Fruit 4.0 De vruchten van meer technologie

1 Inleiding
1.1 Achtergrond
Het produceren van fruit kan tegenwoordig niet meer zonder betrouwbare en actuele informatie.
Fruitbedrijven worden gemiddeld steeds groter, waardoor de bedrijfsvoering complexer wordt en de
behoefte aan managementinformatie toeneemt. Ketens worden steeds flexibeler en stellen meer
klantspecifieke eisen, bijvoorbeeld aan de maat, kleur, etikettering en verpakking van fruit.
Tegelijkertijd vraagt de markt om gedetailleerde informatie over het teeltproces, bijvoorbeeld ten
aanzien van gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, oogstprognoses en kwaliteit. Ook voor
regelgeving en certificering moeten veel data worden uitgewisseld. Deze ontwikkelingen stellen steeds
hogere eisen aan het informatiemanagement van fruittelers.
Aan de andere kant zijn er enorme technologische ontwikkelingen op het gebied van automatisering
en digitalisering. Robotica neemt momenteel een vlucht, waardoor robots steeds complexere taken
kunnen uitvoeren. Er komen steeds geavanceerdere sensoren beschikbaar, die via draadloze
netwerken op afstand kunnen worden uitgelezen. Drones met hightechcamera’s zijn al lang geen
utopie meer, maar kunnen nu al ingezet worden in de boomgaard om bijvoorbeeld bloesem te tellen of
ziektes te identificeren. Er komen steeds slimmere systemen om de enorme hoeveelheden data die
hiermee worden gegenereerd te analyseren en te combineren met allerlei externe data, bijvoorbeeld
weersinformatie of satellietdata. Gebruikers krijgen adviezen en alarmen vervolgens via
gebruiksvriendelijke apps op smartphones en de machines in de boomgaard (bijvoorbeeld spuitrobot)
kunnen op de centimeter nauwkeurig ingrijpen. Met behulp van RFID-chips kunnen oogstkratten
precies worden gevolgd en getraceerd. Informatie over teelt en over het fruit kan gemakkelijk via
internet worden uitgewisseld met ketenpartijen.
Deze ontwikkelingen op het gebied van internet, sensoren, drones en robots zijn momenteel in een
stroomversnelling gekomen. Nu zijn deze technologieën vaak nog niet goed geïntegreerd en worden
ze nog niet breed in de praktijk toegepast. Maar de verwachting is dat ze in de nabije toekomst
productieprocessen radicaal zullen veranderen naar flexibele en naadloos geïntegreerde systemen die
zelf beslissingen kunnen nemen, besluitvorming ondersteunen, snel kunnen inspelen op veranderingen
en informatie optimaal delen binnen het bedrijf en in de keten. Dit wordt ook wel de vierde industriële
revolutie genoemd (Industrie 4.0).
1.2 Aanleiding
Ondanks de veelbelovende technologische ontwikkelingen en de toenemende behoefte aan informatie
blijven de automatisering en digitalisering in de fruitsector achter ten opzichte van andere agrarische
sectoren. De Nederlandse Fruittelers Organisatie heeft daarom samen met FME, Fedecom en Tuinbouw
Digitaal een aantal workshops voor fruittelers en techniekbedrijven georganiseerd over de kansen van
automatisering en digitalisering in fruitteelt. Hieruit bleek een duidelijke behoefte aan technologische
oplossingen die bijdragen aan het realiseren van een optimale kwaliteit hardfruit tegen zo laag
mogelijke kosten, waarbij het milieu zo veel mogelijk wordt ontzien. De betrokken partijen in de
fruitsector en vanuit de toeleverende technologiebedrijven spraken de wens uit om deze uitdaging
gezamenlijk ter hand te nemen. Dit project Fruit 4.0 is vervolgens gestart om daar verdere invulling
aan te kunnen geven.
14 | LEI Rapport 2016-004