NoordNieuws - VNO-NCW Noord

VNO-NCW NoordNieuws september 2006
Pleidooi voor betere benutting van de nationale ruimte
De discussie over de Zuiderzeelijn is te lang gedomineerd door financiële cijferreeksen of de keuze
van de techniek. Het debat over de Zuiderzeelijn is in feite een hartstochtelijk pleidooi voor een
betere benutting van de nationale ruimte. Hoe van Nederland een beter functionerend geheel te
N i e u w e r u i m t e l i j k e k a a r t
Om mee te doen in de wereldeconomie
zijn alle te onderscheiden regio’s binnen
Nederland hard nodig. Limburg, Twente,
Zeeland of het Noorden, ze horen er allemaal
bij. We moeten ons realiseren dat
de omvang van Nederland in Europa niet
groter is dan een Duitse deelstaat. Waarom
gebruiken wij wel delen van Brabant, de
Utrechtse heuvelrug voor de overloop van
de Randstad, maar buiten Almere niet de
polders? Als we nu investeren in snelle
verbindingen wordt de kaart van Nederland
zo gewijzigd dat we grote delen van
ons land, tegen lagere maatschappelijke
kosten dan in de Randstad – kunnen ontsluiten
voor een straks weer bloeiende
economie.
Niet voor niets is er de laatste jaren in
Duitsland en Noord – Europa fors geïnvesteerd
in infrastructuur die de aansluiting
met belangrijke economische kerngebieden
aldaar ( Bremen-Hamburg / Oresundregio)
aanzienlijk heeft verbeterd. Een
snelle verbinding met het Noorden is dé
manier om de Randstad te ontlasten. Een
doorbraak in de ruimtelijke ordening waar
het hele land van profiteert. Zeven nieuwe
stationslocaties die uitgroeien tot zeven
regionale toplocaties. Het brengt arbeidspotentieel,
ruimte en rust op één uur
afstand van het economisch hart. Nederland
wordt groter door het in mentale zin
kleiner te maken.
C o m p l e m e n t a i r e r e g i o ’s
De Randstad zit aan de grenzen van de
groei. Dit is enerzijds het gevolg van
een te hoge dynamiek op een te beperkte
ruimte. De metafoor van de hogedruk-
1
Nederland is een
maken, waarbij complementaire regio’s elkaar duurzaam versterken.
ketel dringt zich op. Peperdure woningen,
onbetaalbare bedrijfsterreinen, congestie
en files, afnemende leefbaarheid en toenemende
stress. De schreeuw om leef- en
bedrijfsruimte is groot. Anderzijds is er
geen of onvoldoende geleiding van de te
hoge druk naar buiten. Zo ontstaan regio’s
met overdruk en regio’s die ogenschijnlijk
buiten beeld blijven. Het gevolg is
een onbalans in de ruimtelijk-economische
en sociaal-maatschappelijke kwaliteit
van Nederland. Inmiddels boet Nederland
zichtbaar in op resultaat en wordt de nationale
welvaart en het nationale welbevinden
beperkt. Duidelijker dan dat kan niet
worden geïllustreerd dat er een nieuwe
ruimtelijke kaart van Nederland nodig is.
Een kaart waarop zichtbaar is dat in tijd en
verbindingen alle regio’s meedoen. Hoog
tijd om in te grijpen dus.
Om de concurrentiekracht van Nederland
weer op peil te krijgen, is het een foute
strategie om alle pijlen op de Randstad te
richten. Men zal moeten inzetten op een
nieuwe ruimtelijke ordening/ontwikkeling
van het land waarin juist de omringende
regio’s in dit kleine land de Randstad-economie
lucht geven met ontwikkelingsruimte:
aansprekende woon- werk en recreatiemilieus.
Regio’s ook die zelf een stevige
economische bijdrage kunnen leveren aan
de internationale concurrentiepositie van
Nederland. Door ze in de nieuwe ruimtelijke
strategie nadrukkelijk op te stellen
in het eerste elftal wordt marginalisering
voorkomen. Het Noorden heeft als regio
een groot aantal mogelijkheden en onderscheidende
kwaliteiten om een essentiële
bijdrage te leveren aan de Randstad en de
Nederlandse economie.
S n e l l e E u r o p e s e v e r b i n d i n g e n
De HSL-Zuid wordt reeds aangelegd.
Doortrekking tot Lelystad acht het kabinet
ook denkbaar in het kader van versterking
van de Noordvleugel van de Randstad.
Het is verstandig de lijn door te trekken
tot Groningen, waardoor er nieuwe kansen
en mogelijkheden ontstaan. Dat is
mede mogelijk omdat de regio zelf een
deel van de kosten voor haar rekening wil
nemen. Het kabinet heeft € 2.73 miljard
gereserveerd. De Zuiderzeelijn heeft een
grote toegevoegde waarde. Niet alleen
voor Noord-Nederland, maar juist op nationaal
en internationaal niveau. Nationaal
helpt de Zuiderzeelijn om de files rond
Almere en Lelystad op te lossen en een
betere ontsluiting van de Randstad tot
stand te brengen. Ook wordt afstandbeleving
van de Randstad ten opzichte van
Noord-Nederland weggenomen en ontstaat
er ontwikkelruimte voor de Randstad
in Flevoland en Noord-Nederland.
Verbindingen vormen het sleutelwoord om
de kaart van Nederland te herdefiniëren.
Immers alleen als we goede verbindingen
hebben binnen Nederland zijn we in staat
alle regio’s binnen Nederland te benutten.
Een betere benutting van regio’s binnen
het grotere geheel is noodzakelijk voor
Nederland als geheel. Onder het motto dat
het geheel meer is dan de som der delen,
dienen regio’s meer en meer complementair
te worden gezien. Van deze complementariteit
kan alleen geprofiteerd worden
als regio’s goed met elkaar zijn verbonden.
Vergelijk ontwikkelingen in Duitsland,
Frankrijk Engeland en Scandinavië.
Verbindingen waardoor steden en regio’s
beter bereikbaar zijn en beter onderling