was bearing the risks and what the consequences
would be for the economy. These uncertainties led to
lower equity markets in the US and Europe. The cost of
the credit risk for corporate bonds rose. Banks stopped
lending to other banks because they no longer trusted
one another. It became almost impossible for anyone to
borrow money, which is also expected to impact on the
economy in 2008. SPF does not have these products in
its portfolio so that it has not been directly affected by
the mortgage crisis.
On a number of occasions, the FED, ECB and Bank
of England injected cash into the markets by lending
short-term funds to banks. Equity markets initially fell
signifi cantly but recovered almost fully in September.
In mid-October, however, these problems came to light
again and uncertainty increased once more. Equity mar-

kets again plummeted and remained edgy after that. On
balance, however, equity markets in the US and Europe
closed the year slightly higher than at the start. In Japan,
equity markets closed much lower than at the start
of 2007. The Emerging Markets were relatively immune
to the subprime problems and, on balance, had another
strong year for equities.
Partly as a result of strong Emerging Market demand,
commodities prices rose substantially in 2007. The price
of a barrel of crude oil reached a record high of US$ 96
in November, which was US$ 45 higher than at its lowest
point in early 2007.
On balance, these developments did not have any direct
consequences for the fi nancial position of the fund in
2007. However, in 2008 the falling equity market prices
have affected the fi nancial results of the fund. The cover
ratio of the fund is solid enough and risk management
suffi ciently alert, however, to be able to absorb adverse
effects.
109
JAARVERSLAG
— 2007 —

Bijlage 1
Overzicht pensioenbestand
Deelnemerspensioenen
- Ouderdomspensioen tot 65 jaar
(vroegpensioen)
- Ouderdomspensioen vanaf 65 jaar
Nabestaandenpensioenen
- Weduwepensioen
- Weduwnaarspensioen
- Wezenpensioen
Totaal aantal gepensioneerden
Aantal Deelnemers
- Mannen
- Vrouwen
Aantal ex-Deelnemers
Totaal Generaal
2007
14.648
2.114
12.534
9.692
9.199
188
305
24.340
29.104
23.117
5.987
20.499
73.943
2006
14.320
1.774
12.546
9.718
9.243
179
296
24.038
28.662
22.924
5.738
19.634
72.334
113
2005
14.063
1.442
12.621
9.711
9.254
161
296
23.774
31.743
25.256
6.487
18.127
73.644
JAARVERSLAG
— 2007 —
2004
13.954
1.159
12.795
9.672
9.201
158
313
23.626
33.214
26.539
6.675
18.178
75.018
2003
13.621
738
12.883
9.544
9.097
128
319
23.165
34.533
27.310
7.223
17.137
74.835

Bijlage 2
JAARVERSLAG
— 2007 —
Personalia Stichting Spoorwegpensioenfonds per 31 december 2007
Bestuur
mr. E.M. Nikkels (voorzitter)
mw. drs. J.C.H.G. Arts
C. Blankestijn
drs. C. Blokland
D. Ketting (plv. voorzitter/secretaris)
mr. W. Kusters
drs. M.J. Noy
ir. A. Schoots
N.G. Schotanus
ir. J. Schouten
F.H.W. Szablewski
F. van Wanrooij
Executief Secretaris Bestuur
drs. T. Somers
Deelnemersraad
H. Rens (voorzitter)
A.A.M. Aarts
J. Altena
J. Baas
W. Calsijn
F.A. de Groot
A. Heidema
J.J. Koenders
J.H. Korenblek
Mw.Y.Ch. Lentz (secretaris)
H. van Liempd
E. Poptie
P.A. van Roosendaal
H.H.J. Scheeper
J.T. Wolzak (plv. voorzitter)
114
Plaatsvervangende leden deelnemersraad
drs. J.T. Bergstra
P.H.M. Fleuren
C.G. Heeren
A.L. Oomen
B. Oude Wesselink
N. Roelink
A. Rovers
BESTUURSCOMMISSIES
Agendacommissie
mr. E.M. Nikkels (voorzitter)
D. Ketting
Auditcommissie
drs. M.J. Noy (voorzitter)
C. Blankestijn (vanaf 01-04-2007)
mr. W. Kusters
F.H.W. Szablewski
Geschillencommissie
ir. J. Schouten (voorzitter)
Mw. drs. J.C.H.G. Arts
D. Ketting
mr. A.E.C. Pothuizen
Beleggingsadviescommissie
Bestuursleden
drs. M.J. Noy
N.G. Schotanus
Externe leden
drs. A.A. Anbeek van der Meijden (voorzitter)
drs. A.J.J. Barens
drs. Chr. Brandsma
drs. D.A. Regenboog

Pensioencommissie
drs. C. Blokland (voorzitter) (vanaf 01-04-2007)
Mw. drs. J.C.H.G. Arts
D. Ketting
F. van Wanrooij
ADVISEURS BESTUUR
Accountant
Ernst & Young Accountants
Actuaris
Watson Wyatt BV
UITVOERINGSORGANISATIE
SPF Beheer bv
Managementteam
A.J. Akkerman MBA
algemeen directeur, voorzitter managementteam,
a.i. directeur Vermogensbeheer
drs. F.W. Beeftink RA
a.i. directeur Financiën & Risicobeheer
P.J. Krul MBA MIM
directeur Klantencentrum & Hoofd Informatisering
mr. E.E.W. Nooij
directeur Advies & Relatiebeheer
Raad van Commissarissen
mr. H.J. Rutten (voorzitter)
ir. J.W. Jol
P. van Meurs RA
115
JAARVERSLAG
— 2007 —

JAARVERSLAG
— 2007 —
Vermelding relevante functies bestuur Stichting Spoorwegpensioenfonds
mr. E.M. Nikkels, voorzitter
voormalig directeur NS Business Development & Participaties;
voorzitter bestuur Stichting Administratiekantoor Movares
Nederland BV.
Mw. drs. J.C.H.G. Arts
lid Raad van Bestuur ProRail;
lid Raad van Toezicht ziekenhuis De Gelderse Vallei.
C. Blankestijn
fi nancieel directeur NS Poort;
lid Raad van commissarissen Woonstichting De Key.
drs. C. Blokland
directeur Personeel & Organisatie NS;
lid raad van toezicht Spaarneziekenhuis;
lid raad van commissarissen Mennorode;
voorzitter CVAB van het VNO;
lid raad van advies Oudstanding;
lid raad van advies NVP.
D. Ketting, secretaris en plv voorzitter
plv. voorzitter bestuur Stichting Pensioenfonds
Openbaar Vervoer;
plv. voorzitter Stichting Vervroegd Uittreden Openbaar Vervoer.
116
mr. W. Kusters
landelijk onderhandelaar CNV BedrijvenBond;
bestuurslid Stichting ter Bevordering van
Arbeidsparticipatie bij Arbeidsongeschiktheid in de Bedrijfstak
Spoorwegen (STIBA);
bestuurslid Stichting Prepensioenfonds voor het Personenver-
voer over de Weg;
bestuurslid Stichting Pensioenfonds Openbaar Vervoer (SPOV);
bestuurslid Stichting Vervroegd Uittreden Openbaar Vervoer
(SVUOV).
drs. M.J. Noy
directeur NS Poort;
voorzitter Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum;
lid Raad van Toezicht Stichting Nederlands Spoorwegmuseum;
voorzitter Stichting ter Bevordering van Arbeidsparticipatie bij
Arbeidsongeschiktheid in de Bedrijfstak Spoorwegen (STIBA);
lid Raad van Commissarissen High Speed Alliance Beheer NV.
ir. A. Schoots
algemeen directeur Strukton Railinfra BV;
lid Raad van Commissarissen voestalpine Railpro bv te Hilver-
sum;
lid Raad van Commissarissen ZKA advies te Breda;
voorzitter Vakgroep Railinfrastructuur Bouwend Nederland;
bestuurslid Stichting Rail Infra Opleidingen te Amersfoort.

N.G. Schotanus
voormalig algemeen secretaris bondsbestuur
FNV Bouw;
bestuurslid Bouwradius T en A;
penningmeester Stichting Child Learn Nederland;
voorzitter Schotanus Stichting.
ir. J. Schouten
lid pensioencommissie van de Vereniging van
Hoger Spoorwegpersoneel;
voormalig directeur NS Infraservices BV;
voorzitter Raad van Commissarissen Woningstichting Eendracht.
F.H.W. Szablewski
sectorbestuurder FNV Bondgenoten Rail Infra
Structuur/Vervoer;
voorzitter Raad van Overleg Railinfra (ROR);
bestuurslid Stichting Functioneel Leeftijdsontslag Rail Infra-
structuur Bedrijven (FLO);
eerste onderhandelaar CAO RIS;
gemeenteraadslid in Breda voor de PvdA;
namens FNV Bondgenoten vertegenwoordiger bij Strukton
Railinfra;
namens FNV Bondgenoten vertegenwoordiger bij BAM Rail;
namens FNV Bondgenoten vertegenwoordiger bij Volker Rail.
117
F.L.J. van Wanrooij
JAARVERSLAG
— 2007 —
vice-voorzitter VVMC vakbond voor rijdend
personeel;
secretaris Stichting Ondersteuning Vakbonden Vervoer;
mede onderhandelaar NS CAO.

Bijlage 3
JAARVERSLAG
— 2007 —
Lijst met aangesloten ondernemingen per 31 december 2007
De onderstaande 66 ondernemingen waren per
31 december 2007 aangesloten bij Stichting Spoorwegpensioenfonds.
ACTS Nederland BV
Arcadis Nederland BV
Arc Amsterdam BV
Arriva Multimodaal BV
Aython BV
BAM Rail BV
Betuweroute Exploitatiemaatschappij BV
BT Nederland NV
CGEA Transport Nederland BV
Connexxion Openbaar Vervoer NV
DeltaRail BV
Dutch Rail Control BV
ERS BV
ERS Railways BV
Eurail Group GIE
Eurailscout Inspection & Analysis BV
Fahrleitungsbau GmbH
Grondbank Nederland BV
Group 4 Securicor Safe Express BV
Heijmans Rail v.o.f.
HSA Beheer NV
Human Company BV
Intergo BV
Landelijke Spoorweg Reisvereniging
Lloyds Register Rail Europe B.V
Logitech BV
Mobiliteitscontactcenter BV
Movares Nederland BV
Mowlem Railways Nederland BV
NedRailways BV
NedTrain BV
NedTrain Ematech BV
118
NS Groep NV
NS Internationaal BV
NS Opleidingen BV
NS Personeeladministratie BV
NS Reizigers BV
NS Stations BV
NS Travel Group BV
NS Werk BV
NV Nederlandse Spoorwegen
ProRail BV
Railion Nederland NV
Rail Service Center Rotterdam BV
Reisinformatiegroep BV
Rotterdam Rail Feeding BV
Servex Administratie BV
SPF Beheer bv
Spoorfl ex Safety First BV
Stichting Bodemsanering NS
Stichting Nederlands Spoorwegmuseum
Stichting Railinfra Opleidingen
Stichting Railsport Nederland
Strukton Railinfra BV
Strukton Systems BV
SVO-rail v.o.f.
Syntus BV
Thalys Nederland NV
Tribase Datasystems & Network Services v.o.f.
Vasloc Beheer B.V.
Vereniging van Hoger Spoorwegpersoneel
Veolia Cargo Nederland BV
voestalpine Railpro BV
Volker Stevin Systems BV
VolkerRail Nederland BV
Wisselbouw Nederland BV

Verklarende woordenlijst
Anw
In de Algemene nabestaandenwet is de uitkering geregeld
die een achterblijvende partner kan ontvangen bij
overlijden van de andere partner. Of recht bestaat op
een Anw-uitkering is afhankelijk van voorwaarden (die
te maken hebben met leeftijd, arbeidsongeschiktheid
en het wel of niet verzorgen van kinderen). De Anw is
inkomensafhankelijk.
APP
Actuariële Principes Pensioenfondsen. Dit is een toetsingskader
dat pensioenfondsen tot en met 2006 konden
gebruiken. Dit toetsingkader bevat regels over de minimale
en vereiste hoeveelheid beleggingen ten opzichte
van de verplichtingen van een pensioenfonds. Stichting
Spoorwegpensioenfonds gebruikt een nieuw toetsingskader
dat ook vanaf 1 januari 2007 verplicht is voor alle
pensioenfondsen: het FTK (zie aldaar).
AOW
De Algemene Ouderdomswet is een inkomensonafhankelijke
uitkering vanaf 65 jaar. De hoogte van de AOW
is afhankelijk van de samenstelling van een huishouden,
de leeftijd van een eventuele partner en of een
alleenstaande ouder kinderen verzorgt. De AOW wordt
uitgevoerd door de Sociale Verzekeringsbank.
Asset Liability Management (ALM)
Het op elkaar afstemmen van de beleggingsmix, de
verplichtingen en het premiebeleid. Het uitvoeren van
een ALM-studie helpt bij de keuze tot het maken van de
juiste beleggingsmix en dient als basis voor het beleid.
Een ALM-studie bestaat uit het in kaart brengen van
de fi nanciële stromen, de simulatie van toekomstige
fi nanciële posities, de samenhang met de economische
omgeving en de vergelijking van beleidsvarianten.
119
JAARVERSLAG
— 2007 —
Asset allocatie
De verdeling van beleggingen over verschillende beleggingscategorieën,
zoals aandelen, vastgoed en vastrentende
waarden.
Benchmark
Een objectieve maatstaf voor samenstelling en rendement
van het belegde vermogen. Dit kan een bestaande
index zijn (bijv. voor aandelen de S&P500) of deze kan
zelf worden bepaald.
CDC
Een Collectief Defi ned Contribution-regeling is een pensioenregeling
waarin sprake is van een vaste premie. In
veel CDC-regelingen wordt gestreefd naar een uitkering
die gebaseerd is op een middelloonregeling. Over de
hoogte van de uitkering bestaat geen zekerheid. Binnen
een CDC-regeling is sprake van een collectiviteit
en solidariteit: alle deelnemers, gewezen deelnemers,
gepensioneerden en nagelaten betrekkingen delen de
risico’s binnen de pensioenregeling.
Corporate governance
Goed ondernemingsbestuur, in het bijzonder volgens de
aanbevelingen van de Commissie Tabaksblat.
Dekkingsgraad
De verhouding tussen pensioenvermogen en pensioenverplichtingen,
uitgedrukt in een percentage.
DNB
De Nederlandsche Bank is de toezichthouder op (onder
andere) pensioenfondsen. Daarnaast heeft DNB een
aantal andere taken: het bewaken van de fi nanciële
stabiliteit is de belangrijkste taak.

JAARVERSLAG
— 2007 —
Duratie
Hiermee wordt de koersgevoeligheid van een bepaalde
vastrentende waarde voor veranderingen in de rentestand
aangegeven. Een duratie van 6 jaar voor vastrentende
waarden geeft aan dat bij een stijging (of
daling) van de rentestand met 1%-punt de koers van de
vastrentende waarden met 6%-punten daalt (of stijgt).
De duratie kan technisch worden omgeschreven als
de gemiddelde resterende contant gemaakte looptijd
van de vastrentende waarde. Hoe langer deze looptijd,
des te gevoeliger de vastrentende waarde is voor een
renteverandering.
ECB
Europese Centrale Bank.
Emerging Markets
Opkomende economieën in landen als China en India.
FED
Federal Reserve, het Amerikaanse stelsel van Centrale
Banken.
Franchise
Bij de opbouw van pensioen wordt rekening gehouden
met het feit dat een deel van het salaris op 65-jarige
leeftijd al wordt vervangen door de AOW-uitkering:
dit heet de franchise. Het bestuur bepaalt jaarlijks het
niveau van die franchise. Over dit bedrag bouwt men
geen pensioen op via Stichting Spoorwegpensioenfonds
en er wordt ook geen vaste premie betaald over dat
bedrag.
FTK
Voorschriften voor de premiehoogte en de omvang van
de reserves, als onderdeel van de nieuwe Pensioenwet
120
die op 1 januari 2007 van kracht is geworden. Stichting
Spoorwegpensioenfonds past het Financieel Toetsingskader
(FTK) sinds 31 december 2006 toe.
FVP
De regeling Financiering Voortzetting Pensioenverzekering,
voorziet in bepaalde omstandigheden in een
vergoeding waarmee pensioenaanspraken kunnen
worden ingekocht na een periode van werkloosheid.
De stichting FVP is verantwoordelijk voor de FVP-regeling.
De regeling zelf wordt uitgevoerd door de Sociale
Verzekeringsbank.
Indexatie
Verhoging van de ingegane pensioenen (na pensioeningang)
en/of (premievrije) pensioenaanspraken (voor
pensioeningang) met een percentage dat is gekoppeld
aan een indexcijfer. Stichting Spoorwegpensioenfonds
hanteert indexcijfers van CAO-lonen. Het Centraal
Bureau voor de Statistiek (CBS) stelt deze indexcijfers
samen.
Indirect Vastgoed
Aandelen van ondernemingen die beleggen in vastgoed.
IPIO
Het Individueel Plan Inkomensvoorziening Ouderen is
een regeling binnen de NS Sociale Eenheid voor oudere
werknemers om te kunnen stoppen met werken vóór de
leeftijd van 61 jaar.
IVA
De Inkomenvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten
is een uitkering in het kader van arbeidsongeschiktheid
voor personen die meer dan 80% en duurzaam arbeids-

ongeschikt zijn verklaard. De IVA-uitkering is (vanaf 1
januari 2006) gebaseerd op 75% van het (gemaximeerde)
loon.
Outperformance
Verschil tussen het behaalde rendement en de benchmark.
Private equity fonds
Beleggingen in aandelen van niet aan de beursgenoteerde
ondernemingen.
Prudentietoeslag
Een prudentietoeslag wordt gebruikt om meer voorzichtige
berekeningen te maken in (bijvoorbeeld) een
jaarrekening. Voorzichtigheid in berekenen leidt ertoe
dat een pensioenfonds minder snel voor onaangename
verrassingen komt te staan. Een voorbeeld van een
prudentietoeslag is het uitgaan van algemeen geaccepteerde
overlevingstafels en vervolgens een verhoging te
gebruiken bovenop die tafels waarmee tot uitdrukking
wordt gebracht dat mensen nog iets langer – dan mag
worden verwacht – in leven kunnen blijven. Wanneer
personen langer dan verwacht blijven leven, heeft het
pensioenfonds daar op voorhand rekening mee gehouden.
Rekenrente
Fictief rendementspercentage dat het belegde pensioenvermogen
wordt geacht in de toekomst op te brengen.
Tot voor kort was het gebruikelijk om bij de berekening
van de huidige waarde van toekomstige betalingen
uit te aan van dit rendementspercentage van meestal
4%. Vanwege het van kracht worden van de nieuwe
Pensioenwet en het Financieel Toetsingskader op 1
januari 2007 gaat Stichting Spoorwegpensioenfonds
121
JAARVERSLAG
— 2007 —
sinds 31 december 2006 bij deze berekeningen uit van
de marktrente.
Renterisico
Het risico dat de rente daalt zodat de pensioenverplichtingen
stijgen en daardoor de dekkingsgraad daalt.
SER
De Sociaal-Economische Raad is een adviesorgaan op
het gebied van sociaal-economisch beleid. In de raad
hebben elf vertegenwoordigers van werkgevers en elf
vertegenwoordigers van werknemers zitting. Daarnaast
is sprake van elf leden die door de overheid zijn
benoemd (zogeheten Kroonleden). De SER heeft tot
doel om adviezen uit te brengen op het gebied van
evenwichtige economische groei, arbeidsparticipatie en
inkomensverdelingsvraagstukken.
SLA
SLA staat voor service level agreement. Letterlijk
vertaald: afspraken over het niveau van service/ of
dienstverlening. Dit is een set van afspraken die het bestuur
van Stichting Spoorwegpensioenfonds maakt met
de uitvoeringsorganisatie SPF Beheer bv. Het gaat om
het gehele pakket van dienstverlening: richting deelnemers,
gepensioneerden, aangesloten ondernemingen,
et cetera. De SLA is een onderdeel van het contract
waarin het bestuur aan SPF Beheer bv de opdracht geeft
de pensioenuitvoering, het vermogensbeheer en de
beleidsadvisering uit te voeren.
Strategische portefeuille
De strategische portefeuille heeft een lange-termijnhorizon
en wordt over het algemeen niet op de korte
termijn bijgestuurd.

JAARVERSLAG
— 2007 —
Tactische portefeuille
De tactische allocatie kan bijgestuurd worden op de
korte termijn. De allocatie kan afwijken van de benchmark,
omdat verwacht wordt dat de gekozen allocatie
door ontwikkelingen op de markt beter presteert dan de
benchmark.
Uitponding
De verkoop van huurwoningen.
UWV
Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
verzorgt de uitvoering van de zogeheten sociale werknemersverzekeringen.
Daaronder vallen de WW en de
WIA.
Valutarisico
Het risico dat de wisselkoers van de vreemde valuta
verandert, zodat een vordering of schuld luidende in de
vreemde valuta, nadelig is gewijzigd.
Wet VPL
De Wet fi scale aanpassing VUT/prepensioen en
introductie levensloopregeling is per 1 januari 2005
in werking getreden. Vanaf 1 januari 2006 moesten
(pre)pensioen- en VUT-regelingen voldoen aan de
nieuwe wetgeving. De strekking van de wet was dat
de voortzetting van regelingen die een pensioenleeftijd
vóór 65 jaar kenden, fi scaal bijzonder onaantrekkelijk
werd gemaakt. Onderdeel van het overgangsrecht rond
de wet VPL is de mogelijkheid om de bestaande regelingen
voort te zetten voor personen die geboren zijn vóór
1 januari 1950.
122
WGA
De regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten
voorziet in een uitkering in het kader van
arbeidsongeschiktheid voor personen die meer dan 35%
en minder dan 80% arbeidsongeschikt zijn verklaard.
Ook voor personen die wel meer dan 80% maar niet
duurzaam arbeidsongeschikt zijn, geldt deze regeling.
Duurzaam wil zeggen dat er nagenoeg geen kans op
revalidatie bestaat. In het geval van de WGA wordt die
kans voldoende aanwezig geacht. De WGA bestaat uit
een uitkering die voor een bepaalde periode loongerelateerd
(met een maximum) is en een periode waarbij de
hoogte van de uitkering afhankelijk is van de vraag of
een persoon – binnen gedefi nieerde normen –
voldoende werkt.
WIA
De Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen is de
wet waarin de uitkeringen als gevolg van arbeidsongeschiktheid
zijn geregeld. De WIA vervangt de eerdere
WAO voor personen die na 1 januari 2004 arbeidsongeschikt
zijn geworden. De WIA kent drie soorten van
arbeidsongeschiktheid:
• minder dan 35% arbeidsongeschikt;
• tussen 35% en 80% arbeidsongeschikt (of meer
dan 80% maar niet duurzaam arbeidsongeschikt);
• de zogeheten WGA (zie aldaar) en;
• meer dan 80% en duurzaam arbeidsongeschikt:
de zogeheten IVA (zie aldaar).

Colofon
Uitgave: SPF Beheer bv, Utrecht
In opdracht van Stichting Spoorwegpensioenfonds
Bezoekadres:
Arthur van Schendelstraat 850
3511 ML Utrecht
Postadres:
Postbus 2030
3500 GA Utrecht
Telefoon: (030)-23 29 111
Fax: (030)-23 29 112
E-mail: info@spfbeheer.nl
Internet:
www.spoorwegpensioenfonds.nl
www.spfbeheer.nl
Vormgeving: Bridgevest
Fotografi e: Jan Lankveld
Druk: De Groot Drukkerij
123
JAARVERSLAG
— 2007 —