17.12.2016 Views

Scheikundige spanningsbronnen

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Scheikundige</strong><br />

<strong>spanningsbronnen</strong><br />

KHLim-Lerarenopleiding<br />

René Peeters


Leerstof<br />

• Leerstof: pagina 171 – 185 Elektriciteit 1<br />

• Leerstof: pagina 147 – 172 in Elektra 1<br />

• Leerstof: pagina 135 – 148 in Elektriciteit Leerboek A1<br />

• Links<br />

<br />

http://www.funsci.com/fun3_en/electro/electro.htm<br />

http://www.varta-consumer.de >> Downloadcenter<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 2


Primaire elementen<br />

• Zuil van Volta<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 3


Primaire elementen<br />

• Zelf gemaakte citroen cel (batterij = meerdere cellen)<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 4


Primaire elementen<br />

• Leclanché cel<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 5


Primaire elementen<br />

• Gemeenschappelijke kenmerken primaire elementen<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Leveren stroom zonder opgeladen te zijn<br />

Principe van 2 metalen platen in een elektrolyt<br />

Beperkte lading in Ah<br />

Beperkte stroom, omwille van mogelijke polarisatie<br />

E = 1,5 en 3V<br />

Ri = 0,1 tot 2<br />

<br />

Alkaline, kwik en lithiumcellen ….<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 6


Secundaire elementen<br />

<br />

<br />

Secundaire elementen kunnen na ontladen opnieuw geladen worden.<br />

Tijdens de ontlading van een lood-zwavelzuurcel verandert de chemische<br />

samenstelling van de batterij. Dit proces verloopt in omgekeerde richting<br />

tijdens het laden.<br />

Opgeladen accu Ontlading Volledig ontladen accu<br />

Pb = lood PbO 2 = looddioxide H 2 SO 4 = zwavelzuur<br />

H 2 O = water PbSO 4 = loodsulfaat<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 7


Secundaire elementen<br />

• Loodaccu<br />

2 Pb-platen + zwavelzuur + H 2 O<br />

Opladen tot E = 2,7 V<br />

Conditie testen d.m.v. V-meting en densiteitsmeting<br />

Bestaan in open en gesloten uitvoering<br />

Regimestroom = Ah/10 uitgedrukt in ampère<br />

• NiCd accu<br />

E = 1,2 V<br />

Tot 1000 x oplaadbaar<br />

Laadstroom = 2 – 2,5 van Ah-getal<br />

Komen voor in meeste huishoudelijke apparaten<br />

Opvolger = NiMH batterijen<br />

• Brandstofcellen<br />

Zetten primaire energie om in elektriciteit<br />

Zonnecellen<br />

Waterstofcellen<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 8


Elektrodepotentiaal<br />

• Non-ferro metaal (Cu) in elektrolyt (H 2 SO 4 )<br />

<br />

Koper geeft (+) ionen af aan het elektrolyt<br />

Koper wordt (-) en het elektrolyt (+)<br />

<br />

Elektrodepotentiaal = spanningsverschil tussen metaal en<br />

elektrolyt<br />

H2SO4<br />

+<br />

+<br />

-<br />

- -<br />

-<br />

+<br />

+<br />

Neutraal<br />

Polarisatie<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 9


Cel van Volta<br />

• Principe cel van Volta<br />

<br />

Cu en Zn in een oplossing van verdund zwavelzuur<br />

Zn geeft meest +ionen af en wordt (-)<br />

Cu geeft minst +ionen af en wordt (+)<br />

V<br />

Cu<br />

Zn<br />

Cu++<br />

Zn++<br />

H 2 SO 4<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 10


Laden van een batterij<br />

• Laadproces<br />

<br />

Via een regelbare weerstand wordt de laadstroom ingesteld<br />

Einde laadproces (+) plaat bevat en bruine laag PbO 2<br />

De (-) plaat blijft grijs gekleurd (Pb)<br />

Temp loopt<br />

snel op<br />

H2SO4<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 11


Ontladen van een batterij<br />

• Ontlaadproces<br />

<br />

<br />

<br />

Via een regelbare weerstand wordt de batterij ontladen<br />

Vorming van PbSO 4 op beide polen<br />

Elektrolyt = H 2 O (water)<br />

H2O<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 12


Kenmerken elementen<br />

• Inwendige spanning<br />

Samenstellende stoffen bepalen de haalbare spanning<br />

Li -3 V en F 2,87 V<br />

• Inwendige weerstand<br />

Afmetingen van de polen, materiaal Pouillet<br />

• Toegelaten stroomsterkte<br />

<br />

Grootte en volume van de batterij<br />

• Capaciteit<br />

<br />

Hoeveelheid elektriciteit (Farady) uitgedrukt in Ah<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 13


Serieschakeling van <strong>spanningsbronnen</strong><br />

• Doel = Bereiken van een hogere spanning<br />

<br />

De totale E = som van de individuele E's<br />

De totale R i = som van de individuele R i ’s<br />

<br />

<br />

De stroom door iedere cel = stroom door de verbruiker<br />

De cellen moeten gelijk zijn in capaciteit (matchen), anders<br />

gevaar voor ompolen.<br />

Ri<br />

n<br />

Ri 1<br />

E<br />

E<br />

tot s<br />

tot s 1<br />

n<br />

I<br />

E<br />

Ri<br />

tot<br />

tot<br />

R<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 14


Parallelschakeling van <strong>spanningsbronnen</strong><br />

• Doel = Bereiken van een hogere stroomsterkte<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

De totale E = individuele E's<br />

De totale R i = volgens formules parallelschakeling<br />

De totale stroom = som van stromen door iedere cel<br />

Alle cellen moeten dezelfde spanning hebben<br />

Ri1<br />

Ritot<br />

n<br />

p<br />

E tot<br />

E 1<br />

I<br />

E<br />

Ri<br />

tot<br />

tot<br />

R<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 15


Gemengde schakeling van <strong>spanningsbronnen</strong><br />

• Doel = Bereiken van een hogere stroomsterkte en hogere spanning<br />

n<br />

Ri<br />

s 1<br />

Ritot<br />

np<br />

E<br />

tot<br />

n<br />

s<br />

E 1<br />

I<br />

E<br />

Ri<br />

tot<br />

tot<br />

R<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 16


Oefening 1<br />

• Gegeven: Elke cel heeft E = 1,5 V<br />

• Gevraagd: Totale spanning U<br />

• Oplossing:<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 17


Oefening 2<br />

• Gegeven: Elke cel heeft E = 1,5 V en Q = 3500 mAh<br />

• Gevraagd: Klopt deze rekensom?<br />

• Oplossing:<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 18


Oefening 3<br />

• Gegeven: Elke cel heeft E = 1,5 V en Q = 3500 mAh<br />

• Gevraagd: Klopt deze rekensom?<br />

• Oplossing:<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 19


Oefening 4<br />

• Gegeven: Elke lampje heeft als kenmerk 6 V / 0,36 W<br />

• Gevraagd: Hoe is de afloop voor H3 na sluiten schakelaar?<br />

• Oplossing: (Multiple Choice)<br />

H3 gaat zwakker branden dan H1 en H2<br />

H3 gaat even fel branden dan H1 en H2<br />

H3 zal niet branden<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 20


Oefening 5<br />

• Gegeven: Elke batterij heeft 12 V / 6 Ah als kenmerk<br />

• Gevraagd: Hoeveel is beschikbaar tussen A en B?<br />

• Oplossing:<br />

KHLim-Lerarenopleiding Vakstudie Elektriciteit - René Peeters 21

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!