INGOnderneming

HET MAGAZINE IN HET HART VAN DE ONDERNEMINGINGOnderneming# 195APRIL JUNI 2011OUTSOURCINGCreatie van meerwaardeINTERIM-MANAGERDe juiste manop de juiste plaatsBEDRIJFSOVERDRACHTUw jaarrekeningonder de loepBORIS EN DICK VERVOORDTAXEL VERVOORDT COMPANY“Kunst iseen familiezaak”Ontdek het e-magazine van ING Onderneming op www.ing.be/INGonderneming

INHOUDSTAFELwww.ing.be/INGonderneming06PORTRET VAN EEN ONDERNEMERAxel Vervoordt Company: twee zonen in de voetsporenvan hun vaderIn de loop der jaren verwierf Axel Vervoordt wereldfaam als kunstenantiekhandelaar. Zijn zonen Boris en Dick nemen steeds meerde leiding over binnen het familiebedrijf.HET MAGAZINE IN HET HART VAN DE ONDERNEMINGOndernemingINGOnderneming# 195APRIL JUNI 201109FAQSafe Express: een veilige oplossing voor uw cashvervoerDankzij Safe Express kunt u uw geld op een veilige, eenvoudigeen snelle manier op uw rekening plaatsen.OUTSOURCINGCreatie van meerwaardeINTERIM-MANAGERDe juiste manop de juiste plaatsBEDRIJFSOVERDRACHTUw jaarrekeningonder de loepBORIS EN DICK VERVOORDT“Kunst iseen familiezaak”Ontdek het e-magazine van ING Onderneming op www.ing.be/INGondernemingAXEL VERVOORDT COMPANY# 195april juni 201110 19REDACTIECOMITEC. De Moor, V. Dumont, J. FernandezGonzalez, A. Janssens, V. Thielemans,A. Van Brakel, L. Violon, F. WautersHOOFDREDACTRICEV. Thielemans06 13 22REDACTIEC. De Kock, J. Debière, P. Segaert,A. t’Kint, F. Wautersapril > juni 2011# 195INGOnderneming02PORTRET VAN EEN ONDERNEMER10 Noukie's: het kind is onze klant!In minder dan vijftien jaar tijd is Noukie's er met zijn knuffeldiertjesin geslaagd indruk te maken in de hele wereld. Een succesverhaaldat niets met toeval te maken heeft.13ING, UW PARTNERFamiliebedrijven: bereid de overdracht goed voorEen goed geregelde overdracht vereist een grondige analyseen eventueel een 'schoonmaakbeurt' van de balans van deonderneming. Hoe gaat dat in zijn werk?16KMO'S DAG IN DAG UITOutsourcing: creatie van waardeDe onderaanneming, tegenwoordig beter bekend als 'outsourcing',behelst naast de randactiviteiten nu ook de hoofdactiviteit van deonderneming.19DE MENS IN HET HART VAN DE ONDERNEMINGDe interim-manager: de juiste man op de juiste plaats?Dankzij interim-management beschikken ondernemingen overbijzondere competenties om een opdracht tot een goed einde tebrengen op een belangrijk ogenblik van hun bestaan.22INITIATIEVENING Art: een poëtische ontsnapping op de planeet MiróDe tentoonstelling 'Joan Miró, het palet van de dichter' is eenuitnodiging voor een grandioze innerlijke reis.FOTO’SL. Bazzoni, ING, Fotolia, iStockphoto,F. RaevensLAY-OUTM. Bourgois, C. Harmignies© ING ONDERNEMINGReproductie is toegestaan, mitsbronvermelding. Alle rechtenvoorbehouden voor de reproductie vanfoto’s, de lay-out en de illustraties, dieeigendom zijn van Elixis.ING-Onderneming paraît égalementen français.ISSN-nummer: 1379-7123CONTACTPERSOON INGV. ThielemansMarnixlaan 24 - 1000 BrusselTel: 02 547 77 34 - Fax: 02 547 62 92E-mail: vicky.thielemans@ing.beWebsite: www.ing-onderneming.beGRATIS ABONNEMENTwww.ing-onderneming.beREALISATIEELIXIS bvbaRodenbachstraat 70 - 1190 BrusselTel: 02 640 49 13 - Fax: 02 640 97 56E-mail: info@elixis.beVERANTWOORDELIJK UITGEVERPh. Wallez – ING België nvMarnixlaan 24 - 1000 BrusselRPR BrusselBTW BE 0403.200.393BIC (SWIFT): BBRUBEBBRekeningnummer: 310-9156027-89IBAN: BE45 3109 1560 2789

[ edito ]Vertrouwenin de toekomst© ReportersBeste ondernemer,Op een aprilse gril na is de lente zo stilaan in het land. Alle voortekenen zijnaanwezig om van 2011 een dynamisch jaar te maken.De Belgische economie zit in de lift, een ontwikkeling die tot uiting komtzowel in de binnenlandse groei als in de voor ons land zo belangrijkeexport. De ondernemingen werven daarenboven opnieuw mensen aan. Eris dus duidelijk een wil aanwezig om te investeren!Er hangen echter nog wat donkere wolken aan de horizon: er is de stijgendeneiging tot inflatie en de bezorgdheid omtrent de gestegen overheidsschuldvan diverse landen. Daarnaast zijn de uitdagingen in de financiële wereldnog niet volledig gestabiliseerd.Ondanks deze onzekerheden heb ik er goede hoop op dat de fase van herstelzich zal consolideren en dat de toekomst veel opportuniteiten zal bieden.Wie groei zegt, zegt tevens de nood aan middelen om die groei te realiseren.ING blijft dan ook haar cliënten-ondernemers via de volgende initiatievenondersteunen in hun ontwikkeling:■ dankzij haar strategie van financieringstoekenning voorziet ING de ondernemingenvan nieuwe zuurstof;■ om uw buitenlandse groei te stimuleren blijft ING haar internationalenetwerk, het grootste van de belangrijkste Belgische banken,ontwikkelen.Groei houdt soms ook verandering in. We zijn er ons van bewust datsommige ondernemingen zich in een overgangsfase bevinden en aan eenoverdracht denken. In familiebedrijven is het vaak een nieuwe generatie diede fakkel overneemt. Dankzij haar kennis van de familiebedrijven kan INGal uw vragen beantwoorden.Tot slot kan ik stellen dat ik vertrouwen heb in de toekomst. ING was er omhaar cliënten te steunen tijdens de crisis en zal er ook nadien zijn om meete werken aan een nieuwe start.Laten we samen van 2011 een succesvol jaar maken!Luc TruyensDirecteur België Ondernemingen & InstitutionelenWe blijvenonze cliëntenondernemerssteunenin hunontwikkelingapril > juni 2011# 195www.ing.be/INGondernemingU wilt reageren op een bepaald artikel of ons gewoon een vraag stellen?Stuur dan een e-mail naar ing-onderneming@ing.be.03

lNEWSliali©FotoliFAMILIEBEDRIJVENDe hoekstenen vanonze economieënAl vele jaren worden familiebedrijvenbeschouwd als de kern van heteconomisch weefsel van ons land.Tot nu toe beschikten we echter niet overvoldoende gegevens om hun aandeel concreette berekenen. Een onderzoek van hetStudiecentrum voor Ondernemerschap(Hogeschool-Universiteit Brussel) zorgt nuvoor een duidelijk antwoord. Het onderzoekwerd gefinancierd door FBNet Belgium, eennetwerk voor familiebedrijven, en gecoördineerddoor professor Johan Lambrecht.Het leert ons onder meer dat familiebedrijven77% van het aantal Belgische ondernemingenen 45% van de tewerkstelling in onsland vertegenwoordigen. We vernemen ookdat 40% van die familiebedrijven in de loopvan de volgende tien jaar in andere handenzal overgaan. Een uitdaging die ze zullenmoeten aangaan om hun continuïteit te verzekeren.Familiebedrijvenvertegenwoordigen77% vanhet aantalBelgische ondernemingenSLECHTE BETALERSVerhoging van dewettelijke intrestvoetOp 1 januari 2011 werd de wettelijkeintrestvoet die van toepassing isin geval van betalingsachterstandverhoogd van 3,25% tot 3,75% voor particulieren.De rente die van toepassing is ophandelstransacties bedraagt nog steeds8%. Dit percentage is echter richtinggevend:de algemene verkoopsvoorwaarden vaneen onderneming kunnen inderdaad hogerenalatigheidsintresten vooropstellen. De wettelijkeintrestvoet is slechts van toepassingals een dergelijke voorwaarde ontbreekt.COLLOQUIUMIedereengelijk behandelenbinnen de familieDit jaar heeft het Institut de l'EntrepriseFamiliale beslist zijn colloquiumte wijden aan 'De gelijkheid binnenhet familiebedrijf'. Johan Lambrecht, professoraan de HU Brussel, zal van de gelegenheidgebruikmaken om de resultaten van eenstudie over het onderwerp bekend te maken.De deelnemers krijgen daarna de kans omzich, samen met een aantal deskundigen engetuigen, te buigen over gevoelige onderwerpenzoals de dividenden van actieve enniet-actieve aandeelhouders, de verschillenin vergoedingen tussen de familieleden ofde naleving van de rechten van iedere erfgenaamin geval van overdracht. Het evenement,dat georganiseerd wordt met de steunvan ING, vindt plaats op 31 mei in Acinapolisin Jambes.Info :www.institutentreprisefamiliale.be© Fotootoliaapril > juni 2011# 195INGOnderneming04INTERNATIONAALUw eerste stappen in Bulgarije samen met INGAls lid van de Europese Unie sinds 2007, beschikt Bulgarije over een dynamische economie,waarvan de gemiddelde jaarlijkse groei 6,3% bedroeg tijdens de jaren vóór definanciële crisis. Na een moeilijk jaar 2009 (-5%) en een matig 2010 (-0,1% volgens derecentste prognoses), zou de Bulgaarse economie in 2011 opnieuw een positieve groei moetenoptekenen (2,8%). De Bulgaarse industrie mikt voornamelijk op de export en ook het toerismespeelt er een belangrijke rol. De Bulgaarse lev (BGN) is gekoppeld aan een vaste wisselkoersvan € 1 = 1,95583 BGN.ING is al sinds 1994 in Bulgarije aanwezig en biedt ondernemingen een volledig gamma vanbankdiensten. De European Business Desk, die in Sofia gevestigd is, adviseert en begeleidtBelgische ondernemingen die hun eerste stappen in het land zouden willen zetten.Info :Vesselin MollovHead of EBD and Payments & Cash Management DepartmentTel. : + 359.2. 917 6617, Fax : + 359.2.917 6579e-mail : vesselin.mollov@ingbank.com© Fotolia

INGOndernemingFISCALITEITCollectieve bonusSinds 1 januari 2011 bedraagt het maximumbedrag van de niet-recurrente resultaatsgebondenvoordelen niet meer € 2.299 netto per jaar, maar € 2.358 netto per jaar. Dezeeindejaarsbonus is voor de werkgever onderworpen aan een bevrijdende heffing van 33%.De werknemer wordt op dit bedrag niet belast voor zover de bonus het maximumbedrag niet overschrijdten niet afwijkt van twee voorwaarden: de bonus moet gebonden zijn aan de resultatenvan een groep ondernemingen, een onderneming of een welomschreven groep van werknemersen hij moet gebaseerd zijn op objectieve, meetbare en controleerbare collectieve criteria.© F ot toliaPUBLICATIELeren in familiebedrijvenDe ondernemersorganisatie VKW Limburg publiceerde op 15 oktober laatstleden eenboek onder de titel 'Is uw familiebedrijf een lerend bedrijf?'. Het boek werd geschrevenin samenwerking met de professoren Frank Lambrechts en Wim Voordeckersvan de Universiteit Hasselt. Het behandelt het thema vande leerprocessen in familiebedrijven. Volgens de auteurszijn zowel het informele leren binnen de onderneming alsde opleidingsstrategie op zich en de ontwikkeling van eenleercultuur essentiële factoren voor de verbetering van deprestaties en de ondersteuning van de groei van familiebedrijven.Het boek, dat verdeeld wordt door StandaardBoekhandel en VKW Limburg, wordt ondersteund dooreen internettool (www.lpfscan.be) die bedrijfsleiders demogelijkheid biedt vast te stellen of hun ondernemingeen 'lerend familiebedrijf' is.Info :www.vkwlimburg.beCOLLOQUIUMHet Instituut voorhet Familiebedrijfzet de vrouwenin de bloemetjesOp 10 mei eerstkomend organiseerthet Instituut voor het Familiebedrijf,in Gent en met de steun van ING, eennieuw colloquium over het familiebedrijf. Alsthema werd dit jaar gekozen voor 'De vrouwin het familiebedrijf'.Info :www.familiebedrijf.be© Foto toliaSinds2010 is defiscaliteit vanbedrijfswagensgebaseerdop hunCO2-uitstootFISCALITEITBedrijfswagensSinds 1 januari 2010 is de waarde van het voordeel van alle aard, dat een werknemer ofbedrijfsleider met een bedrijfswagen op zijn belastingaangifte moet vermelden, gebaseerdop de CO2-uitstoot van het voertuig. Het voordeel is afhankelijk van het aantalvoor privégebruik afgelegde kilometers, van de CO2-uitstoot van het voertuig en van eenjaarlijks geïndexeerde coëfficiënt. Het aantal kilometers wordt forfaitair bepaald: 5.000 kmals de woon-werkafstand lager of gelijk is aan 25 km, 7.500 km in de andere gevallen. De berekeningvan het voordeel van alle aard werd voor 2011 als volgt bepaald:benzine, lpg of aardgas: aantal km x CO2-uitstoot/km x € 0,00216;diesel, aantal km x CO2-uitstoot/km x € 0,00237.april > juni 2011# 195www.ing.be/INGonderneming05

PORTRET VAN EEN ONDERNEMER©Frédéric RaevensU vindt de video van deze reportage in ons e-magazineop www.ing.be/INGondernemingAXEL VERVOORDT VERWIERF WERELD-FAAM ALS KUNST- EN ANTIEKHANDE-LAAR. SINDS 2007 NEMEN ZONEN BORISEN DICK STEEDS MEER DE LEIDINGOVER BINNEN HET FAMILIEBEDRIJF.AXEL VERVOORDT COMPANYTwee zonen in de voetsporenvan hun vaderapril > juni 2011# 195INGOnderneming©FrédéricRaevvens06vEen belangrijke rolbinnen onze projectenDE TRANSFORMATIEWERKEN OP KANAALZULLEN IN 2014 KLAAR ZIJN."Toen ik pas begon in het bedrijf, ongeveer vijftien jaar geleden,was mijn eerste opdracht te werken rond de financieeljuridischestructuur van het bedrijf", geeft Boris Vervoordtaan. "Mijn relatiebeheerder bij ING heeft mij daarbij de nodigeondersteuning geboden, en ik ben haar daar nog steeds dankbaarvoor. Vandaag is ING onze partner voor de financieringvan onze projecten. Zo speelt de bank een belangrijke rol bij devastgoedprojecten van Vervoordt r.e."In de schaduw van de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwekathedraal ligt een kleine, 16 de - eeuwsesteeg. De toegang is amper een deur breed. Als jeniet oplet, loop je er zo voorbij. In die historischeVlaeykensgang opende de Axel Vervoordt Companyeind januari de Axel Vervoordt Gallery, een nieuwegalerie voor hedendaagse kunst. Dat de deurendaar precies openden, mag geen toeval heten maareerder een terugkeer naar de bron. Axel Vervoordtstartte zijn onderneming immers eind jaren ’60 op.Hij leende een flinke som geld om zestien vervallenhuisjes in de Vlaeykensgang aan te kopen, terenoveren, en in te richten. Met veel respect voorhet karakter en de ziel van de 16 de -eeuwse huisjeskwam hij tot een uniek resultaat. Later organiseerdehij in de Vlaeykensgang zijn eerste tentoonstellingenen vestigde hij zijn reputatie als kunst- enantiekkenner.VADER ALS MUZEEN INSPIRATIEBRONDe nieuwe galerie betekent niet alleen een terugkeernaar de bron, maar ook het voortzetten van eenontwikkeling die zich al sinds 2007 aan het voltrekkenis, met een trilogie tentoonstellingen ‘Artempo’,‘Academia’ en ‘In-finitum‘, afwisselend in Venetiëen Parijs.“Mijn vader zette ‘Artempo‘ op naar aanleiding vanzijn zestigste verjaardag”, vertelt Boris Vervoordt,vandaag verantwoordelijk voor de kunst- en antiekpootvan het bedrijf. “De tentoonstelling gaf hem dekans om terug te blikken. Maar het zorgde ook vooreen nieuwe activiteit voor het familiebedrijf, namelijkeen rol als curator van internationale expositiesvan kunst en antiek (zie kader Axel Vervoordt

INGOndernemingFoundation). Tegelijk droeg hij de dagelijkse leidingvan het familiebedrijf steeds meer over aan mijnbroer Dick en mij. Toch blijft mijn vader zeer belangrijkals muze, klankbord en inspiratie voor onzeongeveer 85 medewerkers.”©Frédéric RaevensKUNST EN ANTIEKAxel Vervoordt heeft in de Vlaeykensgang nooit eenechte antiekzaak gehad. “De klanten kwamen gewoonbij ons thuis kijken. Ze kwamen trouwens niet alleenvoor de kunst of het antiek. Ze vroegen ook advies hoeze die stukken een plaats konden geven in hun interieuren hoe ze hun woning konden inrichten. Daarbijmerkte mijn vader al snel dat er weinig hedendaagsmeubilair bestond dat met die oude stukken samenging.Vandaar dat hij eigen zitbanken, salontafels,kasten… is gaan ontwerpen en produceren.Er bestaat eigenlijk geen Axel Vervoordt-stijl. Wezoeken wel altijd naar een nieuwe vorm van harmonietussen het kunst- of het antiekobject, de persoonmet wie we werken en het interieur. Zo proberen weons telkens opnieuw uit te vinden.”We zoeken altijd naar eennieuwe vorm van harmonie tussenhet kunst- of het antiekobject,de persoon met wie we werkenen het interieurVAN KONING ALBERT TOT STINGDe Axel Vervoordt Company heeft over de hele wereldklanten. België is steeds goed voor ongeveer 30%.Beroemde klanten zijn koning Albert en prins Filip,maar ook acteur Robert De Niro, ontwerper CalvinKlein en muzikant Sting, mag het bedrijf tot zijnklanten rekenen.“Klanten komen op verschillende manieren bij onsterecht”, vertelt Boris Vervoordt. “Maar zodra zij deweg gevonden hebben, blijven zij ons vinden. Zo zijner kinderen en zelfs kleinkinderen van klanten dieop ons een beroep doen. Bij het werven van nieuweklanten worden we sterk gesteund door de boekendie we uitgeven, de internationale tentoonstellingenen de weerklank in de pers.”Het zoeken naar kunst vindt Boris Vervoordt hetmeest spannende aan zijn job. “Met de huidige communicatiemiddelenmoet je er trouwens steedssneller bij zijn. Je moet voortdurend bereikbaar zijnen bereid zijn om binnen het uur te vertrekken naareen ander werelddeel. Dat betekent heel wat reizen,te meer omdat we steeds meer klanten buiten Europahebben. De laatste jaren heeft de Axel VervoordtCompany immers een enorme groei doorgemaakt:van een omzet van € 18,8 miljoen in 2004 naar eenomzet van € 30,6 miljoen in 2009.”SINDS 2007 NEMEN BORIS EN DICK VERVOORDT STEEDS MEER DELEIDING OVER BINNEN HET FAMILIEBEDRIJF.VAN KASTEEL NAAR KANAALIn de periode tussen de aankoop van de Vlaeykensgang,en voor de recente tentoonstellingen in Venetië enParijs, heeft het bedrijf van Axel Vervoordt meerderekantelmomenten meegemaakt. Vooral beginjaren ’80 maakte Axel Vervoordt enkele belangrijkekoerswijzigingen door. Enerzijds was er de aankoopvan een deel van de Hatchercollectie, een verzamelingvan ruim tienduizend stukken porselein uit deMingdynastie, afkomstig uit een scheepswrak voor dekust van Maleisië. De aankoop en de verkoop van hetporselein maakte Axel Vervoordt plots over de helewereld bekend.▪ 1968 Aankoop en restauratie van de Vlaeykensgang,een historische steeg in Antwerpen.▪ 1984 Verhuis naar het kasteel van ’s-Gravenwezel.▪ 1998 Aankoop van een oude mouterij in Wijnegem.▪ 2000 Verhuis van een deel van het bedrijf naar demouterij. De site wordt herdoopt tot 'Kanaal'.▪ 2007 Tentoonstelling 'Artempo' in Venetië.▪ 2010 Alle kantoren zijn gevestigd in Kanaal.▪ 2011Van geschiedenis tot industrieOpening van de Axel Vervoordt Gallery in deVlaeykensgang.april > juni 2011# 195www.ing.be/INGonderneming07

PORTRET VAN EEN ONDERNEMERIn dezelfde periode verhuisde het bedrijf naar hetkasteel van ’s-Gravenwezel, een kleine twintig kilometerten noordoosten van Antwerpen. “In hetkasteel vond mijn vader de nodige ruimte om zijnvisie op kunst ten volle te kunnen implementeren”,legt Dick Vervoordt uit, vandaag verantwoordelijkvoor de vastgoedpoot van Axel Vervoordt, ook bekendals Vervoordt r.e. (real estate).©Frédéric RaevensBECOMING A CITYIN THE COUNTRYToch bleek ook het kasteel van ’s-Gravenwezel tienjaar later te klein geworden: ruim 13.000 stukkenantiek konden niet in het kasteel worden getoond.In hun zoektocht naar een geschikt pand kwam AxelVervoordt terecht bij een leegstaande, industriëlemouterij uit 1870 langs het Albertkanaal in Wijnegem.“Het was ons vrij snel duidelijk dat de mouterij echtiets voor ons was, hoewel ze in wezen veel te grootwas”, herinnert Dick Vervoordt zich. “Zo ontstondhet idee om het te ontwikkelen tot een kunstendorp,onder de naam ‘Kanaal’. De oude mouterij is daarvoorideaal gelegen, op nauwelijks 15 kilometer van hetstadscentrum, maar ook op de rand van het groenegebied rond Antwerpen. De belangrijkste functie vanKanaal wordt wonen, maar er zal ook ruimte zijn voorkantoren en voor kunst. Zo komt er een bakkerij, eenkruidenier, een dokter, een restaurant… maar ookeen museum: de Vervoordt Foundation (zie kader).”april > juni 2011# 195INGOndernemingVervoordt FoundationIn 2009 richtten Axel Vervoordt en zijn echtgenoteMay de Vervoordt Foundation op. De stichting treedtin de eerste plaats op als de beheerder van de persoonlijkecollectie van Axel en May Vervoordt, maarze fungeert ook als curator van internationale tentoonstellingen.Zo vindt de volgende tentoonstelling‘TRA; Edge of Becoming’ van de Vervoordt Foundationplaats in de zomer van 2011 in het Palazzo Fortuny,tijdens de Biënnale van Venetië. Vanaf 2014 krijgt deFoundation een permanente opstelling op Kanaal, enwordt het een museum voor het grote publiek.KLAAR TEGEN MEDIO 2014De ontwikkeling van de site omvat verschillende deelprojecten.De 45 meter hoge silo’s worden vanaf hetvoorjaar van 2011 omgebouwd tot 26 appartementennaar een ontwerp van Stéphane Beel. De restauratievan de oude pakhuizen is getekend door Coussée &Goris, en zal dienen voor 42 appartementen en kantoren.Ten slotte zijn er de nieuwbouw ‘Cubes’, ontworpendoor Bogdan & Vanbroeck, goed voor 30 duplexappartementen.De werken gaan van start begin april2011. De volledige site zal klaar zijn tegen medio 2014.IN 'KANAAL' KAN DE BEZOEKER DE TENTOONGESTELDEWERKEN EN MEUBELS, ALSOOK DE PRACHTIGEBINNENHUISARCHITECTUUR BEWONDEREN.Van de in totaal 98 appartementen is reeds 30% verkocht.Naast Kanaal heeft Axel Vervoordt nog anderegebouwen gerenoveerd, voornamelijk in het centrumvan Antwerpen, zoals de Vlaeykensgang, maar ookDe Cluyse, een van de oudste huizen van Antwerpen.FAMILIEBEDRIJFUiteenlopende projecten dus voor de twee broers,maar hoe zorgen ze ervoor dat de twee takken van hetfamiliebedrijf niet al te sterk uit elkaar groeien? “Desamenwerking tussen mijn ouders, mijn broer en ikverloopt heel natuurlijk”, antwoordt Dick Vervoordt.“Ieder heeft zijn eigen verantwoordelijkheden. Opgeregelde tijdstippen komen we samen, elke week ofelke drie weken, maar we eten ook ’s middags samen.Van die momenten maken we gebruik om dingen metelkaar af te toetsen. De informele momenten zijn nogbelangrijker dan de formele, omdat daar veel meer deemotie van het ondernemerschap geraakt wordt.”■ Info: Axel Vervoordt CompanyStokerijstraat 15-192110 WijnegemTel. 03 355 33 00 - Fax 03 355 33 01info@axel-vervoordt.comwww.axel-vervoordt.com

FAQSAFE EXPRESSEen veiligeoplossing vooruw cashvervoer©FotoliaBIJ DE DIENST SAFE EXPRESS KOMT EEN WAARDEVERVOERDER BEPERKTEVOLUMES BILJETTEN RECHTSTREEKS BIJ U OPHALEN. ZO KUNT U UW GELD OPEEN VEILIGE, EENVOUDIGE EN SNELLE MANIER OP UW REKENING PLAATSEN.1Hoe zit Safe Express in elkaar?Een waardevervoerder haalt uw biljetten op eenveilige manier op. Hij doet dat op de door u opgegevenlocatie, met een onopvallend voertuig en meteen koffer voorzien van een ontwaardingssysteem.Vervolgens telt de waardevervoerder uw geld en storthij het snel en automatisch op uw rekening. Uiteraardis uw geld gedurende het hele transport verzekerd. DeSafe Express-oplossing is overigens over heel Belgiëbeschikbaar. Safe Express doet momenteel twee totdrie keer per week alle Belgische gemeenten aan.2Wat zijn de voordelen van SafeExpress?Met Safe Express blijft er nooit te veel geld in uwwinkels liggen. Bovendien wint u tijd door niet zelfmeer naar het ING-kantoor te moeten gaan. Uhoeft zich daardoor evenmin nog zorgen te makenover de risico’s die u loopt als u met uw geld overstraat naar de bank stapt. Vergeet ook niet dat SafeExpress fiscaal aantrekkelijk is: u profiteert van eenaftrek van de beroepskosten tot 120%. Ten slotteis Safe Express flexibel: op momenten dat u meercashinkomsten hebt, bijvoorbeeld met de koopjes,kunt u een extra ophaling aanvragen. Die komt danbovenop het minimum van één vaste ophaling elketwee weken.3Hoe vraag ik deze dienst aan?Safe Express aanvragen is eenvoudig en vermijdtoverbodig administratief werk.Cliënten kunnen een gratis offerte online aanvragenop www.safe-express.be. Vul de gevraagde gegevensin en verstuur uw aanvraag. Het transport kost€ 14,75 per ophaling (excl. btw) als het geld op eenrekening van ING gestort wordt. De verwerking permeegenomen envelop bedraagt € 1,20 (excl. btw).4Hoe werkt het?Via de beveiligde klantenruimte op dezelfde websitekunt u 24 uur per dag, alle dagen van de week, eengedetailleerd rapport aanvragen van de ophalingenen de tellingen. Zodra ze klant zijn, kunnenondernemers via datzelfde portaal al hun ophalingenop een eenvoudige manier verder organiseren.Ondernemers zonder internetverbinding kunnen deklantendienst van Safe Express contacteren op hetbetalend nummer 070 345 270.5Hoe stort u contant geld bij ING?In de ING-kantoren kan er geld worden gestort in deING Cash IN-toestellen, maar ook aan het loket of inde nachtkoffer. Raadpleeg op www.ing.be de mogelijkhedenvan uw ING-kantoor. Ook op de dienst CashCollection kan nog steeds een beroep worden gedaan.Dat is een service waarbij een waardevervoerdergrote volumes cash komt leveren en/of ophalen.Meer info bij uw Relationship Manager.■ G4S, betrouwbare partnerDe dienst Safe Express wordt verzekerd doorG4S Cash Solutions Belgium. G4S specialiseertzich in cashoplossingen voor bedrijven,overheidsinstellingen, kmo’s en zelfstandigen.april > juni 2011# 195www.ing.be/INGonderneming09

PORTRET VAN EEN ONDERNEMERU vindt de video van deze reportage in ons e-magazineop www.ing.be/INGonderneming© Frédéric Raev aevens ensNOUKIE'SHet kindis onze klant!IN MINDER DAN VIJFTIEN JAAR TIJD IS NOUKIE'S ERIN GESLAAGD INDRUK TEMAKEN IN DE HELE WERELD. DE BEZORGDHEID OM HET WELZIJN VAN HET KINDEN DE PERMANENTE ZOEKTOCHT NAAR NIEUWE ONTWIKKELINGSMOGELIJKHEDENVORMEN DE KERN VAN HET DNA VAN HET MERK.april > juni 2011# 195INGOnderneming10troZeg niet meer 'knuffeldiertje',maar 'transitieobject'Noukie's heeft verschillende universitaire studies over knuffelsgefinancierd. "Deze studies hebben ons de rol van eenknuffeldier beter doen begrijpen. Psychologen noemen eenknuffel een transitieobject", verduidelijkt Simon-Pierre Gilliot."Hij heeft als taak het kind gerust te stellen tijdens emotioneleovergangsperiodes. Wanneer de mama bijvoorbeeld haar kindnaar het kinderdagverblijf brengt, maakt het kind de overgangmee van de veilige en gesloten omgeving van zijn kinderstoelnaar nieuwe omstandigheden. Zijn knuffeldiertje vergezelthem tijdens deze overgang. Zowat 30% van de kinderen kanhet in dit geval zonder knuffel stellen, maar voor de resterende70% vervult dat troeteldiertje een essentiële taak: de kinderensussen en geruststellen. In bepaalde gevallen speelt een knuffelook een sociale rol: we zien dat kinderen hun knuffel soms alstroost uitlenen aan een verdrietig vriendje of vriendinnetje."Toen Katia De Paepe samen met haar echtgenootSimon-Pierre Gilliot in 1992 het bedrijfAmtoys oprichtte, was het haar bedoelingpluchen speelgoed in te voeren en te verdelen."Maar in 1995 hebben we beseft dat onzeactiviteit te weinig meerwaarde genereerde", zegtSimon-Pierre Gilliot, gedelegeerd bestuurder vanAmtoys. "We hebben toen beslist onze eigen lijnpluchen knuffeldiertjes te produceren." De eerstetelg van Noukie's, het hondje Paffy, kwam er in 1996en kende meteen veel succes. "Onze klanten hebbenons onmiddellijk gevolgd en hebben ons geholpenhet concept te ontwikkelen."DE GEBOORTE VANEEN ZACHTERE KNUFFELDe twee initiatiefnemers beslisten een ander spoor tevolgen dan de bestaande producten om de Noukie'stroeteldiertjeste ontwikkelen. "We vroegen ons afwat de kenmerken waren van een knuffel. Het antwoordleek ons vanzelfsprekend: zijn zachtheid enhandelbaarheid. Het kind moet zin krijgen om zijnknuffel vast te nemen, hem te aaien, hem in zijn

INGOnderneming© Frédéric Raevens eNoukie's in cijfers▪ Geconsolideerde omzet 2010: € 23 miljoen▪ Personeelsleden: 100▪ Meer dan 1.200 ontworpen figuurtjes, waarvan30 'actief' zijn▪ Televisieserie uitgezonden in 163 landen▪ Budget van de eerste reeks afleveringen: € 2,1 miljoen▪ Budget van de tweede reeks afleveringen: € 3 miljoenEEN TEAM VAN CREATIEVE MENSEN WERKT CONSTANTAAN HET ONTWERP VAN NIEUWE PRODUCTEN.armen te sluiten. In die tijd was de pluche waaruitde knuffels bestonden, verre van ideaal: om te beginnenwaren de knuffels niet zacht genoeg. Bovendienwaren ze vaak 'langharig', wat allergieproblemen konveroorzaken. Ze konden ten slotte niet in de wasmachine,wat dan weer niet hygiënisch was", argumenteertSimon-Pierre Gilliot. "We hebben toen beslistte opteren voor een zacht, kortharig en gemakkelijkwasbaar materiaal. We hebben een fabrikant gevondendie een stof ontworpen had die over de gezochteeigenschappen beschikte."EEN GLIMLACH EN EEN NAAMEen andere succesfactor van de Noukie's-knuffels ishun glimlach. "Oude knuffels zien er allemaal evenernstig uit. Baby's en kleine kinderen zijn echterzeer gevoelig voor een glimlach. Bijgevolg hebbenwe glimlachende knuffeldiertjes ontworpen." Achterde keuze van de naam Noukie’s, hoeft u geen etymologischebetekenis of marketingstrategie te zoeken."In mijn familie, die afkomstig is uit de streek vanVerviers, gebruiken we 'noukis' wanneer we kleinekinderen bedoelen. Het is geen dialect, maar iets dateigen is aan mijn familie. We vonden het woord ideaalvoor onze lijn troeteldiertjes", verduidelijkt Simon-Pierre Gilliot.DE RODE DRAADDOORHEEN HET MERK"Na enkele jaren hebben we beslist kinderklerenop de markt te brengen die uit hetzelfde materiaalwaren ontworpen als de knuffels", vervolgt onzegesprekspartner. "We zijn begonnen met slabbetjes.Zeer snel hebben we vastgesteld dat de slabbetjesmet de motiefjes van onze knuffels veel populairderwaren. De figuurtjes zijn dus de rode draad gewordendoorheen het merk. Al onze producten wordenvoortaan voorzien van de afbeelding van één of meerNoukie's-figuurtjes. Ons team van creatieve mensenen textielspecialisten heeft sinds het ontstaan vanhet merk Noukie's meer dan 1.200 verschillendefiguurtjes ontworpen, waarvan een dertigtal 'actief'zijn, met andere woorden deel uitmaken van onzecollecties."DE ETHIEK:EEN FUNDAMENTELE WAARDEVolgens Simon-Pierre Gilliot is de ontwikkeling vaneen eigen bedrijfsethiek een andere belangrijke succesfactor."Het welzijn van het kind is voor ons dekern van onze activiteit. Enerzijds staat het vast datde producten die we ontwerpen en produceren onzemanagementstijl beïnvloeden, aangezien we wensendat onze medewerkers zich goed voelen bij ons.Vermits onze producten bestemd zijn voor kinderen,moeten we anderzijds veeleisend zijn in verband metde kwaliteit van het werk van diezelfde medewerkers."Een filosofie die zich trouwens niet beperkt tothet personeelsbeleid. "We beperken ons bijvoorbeeldniet tot de Europese normen inzake pluchen speelgoed.Wist u dat die normen geen rekening houdenmet het feit dat kleine kinderen hun knuffel constantnaar hun mond brengen? We kunnen ons nietvoorstellen dat we daarmee geen rekening zoudenhouden bij de keuze van stoffen en kleurstoffen!”Het avontuur van 'Noukie'sPictures' was het gevolg van devraag van een klantOP ZOEK NAARNIEUWE OPPORTUNITEITENDeze permanente bezorgdheid om het welzijn van hetkind biedt mogelijkheden om nieuwe markten aan teboren. "Alles wat ons omringt, kan tot nieuwe ideeënleiden", legt Simon-Pierre Gilliot uit. "We hebben bijvoorbeeldveel brieven gekregen van ouders van wie eenkind zijn knuffel was kwijtgeraakt. Dat heeft geleid tot'SOS Noukie's': we stockeren onze figuurtjes nog gedurendeminimaal 2 jaar nadat de artikels uit het assortimentzijn verdwenen. Wanneer ouders een verloren ofversleten knuffel willen vervangen, kunnen ze gewoonop onze website een 'vervangknuffel' bestellen. Wehebben ook onze collectie uitgebreid met meubilair endecoratieartikels voor de kinderkamer. Ook in dit gevalis alles begonnen met een vaststelling: bij traditioneleapril > juni 2011# 195www.ing.be/INGonderneming11

PORTRET VAN EEN ONDERNEMERNoukie’s: enkele belangrijke data©Frédérric R aev ens▪ 1992 Oprichting door Katia De Paepe van Amtoys, invoerderen verdeler van pluchen speelgoed.▪ 1995 Amtoys beslist een eigen lijn pluchen speelgoed teontwerpen.▪ 1996 lancering van het eerste knuffeldiertje van deNoukie’s-collectie.▪ 2000 Simon-Pierre Gilliot komt voltijds werken voor Amtoysen wordt gedelegeerd bestuurder.▪ 2003 Amtoys verhuist van Merchtem naar Saintes, eendeelgemeente van Tubize (Tubeke).▪ 2005 Noukie’s Productions lanceert het eerste seizoen vande reeks 'Nouky en zijn vrienden'.verfproducten komen zeer veel organische bestanddelenvrij in de ruimte waar ze aangebracht worden. Datis uiteraard schadelijk voor de baby. Bijgevolg hebbenwe, in samenwerking met onze leveranciers, verf opbasis van natuurlijke producten op de markt gebracht.Deze verfproducten zijn niet alleen minder schadelijk,ze verspreiden ook nog een aangename geur."werken. Eigenlijk ging het om een dubbel seizoen, aangezien52 afleveringen werden gepland! Tegenwoordigis de reeks 'Nouky en zijn vrienden' in niet minder dan163 landen op de televisie te zien!"Een groene muis…april > juni 2011# 195INGOnderneming12VERKOOPT U DVD'S?De lancering van de tekenfilms 'Nouky en zijn vrienden'past in dezelfde filosofie. "Op een dag kregenwe een e-mail van een moeder die wilde weten of wedvd's verkochten met tekenfilms van de avonturen vanLola, een van onze figuren", herinnert Simon-PierreGilliot zich. "We hebben haar geantwoord dat we geendvd's verkochten, maar het idee vonden we wel leuk.Verschillende specialisten hebben ons geadviseerd teopteren voor 3D-tekenfilms. Aanvankelijk wilden we eendvd produceren, bestaande uit acht afleveringen van vijfminuten, en hem dan op de markt brengen. We zijn meteen eerste aflevering naar Cannes getrokken om er deverantwoordelijken van de televisiestations te ontmoeten.Ze bleken geïnteresseerd, maar lieten ons verstaandat acht afleveringen niet zouden volstaan: ze wildeneen volledig televisieseizoen, hetzij 26 afleveringen!"TWEE MILJOEN EURO"Om die 26 afleveringen te realiseren, moesten we overtwee miljoen euro beschikken. We hebben gelukkigkunnen rekenen op de steun van Wallimage, het Waalsaudiovisueel investeringsfonds. Dankzij het 'tax shelter'-systeem hebben we ook een deel van de financieringkunnen vinden. En we hebben ten slotte ons eigen geldin het project geïnvesteerd. ING heeft ons ook op eenzeer doeltreffende wijze geholpen om deze financieringaan te vullen", vervolgt de gedelegeerd bestuurder. "Dezoektocht naar kapitaal werd in grote mate vergemakkelijktdoor het feit dat talrijke televisiestations onsbeloofden onze reeks na de productie aan te kopen.Het eerste seizoen was een groot succes: de reekswerd wereldwijd door meer dan 50 televisiestationsaangekocht. Daarna heeft France-Télévision ons eenpartnerschap voorgesteld om een tweede seizoen uit teDe samenwerking tussen ING en Amtoys starttedankzij… een muis. "We hadden voor de voormaligeBank Brussel Lambert als reclame 50.000pluchen muizen geproduceerd", herinnert Simon-Pierre Gilliot zich. "Een dame van de commerciëleafdeling van ING zag die muis en ging meteen na ofwe cliënten waren van de bank. Omdat dat toen nogniet het geval was, heeft ze ons onmiddellijk gecontacteerdom ons voor een gesprek uit te nodigen."Het begin van een samenwerking die er onder meertoe leidde dat ING Noukie's ging steunen voor definanciering van zijn eerste televisieserie.EEN NIEUWE IMPULS?Noukie's is echter niet van plan op zijn lauweren te gaanrusten. "We hebben onlangs een meerderheidsparticipatiegenomen in Archimède, de Belgische fabrikantvan boeibadpakken. Dat is ons belangrijkste projectvoor 2011. We zijn ervan overtuigd dat synergie-effectenmogelijk zijn tussen hun technische knowhow en onzeervaring op gebied van ontwerp en commercialiseringvan producten", verklaart een enthousiaste Simon-Pierre Gilliot. Een mooi project om de vijftiende verjaardagvan Noukie's op een bijzondere manier te vieren.■ Info: Amtoys SAAvenue Zénobe Gramme 211480 SaintesTel.: 02 367 95 00www.noukies.com

ING, UW PARTNERDE FAKKEL DOORGEVEN IS NOOIT EEN GEMAKKELIJKE STAP IN HET LEVEN VAN EENONDER NEMER. EEN GOED GEREGELDE OVERDRACHT VEREIST DAT AANDACHT GESCHON-KEN WORDT AAN EEN GRONDIGE ANALYSE VAN DE BALANS VAN DE ONDERNEMING.© iStockphotoFAMILIEBEDRIJVENBereid uw onderneming goedvoor op een overdrachtHoewel ze in ons land fundamenteel deeluitmaken van het economische landschap,zijn familiebedrijven niet te vergelijkenmet andere ondernemingen. "Ze zijn vaaksamen met hun bedrijfsleiders gegroeid en die groeiheeft in hun balans sporen nagelaten", verklaartJean-Philippe Bonte, Head of Wealth Analysis &Planning bij ING Private Banking. "Vaak vindenwe in de balans grote cashreserves, alsook roerendeof onroerende investeringen die niet rechtstreeksverband houden met de activiteit van deonderneming."We dringen er bij onze cliëntenop aan dat ze goed zoudennadenken over de latere gevolgenvan hun beslissingenDE GEVOLGENVAN HET VERLEDEN"Om deze elementen te identificeren moeten de activavan de balans worden geanalyseerd ", zegt Sarah Joos,Advisor Wealth Analysis & Planning bij ING PrivateBanking. "Hun aanwezigheid in de balans is meestal hetgevolg van beslissingen van fiscale of financiële aard.De bedrijfsleider houdt bijvoorbeeld dikwijls de winst inde onderneming in plaats van ze uit te keren. Daardoorvermijdt hij een extra belastingheffing en bezorgt hij deonderneming bovendien bijkomende financiële middelen.Deze reserves komen daarbij ook nog in aanmerkingvoor de berekening van de 'notionele intrestaftrek’en dragen dus bij tot de verlaging van de fiscale factuurvan de onderneming." Het gebeurt ook regelmatig datmen in de balans een of meerdere gebouwen aantreftdie de bedrijfsleider ten persoonlijke titel gebruikt. "Ookdat is vaak het gevolg van beslissingen die genomenwerden zonder rekening te houden met hun impact oplange termijn", merkt Jean-Philippe Bonte op.april > juni 2011# 195www.ing.be/INGonderneming13

ING, UW PARTNER© Laetizia a Bazz azzoniafschrijvingen en de kosten die betrekking hebben opde gebouwen. Als keerzijde van de medaille zal demeerwaarde worden belast wanneer ze dat patrimoniumverlaten. We dringen er bij onze cliënten trouwensop aan dat ze goed zouden nadenken over degevolgen op lange termijn van hun beslissingen (ziekader)."april > juni 2011# 195INGOnderneming14VOLGENS JEAN-PHILIPPE BONTE EN SARAH JOOS IS HET NORMAALDAT DE BALANS VAN FAMILIEBEDRIJVEN ENKELE ONVOLMAAKTHEDENBEVAT: ZE ZIJN HET GEVOLG VAN EERDERE BESLISSINGEN.EEN LASTIGE..."Deze overtollige liquiditeiten en gebouwen met privékarakterzorgen voor discussies tijdens de overdracht",vervolgt Jean-Philippe Bonte. "Op de eersteplaats blazen ze het balanstotaal op. Zowel de externeals familiale overnemer zal voor de aankoop eengroter bedrag moeten vrijmaken. In het geval vangebouwen is het des te vervelender omdat de vennootschapswetde koper niet altijd toelaat een hypotheekte nemen op de goederen van de verkregenonderneming om de financiering van de operatie tewaarborgen. Sommige potentiële kopers zullen trouwenscategoriek weigeren onderhandelingen aan tevatten zolang die activa niet uit de balans van deonderneming gelicht zijn."...EN DURE ERFENIS"Bij schenking of erfopvolging kunnen deze activaook een struikelblok uitmaken", vervolgt Jean-Philippe Bonte. "Zonder in details te treden hebbenreservataire erfgenamen recht op een voorbehoudendeel van het patrimonium van de bedrijfsleider. Eenschenking of een legaat mag hun belangen dan ookniet schaden. Als dat wel het geval is, kunnen ze deschenking of het legaat betwisten." Door de gebouwenen de overtollige cash uit het bedrijfspatrimoniumte halen, kunnen de activa beter wordenverdeeld als de bedrijfsleider de onderneming slechtsaan een of enkele erfgenamen wil overdragen. "Maardat zal geld kosten", verduidelijkt Sarah Joos. "Dezegoederen hebben een fiscaal voordeel opgeleverdtoen ze deel uitmaakten van het bedrijfspatrimonium.We denken bijvoorbeeld aan de aftrekbaarheid van deEEN BELANGRIJKE VRAAG"We moeten dikwijls vragen over deze materie beantwoorden",legt Jean-Philippe Bonte uit. "We adviserenonze cliënten uiteraard graag, al is het maar omproblemen op langere termijn te vermijden. Voor deconcrete uitwerking van de mogelijkheden die we henadviseren, moeten ze echter een beroep doen op hunboekhouder, fiscaal expert, advocaat, notaris ofbedrijfsrevisor. De realisatie van mogelijke denkpistesvalt namelijk buiten het werkterrein van debankier." "De tweede stap bestaat uit het onder deloep nemen van de passiva", vervolgt Sarah Joos. "Opdeze manier kunnen mogelijkheden worden gevondenom bepaalde activa uit de vennootschap te halen."Eerst wordt het fiscaal kapitaal van de ondernemingberekend (zie kader). "In bepaalde gevallen kunnenovertollige liquide middelen bijvoorbeeld uit de vennootschapworden gehaald via een kapitaalvermindering.Deze operatie is echter slechts vrijgesteld vanbelastingen als ze betrekking heeft op fiscaal kapitaal",stipt onze gesprekspartner aan. "Als het fiscaalkapitaal niet volstaat, kan er eventueel worden overgegaantot een – weliswaar fiscaal minder aantrekkelijke– uitkering van een uitzonderlijk dividend,onderhevig aan een roerende voorheffing van 15% of25% naargelang het geval."Maatschappelijk kapitaalversus fiscaal kapitaalOver welk kapitaal beschikt uw onderneming?Uitgaande van de vennootschapswetgaat het om het maatschappelijk kapitaaldat opgenomen is in de rubriek 'kapitaal' vande balans. Maar het 'fiscaal' kapitaal van uwonderneming beperkt zich tot de inbrengen, incash of in natura, van de vennoten. De reservesen winsten, die geïncorporeerd zijn in hetmaatschappelijk kapitaal, worden niet toegevoegdaan het fiscaal kapitaal. Dit verschilheeft zijn belang: voor de fiscus kunnen alleende terugbetalingen van het fiscaal kapitaalvan de onderneming worden beschouwd alsechte kapitaalverminderingen en een fiscalevrijstelling krijgen. In elk ander geval zal defiscus de uitkeringen beschouwen als dividenden,die onderhevig zullen zijn aan een roerendevoorheffing van 15 of 25%.

INGOndernemingGEBOUWEN: ALTIJD PIJNLIJK?De situatie wordt ingewikkelder wanneer een onroerendgoed uit de onderneming moet worden gehaald.Het gebouw verkopen is de zwaarst belaste oplossing."Eerst en vooral zijn bij de verkoop registratierechtenverschuldigd: 10% in Vlaanderen en 12,5%in de andere regio's", legt Sarah Joos uit. "Daarbijkomt dat de verkoop moet worden afgehandeld tegenmarktwaarde en dat er vaak aanzienlijke meerwaardenworden gerealiseerd. Dat is zeker het geval vooroudere gebouwen die nagenoeg volledig afgeschrevenzijn. Het verschil tussen de verkoopprijs en derestwaarde is in de vennootschapsbelasting belastbaar.In veel gevallen zal dus een aanzienlijk deel vande opbrengst van de verkoop naar de fiscus gaan. Eenargument dat pleit tegen de aankoop van een gebouwdoor de onderneming zelf, als er geen verbandbestaat met de uitbating van het bedrijf."EEN GEBOUW VOOR PRIVÉGEBRUIK IN DE BALANS VAN DE ONDER-NEMING OPNEMEN, KAN FISCAAL INTERESSANT ZIJN, MAAR DENKERAAN DAT HET VEEL ZAL KOSTEN OM HET ERUIT TE HALEN.© iStockphotoBezint eer ge begintMeestal komen overtollige liquiditeiten en onroerende goederenvoor persoonlijk gebruik in de balans ten gevolgevan financiële en fiscale beslissingen. "Veel te vaak wordendeze beslissingen genomen omdat ze op korte termijn fiscaalvoordelig zijn, maar men vergeet daarbij aandacht te schenkenaan wat er achteraf mee zal gebeuren", betreurt Sarah Joos,Advisor Wealth Analysis & Planning bij ING Private Banking.LANGETERMIJNVISIE"Wanneer de verwerving van goederen door de vennootschapgepaard is gegaan met een fiscaal voordeel, zal de exit uit hetbedrijf worden belast", vervolgt onze gesprekspartner. "Er issprake van een 'boemerangeffect'. Hier gaat ons advies eenessentiële rol spelen. We plaatsen deze beslissingen in een langetermijnperspectiefen proberen oplossingen aan te reikendie vermijden dat de bedrijfsleider vijftien of twintig jaar latergeconfronteerd wordt met een fiscaal dilemma."DE VENNOOTSCHAP SPLITSEN?Een alternatief is de splitsing van de vennootschap ineen gedeelte 'patrimonium' enerzijds en een gedeelte'uitbating' anderzijds. In sommige gevallen kan dezesplitsing worden vrijgesteld van belastingen. Daarvoormoet ze wel economisch gerechtvaardigd zijn. "In decontext van een bedrijfsoverdracht zou dat normaalhet geval moeten zijn, maar men doet er toch goedaan vooraf een 'ruling' aan te vragen bij de fiscaleadministratie", vermeldt Jean-Philippe Bonte. "Eenpartiële splitsing behoort ook tot de mogelijkheden.Het onroerend goed wordt dan automatisch toegekendaan de aandeelhouders van de vennootschap.Ook in dit geval raadpleegt men het best eerst deDienst Voorafgaande Beslissingen, zodat men zekeris van een vrijstelling." Tot slot kan men ook overgaantot de vereffening van de vennootschap. De eventueleovernemer kan dan het handelsfonds verwerven. "Demeerwaarde zal worden belast tegen het tarief vande vennootschapsbelasting en de liquidatiebonus zalonderhevig zijn aan een belastingheffing van 10% inhoofde van de aandeelhouders. Dat is uiteraard eenradicale oplossing, die nochtans in overweging kanworden genomen.PATRIMONIUMVENNOOTSCHAPKan een patrimoniumvennootschap een oplossingbieden? "Niet als haar oprichting gebeurt door deinbreng van het gebouw, aangezien men dan opnieuwgeconfronteerd wordt met dezelfde problemen:registratierechten en belasting op de meerwaarde",benadrukt Jean-Philippe Bonte. "In sommige specifiekegevallen zou de oplossing erin kunnen bestaanover te gaan tot de omvorming van de bestaande vennootschapin een patrimoniumvennootschap en deoprichting van een nieuwe exploitatievennootschap.Die laatste zou dan afzonderlijk kunnen worden overgedragenof verkocht. Uiteraard zal de bedrijfsleidernadien de situatie van de patrimoniumvennootschapnog moeten regelen. Intussen kan de overdracht vande exploitatievennootschap tenminste in de besteomstandigheden plaatsvinden."RAAD VRAGENHoe het onderwerp ook benaderd wordt, de eerste fasezal altijd bestaan uit een analyse van alle mogelijkheden."We zijn goed geplaatst om met onze cliënten overdit onderwerp van gedachten te wisselen of het zelfaan te kaarten", besluit Jean-Philippe Bonte, "vermitswe de kennis en het totaalbeeld van de cliënt hebben.Samen met onze cliënt kunnen we bijgevolg de mogelijkhedenbestuderen en een aantal denkpistes aangeven.Daarna moet de cliënt de gekozen opties uitwerkenmet de hulp van zijn eigen raadgevers. Laten we in elkgeval niet vergeten dat in deze materie – zoals in zoveleandere – de beste strategie is: 'bezint eer ge begint'.We staan de ondernemer bij tijdens de volledige levenscyclusvan zijn onderneming. We kunnen hem dus onzemening geven zodra hij erom vraagt en zijn denkprocesin een langetermijnperspectief plaatsen."april > juni 2011# 195www.ing.be/INGonderneming

KMO’S DAG IN DAG UIT© iSto ckkphotoONDER DE NAAM ‘OUTSOURCING’ BEHELST ONDERAANNEMING TEGENWOORDIGOOK DE HOOFDACTIVITEIT VAN DE ONDERNEMING. EEN MODEVERSCHIJNSEL OFEEN GRONDIGE VERANDERING? WAT ZIJN DE VOORWAARDEN VOOR EENGESLAAGDE OUTSOURCING?OUTSOURCINGCreatie van waardeapril > juni 2011# 195INGOnderneming16Volgens Carine Peeters, Professor of internationalbusiness and strategy aan de SolvayBrussels School of Economics and Management,is deze naamsverandering niet onbelangrijk."Vroeger beperkte de onderaannemingzich tot de randactiviteiten van de onderneming: deboekhouding, het transport en de daarbij behorendeactiviteiten. Tegenwoordig gaat het ook om de 'corebusiness': sommige ondernemingen vertrouwenzelfs hun onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteitentoe aan externe dienstverleners! Een strategischeactiviteit toevertrouwen aan een of meerdereexterne leveranciers houdt vaak in dat de organisatieen de werking van de onderneming in aanzienlijkemate moet worden herzien. Daar komt nog bijdat de geoutsourcete activiteiten steeds vaker in hetbuitenland worden uitgevoerd."TOEGEVOEGDE WAARDEVroeger deden ondernemingen een beroep op onderaannemingom het aantal personeelsleden en debezette oppervlakte te kunnen beperken en om vastekosten, zoals huurprijzen en maandlonen, te vervangendoor kosten die schommelden naargelang deactiviteitsgraad."Tegenwoordig is een dergelijke manier van werkenvan ondergeschikt belang: waarom zouden uw concurrentenniet hetzelfde doen om een gelijkaardigresultaat te bereiken? U zou slechts profiteren vaneen tijdelijk voordeel", stipt onze gesprekspartner aan.Outsourcing is voortaan dus een keuze die bepaaldwordt door strategische redenen. "De ondernemingkan bijvoorbeeld een zekere knowhow verwerven ofbepaalde competenties die in de onderneming nietaanwezig of in mindere mate ontwikkeld zijn.Dit fenomeen wordt trouwens nog versterkt door hettekort aan ingenieurs en informatici in onze contreien.Kmo's hebben het lastig om de gezochte profielen aante werven: ze kunnen die mensen noch aantrekkelijketoekomstperspectieven, noch competitieve lonenbieden. Via outsourcing vinden ze een oplossing voordit tekort aan gekwalificeerd personeel. Outsourcingis met andere woorden een manier om de organisatievan de waardeketen te optimaliseren om er een competitiefvoordeel uit te halen."

INGOndernemingMEER DAN ALLEENMAAR EEN LASTENBOEKHet is duidelijk dat hoe strategischer de geoutsourceteactiviteit is, hoe meer de onderneming zalmoeten investeren in de relatie met haar dienstverlener."Geen sprake meer van een gewoon lastenboek:de relatie is veel hechter. Dat kan bijvoorbeeld uitmondenin de overdracht van soms gevoelige informatieaan de onderaannemer of in een zeer nauwesamenwerking tussen het personeel van de ondernemingen dat van de leverancier. Vaak zal de klanttrouwens betrokken zijn bij de rekrutering van hetteam bij de leverancier. Het kan zelfs nog veel verdergaan: hoewel juridisch afhankelijk van de onderaannemer,zullen de werknemers in bepaalde gevallenworden beschouwd – en zichzelf beschouwen – alsvolwaardige personeelsleden van de opdrachtgevendeonderneming." In de beste omstandighedenzal de relatie de klassieke verhouding 'klant-leverancier'overtreffen om uit te monden in een echtpartnerschap.Een buitenkans voor kmo'sVolgens Carine Peeters is het grote succes van outsourcingprocedureseen geweldige opportuniteit voorkmo's. "Als dienstverleners kunnen ze bevoorrechte partnersworden van ondernemingen die een deel van hun activiteitenwillen uitbesteden. Het nieuwe outsourcingmodel,gebaseerd op de kwaliteit van de dienstverlening en op deuitbouw van langetermijnrelaties, biedt kmo's uitstekendeperspectieven. Om in deze sector succesvol te zijn, moeteen kmo expertise verwerven in enkele welbepaalde nichemarkten.Expertise en toegevoegde waarde zijn vandaag deoverheersende criteria wanneer ondernemingen op zoekgaan naar onderaannemers." Aangezien kmo's vaak geconfronteerdworden met een belangrijke financiële druk, kanoutsourcing voor hen een nog belangrijkere strategischeimpact hebben dan voor grote ondernemingen.Een beroep doen opoutsourcing is tegenwoordig eenstrategische beslissingEEN KWESTIE VAN STRATEGIEAangezien outsourcing tegenwoordig te maken heeftmet de hoofdactiviteiten van de onderneming en deopdrachtgever dus nauwer betrokken is bij de relatiemet de leverancier, is rijp beraad een absolute vereiste."De beslissing om een activiteit uit te besteden,is een strategische kwestie. Men moet zich eerstafvragen of outsourcing de onderneming zal helpenhaar strategie te realiseren. Dit denkproces heeftsowieso betrekking op de middellange of zelfs langetermijn, aangezien het meestal zal leiden tot grondigeorganisatorische veranderingen", vervolgtCarine Peeters. "Tijdens mijn onderzoek heb ik trouwenskunnen vaststellen dat zij die het meest voordeelhalen uit outsourcing, de ondernemingen zijndie op strategisch vlak grondig hadden nagedachtalvorens hun beslissing te nemen en die dat ookwaren blijven doen tijdens hun samenwerking met dedienstverlener." Naast de onvermijdelijke veranderingenvan de productieprocessen, zal de ondernemingook moeten nadenken over de informatie die zezal delen met haar leverancier. Is die informatie strategisch?Bevat ze productiegeheimen? Hoe wordt deinformatieoverdracht georganiseerd? "Deze uitwisselingenzijn vaak noodzakelijk, zelfs onontbeerlijkvoor het welslagen van de outsourcingopdracht,vooral als de klant een beroep wil doen op de expertisevan de leverancier!" Het strategische denkprocesmoet trouwens rekening houden met de mogelijkheidom nieuwe activiteiten te ontwikkelen dankzij hetpartnerschap met de leverancier. Het kan gaan ominterne dienstverlening of om diensten die aangebodenworden aan de klanten."KEN UZELF"Om van outsourcing een succes te maken, moet deonderneming de activiteiten die ze wil uitbestedenperfect beheersen. "Een zeer goede kennis van deinterne werkwijze en methoden is onontbeerlijk omte kunnen bepalen wat aan een externe dienstverlenerkan worden toevertrouwd en op welke manier datmoet gebeuren", verduidelijkt Carine Peeters. "In ditopzicht moet de onderneming er zich van bewust zijndat het niet volstaat om te beschikken over schriftelijkeprocedures: vaak is er ook sprake van kennis dienooit eerder werd opgeschreven, maar die wel onontbeerlijkis om het werk goed te kunnen uitvoeren. Umoet ten slotte ook niet hopen dat uw onderaannemeruw problemen in uw plaats zal oplossen. Als u deuitbestede activiteit niet volledig beheerst, zal uwleverancier ofwel vragen hebben, ofwel een productof dienst afleveren die niet beantwoordt aan uwverwachtingen."CING MONDTDE KLASSIEKEMET OUTSOUR-VERHOUDING'KLANT-LEVERAN-CIER' UIT INEEN ECHTPARTNER-SCHAP.april > juni 2011# 195www.ing.be/INGonderneming17

KMO’S DAG IN DAG UITOUTSOURCEN: JA, MAAR WAT?Het gebeurt zelden dat een onderneming ineens eenvolledige afdeling toevertrouwt aan een externedienstverlener. "Daaraan moet zeker een ernstiggesprek voorafgaan. Neem bijvoorbeeld de boekhoudingvan de onderneming. Zal die alles aan haarboekhouder toevertrouwen of alleen de taken waarvoorde expertise van de boekhouder een toegevoegdewaarde betekent, zoals het opstellen van dejaarrekening of de voorbereiding van de belastingaangifte?Alle oplossingen zijn mogelijk en zullenafhankelijk zijn van de situatie. In geval van expertisein verband met de hoofdactiviteit van de onderneming,zal het outsourcingproces dikwijls incrementeelzijn: de onderneming begint dan met eenonderdeel van de activiteit uit te besteden, eenkwestie van ervaring op te bouwen en van de relatiemet de leverancier langzaam te laten groeien. Deonderneming moet er wel zeker van zijn dat dedienstverlener over de nodige knowhow beschikt omook de taken uit te voeren die hem op termijn zullenworden toevertrouwd. Anders zal men misschien inde loop van het proces van voor af aan moeten herbeginnen.Een volledige afdeling uitbesteden houdttrouwens ook het risico in dat de onderneming volledigvoeling verliest met de kennis van de gebruikteprocedures. Op termijn zou dat tot ernstige problemenkunnen leiden. De onderneming zou niet alleenmoeilijk kunnen bepalen wat verwacht wordt van dedienstverlener, ze zou ook moeite hebben om hetgeleverde werk te controleren. Bovendien zou ze inde onmogelijkheid verkeren om die afdeling tere-integreren in haar eigen activiteiten, zelfs als zedat nodig zou achten.DE BELANGRIJKSTE REDEN OM EEN BEROEP TE DOEN OP OUTSOURCINGBEPERKT ZICH NIET MEER TOT KOSTENBESPARINGEN: DE ONDERNEMIN-GEN WILLEN VOORTAAN VOORAL TOEGEVOEGDE WAARDE CREËREN.Outsourcing versusoffshoringOffshoring is een concept dat ruimer is danoutsourcing. "Bij offshoring gaat het opde eerste plaats om het geografische aspect",legt Carine Peeters uit. "Er wordt beslist omeen activiteit van de waardeketen in het buitenlandte laten uitvoeren. Die activiteit kanintern worden uitgevoerd, via de oprichtingvan een dochteronderneming, of worden toevertrouwdaan een externe dienstverlener. Indit laatste geval is dus ook sprake van outsourcing.Maar opgelet: een activiteit naarde andere kant van de wereld verplaatsen, isgeen wondermiddel", merkt Carine Peetersop. "Het prijskaartje is belangrijk, maar isdat slechts op korte termijn, en dan nog: alleconcurrenten kunnen immers hetzelfde doen.Men mag bovendien de verborgen kosten,zoals de coördinatieopdrachten, niet uit hetoog verliezen. Nogmaals, de voordelen moetenvan strategische aard zijn."MET OF ZONDERMEDEDINGING?Een belangrijke vraag moet nog worden beantwoord:moet men slechts één leverancier selecteren of moetmen daarentegen de concurrentie laten spelen?Carine Peeters beweert dat in tegenstelling tot watmen op het eerste gezicht zou kunnen verwachten,het de hoofdactiviteiten zijn die het meest zullen profiterenvan het effect van de concurrentie. "De coördinatievan het werk van een externe dienstverlener iseen complexe en dure aangelegenheid. Dat heeft dusmeer zin wanneer de inzet inzake prestaties en toegevoegdewaarde belangrijker is. De concurrentie zaltrouwens eerder betrekking hebben op de kwaliteitvan de prestaties dan op de kostprijs."april > juni 2011# 195INGOnderneming18©iStoStockp ckphot hotoOUTSOURCINGCONSULTANTS?Een outsourcingprocedure opstarten is dus een complexezaak, die een zorgvuldige planning vereist, alsookeen integratie in de langetermijnstrategie van de onderneming."In die mate dat steeds vaker tussenpersonenopduiken: de outsourcingconsultants", besluit CarinePeeters. "Ze begeleiden de onderneming, helpen bijhet structureren van het project en bij de veranderingendie zich opdringen om van de operatie een succes temaken." Een goede opleiding is eveneens zeer belangrijk,niet alleen voor de personeelsleden die rechtstreeksbetrokken zijn bij het outsourcingproject, maarook voor de directieleden van de onderneming. Als zebeter geïnformeerd zijn, zullen ze met kennis van zakende juiste beslissingen kunnen nemen.

DE MENS IN HET HART VAN DE ONDERNEMINGHOEWEL NOG NIET WIJDVERBREID IN BELGIË,GEEFT INTERIM-MANAGEMENT ONDERNEMINGEN DEMOGELIJKHEID GEBRUIK TE MAKEN VAN BEPAALDECOMPETENTIES WAAROVER ZE ZELF NIET BESCHIK-KEN. WE ZOOMEN IN OP DEZE ENIGSZINS BIJZONDEREMANAGEMENTTOOL.© iStockphotoEENMALIGE ONDERSTEUNINGDe interim-manager:de juiste man op de juiste plaats?In tegenstelling tot Angelsaksische landen, staatmen in België blijkbaar nog enigszins wantrouwigten opzichte van interim-managers. Dat wantrouwenwordt vooral veroorzaakt door het feit datvelen helemaal niet weten wat interim-managementeigenlijk inhoudt. "Interim-management is nietsanders dan het ter beschikking stellen van de gespecialiseerdecompetenties van bepaalde mensen aanondernemingen en organisaties. Men doet eenberoep op deze deskundigen op een bepaald ogenblikvan de levenscyclus van de onderneming, en dat voorhet vervullen van een duidelijk omschreven opdracht",verklaart Danny Nijns, division manager bij RobertHalf Interim Management en lid van het directiecomitévan Federgon Interim Management.Crisismanagementvertegenwoordigt slechts hetzichtbare deel van de ijsbergVEEL MEER DANCRISISMANAGEMENTZeer vaak wordt interim-management in verbandgebracht met crisismanagement. Een associatie dieniet het aangenaamste facet van het beroep toelicht,in die zin dat crisismanagement duurder is en tot eenminder positieve indruk leidt. Het is zeer jammeromdat crisismanagement uiteindelijk niet meer vertegenwoordigtdan het zichtbare deel van de ijsberg.Het niet-zichtbare deel betreft daarentegen veeleerpositieve en constructieve opdrachten."U moet weten dat 80% van de opdrachten die we uitvoeren,zich afspeelt in een positieve sfeer", vervolgtDanny Nijns. "Interim-managers worden bijvoorbeeldaangeworven om het opstarten van bepaalde activiteitentot een goed einde te brengen. Ze begeleidenook ondernemingen bij het veranderen van demanagementstrategie, ze helpen bedrijven zich aante passen aan een nieuwe productielijn of ze verkennenhet terrein voor een nieuw product voordat het opde markt gebracht wordt …"april > juni 2011# 195www.ing.be/INGonderneming19

DE MENS IN HET HART VAN DE ONDERNEMINGDESKUNDIGHEIDEN BESCHIKBAARHEIDDoor gebruik te maken van de diensten van een interim-managerbeschikt een onderneming gedurendeeen beperkte periode vaak over de meest geavanceerdecompetenties. De onderneming krijgt ook, endat is zeker geen detail, absolute vertrouwelijkheid.Bovendien zet de interim-manager zich volledig invoor de onderneming. "Dat is trouwens een van zijnbelangrijkste eigenschappen", beklemtoont DannyNijns. "De interim-manager is bereid zich volledigbeschikbaar te stellen voor de onderneming die eenberoep doet op zijn diensten, en dat voor de volledigeduur van zijn opdracht. Zijn 'vakantie' neemt hij tussenhet einde van een opdracht voor onderneming A en hetbegin van een andere opdracht voor onderneming B."Hoewel de opdracht zelf strikt beperkt is in de tijd,met een totale duur die meestal schommelt tussen 3en 36 maanden, zal de onderneming achteraf kunnenblijven gebruikmaken van de deskundigheid van deinterim-manager. Daarvoor volstaat het contact op tenemen met de persoon of het kantoor dat hem geselecteerdheeft voor zijn eerste opdracht. Die persoonzal de onderneming opnieuw in contact brengen metde interim-manager, die dan opnieuw in dienst treedtgedurende enkele dagen of langer.Het profiel en depersoonlijkheid vande interim-managermoeten volledig inovereenstemming zijnmet de behoeften vande onderneming enhaar bestuurdersbelang iemand te selecteren van wie het profielperfect past bij de behoeften van de onderneming envan wie het karakter in overeenstemming is met datvan de verantwoordelijken van diezelfde onderneming."Het geschiktste profiel is trouwens niet noodzakelijkhet meest consensuele. Het kan iemand zijndie recht op zijn doel afgaat, wat in de ondernemingzal inslaan als een bom, of integendeel iemand dievoor een zachte overgang zal zorgen. Alles is van desituatie afhankelijk", stipt Danny Nijns aan. De consultantzal een eerste lijst met een tiental kandidatenopstellen. Dat doet hij aan de hand van de criteria dievastgelegd werden tijdens de voorafgaande gesprekken.Daarna wordt een shortlist opgesteld op basisvan een voorselectie uitgevoerd door het kantoor vande consultant. Deze lijst wordt dan voorgelegd aan decliënt. De lijst bevat drie of vier profielen, die alsgeschikt beschouwd worden om te beantwoordenaan de behoeften van de onderneming.© iStockphotoWat zijn de kenmerkenvan een interim-manager?april > juni 2011# 195INGOnderneming20DANKZIJ ZIJN RIJKE MANAGEMENTERVARING KAN DE INTERIM-MANAGER DE ONDERNEMINGEN HELPEN DIE PROBLEMENONDERVINDEN OM INNOVERENDE OPLOSSINGEN TE VINDEN.DE INTERIM-MANAGER:GEBRUIKSAANWIJZINGWanneer een onderneming beslist een beroep tedoen op een interim-manager, moet ze eerst eenconsultant raadplegen die gespecialiseerd is in deselectie en terbeschikkingstelling van deze bijzondereprofielen. De consultant zal eerst de behoeftenvan de onderneming analyseren.Als de opdracht zich in een moeilijke context afspeelt(een hoogoplopende opvolging, meningsverschillenbinnen de familie…), zal de consultant proberen ommet zijn cliënt de struikelblokken te identificeren ente bepalen hoe de problemen kunnen worden opgelost.Dan pas zal de zoektocht naar de interim-managerstarten. Het is inderdaad van het allergrootsteNiet iedereen kan zich zomaar 'interimmanager'noemen. Deze bijzondereconsultants zijn ervaren managers, diebewust gekozen hebben om dit beroep uitte oefenen. "Het zijn dus geen mensen diedat doen naast een andere job, maar het zijnheren en dames die met volledige kennis vanzaken beslist hebben zich op dit vak te richten",aldus Danny Nijns. Omdat het noodzakelijkis dat een interim-manager zeerervaren is, is hij meestal niet meer zo jong.Bij Robert Half ziet Danny Nijns interimmanagerszelden beginnen onder de 40 jaar:"We eisen minstens tien jaar ervaring in eenbepaald vakgebied, met daarbovenop tienjaar management".

INGOnderneming©iiStockphotoEEN PROBLEEMOPLOSSERZodra hij geselecteerd is, kan de interim-managerkennismaken met de onderneming. Hij luistert naarhaar verantwoordelijken, komt meer te weten overhaar filosofie en analyseert het probleem dat hemvoorgelegd wordt.De interim-manager formuleert vervolgens zijn aanbevelingenen stelt een actieplan op samen met decliënt. Die beslist dan om al dan niet groen licht tegeven voor de uitwerking van de aanbevolen strategie.Een positieve reactie van de onderneming ismeteen het echte startpunt van de opdracht van deinterim-manager. De derde fase is die van de overdracht.Voor de interim-manager bestaat deze faseuit het doorgeven van zijn kennis aan de cliënt. Integenstelling tot de traditionele consultant, die zijn'toolbox' meebrengt en op het einde van zijn opdrachtopnieuw mee naar huis neemt, draagt de interimmanagerzijn kennis en expertise over aan de ondernemingdie hem tijdelijk tewerkstelt. Op het eindevan zijn opdracht moet de onderneming de nieuwetechnieken kunnen blijven aanwenden en daarna zelfkunnen zorgen voor de noodzakelijke aanpassingenvoor de goede werking ervan. Het interim-managementkantoorwaakt erover dat deze procedurecorrect verloopt.De interim-manager geeft zijnkennis door aan de ondernemingdie hem tewerksteltEEN RENDABELE INVESTERING"In theorie kost een interim-manager niets aan deonderneming, aangezien hij ervoor probeert te zorgendat wat hij kost, zo snel mogelijk gerecupereerd kanworden", vervolgt Danny Nijns. "Aan het einde vanzijn opdracht zal de interim-manager de Return OnInvestment van zijn tussenkomst berekenen alvorensaan zijn allerlaatste taak te beginnen: zijn opvolgeraanwerven." Concreet nu: de kostprijs van een interim-managerschommelt tussen € 800 en 1.500 perVan start-up tot multinationalVoor wie is deze oplossing bestemd? Talrijke multinationalsdoen er regelmatig een beroep op om bijvoorbeeld eenbelangrijke medewerker te vervangen die de onderneming verlaatof die langdurig afwezig is. Maar hoe zit het eigenlijk metkmo's? "In kleine ondernemingen kan een interim-manager bijvoorbeeldeen rol spelen in een opvolgingskwestie", zegt onzeexpert. "Zijn opdracht zal dan bestaan uit de bepaling van demodaliteiten van de machtsoverdracht en van de manier waaropde overdracht zal gebeuren tussen de huidige bedrijfsleider en deopvolgers die hij zelf heeft aangeduid." Start-ups in de technologiesector,meestal eerder bestuurd door uitmuntende wetenschappersdan door marketingspecialisten die van een idee eencommercieel succes kunnen maken, hebben eveneens veel baatbij de tussenkomst van een interim-manager. "Voordat ze opde markt verschijnen en zelfs voordat ze personeel aanwerven,kunnen de oprichters van een start-up ook de hulp inroepen vaneen interim-manager", besluit onze gesprekspartner.gepresteerde werkdag. Een bedrag dat aanzienlijklijkt, maar dat zeker niet is wanneer het vergelekenwordt met het loon van een bedrijfsleider van hetzelfdeniveau, die vaak ook nog een aanvullend pensioenkrijgt, een bedrijfswagen… "In dit geval moetalleen de dagelijkse kostprijs worden betaald", stiptDanny Nijns aan. "Het 'no cure no pay'-principe isnormaal gezien niet van toepassing in onze sector."Hier wordt eerder de voorkeur gegeven aan positieveincentives. Denk bijvoorbeeld maar aan een premiedie verbonden is aan een goed resultaat. Deze premiebeloont de interim-manager zodra een doelstelling,die bij het begin van de opdracht duidelijk omschrevenwerd, bereikt is. Kmo's zijn deze formule gunstiggezind, in die zin dat ze zich een interim-managerkunnen veroorloven zonder noodzakelijkerwijs in éénkeer grote budgetten hoeven vrij te maken.april > juni 2011# 195www.ing.be/INGonderneming21

INITIATIEVEN© Fundació Joan Miró / SABAM Belgium 2011ING NODIGT JOAN MIRÓ UITPoëtische ontsnappingop de planeet MiróVOGELS, STERREN, SLANGEN: DE SYMBOLEN VAN MIRÓ NEMEN DE TOESCHOUWER MEENAAR DE UITERSTE GRENZEN VAN ZIJN KLEURRIJKE DROMEN. DE TENTOONSTELLING'JOAN MIRÓ, HET PALET VAN DE DICHTER' IS EEN UITNODIGING VOOR EEN GRANDIOZEINNERLIJKE REIS.april > juni 2011# 195INGOnderneming22ING nodigt kinderen uitWie meer wil vernemen over het creatieve procesvan Miró, kan op de tentoonstelling terecht ineen aantal artistieke ervaringslaboratoria. Het gaatom interactieve werkstations, ontwikkeld door de vzwART BASICS for CHILDREN en die zowel kinderen alsvolwassenen aanzetten zich te verdiepen in het levenvan Miró. In 'Miró's droomatelier' kunnen de deelnemersalleen of onder begeleiding aan de slag metgevonden voorwerpen en allerlei inspirerende materialen.Ze kunnen er hun eigen sterrenbeeld tekenen,schilderen, collages, sculpturen en afdrukken makenof een wandmozaïek ontwerpen. De bezoeker krijgtook de gelegenheid zijn eigen poëtisch 'artist book'te maken. Educateam, de educatieve dienst van deKoninklijke Musea voor Schone Kunsten van België,zal in het ING Cultuurcentrum verschillende conferentiesorganiseren.Het ING Cultuurcentrum en de KoninklijkeMusea voor Schone Kunsten van Belgiëorganiseren, in samenwerking met deStichting Joan Miró van Barcelona, eententoonstelling gewijd aan de Catalaanse kunstenaar.Zowat 120 schilderijen, prenten, beeldhouwwerkenen tekeningen belichten de poëtische aardvan het œuvre van Miró in zijn verschillende artistiekefacetten.KOSMISCH EN DROMERIGUNIVERSUMGeboren in 1893, doorkruist de kunstenaar de eeuwtot in 1983. Hij wil in zijn artistieke expressie vrij zijnen ontdaan van afgesproken tekens. Miró wil zich nietbinden aan een beschrijvende uitbeelding van dewereld, en dat om de primaire indrukken, die hij metnaïeve symbolen uitbeeldt, terug te vinden.In 1920 in Parijs, vindt hij de perfecte afspiegeling vanzijn zoektocht in de surrealistische beweging. 'Hetcircuspaard’ (1927) neemt ons mee in een nacht vanblauw licht met vormen die kinderen voorstellen.Zijn ontmoetingen met Paul Eluard en Louis Aragonbezegelen bij Miró het verband tussen literatuur enschilderkunst.

INGOndernemingKorting voor de cliëntenvan ING!Profiteer van de korting toegekend aande cliënten van ING door nu al te reserverenvia www.ing.be/art (Ticket Online).Korting op de toegangsprijs van het MagritteMuseum op vertoon van het toegangsticketvan de tentoonstelling.*Voor zover de voorraad tickets strekt en uitsluitend voorde duur van de Joan Miro-tentoonstelling.© Fundació Joan Miró / SABAM Belgium 2011Aangetrokken door de filosofie van Rimbaud, die doorde poëzie de wereld van gedaante wil doen veranderen,laat de schilder zijn dromerige idealen de vrijeloop.DE KLEUREN VAN DE POËZIEZijn passie voor poëzie zet Miró aan werken voorbibliofielen te illustreren. Hij vermengt schilderijenmet prenten en laat de vormen bewegen op hetzelfderitme als de woorden. Zoals in het gedicht 'Voyelles'(Klinkers) van Arthur Rimbaud, waar elke letter eenkleur oproept, speelt de taal van de kleuren bij Miróeen essentiële rol. Zijn pogingen om via kleuren aanpoëzie te doen, leiden tot tekening-gedichten zoals'De Zomer'. In de jaren 70 illustreert Miró haiku's,gedichten die door hun eenvoud en het voor de geesthalen van de natuur en de seizoenen naar de lineairepoëzie verwijzen.© Fundació Joan Miró / SABAM Belgium 2011Joan Miró en Tristan Tzara (1948-50):'Parler seul' .ONTSNAPPINGSWENSIn 1939 verhuist Miró naar Varengeville-sur-Mer. Hijput zijn inspiratie uit de Normandische hemel om tebeginnen aan zijn reeks 'Constellaties', die hij opluistertmet teksten van André Breton. Deze 23 kleineschilderijen worden gerealiseerd op een in benzinegedrenkt doek om een ruwere en doorzichtige textuurte verkrijgen waar de gekleurde motieven in elkaarverstrengeld zijn. Gaande van een muzikale naar eenkosmische, via een mythologische omgeving, openende 'Constellaties' de weg naar de innerlijke vredeterwijl ze de wereld uitbeelden. Men herkent er detaal van Miró die bestaat uit vogels, slangen, sterren.De reeks 'De hoop van de zeeman' (1973), alsookAndré Breton, 'Constellations': "Deze gevoeligefiguren, zeer nauw met ons verbonden enwaarvan de plotse schittering de verscheurende windvan de zwarte nacht gaat verdrijven, zijn onze eigenconstellaties."andere zelden tentoongestelde werken, illustrereneveneens de zin om te reizen naar de eindeloze enrustige kruinen van de geest.VROUW EN VOGELSJoan Miró was zeer geïnteresseerd in de mythe vande vrouw, zoals we haar kennen uit de oude holenkunst.De Vrouw is tegelijkertijd Moeder Natuur ende mythologische vogel die het verband legt tussenhemel en aarde. De tentoonstelling toont schitterendechromatische werken, die de bewondering vanMiró voor de Catalaanse romaanse schilderkunstweerspiegelen. Deze schilderijen met felle kleuren,afgewisseld met zwarte lijnen, symboliseren de vitalekracht van de levenscyclus: een kracht die Miró verkendetot op het einde van zijn kunst.Praktische infoJOAN MIRÓ, HET PALET VAN DE DICHTER■ ING Cultuurcentrum, Koningsplein 6, 1000 Brussel.■ Van 24 maart tot 19 juni 2011. Alle dagen van 10 u. tot 18 u.Op woensdag nocturne tot 21 u. Open op feestdagen.■ Rondleiding (ongeveer 1 uur, max. 15 personen per gids):€ 55, € 65 tijdens het weekend of op woensdag na 18 u.(+ toegangsticket).■ Specifieke begeleiding voor kinderen (ongeveer 2 uur,groepen van 8 personen): € 5 per persoon, inclusief rondleidingop de tentoonstelling en professionele animatie.april > juni 2011# 195www.ing.be/INGonderneming23