Buiten de Orde 2016 #2

ghaan belandt in het ziekenhuis met
messteken. Het is voor het eerst sinds tijden
dat fascisten weer van zich laten horen en
spontaan gaan ruim zevenhonderd antifa’s
de straat op. Er wordt actief naar de fascisten
gezocht door een aantal antifa’s, waaronder
Nasim. De fascisten houden zich
zwaar bewaakt in een hotel schuil. De groep
antifa’s besluit later om de vluchtelingen
die recent weer op het Viktoriaplein verblijven,
in limbo, de nacht door te beschermen.
Ik spreek met Nasim af dat we een interview
zullen doen als ik weer in Nederland ben,
maar dat blijkt nog lastig; Nasim is telkens
te druk. Op dit moment wordt het akkoord
tussen de Europese Unie en Turkije uitgevoerd
en de situatie die hierdoor ontstaat
vraagt de nodige aandacht. Op maandag 4
april jongstleden zijn de eerste vluchtelingen
vanuit de haven Mytileni op Lesvos
richting Turkije gedeporteerd en Nasim is
met een vliegtuig vol journalisten vertrokken
richting Lesvos om van de eerste deportaties
getuige te zijn, verslag te doen op
twitter en deel te nemen aan het protest.
Uiteindelijk kan zijn collega Joachim Rollhauser,
oftewel Achim, mij wel te woord
staan. We spreken over skype.
De organisatie en het ideaal,
of de beweging
Achim: ‘Diktio heeft behalve in Athene ook
kameraden in Thessaloniki, Volos en Larissa,
met wie elk kwartaal een centraal overleg
plaatsvindt. Eén van de vrijwilligers was actief
op Lesvos, maar vertrok naar Idomeni
nadat in de laatste periode wel erg veel
vluchtelingen op zee werden onderschept
door NAVO-fregatten.* De verschillende afdelingen
van Diktio en geïnteresseerden
ontmoeten elkaar ook nog eens jaarlijks in
de zomer op een camping, dan wordt de
koers voor het komend jaar besproken en
bepaald, voor zover mogelijk.
De vrijwilligers van Diktio vinden elkaar in
hun gemeenschappelijke strijd tegen kapitalisme,
nationalisme, racisme en seksisme
en stellen die beweging als zodanig voorop,
niet zozeer het vestigen van een bepaalde
ideologie. Zelforganisatie staat voorop.’
Achim komt uit Duitsland en is zo’n twintig
jaar geleden tijdens een ‘sabbatical’ in
Griekenland blijven hangen. Binnen Diktio
regelt hij de internationale contacten, daarnaast
maakt hij deel uit van de International
Coordination of the Interventionist Left,
met wie hij actief betrokken is bij Blockupy
en heeft hij zodoende nog veel contact met
Duitse kameraden.
Hij vertelt verder over Diktio: ‘We streven
naar het versterken van zelfbestuur van onderop,
met een alternatieve economie en
machtsstructuur, waarmee de gevestigde
macht kan worden ondermijnd. Natuurlijk
zijn we voor het omverwerpen van de
bourgeoisie door middel van zelforganisatie
en sterk leiderschap.’
Er ontstaat wat commotie over het begrip
‘leiderschap’ dus Achim legt het even uit:
‘Het begrip leiderschap kan natuurlijk niet
meer zo begrepen worden als in de oude
communistische tijd, daar moeten we van
af. Met leiderschap bedoel ik... bijvoorbeeld,
ken je Marinus van der Lubbe? Met ‘leiderschap’
bedoel ik dus radencommunisme.
Vrijwilligers van Diktio werken op eigen
kracht en naar vermogen, dat wordt niet
van bovenaf aangestuurd.’
Ik ben zelf van mening dat we het begrip
‘leiderschap’ telkens opnieuw zouden moeten
definiëren om misverstanden te voorkomen.
Het begrip is te zeer verweven met
een machtsstructuur van bovenaf, terwijl
leiderschap juist dienend zou moeten zijn
ten aanzien van een gemeenschap en functioneel
ten aanzien van de actuele situatie.
‘Vertegenwoordiger’ zou wellicht tot minder
misverstanden leiden.
Brede actie en zelforganisatie
Op de website van Diktio staat te lezen:
‘Diktio is van mening dat de neoliberale
aanval kan worden gestopt en de mogelijkheid
van sociale verandering kan worden
bewezen alleen door de eenheid van zowel
de arbeidersklasse als van de sociale bewegingen,
van de gezamenlijke actie van links
en initiatieven die een brede maatschappelijke
laag aanspreken.’
Achim: ‘Er zijn een paar goede voorbeelden
van organisatie van onderop en zelfbestuur
die tijdens de Griekse crisis hebben plaatsgevonden
of zich verder hebben ontwikkeld,
dat geeft hoop.’
Hij noemt de opstand in de stad Keratea, gelegen
naast Athene, waar begin 2011 bewoners
een bijna honderd dagen lange,
indrukwekkende strijd voerden tegen de
komst van een vuilnisbelt. De straten werden
gebarricadeerd, de barricades in de fik gestoken,
loopgraven gegraven en de jongeren
vielen aan met stenen en molotovcocktails
die de ouderen voor hen prepareerden. De
oproerpolitie gaf zich uiteindelijk gewonnen
en trok zich terug, de plannen voor de vuilnisbelt
werden gecanceld.
Het tweede voorbeeld dat Achim noemt is
de strijd voor zelfbestuur van arbeiders in
de bouwmaterialenfabriek van Vio.Me in
Thessaloniki: toen de fabriek failliet werd
verklaard en de eigenaren het maandenlange
achterstallig loon niet uitbetaalden,
besloten de arbeiders in een algemene vergadering
om de fabriek te bezetten en zelf
verder te gaan onder eigen bestuur. Een jaar
van strijd leverde solidariteit en aandacht
op uit binnen- en buitenland en in februari
2013 waren de arbeiders na een intensieve
samenwerking klaar om de productie te
hervatten, in coöperatievorm en zelfbestuur.
Hoewel Vio.Me nog steeds om haar
voortbestaan vecht, bestaat ze nog steeds.
De derde strijd van onderop die Achim als
voorbeeld noemt is die van de bevolking
van Halkidiki in Grieks Macedonië, tegen de
goudmijnen van het Canadese bedrijf Eldorado
Gold. Deze strijd is al bijna twee decennia
gaande en krijgt inmiddels brede
steun van activisten uit heel Griekenland.
In 2013 protesteerden enkele duizenden in
Thessaloniki tegen de uitbreiding van de
2016 - 2 41