Medium / Jaargang 30 / #2 / Maart 2017

MEDIUM MAGAZINE 

CDA’ER JULIUS TERPSTRA 

(27): MINDER MIEREN EN 

JANKEN, MEER STEMMEN 

CRISISCOMMUNICATIE: 

REAGEREN OF 

DOODZWIJGEN? 

DE VERKIEZINGSTIJD 

IN BEELD 

Keuzestress 

MEDIUM MAGAZINE 

TIJDSCHRIFT VOOR 

COMMUNICATIEWETENSCHAP (UVA) / 

(UVA) / 

JAARGANG 30 / #2 / MAART 2017 

JAARGANG 29 / #3 / MEI 2016

DE REDACTIE VERTELT 

KOP OF MUNT? 

“Als ik niet kan kiezen, gooi ik altijd een muntje op en dan 

kies ik precies het tegenovergestelde”, zei een vriendin 

toen ik haar vertelde over het thema van deze editie van 

Medium; Keuzestress. Als het kop werd, koos zij munt, 

en vice versa. Ik besloot deze ‘techniek’ te onthouden, 

voor het geval ik een keer niet kan kiezen en het toeval 

wil laten bepalen. Een prima methode voor als je niet 

kan kiezen of je cappuccino of een latte wilt, maar bij 

de verkiezingen zou ik voor een iets meer doordachte 

tactiek gaan. 

Met maar liefst 28 - waarvan veel nieuwe - partijen die aan 

de Tweede Kamerverkiezingen meedoen, is het moeilijker 

kiezen dan ooit. Om te laten zien dat politiek niet per se 

een ver van je bed show voor veertigplussers is, had onze 

nieuwe redacteur Petra in De Balie een gesprek met een 

van de jongste deelnemers aan de verkiezingen, Julius 

Terpstra (27) van het CDA (pagina 4). Ook zette Koen de 

tegenstellingen van verkiezingsretoriek tegenover elkaar 

(pagina 12), en maakte Alisja een stemwijzer voor de 

laatste zwevende kiezers (pagina 20). 

Een Medium vol politiek dus! En voor iedereen die al het 

politieke geneuzel even helemaal zat is, zijn er ook nog 

wat non-politieke thema’s. Want niet alleen stemmen 

levert keuzestress op, maar ook een simpel tripje naar 

de supermarkt. Welk merk kies je en hoe probeert Albert 

Heijn dat te beïnvloeden (pagina 24)? En wat dacht je van 

de stress bij een bedrijf in crisis? Hoe kies je in zo’n geval 

hoe je moet reageren (pagina 30)? Kortom, een diversiteit 

om bijna nóg meer keuzestress van te krijgen. En wat 

doe je dan? Juist, dan gooi je een muntje op. 

Veel leesplezier en vergeet niet te stemmen! 

Anique Gijsberts 

Hoofdredacteur Medium Magazine 2016-2017 

PS: Eindredacteuren, laat je horen! Wij kunnen nog wel wat hulp 

gebruiken. Ben jij een echte grammar nazi? Stuur dan een e-mail 

met cv en motivatie naar info@mediummagazine.nl. 

2 / MEDIUM MAART 2017

I 

N 

H 

O 

U 

D 

01 

02 

04 

09 

15 

26 

33 

12 

20 

24 

30 

10 

16 

18 

22 

27 

28 

34 

36 

37 

38 

39 

Cover 

Julius Terpstra 

De redactie vertelt 


INTERVIEW 

Julius Terpstra 

Minder mieren en janken, meer 

stemmen 

COLUMNS 

Daan Börger 

Het komt goed 

Linde van Rooijen 

De keuze is reuze 

Justine van de Beek 

Zwevend sneeuwvlokje 

Nicole van Batenburg 

Ga je hospiteren? Laat je ego 

niet bezeren! 

ARTIKELEN 

Verkiezingsretoriek: nuttig of 

niet? 

Stemwijzer? Stem wijzer! 

Aha, dus zo werkt de AH! 

Crisiscommunicatie: reageren 

of doodzwijgen? 

EN VERDER 

BackStage 

Stage bij Playboy 

Fotorubriek 

Keuzestress op Roeterseiland 

Oud & Nieuws 

Overleden popartiesten en de 

Nederlandse media 

In beeld 

Verkiezingstijd 

Het Medium 

De waarheid die we 

binnenkrijgen 

Recensie 

Black Mirror 

Quiz 

Favorieten 

Anja Chle 

Tijd over? 

Woord vanuit Mercurius 

Colofon 

keuzestress 

MEDIUM MAART 2017 / 3

” 

Ik ben niet de politiek ingegaan voor macht, 

maar ik wil wel verandering aanbrengen 


CDA’ER 

JULIUS TERPSTRA (27): 

Minder mieren en janken, meer stemmen 

TEKST & INTERVIEW: PETRA VAN GELSDORP 

BEELD: DESIREE JANSSEN 

Na wekenlang campagnevoeren, debatteren en politiek 

moddergooien, mogen we op 15 maart dan eindelijk naar 

de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. ‘Mogen’ 

inderdaad, want niet iedereen voelt zich geroepen dat ook 

te doen. Bij veel jongeren tot 25 jaar belandt de stempas 

in de papierbak. En dat is zonde, vindt ook Julius Terpstra. 

Met zijn 27 jaar is hij de jongste kandidaat op de kieslijst 

van het CDA voor de Tweede Kamerverkiezingen. 

Rond een uur of vijf ‘s middags spreek ik Terpstra in De Balie in 

Amsterdam, waar hij net een debat over buitenlandbeleid heeft 

gevoerd. “Ik moest in een minuut mijn standpunt verwoorden. 

Het is soms best lastig om mijn visie in zo’n korte tijd uit te 

leggen.” “Maar”, zegt Terpstra met een licht Leids accent, “het 

hoort erbij”. 

Op zoek naar een tafeltje in het drukke café van De Balie 

vertelt hij dat hij eigenlijk altijd al geïnteresseerd is geweest in 

de politiek. Als kind ook al. “Geen idee waar het dan over ging, 

maar debatteren vond ik leuk.” En zo geschiedde. Terpstra 

werd actief voor het CDA en studeerde Politieke Cultuur en 

Nationale Identiteit aan de Universiteit Leiden. Zijn politieke 

carrière begon als voorzitter van de CDA-jongerenpartij 

(CDJA). Nu staat hij als 23e kandidaat op de kieslijst voor de 

Tweede Kamer. 

Tijdens zijn studie ging Terpstra zich verdiepen in verschillende 

ideologieën. De christendemocratie sprak hem het meest 

aan. “Ik geloof niet in mensen als individu. De relatie tussen 

mensen onderling komt voort uit het christendom. Dit past 

wat betreft visie op mens en samenleving het beste bij mij. Als 

uitgangspunt dan, even zonder alle miljoenenbegrotingen en 

moeilijke cijfertjes.” 

Eenmaal een tafeltje gevonden en geïnstalleerd met een kop 

koffie, vraag ik mij af hoe anderen denken over zijn politieke 

overtuiging. 

Welke reacties krijg jij als je mensen vertelt dat je lid bent 

van het CDA? 

“Van alles. Als ik in Amsterdam ben, kijken mensen er raar 

van op.” 

Ja? 

“Hier in De Balie zeker. De eerste reactie die ik meestal krijg, 

is dat mensen het leuk en vooral opvallend vinden dat ik actief 

ben in de politiek. Van joh, waarom politiek? Op het CDA als 

politieke partij krijg ik nooit zoveel commentaar. Dat vinden 

mensen wel interessant. Mensen zijn er over het algemeen 

onbekend mee. Ik moet wel vaak vertellen waar het CDA voor 

staat en waarom ik mij heb gekandideerd voor de Tweede 

Kamer.” 

Wie nam het initiatief om je op de kandidatenlijst te 

krijgen? 

“Ik heb zelf het initiatief genomen. Het is een vrij saaie 

procedure: je schrijft een brief, voert gesprekken en maakt 

een assessment. Het is gewoon vergelijkbaar met een 

sollicitatieprocedure bij een bedrijf. Er waren ongeveer 

vierhonderd andere sollicitanten, best veel concurrentie dus.” 

Je bent ook voorzitter geweest van CDJA, heb je het idee 

dat het lukt om jongeren te bereiken? 

“Mensen zien het CDA vaak als een degelijke partij; veel 

bestuurders en een beetje grijs. Iemand van 27 jaar zien ze dus 

niet vaak, dat vinden ze apart. Het CDJA heeft de afgelopen 

jaren veel bereikt wat betreft standpunten. Zo zijn pensioenen, 

het leenstelsel, en maatschappelijke dienstplicht allemaal in 

het verkiezingsprogramma van het CDA opgenomen. Daar 

ben ik best een beetje trots op. Het is een actieve club en 

ze hebben veel invloed. Je zou dus best kunnen redeneren 

dat je veel invloed hebt als je lid bent van een politieke 

jongerenorganisatie.” 

Is invloed de reden voor jou om je bij een politieke partij 

aan te sluiten? 

“Nou, dat is dus dubbel. Aan de ene kant zit ik in de politiek 

vanwege mijn idealen. Ik heb altijd heel erg een mening over 

hoe dingen moeten gaan. Maar ik vind zelf dat als je een mening 

hebt over hoe het gaat bij jou in de stad, de voetbalvereniging 

of waar dan ook, je dan ook lid moet worden en er wat mee 

moet doen. Om die reden moet je ook invloed willen hebben. 

Politiek is ook invloed. Ik ben niet de politiek ingegaan voor 

macht, maar ik wil wel verandering aanbrengen.” 


EINDREDACTEUREN 

GEZOCHT! 

Wij kunnen nog wat nieuw talent 

gebruiken. Ben jij een pietje 

precies als het gaat om spelling en 

grammatica? Stuur ons dan een 

mailtje met cv en motivatie naar 

info@mediummagazine.nl.

Wat wil je veranderen? 

“Mensen zijn heel erg op zichzelf. Bijvoorbeeld hoe we met 

elkaar omgaan op straat; mensen praten bijna niet meer 

met elkaar. Ik vind het belangrijk om ontmoeting te creëren 

en mensen een beetje fatsoenlijk met elkaar om te laten 

gaan. Maar ook het sociale leenstelsel en de huizenmarkt 

voor starters; begin maar eens als starter een huis te vinden. 

Nou, in Amsterdam is dat al helemaal debiel. Of zoiets als 

werkervaringsplekken. Ik hoor verhalen dat jonge mensen 

soms 32 uur in de week moeten werken voor 300 euro. Ik 

vind dat belachelijk. Dat geeft aan dat we te veel met onszelf 

bezig zijn.” 

Wat was voor jou doorslaggevend om de politiek in te 

gaan? 

“Als je op deze aardkloot rondloopt, zet je je gewoon in.” 

En wat vind je van mensen die zich niet met politiek 

bezighouden? 

“Schofterig. Mensen die puur met zichzelf bezig zijn, dat vind ik 

gewoon asociaal. Je kunt ze daarop aanspreken. Het beledigen 

van mensen is nu bijvoorbeeld strafbaar. Van mij mag je alles 

zeggen, maar daarnaast vind ik ook dat je verantwoordelijkheid 

hebt over wat je zegt. Het lijkt tegenwoordig wel de norm om 

te beledigen.” 

Tim Hofman is een actie gestart om meer jongeren naar 

de stembus te krijgen. Wat is volgens jou de reden dat 

jongeren hun stempas zo weinig gebruiken? 

“Het gaat twee kanten op. Er is kritiek op de politiek; het is 

niet aantrekkelijk om dat te volgen als jongere. Het is saai en 

onduidelijk. Als je een bepaald onderwerp belangrijk vindt, 

is het lastig om erachter te komen of de Tweede Kamer er 

überhaupt over praat. Het wordt jongeren niet makkelijk 

gemaakt om zich te verdiepen in de politiek. Daar zou echt 

wat aan gedaan moeten worden. Aan de andere kant is er 

de kritiek op onze generatie. We hebben smartphones, drugs, 

bier, feesten; we hebben alles. Dan zeggen jonge mensen: ‘ja 

fuck it’. Het interesseert ze eigenlijk nul.” 

Kan er dan ook gezegd worden dat wij eigenlijk al tevreden 

zijn met wat we hebben en daarom niets doen? 

“Ja, totdat je straks een huis of een baan wilt. En dan is het 

piepen, huilen, janken en mieren. Dan denk ik: zorg dan dat je 

gaat stemmen, want dan hoor je er wel bij. De studententijd 

is mooi; je moet een paar ECT’jes halen en lekker feesten, 

lachen, gieren, brullen, noem het maar op! Dat moeten 

jongeren ook vooral doen. Maar betrokken zijn bij wat er om je 

heen gebeurt, is ook een voorbeeld van: hé, ik ben niet alleen 

met mezelf bezig.” 

Wat wil of kun jij aan dit probleem gaan doen? 

” 

Als je op deze aardkloot rondloopt, 

zet je je gewoon ergens voor in 

Hoe heb je het werk bij het CDA gecombineerd met je 

studie? 

“Ik ben bijna vier jaar voorzitter geweest van CDA-jongeren, 

tijdens een gedeelte van mijn bachelor en master. Als je echt 

iets leuk vindt, dan kost het weinig inspanning. Ik vind het 

mooi om te doen. Meestal had ik ‘s middags vanaf een uur 

of drie een vergadering en voerde ik in de avond debatten. ‘s 

Ochtends had ik dus nog tijd over voor mijn studie.” 

Kreeg je daar ook wat voor terug? Je moet natuurlijk wel 

rond kunnen komen als student. 

“Nee, je krijgt er niks voor. Ja, een vrijwilligersvergoeding, een 

paar honderd euro kreeg je ervoor. Ik had daarnaast ook nog 

een bijbaantje. Als student had ik stufi, ik werkte voor een 

paar uur en had een vrijwilligersvergoeding. Daar kon ik mijn 

telefoon, zorgverzekering, huur, boodschappen en bier van 

betalen. Dat ging net.” 

“Kijk, ik ben ook maar een pionnetje.” 

Het begint vaak bij één pionnetje. 

“Ja, dat is waar. Ik hoop dat het bijdraagt dat iemand van 

27 jaar op de lijst komt te staan. Ik ben redelijk makkelijk 

benaderbaar via een hoop kanalen. Dat zijn andere politici 

ook wel, maar toch is dat makkelijker bij een jonger iemand. 

Volgens mij begint het ermee dat de politiek een beetje ruimte 

moet gaan geven aan jonge mensen. En dat doet Tim Hofman 

goed. Hij maakt ingewikkelde materie vrij overzichtelijk en 

simpel. Dat helpt, journalistiek helpt daarbij. Maar de politiek 

ook. Zet je alleen maar mensen van 55 op de lijst of durf je 

ook iemand van 27 op de lijst te plaatsen? En verder ga ik 

bijvoorbeeld bij studentenverenigingen en mbo’s langs. En ik 

praat met jullie.” 


Wat toen met het Maagdenhuis gebeurde, vond ik 

belachelijk. Maar die betrokkenheid vind ik wél goed 

Kun je iets vertellen over de meest positieve ervaring die 

je tot nu toe als jonge politicus hebt meegemaakt? 

“Wat ik het leukste vond, was dat ik bij een ROC in Leiden op 

bezoek was. De kappersopleiding, niveau 3. Zij hadden zich 

verdiept in waar ik voor stond. Dat is dan een beetje erkenning 

voor jezelf natuurlijk. Ik vond het leuk dat zij mijn standpunten 

hadden uitgezocht en daarover nadachten, om vervolgens 

daarover met mij in gesprek te gaan.” 

” 

“Nee maakt niet uit, ik snap dat je hem niet kent. Hij was 

ooit fractievoorzitter van het ARP, de voorloper van het CDA. 

Toen ik hem mocht ontmoeten, was hij al in de negentig. Ik 

heb hele mooie gesprekken met hem gehad. In de politiek 

was hij een rising star, maar toen kwam Loe de Jong. Hij 

publiceerde een artikel waarin hij stelde dat Aantjes fout zou 

zijn geweest in de oorlog. Dat was feitelijk onjuist. Ondanks zijn 

tegenslagen zette hij toch door. Ik heb bewondering voor zijn 

doorzettingsvermogen.” 

En dieptepunten? 

“Ik heb twee keer meegemaakt dat ik stond te flyeren en 

dat iemand vlak bij mij roggelde op de grond. Dan word ik 

echt boos. Heel neerbuigend. Dan denk ik: je kunt het met 

mij oneens zijn; stem je lekker op een andere partij. Moet je 

zelf weten, maar je moet mensen wel in hun waarde laten. 

Uiteindelijk zet iedereen zich voor iets in en dan zakt mij soms 

voor tien minuten de moed in de schoenen.” 

Wie inspireert jou? 

“Willem Aantjes, ken je die?” 

Eerlijk gezegd niet. 

“Ah, hard weer dit.” 

Sorry, ik ben eerlijk hè. 

Wat zijn jouw verdere ambities? 

“Laten we eerst maar eens de Kamer in komen. Vaak zie je dat 

in die laatste week van de verkiezingscampagne nog best veel 

verschuift. Het CDA kan prima 25 zetels halen. Dus ik denk dat 

ik wel een redelijke kans maak.” 

En dan? Op naar het premierschap? 

Lachend: “Nee, dan krijg ik ruzie met mijn vriendin! Hoogmoed 

komt voor de val hè. Ik vind het echt fucking vet wat me tot 

nu toe allemaal gelukt is. Voor nu is het helemaal goed. Als ik 

Kamerlid kan worden, ben ik helemaal blij.” 

Wat zou je nog graag willen meegeven aan UvAstudenten? 

“Minder links stemmen!”, lacht hij weer. “Ik vind vooral dat 

er minder links gestemd moet worden. Wat toen met het 

Maagdenhuis gebeurde, vond ik tamelijk belachelijk. Maar die 

betrokkenheid vind ik wél goed. Dus blijf betrokken en ga in 

ieder geval stemmen.” 


COLUMN 

” 

‘Studenten lijden onder keuzestress’, zo kopte het NRC Handelsblad 

afgelopen oktober. In het artikel in kwestie wordt onder andere een UvAonderzoek 

aangehaald, waaruit blijkt dat 23 procent van de studenten 

kampt met psychische problemen. Lang geen zeldzaam verschijnsel, 

die keuzestress-ellende. Ook voor jou niet. Neem anders een ogenblik 

om terug te denken aan dat moment waarop je het tentamen Inferentiële 

Statistiek weer eens niet haalde. Dat bracht ongetwijfeld studiegerelateerde 

keuzestress met zich mee. 

HET KOMT GOED 

Het meest verschrikkelijke aan deze doos van Pandora, gevuld met 

vertwijfeling over het leven, is dat hij vaak wordt gereduceerd tot ‘first world 

problem’. Het is waarschijnlijk best herkenbaar. Kort na een dramatische 

realisatie (waarin je je bijvoorbeeld beseft dat je een studieschuld van 

een Mercedes hebt en dat je met communicatiewetenschap niet per se 

gemakkelijk geld gaat verdienen) praat je met je tante Laurien, tijdens een 

gezellige plichtsvisite: ‘Wat rottig voor je, al die keuzevrijheid’, zal Laurien 

zeggen, ‘maar in Congo heeft een deel van de bevolking superebola en 

je oma heeft haar heup weer gebroken. Helemaal verbrijzeld, dat bot. 

Splinters, gruis en harde stukjes organisch materiaal. Dat wordt gênant 

strompelen, hangend over de rollator.’ Dan kun je wel in debat gaan 

en deze drogreden pogen te slopen door te wijzen op het feit dat het 

niet eerlijk is om de erbarmelijke omstandigheden van Congo en van 

het bekken van je oma te leggen naast een individuele studieschuld. 

Het zijn simpelweg absoluut onvergelijkbare zaken. Maar dat maakt niet 

uit. Het punt is reeds gemaakt: je moet stoppen met huilen als een klein 

meisje. Leven is overleven. Groei een ruggengraat, met je psychologische 

probleempjes. 

Dit is best een vervelend scenario: de oprechte misère die jouw 

studiekeuzestress je continu brengt, wordt lang niet altijd serieus 

genomen. Je kunt er niets tegenin brengen, dus je kunt je er het best bij 

neerleggen. ‘Fijn gesprek dit, Laurien. Lekker communiceren met elkaar. 

Het is inderdaad allemaal echt schraal voor oma. En voor Congo. ’De 

vraag die nu opdoemt is als volgt: stopt deze onbegrepen pijn die optreedt 

tijdens familiebijeenkomsten? Het antwoord hierop is simpel: ‘Ja’, althans, 

ik denk het. Ik ben momenteel een afgestudeerde, saaie kantoorlul en 

de enige vorm van harde keuzestress die ik nu ervaar is de kwestie of ik 

morgenochtend ontbijt nuttig of twintig minuten extra in bed blijf liggen. 

Winning. 

Keuzestress maakt je in de ogen van de wereld een mietje. Of in ieder 

geval in de ogen van je dikke tante Laurien. Maar weet dat het tijdelijk is. 

Er is licht in de duisternis ten tijde van een familieweekend. 

DAAN BÖRGER 

Daan Börger heeft onlangs zijn bachelor in de 

Communicatiewetenschap gehaald. Momenteel werkt 

hij als videomaker bij reisbureau srprs.me en wordt hij 

over het algemeen geregeld in elkaar geslagen door 

de grotere verantwoordelijkheden des levens. 

“ 

Keuzestress maakt je in de 

ogen van de wereld een 

mietje. Of in ieder geval 

in de ogen van je dikke 

tante Laurien 


STAGE BIJ PLAYBOY - ROY BAKKER 

BACKSTAGE 

Ik neem een slok van mijn whisky. ‘’Playboy 

is toch dat blad over seks? Gevuld met blote 

vrouwen?’’ Mijn blik gaat van mijn glas naar 

de dame die voor me staat. Jazzmuziek 

galmt vanuit de boot over de Amsterdamse 

grachten. Om mij heen zitten journalisten, 

pr-mensen, bloggers en enkele bekende 

YouTube-figuren die ik vaag herken. Ik heb 

dit al een aantal keer moeten uitleggen. 

‘’Playboy heeft 129 pagina’s. Twintig zijn 

gevuld met vrouwen, bijna net zoveel als 

in mannenbladen die een bescheidener 

imago toebedeeld zijn. De Linda had een 

naakte Kim Feenstra samen met Geraldine 

Kemper, Esquire kreeg laatst Katja 

Schuurman uit de kleren, JFK magazine 

had Toprak Yalciner en in de Grazia stond 

Fajah Lourens laatst in haar evakostuum. 

De andere honderd Playboypagina’s gaan 

over schoenen, gadgets, auto’s, pakken, 

films, bekende mensen, geldzaken, succes 

en zelfs zaken als politiek, gelijkheid, 

vrijheid en taboes. Als het de man maar 

boeit eigenlijk.’’ Natuurlijk heeft een man 

veel meer interesses, maar het spreekt voor 

menigeen wel tot de verbeelding. Voor mijn 

stageonderzoek zocht ik eens met de naam 

van het blad in de zoekmachine van uba. 

uva.nl. Ik kreeg 61.257 hits. Wat betreft de 

peer-reviewed, full text available lappen tekst 

kreeg ik 61.179 hits. Niet alleen Jan Modaal 

heeft blijkbaar interesse in het blad. 

Los van de Playboy-filosofie - ja, dat wordt 

besproken in een boek van 285 pagina’s 

geschreven door Hugh Hefner in 1962, en 

wordt nu aangevuld door zoon Cooper Hefner 

- is Playboy (geloof het of niet) meer dan een 

magazine met tieten. Tijdens mijn stage schreef 

ik over allerlei onderwerpen. In totaal heb ik 

ongeveer 350 artikelen getikt. Voor het blad 

heb ik vijf maanden lang tien tot twintig pagina’s 

per editie mogen vullen (en de gehele website). 

Hiervoor interviewde ik onder anderen slimme 

gasten die GoPro-accessoires maakten, de 

twee beste cocktailshakers van Nederland en 

een aantal fotomodellen. Een specifieke dame 

staat mij bij. Het betrof een Amerikaanse van 

27 die in Miami, Barcelona en Amsterdam 

woonde en een eigen bedrijf met cruises en 

jachten bezat. Een respectabele, succesvolle 

vrouw die de fotoshoot op haar bucketlist had 

staan. Ze was het prachtige tegenovergestelde 

van het vaak veronderstelde stereotype van de 

modellen uit het blad. 

Het is aanpoten, dat is het sowieso in 

de magazine-branche heb ik het idee. Ik 

werk vaker wel dan niet over, spendeer 

de avonduren thuis achter de laptop of op 

kantoor en regelmatig ga ik naar persborrels, 

persevenementen en presentaties. Ik check 

continu mijn mail en beheer Playboy’s 

Instagram, Facebook en Twitter. Op 

zaterdag- en zondagochtend kijk ik of de 

geplande artikelen goed online zijn gegaan. 

Het is het allemaal waard, want inmiddels 

huren ze mij als freelancer in, begeleid ik een 

nieuwe stagiair en betalen ze daadwerkelijk 

voor hetgeen uit mijn typemachine komt. Ik 

heb ongeveer acht deadlines per dag, maar 

dankzij de vele persborrels kom ik aan wat 

ontspanning toe terwijl ik werk. Vanavond zit 

ik op een boot van een bekend whiskymerk 

op de Amsterdamse grachten. 

Aan het einde van de avond stappen we van 

de boot af. De pr-dames vragen me of ik nog 

mee ga naar een café waar ik meer whisky 

mag proeven. Ik kijk op mijn horloge en zie 

dat het bijna één uur is. Prima denk ik. Enkele 

uren later in het café kijk ik na nog enkele 

drankjes nogmaals op mijn horloge. Drie 

uur. Misschien moet ik maar eens gaan. Ik 

word immers om negen uur weer op kantoor 

verwacht. 

De volgende middag ben ik net bijgekomen 

van de voorgaande nacht, wanneer een man 

en twee vrouwen mijn kantoor binnenlopen. 

Er is verder niemand van Playboy aanwezig 

dus ik ontvang het trio alleen. De man blijkt 

een brand-ambassadeur van whiskymerk 

Jameson te zijn. ‘’Heb je even om onze 

nieuwe whisky te proeven en te luisteren 

naar een leuk verhaal?’’ De twee meiden 

zijn van een bureau dat de pr voor Jameson 

regelt. Ze halen een zwarte doos tevoorschijn 

en steken hun verhaal af, om vervolgens 

een glas Jameson voor me in te schenken. 

Ik kijk op de klok. Vier uur. Vooruit, ik hoef 

vandaag toch nog maar drie stukken te 

tikken. Even later, zodra ze weg zijn, kijk ik 

op mijn agenda. Ik heb vanavond nog een 

afspraak in Hotel Sofitel Legend The Grand, 

er is daar een evenement van Johnny Walker 

Blue Label. Ach vooruit, als het dan toch 

weer zo’n avond wordt, neem ik nog wel een 

slok van mijn whisky. 


BEELD: THOMAS KORVER 


VERKIEZINGSRETORIEK: 

NUTTIG OF NIET? 

TEKST: KOEN VAN COOTEN 

ILLUSTRATIE: DAAN VAN HOUTEN 

Politiek is een spel van metafoor en media. 

Een als stoelendans vermomde vorm van 

roulette, die elk Kamerlid in beweging brengt. 

De regels zijn makkelijk genoeg: beschrijf de 

fout van een ander met een beeld, schreeuw 

het tegen een zender of krant – en tel uit 

je minuut lange winst in zetels! Maar dat 

iedereen meedoet maakt bezorgd. Gezien 

taal bepaalt hoe mensen over de wereld 

denken. En in media gestoken geld misschien 

meer had opgeleverd als het was gestopt in 

goed regeren. Daaruit volgt de vraag: helpt 

verkiezingsretoriek de wereld verder of leidt 

het alleen af? We gingen het na aan de hand 

van een aantal bekende buzzwords. Hebben 

de woorden functie buiten de media of zijn ze 

niet meer dan lege retoriek? 

RANDSTAD vs. PLATTELAND 

Eind november stond in het AD een brief van Ad 

uit Leerdam. Boer Ad vond het genoeg geweest: 

ruzie over wie welk toilet mag gebruiken moest 

binnen de Randstad blijven. Want “wat hebben 

wij op het platteland met ‘genderneutraal’ 

te maken?” Begin januari kreeg hij bijval van 

geograaf Josse de Voogd in het Parool, die 

Amsterdam verweet weinig na te denken over 

wat het platteland vindt. Volgens hem zitten 

mensen uit Amsterdam dicht op het debat en 

hebben ze zo meer invloed op de politiek. Boer 

Ad kreeg duizenden reacties en likes; De Voogd 

deed een rondje Hilversum. Samen waren ze het 

dream team der ‘gewoon’ Nederland. 

Het geroep van de boer en geograaf is zowel 

nuttig als niet. Ze vragen met recht aandacht 

voor “een jongere werkloze in Friesland”, die in 

de woorden van De Voogd “minder kansen heeft 

dan een jonge Amsterdammer zonder baan.” Dat 

is waar, maar een economisch probleem. Met 

culturele discussies heeft het niets te maken. 

Die spelen vooral in Noord-Holland omdat 

daar de meeste minderheden wonen. En dat 

een discussie op het platteland minder wordt 

gevoerd, betekent niet dat daar niemand is die 

er belang bij heeft. Enschede, relatief ver van 

de Randstad, investeert immers 

“ 

niet voor de lol 

beleidsmatig in LHBT-acceptatie. 

De regels zijn makkelijk 

genoeg: beschrijf de 

fout van een ander met 

een beeld, schreeuw 

het tegen een zender 

of krant - en tel uit je 

minuut lange winst in 

zetels! 

LINKS vs. RECHTS 

Elke havist en vwo’er vindt politiek een 

jaar lang interessant. Let wel, alleen omdat 

maatschappijleer meetelt als examen. In het 

vak gegeven aan vierdejaars wordt gezegd 

dat politiek geheel links of rechts is. Links 

wordt progressief en een tikkeltje socialistisch 

genoemd; rechts conservatief met het eigen 

land op plaats één. Waar links zou zijn voor meer 

geduw en getrek van de overheid in alles, wil hun 

conservatieve wederhelft juist dat Den Haag zich 

minder bemoeit. En dan zijn er nog partijen in het 

midden, die van alles een beetje doen. En kijk 

aan: een overzichtelijk geheel waar middelbare 

scholieren hun wereldbeeld op kunnen baseren. 

Maar dat geheel beperkt enorm. Geen partij is 

echt volgens definitie links of rechts. De PVV 

wil eigen land eerst en tegelijk meer verzorging 

voor 65-plus. De PvdA veranderde op immigratie 

van ‘geen mens is illegaal’ naar ‘integratie is ook 

loslaten’, terwijl ze opbouwende discussies hield 

over Zwarte Piet. Elke partij en zelfs politicus 

heeft linkse en rechtse gedachten variërend 

per onderwerp – precies zoals de gemiddelde 

Nederlander. De Eerste en Tweede Kamer 

wegzetten als arena waarin twee gladiatoren 

vechten doet het functioneren van de democratie 

tekort. Vierdeklassers: doe gewoon, denk buiten 

die scheidslijn om. En ga af op argumenten. 



“ 

Met verkiezingsretoriek wordt geprobeerd polarisatie aan de kaak 

te stellen, terwijl ermee tegelijk aan wordt bijgedragen 

ALLOCHTOON vs. 

MET MIGRATIEACHTERGROND 

Eind 2016 schaften het CBS en de WRR, 

onderzoeksbureaus van de overheid, het woord 

‘allochtoon’ af. Als opvolger van het beledigende 

‘buitenlander’ was de nieuwe term even besmet 

geraakt. Het was geen woord meer dat ‘heeft 

een elders geboren ouder’ betekende, maar 

stond nu voor iemand die van Nederland 

kwam profiteren zonder zich aan te passen. 

De wetenschap gaf het CBS en de WRR gelijk; 

conservatief Nederland verweet ze het beestje 

niet bij de naam te noemen. En ‘met’ of ‘zonder’ 

migratieachtergrond zou net zo goed een 

tweedeling teweeg brengen als ‘autochtoon’ en 

‘allochtoon’. 

Hoewel dat klopt, heeft de nieuwe term nog geen 

betekenis. ‘Met migratieachtergrond’ is algemeen 

genoeg om vooroordelen van onderzoekers uit 

de weg te ruimen. Want ondanks dat objectiviteit 

van hen wordt verwacht, wonen ze net zo goed 

in een land waar ‘allochtoon’ een negatieve 

lading kreeg. Dat maakt neutraal zijn moeilijk, 

wat Harvard bewees in tests hoe snel mensen 

positieve en negatieve woorden verbinden 

aan een huidskleur. Omdat het beestje bij de 

naam noemen niets anders is dan onderzoek 

ingaan met een vastgesteld idee van wat de 

uitkomst moet zijn, is de overgang naar ‘met 

migratieachtergrond’ meer dan nodig. 

ELITE vs. VOLK 

Elk mens dat carrière maakt in de politiek is 

deel van de elite, aldus de uit Amerika komende 

tegenstelling tussen gevestigde orde en volk. 

Politici zouden zich alleen in het landsbestuur 

begeven ter eigen gewin. In de ogen van het volk 

sluiten ze deals om zelf rijk te worden. Er wordt 

gedacht dat ze wegkomen met elke misdaad 

jegens het vaderland. Trump haalde keer op 

keer aan dat Clinton sprak op bijeenkomsten 

van bankiers. Of mailde met haar eigen adres 

in plaats van een beveiligd account. Dat zou 

boekdelen spreken. Letterlijk, gezien hoeveel 

erover geschreven is. En laten zien dat Clinton 

het contact met de brave burger volledig verloren 

was. 

Flash forward naar januari 2017, als Trump 

president is en zijn eerste stappen zet. De Boston 

Globe maakt bekend dat de totale waarde van 

zijn kabinet elf biljoen is; vier keer zoveel als bij 

Obama en dertig keer meer dan onder Bush. 

Met de functie voor een vergeten wachtwoord 

ontdekt iemand dat @realDonaldTrump draait 

op het onveilige Gmail, net als het mailverkeer 

tussen zijn staf. Dan nog wordt hij omarmd en 

heeft ie geen carrière gehad in de politiek, maar 

Trump doet precies wat het stereotype verweten 

werd. Het ontbreekt de tegenpool ‘elite’ aan 

vaste betekenis, wat het een hol label maakt 

waar in alle gevallen de tegenpartij mee wordt 

bedoeld. 

EINDOORDEEL 

Laten we hier stoppen. Hoewel nog genoeg 

tegenstellingen te benoemen zijn. Zoals ‘expert 

vs. politicus’, ‘hoog- vs. laagopgeleid’ en 

‘winners vs. losers van globalisering’. Wat opvalt 

is dat ze allemaal uitgaan van macht die de ene 

groep heeft over de andere. Die ander is altijd 

degene die de tegenstelling aanhaalt, om te laten 

zien dat het eigen standpunt wordt onderdrukt 

door een kant, begrip, plaats of beroepsgroep. 

Met verkiezingsretoriek als dat wordt geprobeerd 

polarisatie aan de kaak te stellen, terwijl ermee 

tegelijk aan wordt bijgedragen. Om stemmen 

te winnen ideaal, maar om het probleem op te 

lossen dat aan de retoriek ten grondslag ligt een 

ramp. 

Nadruk leggen op een symptoom en het negeren 

van de oorzaak gaat om zetels, niet het besturen 

van een land. Die manier van communicatie 

moet politici wat zeggen. Niet per se dat ze goed 

of slecht bezig zijn, maar wel dat het middel 

communicatie wordt gebruikt als doel op zich. 

Dat wanneer politiek gaat om tegenstellingen 

die niet bestaan, Den Haag het uiteenvallen van 

Nederland in echte tegenpolen over het hoofd 

ziet. Alleen als alle communicatiemensen in de 

politiek zich bewust zijn van de tegenstelling 

achter tegenstellingen – dan zou gekomen 

kunnen worden tot een retoriek die nuttig is voor 

meer dan verkiezingen. 


COLUMN 

DE KEUZE IS REUZE 

Als kind kon ik me dagen druk maken over de keuze tussen een roze of 

blauwe Stabilo-pen - oké, ik was een bijzonder kind. Op je verjaardag 

moeten kiezen tussen pizza, patat of pannenkoeken als avondeten: 

een onmogelijke opgave. Laten we ook de V&D (forever in our hearts) 

Schoolcampus niet vergeten, waar je als toekomstig brugklasser in 

augustus de levensbepalende beslissing moest nemen welke agenda jou 

het grootste aantal vrienden ging bezorgen. Van jongs af aan worden we 

geteisterd door de druk van belangrijke en iets minder belangrijke keuzes. 

Wanneer de stress om Stabilo-pennen en agenda’s van Southpark/ 

Converse/Justin Bieber voorbij is, dienen zich beslissingen aan die 

daadwerkelijk impact kunnen hebben op je toekomst. Al in de derde klas 

verwacht men van je dat je een gedegen beslissing kunt nemen over 

het ‘profiel’ dat je wilt gaan volgen. Je bent dan véértien; los van een 

paar gevalletjes ‘mijn vader is …, dus ik word dat ook’ en kinders met de 

aangeboren drang om dierenarts te worden, hebben de meeste pubers 

rond die tijd nog geen idee wat ze later willen. 

Gelukkig konden profielkeuzes nog enigszins worden bijgesteld door 

middel van keuzevakken, maar voor je het weet staat de studiekeuze al voor 

je neus. Enthousiast glanzende folders doorbladeren, studiekeuzetests 

maken en niet-representatieve open dagen bezoeken, speurend naar dat 

teken van jouw toekomstig carrièregeluk. Met een beetje pech kies je ook 

nog een studie die in vier verschillende steden te volgen is; weer een extra 

keuze. Breek me de bek niet open over alle opties die je daarnaast nog 

hebt als achttienjarige, om de studiekeuze nog even uit te stellen. Van een 

tussenjaar of verblijf in het buitenland kijkt niemand meer gek op. 

Of je nu ruim de tijd neemt om je bachelor af te ronden, of dat je dit keurig 

binnen drie jaar doet; twee keer met je ogen knipperen en je wordt alweer 

lastig gevallen met master-keuzestress. Wéér een studiekeuze, wéér de 

mogelijkheid om in een andere stad (of ander land) te studeren. En denk 

er dit keer maar echt goed over na, want al die mensen die stonden te 

roepen ‘dat je bachelor echt de rest van je leven niet bepaalt’, zijn al iets 

stiller wanneer het de masterkeuze betreft; je komt per slot van rekening 

inmiddels akelig dicht bij het werkende 9-tot-5-bestaan. 

Temidden van al die studiegerelateerde beslissingen is het studentenleven 

- vooral in Amsterdam - niet bepaald gratis en dus moet er ook geld 

worden binnengehaald. De één stort zich als twaalfjarige op een folderwijk 

en gaat daarna zo snel mogelijk de horeca in, de ander doet er vijf jaar 

over om zijn eerste supermarktbaantje op te geven (guilty). Naast deze 

bijverdiensten lonken daar ook nog de opties van commissies, besturen, 

redacties (wees welkom!) en studentenraden. Kies je voor het één, heb 

je minder tijd voor het ander. Laten we ook hier de dilemmagekte niet 

onderschatten. 

Het moge duidelijk zijn dat we als stressende, hoogopgeleide Nederlandse 

millennials in onze handjes mogen wrijven dat we überhaupt de vrijheid 

hebben deze eindeloze hoeveelheid keuzes zelf te kunnen maken. 

Bovendien zijn de meeste beslissingen in het leven niet zo allesbepalend 

voor je toekomst als het soms in eerste instantie lijkt. Toch moeten we 

onszelf af en toe de ruimte geven voor dit kleine zeer: ik kan niet wachten 

om me lekker druk te maken over de beslissing wat ik ga doen na het 

afronden van mijn bachelor deze zomer. Master, reizen, werken… Hoog 

tijd voor een plussen-en-minnenlijstje voor verwende millennials. 

LINDE VAN ROOIJEN 

Linde (21) is derdejaars CW’er en een eindredacteur 

die zich af en toe ook geroepen voelt zelf iets te 

schrijven. Ze behoort tot het uitstervende soort 

mensen dat zich nog jaarlijks verheugt op Het Groot 

Dictee der Nederlandse Taal en trouwt later met 

Stromae. Overleeft niet zonder sarcasme, bitterballen 

en wintersport. 

“Los van kinders met de 

aangeboren drang om 

dierenarts te worden, 

hebben de meeste pubers 

nog geen idee wat ze later 

willen 


Fotoserie: Keuzes... keuzes 

DOOR ONZE FOTOGAFEN 

Het is donderdagmiddag 15:00 uur, je 

werkgroep zit erop. Begint je weekend lekker 

vroeg, of ga je nog even de UB in voor die 

deadline van aanstaande dinsdag? 

Mwa… het is donderdag en het bier is maar 

een euro, die kans kun je niet laten lopen. 

Je voornemen om gezonder te gaan leven 

ben je voor het gemak even ‘vergeten’. 

Daarnaast liggen er voor vanavond nog 

genoeg ingrediënten voor een salade in de 

koelkast, conclusie: een biertje heb je wel 

verdiend. 

Na een paar biertjes is het tijd om te gaan. 

Maar van het idee dat je thuis nog een hele 

salade in elkaar moet flansen, word je nu al 

moe. De McDonald’s is maar twee straten 

verder, lekker makkelijk. Vals spelen doe je 

al de hele dag, een Kip Zes meer of minder 

maakt nu toch niet meer uit. 

Op de fiets naar huis besef je dat dat essay 

meer tijd kost dan je in eerste instantie 

dacht. Morgen vroeg de UB in dan maar. En 

gezonder leven? Dit weekend staan er twee 

feestjes op de planning, dus dat stel je nog 

even uit. Als je er maandag mee begint, is 

dat vroeg genoeg. 



OUD & NIEUWS 

OVERLEDEN POPARTIESTEN EN DE 

VADERLANDSE MEDIA 

TEKST: CHRISTIAN MANUPUTTY 


Er heerst een vloek op het jaar 2016. Tenminste, als 

we kijken naar hoeveel artiesten de geest hebben 

gegeven tijdens het afgelopen jaar. Leonard Cohen 

zingt Hallelujah nu alleen nog voor de Heer in de 

hemel, David Bowie’s lichaam is tot stof gecremeerd 

en George Michael heeft zijn last Christmas gehad. 

Artiesten die een grote plek innemen in de 

wereldwijde popgeschiedenis verdienen een groot 

eerbetoon. Daartoe waagden de Nederlandse 

media ook een poging, maar kwamen ze wel met 

een hommage die eer deed aan het formaat van de 

overleden popsterren? 

Eerbetoon volgens het boekje voor Leonard Cohen 

We beginnen met Leonard Cohen. De zanger overleed 

op 7 november, maar zijn dood werd pas op 11 

november bekendgemaakt door zijn management. Het 

heengaan van de zanger was eigenlijk al aangekondigd 

door het vlak voor zijn overlijden uitgebrachte album 

You Want It Darker. Dit was het laatste wapenfeit van 

Cohen. 

Hij is vooral bekend van het nummer Hallelujah, maar 

wat opvalt aan dit nummer is dat het vooral populair 

is door covers door de jaren heen van artiesten 

wereldwijd. De bekendste cover is waarschijnlijk die 

van Jeff Buckley. In programma’s als De Wereld Draait 

Door en Pauw mochten dan ook verschillende artiesten 

nummers coveren van de overleden Cohen. Volledig 

volgens het script der hommages werd Leonard Cohen 

geëerd. 

Last Christmas voor George Michael 

Hoe zat dat met George Michael? Is het eren van deze 

artiest ook volgens het boekje gegaan? De popster 

overleed tijdens Kerst, wat betekende dat er geen 

grote reguliere Nederlandse praatprogramma’s op 

de buis waren vanwege de korte kerstbreak. Grote 

talkshows als Jinek, Pauw en De Wereld Draait Door 

konden dus niet uitpakken met een groot eerbetoon, 

maar hoe pakten andere media het dan op? VPROmuziekplatform 

3voor12 bracht met hoofdredacteur 

Atze de Vrieze een ode aan de overleden zanger 

door er een analyse uit te gooien over het scoren van 

kersthits en dat dat helemaal niet zo makkelijk is. Maar 

George Michael lukte het natuurlijk wel met zijn kneiter 

kerstige hit Last Christmas. 

De lokale FM van Amsterdam waagde ook een poging. 

Op een creatieve manier werd een ode gebracht aan 

de overleden popster. AmsterdamFM draaide speciaal 

voor George Michael verschillende hits, maar niet 

van deze artiest zelf. Nee, het waren songs van de 

gelijknamige muzikanten, zoals Michael Kiwanuka, 

een Michael Bolton en een Michael Jackson. Creatief 

gedaan door het hoofdstedelijke lokaal, want voor deze 

actie hoefden geen artiesten - die vaak toch niks met 

de desbetreffende artiest van doen hadden - speciaal 

te worden uitgenodigd. En een Michael Jackson doet 

het altijd goed bij ondergetekende. 

‘Ranzige’ Paay doet stof opwaaien tijdens DWDDeerbetoon 

aan David Bowie 

Dat een eerbetoon op z’n zachts gezegd minder goed 

kan worden ontvangen door het grote publiek, bewees 

de redactie van De Wereld Draait Door. Hoe reageerde 

een van de populairste televisieprogramma’s van het 

land op het nieuws dat David Bowie was overleden? 

Antwoord: door Patricia Paay een podium te geven. 

Volgens vele reacties op social media was het een 

schandaal met hoofdletter ‘S’ dat DWDD de ‘ranzige’ 

Patricia Paay uitnodigte voor een uitzending die 

bedoeld was als eerbetoon aan de recentelijk overleden 

Britse superster. 

Zo vertelde Paay dat ze een trio had gehad met Bowie 

en zijn toenmalige partner. Volgens velen had Paay dit 

beter voor zich kunnen houden. Maar goed, zij was wel 

de énige tafelgast die ooit in contact is gekomen met 

Bowie. Maar dan wel in de meest letterlijke zin van het 

woord. De muzikanten van de band Moke en zangeres 

Wende Snijders, die ook uitgenodigd waren, hadden 

Bowie echter nooit ontmoet, waardoor het uitnodigen 

van Patricia Paay in een ‘ode aan Bowie’-uitzending 

wel degelijk relevant was. Je moet er dan wel van 

houden, maar dat geheel terzijde. 

DWDD slikt royaal verlies bij Prince-overlijden 

We blijven bij het werkdagelijkse praatprogramma van 

de VARA. Het nieuws dat Prince overleed, kwam aan 

het begin van de live-uitzending van DWDD door. Dat 

betekende anticiperen en improviseren op een vreemde 

situatie. Bij Medium Magazine geven we graag een 

transcript van het moment. Kleine tip: heet u Matthijs 

van Nieuwkerk? Sla dit dan, voor uw eigen bestwil, 

over. 

Matthijs van Nieuwkerk: “Dit is live-televisie. Ik krijg 

nu te horen in mijn oortje en ik wil even bevestiging 

daarvan. Eh, oké, dat Prince is overleden, de muzikant. 

Ik schrik er van, 57 jaar. Zo.” Tafeldame Halina Reijn 

beweegt theatraal haar handen naar haar opengevallen 

mond en zegt: “Afschuwelijk, wat een heftig nieuws. Ik 

schrik er ook van, jeetje.” Halinaatje zet de act door 

en blijft met een geacteerd aangeslagen gezicht in het 

niets staren. Later voegt ze het volgende toe: “Jeetje, 

wat een shock, hè?” 


Presentator Mart Smeets was ook te gast en voegde 

het volgende toe aan het net doorgekomen nieuws: 

“Boem.” Dank voor je bijdrage, Mart Smeets. Mag ik 

dat zeggen? Ja, dat mag ik zeggen. Daarna wil en 

moet Matthijs door en probeert de presentator een 

geïmproviseerde hommage aan de Minneapolis Midget 

te initiëren. “Kunnen we iets spelen, jongens?” Dit 

blijkt echter een probleem, omdat Prince ervoor heeft 

gezorgd dat niets van hem online is te vinden. Weliswaar 

met uitzondering van betaalde streams op Tidal, maar 

feit blijft dat ‘iets spelen’ van Prince onmogelijk is. Na 

het veelvuldig smeken van Van Nieuwkerk sommeert 

hij de regie een fragment af te spelen van Prince, want 

“we willen hem gewoon horen, klaar.” Of in dit geval 

eigenlijk gewoon zien, underneath the purple rain. “Is 

er niet? Nou, ja”, klinkt het uit een ietwat geïrriteerde 

talkshowhost. 

Uiteindelijk wordt tegen het einde van de uitzending 

dan toch een live versie van het legendarische nummer 

Purple Rain getoond aan de kijkers van het zinkende 

VARA-vlaggenschip DWDD. Ali B gooit daarna zelfs nog 

een reddingsboei uit met een freestyle rap over Prince, 

maar de bodem was voor kapitein Van Nieuwkerk al 

lang in zicht. 

2017: een gelukkig Nieuwjaar? 

In het jaar 2016 heerste een vloek op bekende 

popartiesten. Laten we hopen dat dat voor 2017 niet 

zal gelden. Sterker nog, laten we hopen dat 2017 een 

topjaar wordt. Overlijdt er toch een icoon dit jaar? Dan 

weet de redactie van De Wereld Draait Door na vorig 

jaar in ieder geval wat ze nu absoluut níet moeten doen. 

Aan tafel. 


STEMWIJZER? 

TEKST: ALISJA WINKEL 


Met de verkiezingen in aantocht moeten we ons allemaal 

de belangrijke vraag stellen: wat ga ik stemmen? Een 

vraag waarop een antwoord vinden niet lastig hoeft te 

zijn, maar het vaak wel is. We leven in een maatschappij 

die na het ontzuilen en ontkerken is overgebleven met 

miljoenen individuen. Dat betekent dus dat veel van 

ons op eigen houtje een keuze zullen moeten maken, 

wat niet heel erg is, aangezien je uiteindelijk toch alleen 

in het stemhokje staat. Om verantwoord te stemmen, 

raadplegen veel mensen een kieswijzer. Maar hoe gaan 

die eigenlijk te werk? En kun je blind vertrouwen op het 

advies wat daar uitrolt? 

Ruime keuze 

Kieswijzers zijn er om jou te helpen met het maken van een 

lastige, maar belangrijke keuze, namelijk: “Op welke groep 

mensen vertrouw ik het meest om te regeren over ons land?” 

Stemmen is een belangrijk voorrecht, maar naast studeren, 

werken en het behouden van een sociaal leven, is het voor 

studenten niet altijd even makkelijk om betrokken te blijven 

bij de politiek. Velen maken hun politieke keuzes daarom 

pas last-minute, zoals dat een goede student natuurlijk ook 

beaamt. 

Dat zie je ook terug in gegevens over kies-adviesgever 

Stemwijzer. De website wordt namelijk het meest gebruikt 

door hoogopgeleide jongeren, vooral mannen met al 

interesse in politiek. Dit is een zeer hoopvol gegeven volgens 

Jasper van de Pol, onlangs gepromoveerde UvA docent, 

die zijn proefschrift schreef over kieswijzers. “Dat jongeren 

het meest gebruik maken van een politiek platform is uniek, 

aangezien in andere studies naar politieke interesse zij vaak 

als minst geïnteresseerd uit de hoek komen.” De meest 

gebruikte kieswijzer is Stemwijzer, maar ook Kieskompas 

en de Politieke Weegschaal zijn veelgebruikte adviseurs. 

Stemwijzer wordt door zo’n zes miljoen mensen gebruikt, 

wat bijna de helft van alle stemgerechtigden is. Kieskompas 

wordt door zo’n één miljoen mensen geraadpleegd. Ze zijn, 

zo blijkt, belangrijke instrumenten bij het vinden van een juiste 

keuze. 

Multiple choice? 

Stemwijzer wordt veel gebruikt en is redelijk simpel opgezet; 

je geeft je mening over dertig stellingen, waar uiteindelijk een 

lijst met partijen uitrolt, lopend van wat het best naar wat 

het minst goed bij je past. Kieskompas werd ontwikkeld als 

een soort tegengeluid en is bedoeld voor mensen die graag 

iets dieper ingaan op de politieke materie. Het resultaat van 

Kieskompas wordt gepresenteerd als een spectrum, lopend 

van conservatief naar progressief, en geeft aan waar jij je 

tussen deze twee uitersten bevindt. 

Een probleem dat Van de Pol al snel zag bij het onderzoeken 

van Stemwijzer en Kieskompas is dat het kiezen van een 

partij snel een pretpakket werd. “Je kunt het met van alles 

eens zijn: meer geld voor onderwijs, defensie, politie én toch 

ook uitsluiting van belasting. Maar zo werkt het natuurlijk 

niet.” Stemwijzer laat je uit allerlei stellingen kiezen, maar de 

ene sluit de andere niet uit. Dit wordt beter geregeld bij de 

Politieke Weegschaal. Hier kies je uit twee stellingen namelijk 

steeds welke van de twee je belangrijker vindt en wordt je 

advies uiteindelijk gebaseerd op je prioriteiten. 

Uit het proefschrift bleek ook dat het lastig is om vast te stellen 

wat nu precies het effect is van een advies op de uiteindelijke 

keuze. “Sommige mensen krijgen een bepaald advies en 

nemen dit aan als hun partij, andere mensen gebruiken hun 

advies als een bevestiging, maar wat nu precies de drijfkracht 

is tussen advies en keuze is heel lastig te vangen.” Uit het 

proefschrift van Jasper van de Pol bleek echter wel dat de 

kans dat iemand na het krijgen van een advies daadwerkelijk 

ook stemt op die partij over het algemeen iets groter wordt. 

Bindend keuzeadvies 

De grote vraag als het gaat om stemwijzers is natuurlijk: 

moet ik dit advies serieus nemen? Uit veel verschillende 

onderzoeken blijkt dat de selectie van stellingen veel 

invloed heeft. Wanneer bijvoorbeeld een extra stelling wordt 

genoemd over vluchtelingen, wordt de PVV ineens vaker 

geadviseerd dan wanneer de stelling niet was toegevoegd. 

Ook de antwoordschaal en de formulering van de stellingen 

hebben invloed op de keuzes die men maakt en het 

uiteindelijke advies. 

Daar komt bij dat kieswijzers enorm veel aannames doen. 

Zo gaan ze er bijvoorbeeld vanuit dat jij de issues in alle 

stellingen even belangrijk vindt en dat je overal een mening 

over hebt. Daarnaast kan een stemwijzer in de calculaties 

niet meenemen of andere factoren nog belangrijk zijn in jouw 

keuze, zoals ideologie of geloof. Een stemwijzer is een hulpje, 

een soort kleine samenvatting van alle partijprogramma’s. 

Volgens Jasper van de Pol moeten we absoluut gebruik 

maken van een kieswijzer, maar het wel alleen zien als een 

soort suggestie. Voor een écht doordachte keuze zal je toch 

door de partijprogramma’s moeten bladeren. Om je alvast 

een duwtje in de goede richting te geven, zetten wij van vier 

grote partijen tien van hun plannen op een rijtje. 

“ 

20 / MEDIUM MAART 2017 

Je kunt het met van alles eens zijn: meer geld voor 

onderwijs, defensie, politie én toch ook uitsluiting van 

belasting. Maar zo werkt het natuurlijk niet

Stem wijzer! 

VVD: ZEKER 

NEDERLAND 

D66: SAMEN 

STERKER – KANSEN 

VOOR IEDEREEN 

PVDA: NAAR 

EEN VERBONDEN 

SAMENLEVING 

PVV: NEDERLAND 

WEER VAN ONS! 

• Breed basispakket voor de 

in de zorg, ook voor dure 

medicijnen 

• Scheiden van wonen en zorg 

• Meer preventief fouilleren 

• Uitbreiding 

antiterreureenheden en 

investering in defensie 

• Alleen asielzoekers 

toelaten die door 

hervestigingsprogramma’s 

naar Nederland komen 

• Geen plek voor migranten uit 

veilige landen 

• Verkort afdoen van herhaalde 

asielaanvragen 

• Investeren in kennis en 

innovatie 

• Kennismigrantensysteem 

• Sollicitatieplicht tijdelijk 

opheffen als je een opleiding 

volgt die je klaarstoomt voor 

een baan 

• Investeren in beter en 

vernieuwend onderwijs 

• Belonen van mensen die 

zuinig zijn met energie 

• Oprichten investeringsbank, 

voor mensen met goede 

(duurzame) ideeën die geld 

nodig hebben 

• Ouderen en mensen met 

een laag inkomen moeten 

gemakkelijker aan een 

baan komen, en worden 

aantrekkelijker om aan te 

nemen 

• Ouderschapsverlof van twaalf 

weken, ook voor de vader 

• Vluchtelingen krijgen vanaf de 

eerste dag taalles en meer 

kans op werk 

• Moderniseren van regels over 

samen leven en wonen 

• Mensen die niet meer willen 

leven door bijvoorbeeld een 

ernstige ziekte, mogen een 

juist bevoegde dokter hierbij 

om hulp vragen 

• Nederland blijft lid van de EU 

• Bestrijden van terrorisme, o.a. 

door radicalisering beter in de 

gaten houden 

• Meer geld naar gemengde 

scholen, verenigingen en 

wijkvoorzieningen 

• Harder aanpakken van 

racisme 

• Anonieme sollicitatie 

processen bij overheden en 

(semi)publieke instellingen 

• De grootte van AZC’s 

aanpassen aan de omvang 

van dorp of stad 

• Ouderschapsverlof vaders 

van een week naar drie 

maanden 

• Verhogen lonen van zowel 

bedrijven als overheid 

• Lage en middeninkomens 

betalen minder 

inkomstenbelasting, hogere 

inkomens meer 

• Investeren in een duurzame 

economie 

• Meer geld voor defensie 

• Minimaal 1 wijkagent per 

vijfduizend inwoners 

• Geld weer uitgeven aan de 

“gewone Nederlander” 

• Grenzen dicht voor 

asielzoekers 

• Sluiten van AZC’s 

• Preventieve opsluiting radicale 

moslims 

• Een onafhankelijk Nederland 

zonder de EU 

• Invoering van directe 

democratie, zoals referenda 

• Afschaffing eigen risico 

• Geen geld meer naar 

ontwikkelingshulp, 

windmolens, kunst en 

innovatie 

• Extra financiering voor 

defensie en politie 

• Lagere inkomstenbelasting 


IN BEELD 


Verkiezingstijd in Nederland. Dat betekent: 

flyerende politici in winkelstraten, in 

zaaltjes en bibliotheken worden debatten 

georganiseerd en iedere avond zit een 

andere politicus bij Jinek aan tafel. Daarnaast 

duiken overal verkiezingsposters op. Op 

moderne borden als deze, of op ouderwetse 

plakzuilen of -borden, die nog in menig dorp 

of provinciestadje te vinden zijn. Het hele 

jaar wordt er niets mee gedaan maar als 

er verkiezingen zijn, prijken er de posters 

met daarop de hoofden en slogans van 

verschillende politici en partijen. Het heeft 

wel iets, die ouderwetse zuilen en borden 

met posters die half over elkaar heen zijn 

geplakt. In Amsterdam vind je tegenwoordig 

helaas vooral deze keurige, moderne borden 

op straathoeken en pleinen. Onze fotograaf 

Desiree ging op pad om er een vast te 

leggen. 



AHA, DUS ZO 

WERKT DE AH! 

TEKST: TAMAR HELLINGA 


Met een prachtig boodschappenlijstje 

op zak en een gestructureerd plan van 

aanpak stap je vol goede moed de Albert 

Heijn binnen. Een half uurtje later loop je 

– een beetje gebogen onder het gewicht 

van je boodschappentas(sen) – de winkel 

weer uit. Thuis bij het uitpakken vergelijk 

je je aankopen met je lijstje; het komt niet 

helemaal overeen. Had je die koekjes echt 

nodig? Gelukkig heb je een balans gecreëerd 

door die healthy linzenpasta te kopen. Om 

je in de toekomst te beschermen en te 

bewapenen, heeft Medium de belangrijkste 

persuasieve trucjes van de Albert Heijn voor 

je uitgezocht. 

Het begint al voor je de deur uit bent 

Thuis op de bank probeert de Albert Heijn je al 

naar hun winkel te leiden. Op televisie zie je om 

de haverklap de nieuwe Bonus-aanbiedingen 

en hoor je op de achtergrond een aantal 

gillende hamsters. Ook biedt Albert Heijn via 

hun website de mogelijkheid recepten op te 

zoeken. Niet alleen ontzettend handig voor de 

inspiratieloze dagen, maar ook gewoon heel 

slim bedacht. Bij elk recept is een kant-en-klaar 

lijstje met boodschappen te vinden die je alleen 

nog op hoeft te halen in de winkel of in het online 

winkelwagentje kunt gooien. 

Daarnaast weet de AH je te bereiken via de 

mail in het geval dat je een bonuskaart hebt. 

Iedere week krijg je deze op je digitale deurmat 

geleverd, waardoor het je bijna niet kan ontgaan. 

Van tevoren word je volledig voorbereid op wat je 

kunt verwachten in de winkel. Daarnaast sturen 

ze je gelijk een aantal mooie aanbiedingen, 

waardoor je extra gestimuleerd wordt de winkel 

te bezoeken. Ook met hun app, Appie, stoomt 

het ‘grote, blauwe monster’ je helemaal klaar 

voor je eerstvolgende boodschappenrun. 

Nu kan het echte werk beginnen 

Eenmaal in de Albert Heijn begint het echte 

werk omtrent persuasieve trucjes. Omdat de 

meeste beslissingen ten opzichte van aankopen 

pas in de winkel gedaan worden, ligt hier de 

focus. Je loopt de schuifdeuren door en wordt 

direct met een keuze geconfronteerd: neem je 

een boodschappenkar, een mandje of helemaal 

niets mee? De boodschappenkar is opzettelijk 

zo groot, zodat je dat als maatstaf gebruikt voor 

het aantal artikelen dat je meeneemt. Hoe groter 

de kar, hoe meer aankopen je doet. 

” 

Hoe groter de kar, 

hoe meer aankopen 

je doet 

Een mandje dan? Zeker handig, omdat je 

minder makkelijk te veel meeneemt. Een nadeel 

is wel dat impulsaankopen gemakkelijker gaan, 

aangezien het mandje zich al rond grijphoogte 

bevindt. Wat betreft slim inkopen doen, is een 

eigen tas het handigst: je hebt een indicatie van 

de hoeveelheid boodschappen die je mee kunt 

nemen en maakt betere beslissingen, aangezien 

je de producten in je tas minder gemakkelijk 

weer teruglegt dan die in een mandje. 

Ook op niveau van het onderbewustzijn weet 

het blauwe monster je te beïnvloeden door 

middel van achtergrondmuziek. Muziek in het 

algemeen wordt gebruikt om emoties op een 

positieve manier te beïnvloeden en mensen 

dus in een betere stemming te brengen. 

Daarnaast wordt langzamere muziek opgezet 

tijdens de minder drukke uren, om mensen 

langzamer te laten lopen en langer te laten 

doen over boodschappen. In de spitsuren, 

daarentegen, wordt snellere muziek afgespeeld 

om mensen sneller te laten lopen. Het idee 

is dat consumenten dan sneller geneigd zijn 

impulsaankopen te doen. Tip van Medium: zet 

je eigen muziek op of wees je in ieder geval 

bewust van het tempo waarmee je door de 

winkel banjert. 

Geen koffie zonder koffiemelk 

Het zal vast niet als een verrassing komen 

dat over de indeling van een supermarkt 

goed is nagedacht. De winkelroute is volledig 

uitgedacht, schappen zijn slim ingedeeld en 

niets staat zonder reden op z’n plek. Het begint 

met de borden die je de weg wijzen, waardoor 

je je heel gericht lijkt te kunnen winkelen, maar 

dat valt vies tegen. 

Er zijn vier verschillende methoden waarop de 

winkelindeling van de Albert Heijn je keuzes 

tijdens het boodschappen bepaalt. Allereerst is 

er verticaal gezien een patroon in de stellingen 

te herkennen. De dure en bekende producten - 

vaak A-merken - staan op ooghoogte; de iets 

goedkopere en wat minder bekende producten 

op handhoogte en de goedkoopste artikelen zijn 

op voethoogte geplaatst. Op ooghoogte vallen 

producten meer op en zijn ze het makkelijkst te 

pakken, terwijl je voor producten op voethoogte 

aanzienlijk meer moeite moet doen. 

Ook horizontaal bevindt zich een patroon in de 

stellingen. Aan de uiteinden van de looppaden 

staan de duurste producten. Op deze manier 

kom je altijd langs de producten die Albert Heijn 

je het liefst wil verkopen. Je wordt constant 

geconfronteerd met duurdere alternatieven van 

de producten die je in een pad zoekt. 

Aan de uiteinden van paden staan schappen 

in de diepte van het pad: gondola’s. Op deze 

stellingen staan producten die gemakkelijk 

verkocht dienen te worden. Vaak zijn dit Bonusaanbiedingen 

die je waarschijnlijk al eerder via 

reclames tegengekomen bent en daardoor 

sneller geneigd bent aan te schaffen. Ook hier 

staan de producten niet per toeval. Er worden 

logische combinaties gemaakt met producten 

om impulsaankopen te stimuleren. Zo wordt bij 

de koffiebonen koffiemelk geplaatst en wordt 

chips vergezeld door frisdrank. 

Tot slot bestaan er ook nog hot- en coldzones. 

Hot-zones zijn gebieden waar veel 

mensen tegelijk lopen, zoals kruispunten tussen 

paden. Hier worden producten goed in het 

zicht geplaatst, waarbij het doel is dat ze goed 

verkopen. Zo staat de sushi-bar midden op een 

kruispunt, waar je dus moeilijk omheen kunt. 

In cold-zones staan producten die mensen 

toch wel kopen, waardoor geen extra zetje tot 

aankopen gegeven hoeft te worden. Deze staan 

op onopvallende plekken, die vaak minder goed 

belicht zijn en moeilijker te vinden. Wanneer je 

een product als zout nodig hebt, ga je hier toch 

naar op zoek. Het hoeft daarom niet per se op 

een heel opvallende plek gezet te worden. 


Geen euro te bekennen 

Persuasieve trucjes worden vaak gericht op het 

onderbewustzijn, zodat actief weerstand vanuit 

ontvangers wordt voorkomen. Albert Heijn weet 

dit maar al te goed en zorgt voor verschillende 

omgevingsfactoren die op die manier op ons 

werken. Zo wordt bewust gekozen voor het 

beter verlichten van bepaalde gebieden in de 

winkel. Groente, fruit, vlees en zuivelproducten 

zien er met fel licht vers uit en dat zorgt 

vanzelfsprekend voor een goede indruk. 

In de winkel worden geuren gebruikt om 

consumenten over te halen producten te kopen. 

Er wordt niet voor niets vers brood afgebakken! 

Deze geur ruik je wanneer je enigszins in de 

buurt komt van de broodafdeling,waardoor 

je honger wordt aangewakkerd. Ook gratis 

samples hebben het doel mensen hongerig te 

maken en ervoor te zorgen dat mensen meer 

impulsaankopen doen. 

Ook met kleuren wordt op onze intuïtie 

ingespeeld. Zo wordt blauw verbonden 

aan versheid en kou: perfect geschikt voor 

het promoten van zeevruchten dus. Groen 

staat in verband met natuur en past daarom 

geweldig bij groente en fruit. Het gebruik van 

oranje om bonusproducten aan te tonen is 

hoogstwaarschijnlijk niet toevallig: oranje spoort 

consumenten aan tot eten. 

Eenmaal binnen in een filiaal zijn weinig tot geen 

eurotekens te vinden. Pas aangekomen bij de 

De AH maakt gebruik van omgevingsfactoren die 

op ons onderbewustzijn werken 

kassa krijg je te zien hoeveel geld je werkelijk 

kwijt bent. Bekijk hiervoor maar eens de 

aanbiedingen; geen concrete bedragen, maar 

‘2 halen, 1 betalen’-acties en kortingen van 

20%. Wanneer er dan wel een bedrag genoemd 

wordt, is dit zonder het gebruik van eurotekens, 

waardoor het besef van geld even verdwijnt. 

Kies bewust 

Met deze kennis op zak zal je sterker staan 

tegenover de marketingtrucjes van de grote, 

boze Albert Heijn. Wellicht betrap je jezelf nog 

eens op het meepakken van koekjes die midden 

op het pad met 30% korting aangeprezen 

worden. Met behulp van dit stuk kun je het 

persuasieve trucje herkennen en de bewuste 

keuze maken. Of gun jezelf gewoon die koekjes! 

” 


COLUMN 

ZWEVEND SNEEUWVLOKJE 

Een paar jaar geleden, toen ik net begonnen was op de universiteit, 

vroeg iemand me op een festival wat ik studeerde. Het waren de 

wittebroodsweken van mijn studie en ik had wat biertjes op, dus ik 

reageerde met sprankelende ogen en een brede glimlach: “Sociologie!”, 

waarop hij zei: “Oh, dat is toch die studie met praten enzo?” Tot op de dag 

van vandaag weet ik niet welke studie hij daarmee bedoelde. Het maakte 

wel pijnlijk duidelijk dat sociologie niet de meest bekende of populaire 

studiekeuze is. Ook ik had ooit een ander beeld bij mijn toekomst. 

Toen ik op de basisschool voor het eerst het menselijke lichaam en diens 

organen uit mijn hoofd moest leren, wist ik het zeker: ik zou dokter worden. 

Mijn vader was dat tenslotte ook en ik vond het altijd wel gezellig in het 

ziekenhuis. Bovendien had ik vernomen dat je er best wel wat centen mee 

kon verdienen. Einde verhaal. Mijn toekomstige baan stond vast. Op naar 

biologieboeken, stethoscopen, witte doktersjassen en spannende affaires 

met co-assistenten (Grey’s Anatomy, anyone?). 

Enkele jaren later veranderde mijn levensbestemming weer. Inmiddels 

was ik zo’n twaalf jaar en was ik er gedurende mijn schoolcarrière 

achter gekomen dat organen toch niet helemaal mijn ding waren. Toen 

mijn moeder op een dag tegen me zei: “Justine, weet je dat jouw naam 

‘rechtvaardigheid’ betekent?” had ik direct mijn tweede levenspad op zak. 

Geen betere voorspelling voor je toekomst dan de betekenis van je eigen 

naam. Dus, het was besloten: ik zou rechter worden. Minder bloed, meer 

gerechtigheid. 

Maar ook deze idealistische inslag hield geen stand. Een tijd later stond ik 

namelijk in de klas bekend als toekomstig politicus. Bij lessen geschiedenis 

of maatschappijleer flapte ik er altijd met veel passie meningen uit – met 

name als klasgenoten riepen dat ‘het land gewoon echt vol zit nu’ – en 

had ik in die tijd als een ware rebelse puber een obsessie met blazers. Dat 

had wellicht iets te maken met mijn stiekeme levensdroom om een young 

Femke Halsema te worden. En dus was het plan: ik zou politicus worden. 

Op naar de Tweede Kamer. Weg met die stethoscoop en dat wetboek. 

Maar toen was het moment daar. Een open dag in Amsterdam. Een 

hoogleraar in de sociologie die in een proefcollege exact beschreef hoe 

ik tegen de wereld wilde aankijken – die onderwerpen aankaartte waar 

ik altijd al geïnteresseerd in was. Liefde op het eerste gezicht. In een klap 

vielen alle drie mijn vorige ambities weg. 

Nu volg ik al drie jaar een studie waarvan menig mens geen idee heeft 

wat het is, wat je ermee kan en wat je ermee verdient (of: wij sociologen 

weten dat eigenlijk stiekem wel maar ontkennen het toch het liefst). 

Ondanks dat ik vroeger elke keer zo standvastig geweest was in mijn 

latere carrière, ben ik nu een zwevend sneeuwvlokje in de ruimte der 

sociale wetenschappen. Waar keuzestress eerst té aanwezig was, hopen 

de sociologen (en de communicatiewetenschappers?) onder ons dat die 

er qua carrièremogelijkheden vooral niet te weinig zal zijn. 

“Ja, ergens heb je daar wel gelijk”, antwoordde ik op de jongen op het 

festival: “Wij sociologen praten inderdaad best veel.” 

JUSTINE VAN DE BEEK 

Justine van de Beek (20) is afkomstig uit het 

pittoreske Maastricht maar heeft een kapotte 

zachte G, hetgeen verwarring zaait wanneer ze 

begint te praten. Verder is ze derdejaarsstudent 

sociologie en berucht lipstickfeminist. 

“Ondanks dat ik vroeger elke 

keer zo standvastig was over 

mijn latere carrière, ben ik nu 

een zwevend sneeuwvlokje 

in de ruimte der sociale 

wetenschappen 


DE WAARHEID DIE WE BINNENKRIJGEN 

TEKST: DAAN JONGEN 


H 

et Medium ontvangt keihard nieuws uit de toekomst. Want op het moment dat het persbericht 

binnen is, is het nieuws al gebeurd. Pure waarheden gebaseerd op wat we doorkrijgen. Want 

wees eerlijk: de wetenschap is ook niet altijd alles. Wij voelen, wij zien, wij geven door. 

Uitslag verkiezingen nog steeds zonder gevolgen 

Het lukt kabinet Rutte II nog steeds niet steun te vinden van de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. De 

nieuwe zetelverdeling is een flinke kopzorg voor de nog zittende premier Rutte: “We hebben nog niets kunnen 

doen met dit resultaat.” Ondanks de duidelijke stem van het volk - dat met een recordaantal kwam opdagen om 

te stemmen - lijkt er vrij weinig te gebeuren. Rutte: “Dit is een complex proces en vergt tijd. We moeten ook nog 

steeds kijken naar zaken als het Oekraïne-referendum. Dat kan niet worden genegeerd, toch?” 

Trump: “Muur werkt top tegen global warming dingen!” 

“We gaan ons eigen klimaat regelen!”, luidde het devies van de 45e president van de Verenigde Staten. En 

zo geschiedde. Echter heeft dit de woede op de hals gehaald van de gehele staat Texas. De hoge muur 

zorgt ervoor dat de onderste helft van Texas de hele dag in de schaduw ligt. Daardoor daalt de gemiddelde 

temperatuur lokaal soms met 10 graden Celsius. Trump reageerde kalmerend op de woede met het feit dat 

wederom een verkiezingsbelofte is ingewilligd: “Global warming is geen issue meer in ‘The Lone Star State’.” 

“Belastingdienst misleidde belastingbetaler” 

Uit een onderzoek van de Amsterdam School of Communication Research (ASCoR) blijkt dat de Belastingdienst 

de belastingbetaler jarenlang heeft misleid met hun campagne. De slogan luidde: “Leuker kunnen we het niet 

maken, wel makkelijker!” Uit de kwalitatieve inhoudsanalyse van Gert Rapjas blijkt dat de slogan een leugen is. 

Rapjas: “De berichtgeving én het belasting betalen an sich kon zeker leuker. Zo had een subtiele woordgrap 

in de berichtgeving of een meme bij het doen van belastingaangifte de boel flink wat kunnen opfleuren.” Of de 

Belastingdienst haar dienst uiteindelijk makkelijker heeft gemaakt, is in dit onderzoek niet meegenomen. 

HET MEDIUM 


BLACK MIRROR 

PAS OP: VOORUITGANG MAAKT 

JE EEN MONSTER 

RECENSIE 

TEKST: KOEN VAN COOTEN 

Wij mensen zien de toekomst graag 

tegemoet. We maken grootse plannen 

voor morgen en gaan ervan uit dat ons 

leven alleen nog beter kan worden. Met 

elk jaar meer vooruitgang is alles tot aan 

wereldvrede snel mogelijk, toch? Black 

Mirror, sinds seizoen drie gemaakt door 

Netflix, denkt daar anders over. Dromen 

over een betere wereld in de wind slaand 

laat de serie zien hoe nieuwe techniek 

onze wereld niet altijd verbetert. Of 

iemands levenslust helemaal kapot kan 

maken. Black Mirror is als horror zonder 

bloed: het vindt gevaar in verdwijnende 

privacy, misbruik van online verkregen 

macht en de teloorgang van een echt 

menselijk gesprek. Allemaal enger dan 

een afgerukt lichaamsdeel – en eenmaal 

begonnen kun je letterlijk en figuurlijk 

niet meer wegkijken van wat voor je ogen 

gebeurt. 

Elke aflevering bouwt Black Mirror een hele 

nieuwe wereld op, om die dan weer door de 

karakters af te laten breken. Denk aan een 

land waarvan de prinses wordt ontvoerd en 

wiens premier het op live tv met een varken 

moet doen als losgeld. In ongeveer een uur 

ontvouwt een gegeven als dat zich heel 

logisch op je scherm, de indruk wekkend dat 

zoiets snel in het echt kan gebeuren. Tot nu 

toe maakte bedenker Charlie Brooker dertien 

van deze verhalen, allemaal op zich staand 

en verschillend qua genre en stijl. De ene 

aflevering is realistisch en grauw, de ander 

meer vergezocht en gekleurd in een palet 

van babyblauw en -roze. Rode lijn is dat elk 

script een interessant uitgangspunt heeft en 

weet te scoren: Brooker laat zijn kijkers bijna 

altijd emotioneel vernietigd achter. 

Hoe hem dat lukt? Black Mirror draait 

minder om technologie en meer om hoe 

ermee wordt omgegaan. Steeds staat een 

poging tot overleven in een nieuwe wereld 

centraal, zoals van een vrouw die lijdt 

onder een maatschappij waar status wordt 

bepaald in een app met sterren. Dan zijn 

er de nieuwe werelden zelf; door Brooker 

tot in detail uitgewerkt. Ze trekken aan of 

schrikken af, maar weten de aandacht 

altijd vast te houden. Een toekomst waarin 

je alleen hogerop kunt komen door mee te 

doen aan een talentenjacht, dat willen we 

als verslinders van het genre toch zien? En 

dat alles wordt niet gebracht als te leren 

les – nee, de uitkomst van elk verhaal 

voelt onvermijdelijk. Precies om die drie 

redenen mag Black Mirror één van de beste 

sciencefictionseries ooit worden genoemd. 

Brooker laat 

“ 

zijn kijkers bijna 

altijd emotioneel 

vernietigd achter 

Gelukkig is niet elke aflevering treurnis en 

tragiek: de meest geprezene wijkt juist af van 

het hele we-gaan-eraan-door-vooruitgangidee. 

Als vierde aflevering van seizoen drie 

laat ‘San Junipero’ in eerste instantie niet 

eens zien wat voor technologie achter haar 

wereld schuilgaat. Gehuld in neonkleuren 

is het in essentie een verhaal over van 

iemand houden, mogelijk gemaakt met een 

stukje technisch vernuft. Het is allemaal 

heel aandoenlijk. Die erkenning van lijden is 

misschien nog wel het mooiste aan Black 

Mirror: de serie laat zien dat hoewel wij 

mensen onszelf continu ten gronde richten, 

we net zo goed oog hebben voor het goeds 

in de wereld. 


Weet je met al die verschillende verhalen even niet waar je moet 

beginnen? Wij maakten een lijstje voor je met de afleveringen, 

gesorteerd op kwaliteit. Kijk aan, je keuzestress verholpen en 

een uurtje vermaak (of, nou ja…) in het vooruitzicht! Laat je ons 

weten of je het eens bent met de lijst? 

1. San Junipero (seizoen drie, aflevering vier) 

Een verhaal dat hoop in plaats van horror centraal stelt is 

gelijk het beste van Black Mirror. Dat niet gelijk duidelijk is 

welke techniek op de achtergrond werkt, geeft de geleidelijke 

onthulling des te meer impact. De muziekkeuze, vooral tijdens 

de aftiteling, is perfect. 

2. Be Right Back (seizoen één, aflevering drie) 

Waar andere afleveringen van Black Mirror gaan over een 

wereld, staat dit verhaal stil bij een enkele vrouw die om 

probeert te gaan met het verlies van haar vriend. Een collega 

zegt een oplossing te weten voor al haar zorgen, maar is dat 

echt iets dat ze moet willen? 

3. Fifteen Million Merits (seizoen één, aflevering twee) 

Over een paar jaar kun je alleen nog verdienen door elke dag in 

een soort sportschool voor geld te ploeteren. Heb je een som 

bij elkaar, dan kun je meedoen aan een talentenjacht om daar 

weg te komen. Maar hadden we al gezegd dat de jury bestaat 

uit sadisten? 

4. Hated In The Nation (seizoen drie, aflevering zes) 

Deze 90 minuten durende aflevering zou tot een politieserie 

kunnen horen, zij het niet dat techniek wordt gebruikt om te 

moorden. Onze bekendheid met het genre zorgt ervoor dat het 

verloop van dit verhaal eng logisch overkomt. Dit is wat CSI: 

Cyber had moeten zijn. 

5. Nosedive (seizoen drie, aflevering één) 

Wat als je alleen iets kon bereiken als je leuk werd gevonden 

door de ander? Deze aflevering draait om een wereld waarin 

mensen elkaar om van alles en nog wat met sterren beoordelen 

– en natuurlijk worden zij met een te lage score verbannen van 

al het echt fijne in het leven. 

6. White Bear (seizoen twee, aflevering twee) 

Een vrouw wordt wakker en ontdekt dat mensen met een 

geweer, keukenmes en bijl achter haar aan zitten. Omstanders 

lijken haar niet te kunnen helpen; die filmen de aanval alleen. 

Hoe minder je van tevoren van deze aflevering weet, des te 

harder het verhaal aankomt. 

7. Entire History Of You (seizoen één, aflevering drie) 

Stel: een chip in je nek neemt alles op wat je ziet, hoort en doet. 

Zo kun je altijd terugspoelen om te kijken wat je in het verleden 

hebt gemist, maar zijn mensen wel klaar voor confrontaties als 

dat? Robert Downey Jr. is dermate fan van deze aflevering dat 

hij hem laat verfilmen. 

8. White Christmas (seizoen twee, aflevering vier) 

Oorspronkelijk gefilmd als kerstspecial bevat deze aflevering 

niet één, maar drie nieuwe soorten technologie. Alle drie spelen 

de hoofdrol in een verhaal vol flashbacks en misleiding. Qua 

structuur van het script is dit de meest ambitieuze aflevering 

van Black Mirror gemaakt. 

9. The National Anthem (seizoen één, aflevering één) 

Voor bekend werd dat David Cameron een varken zou 

hebben aangerand, zette Black Mirror zich op de kaart met 

een aflevering over precies dat. Langzaam maar zeker wordt 

toegewerkt naar de keuze die een premier moet maken: een 

varken doen of de prinses laten sterven. 

10. Men Against Fire (seizoen drie, aflevering vijf) 

Een verhandeling over of de vijand in oorlogstijd net zo menselijk 

is als onszelf. Interessant qua idee en goed uitgevoerd, maar 

geen nieuwe vraag: bijna elke vechtserie heeft er wel een 

verhaal over. Het einde compenseert voor het herkauwen en is 

classic Black Mirror. 

11. Shut Up And Dance (seizoen drie, aflevering drie) 

Een tiener wordt gedwongen tot misdaad met gehackte 

beelden van zijn webcam. Gezien dit al in het echt is gebeurd, 

is deze aflevering niet gigantisch origineel. Stijl en regie zijn net 

zo min op niveau. Ondanks dat schijnt dit verhaal wel aan te 

slaan bij het grote publiek. 

12. Playtest (seizoen drie, aflevering twee) 

De laatste twist van dit verhaal werd geschreven op de 

set en dat is te zien. Waar Black Mirror normaal uitblinkt in 

ongemakkelijkheid met een maatschappelijke lading, heeft deze 

aflevering wat weinig van dat laatste. Het is een vermakelijke 

maar vergeetbare bende. 

13. The Waldo Moment (seizoen twee, aflevering drie) 

Wat als een entertainer hard genoeg schreeuwt om populair 

politicus te worden? Dit verhaal gaat over hoe een cartoon dat 

voor elkaar krijgt en voorspelt volgens Brooker de verkiezing 

van Trump. Jammer genoeg is de cartoon nergens grappig en 

de aflevering nooit boeiend. 

B 

l 

a 

c 

k 

m 

i 

r 

r 

o 

r 


CRISISCOMMUNICATIE: 

REAGEREN OF 

DOODZWIJGEN? 

TEKST: LEONIE RUIZENDAAL 


Crisiscommunicatie. De vrees van elk bedrijf. 

Een mislukt product, een slechte marketing 

move of een verschrikkelijk faillissement. 

Kortom, heel veel slecht nieuws over jouw 

bedrijf in de media. Nieuws wat de reputatie 

van jouw bedrijf kan beschadigen. Wanneer 

een crisis uitbreekt, zetten sommige bedrijven 

alle communicatiemiddelen in om de schade 

te beperken terwijl anderen het proberen stil 

te houden. Onder het thema ‘keuzestress’ 

geeft dit artikel met behulp van Dr. Toni van 

der Meer (crisiscommunicatiespecialist aan 

de UvA) een antwoord op de keus: moet je 

als bedrijf reageren tijdens een crisis of moet 

je de crisis doodzwijgen? 

‘Crisiscommunicatie gooit de 

standaardcommunicatie omver’ 

Dr. van der Meer is inmiddels een aantal 

jaren werkzaam op de Universiteit van 

Amsterdam. Daarvoor heeft hij de opleiding 

Sportmanagement en Marketing aan de HES 

(onderdeel van HVA) gevolgd. Nadat hij deze 

opleiding had afgerond, is hij begonnen aan de 

bachelor Communicatiewetenschap aan de UvA. 

Na het cum laude afronden van de bachelor werd 

van der Meer gevraagd voor de researchmaster 

van Communicatiewetenschap. Vandaag de 

dag is hij in bezit van een PHD én is hij een 

van de jongste professoren van de afdeling 

Communicatiewetenschap. De reden dat van der 

Meer crisiscommunicatie zo interessant vindt, is 

omdat het de ‘normale’ communicatiepatronen 

omver gooit. “Het zorgt voor een soort chaos en 

complexiteit waardoor je je niet kan beroepen op 

bestaande routinematige werkzaamheden. Als 

30 / MEDIUM MAART 2017 

je bijvoorbeeld kijkt naar een chemisch bedrijf 

wat vrijwel nooit in de media komt, zie je dat het 

chemische bedrijf geen communicatieafdeling 

heeft. Als er dan eenmaal iets gebeurt, weet 

het bedrijf niet hoe het moet reageren en dat 

zorgt voor interessante communicatiepatronen, 

waarbij de communicatie elk uur of zelfs elke 

minuut kan veranderen. De manier waarop over 

een crisis gecommuniceerd wordt is cruciaal, 

omdat het bepalend kan zijn voor het verloop 

van de crisis en daarmee dus ook de crisis kan 

verergeren. Wanneer een bedrijf meteen alles, 

met betrekking tot de crisis, op tafel gooit, 

verkleint dit de kans dat er nog lang over deze 

crisis wordt nagepraat. Kortom, hoe langer 

er over de crisis gecommuniceerd wordt, hoe 

langer de organisatie negatief in het nieuws is, 

hoe groter de reputatieschade. Veel van wat we 

leren over communicatietheorieën, kunnen we 

tijdens een crisis opnieuw testen.” 

‘Als je als bedrijf zelf met de crisis naar 

buiten komt, ben jij degene die het eerste 

frame aanbiedt, waardoor men de crisis kan 

begrijpen op jouw manier’ 

Laten we verdergaan met de keuze: wel of niet 

reageren tijdens een crisis? Van der Meer geeft 

hierop een duidelijk antwoord: “Als bedrijf kun je 

het beste zo snel mogelijk reageren. Ook al heeft 

het bedrijf nog niet veel informatie over de crisis, 

maak dan in ieder geval duidelijk dat je als bedrijf 

ermee bezig bent. Wanneer het bedrijf zelf met 

de crisis naar buiten komt, is het bedrijf degene 

die het eerste frame aanbiedt, waardoor men de 

crisis kan begrijpen zoals de organisatie deze 

definieert. Dat frame biedt mogelijkheden voor het 

publiek en de media om het frame over te nemen 

en kan een startpunt zijn voor de manier waarop 

mensen denken over een bepaalde crisis. Op die 

manier ben je onderdeel van de communicatie 

én interpretatie van de crisis. Dit is anders dan 

wanneer je niet of te laat communiceert over de 

crisis en bijvoorbeeld een journalist achter de 

crisis komt. De journalist kan het publiek een 

heel ander frame voorleggen met betrekking tot 

bijvoorbeeld de verantwoordelijken van de crisis. 

Dat gegeven frame van de journalist zit dan al in 

het hoofd van het publiek en dat maakt het voor 

een bedrijf lastig om hier nog tegenin te gaan.” 

Van der Meer vervolgt: “Er zijn natuurlijk ook 

veel voorbeelden waar het negeren van de crisis 

heeft gewerkt, maar dan neem je wel een groot 

risico als organisatie. Op het moment dat je geen 

onderdeel bent van de dialoog, ben je ook geen 

onderdeel van het issue en ben je geen onderdeel 

van de communicatieve onderhandeling van hoe 

de crisis begrepen en geframed moet worden. 

Wanneer je de crisis probeert te verzwijgen in 

de hoop dat het overwaait, moet je de situatie 

zó inschatten dat het publiek en de journalisten 

zelf inschatten dat het niet zo’n grote crisis is. Als 

een bedrijf weet dat er een bepaalde vorm van 

communicatie over de crisis naar buiten komt, 

kan het bedrijf het beste zelf de crisis al naar 

buiten brengen. In de praktijk gebeurt meestal 

het tegenovergestelde.” 

‘Ook met weinig informatie, altijd reageren’ 

Oké, het beste is dus om zo snel mogelijk te 

reageren, maar wat moet je doen als er nog 

weinig informatie over de crisis beschikbaar is? 

Van der Meer vervolgt: “Dan moet je alsnog snel


“ 

Zolang een bedrijf inzicht geeft 

in de eigen situatie, komt het 

al een heel eind 

reageren. Wat voor beeld geeft het namelijk als 

een bedrijf niet wil reageren tijdens een crisis? 

Juist, dan zoek je er meer achter en ga je 

alternatieve bronnen raadplegen, bijvoorbeeld 

bij bronnen die zich negatief over de organisatie 

hebben uitgelaten, die kan je altijd wel ergens 

vinden.” Van der Meer geeft hierbij het volgende 

voorbeeld: “Een vliegtuigmaatschappij mag 

tijdens een vliegtuigramp niet reageren in 

de media, totdat alle nabestaanden zijn 

geïnformeerd. Je wilt namelijk niet in de krant 

lezen dat jouw geliefde is overleden tijdens 

een vliegtuigcrash. Soms wordt je er dus toe 

gedwongen om niks te zeggen. Het enige wat 

je dan op zo’n moment kan doen is een update 

over de situatie geven. Het is dan beter om 

transparant te blijven en aan te geven dat je nog 

niet kan reageren voordat er zekerheid is over de 

situatie en omdat je te maken hebt met mogelijke 

nabestaanden. Zolang een bedrijf inzicht geeft in 

de eigen situatie, komt het al een heel eind.” 

‘De druk van sociale media wordt alleen maar 

groter’ 

Daarnaast is de druk van sociale media vandaag 

de dag groter geworden, ook in tijde van 

crisiscommunicatie. Tijd is, in combinatie met 

sociale media, een essentiële factor. Van der 

Meer vertelt: “Als er (nog) niks over de crisis op 

nu.nl staat, gaan mensen meteen naar Twitter, 

kijken wat ze daar over de crisis zeggen. Twitter 

beperkt zich namelijk niet tot je persoonlijke 

netwerk en hier kan je op zoek naar updates 

over de crisis van bijvoorbeeld ooggetuigen of 

andere bronnen met meer informatie. Wanneer 

er weinig over de crisis bekend is, zie je al snel 

dat het publiek zelf begint te speculeren. Hier 

kan een soort misinterpretatie uit voorkomen, 

waardoor mogelijk weer kan resulteren in paniek. 

Een voorbeeld hiervan is explosie van chemisch 

bedrijf in Moerdijk. Tijdens deze crisis duurde 

het erg lang voordat er meer informatie naar 

buiten kwam. Op Twitter begon het publiek 

te speculeren over een terroristische aanslag, 

omdat dat toentertijd een ‘hot issue’ was op 

de publieke en media agenda.” Kortom, sociale 

media kunnen, naast een crisis veroorzaken, ook 

een crisis verergeren of laten escaleren middels. 

In contrast met het bovenstaande voorbeeld, 

zitten er (gelukkig) ook positieve kanten aan 

sociale media; dankzij sociale media kunnen 

bedrijven zich namelijk mengen in het dialoog, 

krijgen bedrijven updates en kan het bedrijf de 

interactie aangaan met het publiek. 

‘Een crisis van nu: de Samsungcrisis’ 

Tot slot bespreken we de Samsungcrisis met 

betrekking tot de ontplofte Samsung Galaxy 

Note 7. Van der Meer geeft zijn mening over deze 

crisis, hij vertelt: “Samsung had goede intenties, 

maar ze hebben te overhaast gehandeld. Het 

bedrijf moest snel compenseren en reageren, 

zodat het imago van die telefoon niet meteen 

verpest was. Wat ze dus gedaan hebben, is 

meteen de mobiele telefoons terugroepen. Maar 

bij het vaststellen van de problemen zijn ze de 

mist ingegaan. Als het alleen aan de batterij 

had gelegen, was er niet zoveel aan de hand 

geweest. Dan was het issue waarschijnlijk wel 

snel overgewaaid. Maar wanneer bleek dat de 

‘gerepareerde’ telefoons nog steeds hetzelfde 

probleem vertoonde escaleerde de crisis voor 

Samsung. Het duurde te lang voordat Samsung 

dat toegaf. Daar zijn ze de fout in gegaan. Het 

feit dat het zo lang duurde, was omdat ze zichzelf 

bleven vasthouden aan het-ligt-aan-de-batterijframe. 

Daardoor hebben ze veel te overhaast 

beslissingen genomen. Als bedrijf wil je het zo 

snel mogelijk oplossen, maar je moet het dan 

wel zo goed mogelijk doen. De kans bestaat nu 

dat er sprake is van ‘crisis-history’. Telkens als 

Samsung nu in het nieuws verschijnt, bestaat 

de kans dat er naar deze Samsungcrisis wordt 

gerefereerd en weer salient wordt. Dat kan slecht 

uitpakken voor de manier waarop mensen de 

volgende crisis van dat bedrijf interpreteren.” 

Van der Meer sluit het gesprek af met een 

samenvattende opmerking: “Als je naar het 

Chinese teken kijkt van crisis, bestaat dat uit 

twee onderdelen, het ene gedeelte gaat over 

ontregeling en het andere gedeelte gaat over 

kansen. Crisissen bieden ook kansen voor 

bedrijven. Je begint aan een wederopbouw. Het 

bedrijf krijgt een nieuwe kans.“ 


COLUMN 

GA JE HOSPITEREN? 

LAAT JE EGO NIET BEZEREN! 

Fantastisch, het is eindelijk zo ver! Je droom gaat in vervulling: je gaat 

je biezen pakken en vertrekken naar de grote stad. Vanaf nu zal jij zelf 

wel uitmaken of je jouw eigen boterhammen met pindakaas meeneemt 

of dat je toch liever een culinair maaltje (€€€) haalt in de Roeterseilandkantine 

vol heerlijke snacks. Je bent er helemaal klaar voor: de DUOwebsite 

begrijp je van voor tot achter. Tot in het kleinste detail weet jij aan je 

medestudenten te vertellen hoe het nu zit met die lening. Ook Blackboard 

staat inmiddels ingesteld onder favoriete tabbladen en je weet dankzij de 

werkgroep-namenlijst en Facebook precies naast wie je wel of niet zal 

gaan zitten tijdens de eerste college. Er rest je nog slechts één ding: 

een kamer vinden. Hoewel het aanbod schaars is, heb je er het volste 

vertrouwen in dat ook dit je gaat lukken. Je bent immers awesome en 

bekend als de populaire boy of girl van de middelbare school, dus... niks 

om je zorgen over te maken, toch? In Amsterdam zal het gaan gebeuren, 

de toen-al-toffe peer kan nu transformeren tot een Amsterdamse diva. Je 

bent niet meer te stoppen! Wat je echter niet weet, is dat Amsterdam een 

broedplaats van ‘leuke’ mensen is, zeg maar een soort van verzamelplek 

voor goed uitziende mensen die de periode thuis-thuis ontgroeid zijn. 

In eerste instantie duik je vol positieve energie de hospiteervijver in: 

“Gelukkig maar dat mijn in het tussenjaar geschoten profielfoto on fleek 

is, dan word ik sowieso wel uitgenodigd”, is wat je denkt bij het opstellen 

van een leuk Facebookberichtje. Zo gaat dat namelijk: je meldt je samen 

met al je medestudenten aan op de ‘Zoekt Kamer in Amsterdam’-pagina 

en kopieert en plakt jouw spontane verhaaltje naar de eerste tien leuke, 

potentiële kamers - het liefst binnen de ring - die je tegenkomt. Maar 

dan kom je er tot je grote verdriet achter dat jij niet de enige bent die de 

kenmerken ‘gezellig’, ‘redelijk opgeruimd’, ‘in voor een feestje’, ‘sportief’, 

‘enthousiast’ en ga zo maar door bezit: jouw concurrenten lijken precies 

hetzelfde te zijn. 

Wist jij veel dat iedereen op de hospiteerborrels van reizen houdt, graag 

Netflix kijkt en het ook wel leuk vindt om uit te gaan (maar dan wel op z’n 

tijd). Je vindt leuke, gezellige avondjes op de bank hangen met kopjes 

thee of wijntjes toch ook echt wel heel erg leuk. En je houdt natuurlijk ook 

van lekker saampjes koken! Of gewoon gezellig leuke dingen doen. Leuk, 

leuk, leuk, gezellig, gezellig, gezellig. Als je maar van gezelligheid houdt! De 

moed begint je in de schoenen te zakken. Hoe hard je het ook probeert, 

het lukt niet. Na een stuk of tien afwijzingen begin je niet alleen aan jezelf te 

twijfelen maar beschuldig je ook je ouders; hadden die je maar iets beter 

gebakken. Wie zei ook alweer dat de studententijd de leukste tijd van je 

leven is? Jij hebt er nog niks van gemerkt. Het treinreizen begint je op te 

breken en stiekem vind je het studeren veel moeilijker dan je had verwacht. 

Je vergeet echter dat er waarschijnlijk nog zo’n duizend andere studenten 

met hetzelfde probleem zitten. Alleen zet niemand dat op Facebook 

of Instagram, dat bespreekt men niet op de borrels van de studie- of 

studentenvereniging. Laat je dus niet gek maken, probeer te blijven lachen 

en houd in je achterhoofd: uiteindelijk vind ook jij je gezellige plekje en 

vallen alle puzzelstukjes op z’n plaats. Bij de een duurt het nou eenmaal 

net iets langer dan bij de ander, maar hoe langer je blijft doorzetten, hoe 

trotser je op jezelf zal zijn wanneer je weer helemaal lekker in je vel zit! Het 

enige wat je hoeft te doen, is niet opgeven en dan behoor jij straks ook 

officieel tot de categorie trotse, hippe, Amsterdamse dudes en dudettes! 

NICOLE VAN BATENBURG 

Nicole (22) gaat graag als een niet-altijd-evengrappige-grappenmaker 

en kwebbelend bezig 

bijtje door het leven. Met haar nieuwsgierigheid, 

enthousiasme, kritische blik en diepgaande passie 

voor schrijven paste Communicatiewetenschap 

perfect bij haar om zo haar droombaan te bereiken. 

“Amsterdam is een 

broedplaats van ‘leuke’ 

mensen, een soort van 

verzamelplek voor goed 

uitziende mensen die 

de periode thuis-thuis 

ontgroeid zijn 


uiz 

TEKST: PHILIP VAN ES & THOMAS KORVER 

1. 

WELKE PARTIJ HAD DE VOLGENDE PHRASE IN HAAR VERKIEZINGSPROGRAMMA 

OPGENOMEN IN 2012? 

“Terwijl de Titanic allang slagzij maakt, blijft Nederland maar doorgaan met geld sturen. Minister 

De Jager verzekert ons keer op keer dat we het geld van de Grieken terugkrijgen - met 

rente. Hij gelooft waarschijnlijk ook in elfjes en de tandenfee.” 

2. 

WELKE PARTIJ HEEFT NERGENS 

EEN MENING OVER? 

3. 

ONDER WELKE PARTIJ ZAL, VOLGENS HET 

PARTIJPROGRAMMA, DE ECONOMIE HET 

STERKST TOENEMEN? 

2. 4. 

ONDER WELKE PARTIJ WORDT DE 

INKOMENSONGELIJKHEID HET GROOTST? 

5. 

WELKE PARTIJ TRAPT IN 

HET VERGROTEN VAN HET 

BEGROTINGSTEKORT VOLGENS DE 

BEREKENINGEN VAN HET CPB? 

6. 

GROEN-LINKS BRENGT DE UITSTOOT VAN BROEIKASSEN 

TERUG VOLGENS HUN PROGRAMMA, MAAR IS DAARIN NIET 

DE BESTE PARTIJ. WELKE PARTIJ BRENGT VOLGENS HET 

CPB DE UITSTOOT HET VERST TERUG? 

7. 

WELKE DRIE PARTIJEN HEBBEN HUN 

VERKIEZINGSPROGRAMMA NIET DOOR LATEN REKENEN DOOR 

HET CPB? 


politicus special 

1. 2. 

WELKE POLITICUS HEEFT GEEN 

PLASPROBLEMEN? 

WELKE POLITICUS VIND JE IN 

ONDIEPE KUSTWATEREN? 

3. 

WELKE POLITICUS IS EEN BEKENDE 

HIP-HOP EN R&B ARTIEST? 

4. 

WELKE POLITICUS IS IN FRANKRIJK 

EEN EZEL? 

5. 

WELKE POLITICUS IS EEN WIJNGLAS MET EEN BOLLE 

KELK EN EEN DIKKE, HOLLE STAM DIE VAN NOPPEN IS 

VOORZIEN? 

6. 

WELKE POLITICUS IS SAMEN MET 

MEULENHOFF EEN UITGEVERIJ? 

7. 

WELKE POLITICUS IS EEN SPAANSE 

PROVINCIE IN HUESCA IN DE REGIO 

ARAGÓN? 

8. 

WELKE POLITICUS IS EEN GEHUCHT IN DE 

BELGISCHE STAD TONGEREN? 

Ga voor de antwoorden naar mediummagazine.nl/quiz 


FAVORIETEN 

Anja Chle (26) is dit jaar begonnen aan 

de master Political Communication and 

Journalism en is helemaal uit Aarau, 

Zwitserland gekomen om te kunnen 

studeren in de mooiste hoofdstad van 

Europa! Anja is de eerste internationale 

student die zich over onze Favorietenrubriek 

heeft gebogen. Waar hangt een 

Zwitserse studente uit na college, en 

wat vindt ze leuk (aan Amsterdam)? 

Omdat Anja pas sinds dit collegejaar 

lessen Nederlands volgt, gaf ze in het 

Engels antwoord op onze vragen. 

Favorite spot for coffee/tea 

Amsterdam is full of great cafés! Currently, I 

love to go to Dignita - a very cosy place with 

a great brunch menu. Further, I like the idea 

that they donate all their profit to a social 

institution. 

favorieten 

Favorite place to study 

Café Belcampo in De Hallen. They have 

study places in a lovely café atmosphere! 

Favorite occupation between studying 

To go for a run in a park nearby. Fresh air 

and exercise is the only way to clear my 

mind! 

Favorite book 

I have two: ‘The Hundred-Year-Old Man 

Who Climbed Out of the Window and 

Disappeared’ by Jonas Jonasson and 

‘Gerron’ by Charles Lewinsky. Both books 

combine history with a great individual story 

line and a good sense of humour. 

Favorite teacher 

My maths teacher in high school. Even 

though, I didn’t like maths as a subject, 

I loved her class: She was a dedicated 

teacher with an excellent balance of 

discipline and empathy. 

Favorite movie 

There are too many. One of them is ‘Les 

petits mouchoirs’. I love French movies! 

Favorite thing about the Netherlands 

Definitely the cycling. It is amazing how 

flexible and mobile you are with the bike. 

Furthermore, I love to find my way through 

the city by bike - it lets me discover lots of 

new nice places. 

Anja Chle 


1 

2 

3 

THINGS TO DO: 

FILMS / EVENTS / BOOKS 

Beauty en the Beast 

Eind maart komt de langverwachte speelfilm 

van Belle en het Beest uit. Emma Watson speelt 

Belle, die wordt opgesloten in een kasteel. Daar 

ontmoet ze Lumière (Ewan McGregor) en de rest 

van het pratend meubilair en wordt ze verliefd op 

het beest (Dan Stevens). Tijd voor een avondje 

nostalgie met de bekende soundtrack Beauty 

and the Beast en Be Our Guest (Kom Erbij). 

Urban Stories Festival 

Pakhuis De Zwijger staat van 13 tot en met 

16 maart in het teken van urban journalism, 

storytelling, steden van de toekomst en 

technologie. Er zijn workshops, talkshows, 

filmvertoningen en colleges die je meenemen 

in de wereld van (burger)journalistiek, 

persvrijheid, big data, digital storytelling en 

onderzoeksjournalistiek. 

Blikvangers - Grafisch werk van Fiep 

Westendorp 

Wat heeft Fiep Westendorp, de vaste 

illustratrice van Annie M.G. Schmidt, met 

communicatiewetenschap te maken? Meer dan 

je denkt! Dat blijkt uit het boek ‘Blikvangers’, 

dat ter ere van Fiep’s honderdste geboortedag 

door Gioia Smid werd samengesteld. In het boek 

vind je een chronologisch overzicht van allerlei 

illustraties van Fiep Westendorp voor omslagen, 

affiches en reclame. 

TEKST: ANIQUE GIJSBERTS 

TIJD OVER? 


WOORD VANUIT MERCURIUS 

Lieve lezers, 

Mijn naam is Manon Kinders. Ik ben negentien jaar oud, 

tweedejaars bachelorstudent en dit jaar de commissaris studie van 

studievereniging Mercurius. 

Het nieuwe jaar is alweer even bezig. Hoewel het natuurlijk erg 

laat is om jullie een gelukkig 2017 te wensen, hoop ik, namens het 

hele bestuur, dat de komende maanden jullie veel moois mogen 

brengen. Als ik persoonlijk terugkijk naar deze periode vorig jaar, 

dan denk ik dat ik toen hele goede keuze heb gemaakt door te 

solliciteren voor een bestuursfunctie binnen Mercurius. Voor mij en 

mijn bestuur voelt het alsof we net begonnen zijn, maar de helft van 

het jaar zit er al op! We zijn ons dan ook aan het voorbereiden op 

de zoektocht naar onze opvolgers. Dit bestuursjaar is een van de 

leukste en meest leerzame dingen die ik ooit heb gedaan. Zo heb 

ik veel nieuwe vrienden gekregen en is mijn netwerk geëxplodeerd! 

We hebben er al een aantal zeer geslaagde evenementen opzitten. 

Zo zijn er al vele donderdagavonden doorgebracht in Mokum - 

onze stamkroeg - voor de maandelijkse borrel en gingen we 

dansen in de jungle. We zijn gevallen, gevlogen en uitgegleden met 

onze internationals bij Amsterdam on ice. Er kwamen verschillende 

startups vertellen over hun werkzaamheden en de social media 

monitoring-vaardigheden konden worden verbreed gedurende de 

lezing in samenwerking met OBI4wan. Als je naast keuzestress 

ook nog de alledaagse studentenstress kent, kon er geleerd 

worden om slimmer te werken tijdens de eerste editie van het 

Carrière Café! Ook zijn we langs geweest bij veel bijzondere en 

inspirerende bedrijven zoals Pauw, Impraise en zelfs de Europese 

Commissie in Brussel. 

Voor het komende half jaar hebben we samen met de actieve 

leden zeker niet stilgezeten en staan er meerdere activiteiten op de 

planning. Zo is er 6 april een congres over virtual reality en kunnen 

we natuurlijk het jaarlijkse FMG-feest op 19 april niet vergeten. 

Verder kunnen de sportieve leden zichzelf bewijzen tijdens de 

Batavierenrace en zijn we druk bezig met het organiseren van een 

weekendje weg. Als laatste zal de studiereis naar Stockholm een 

feestelijke afsluiting zijn van het jaar. Heb jij je al aangemeld? 

Het doen van een bestuursjaar is iets wat ik iedereen zou willen 

aanraden. Voor mij is dit een onvergetelijke ervaring. Keuzestress 

is hier dan ook absoluut niet van toepassing; dit moet je gewoon 

doen! Je leert ontzettend veel en ondanks dat het een druk jaar 

is, krijg je er ook onwijs veel energie van. Het is geweldig om een 

evenement te organiseren en vervolgens te zien hoe succesvol het 

is! Mocht je geïnteresseerd zijn om volgend jaar zelf verantwoordelijk 

te zijn voor een van de portefeuilles binnen Mercurius, hou dan 

onze website (mercuriusuva.nl) goed in de gaten! Er zal binnenkort 

meer informatie verschijnen over de sollicitatieprocedure. 

We hopen jullie allemaal te zien op onze activiteiten of voor een 

gezellig praatje in de bestuurskamer (C0.11). Vergeet ons ook 

vooral niet te volgen op Facebook, Instagram en Snapchat! 

Veel liefs, 

Manon Kinders 

Commissaris Studie Mercurius 2016-2017 


colofon 

HOOFDREDACTEUR 


ADJUNCT-HOOFDREDACTEUR 

Myrthe Spall 

CHEF ONLINE EN ALGEMEEN 

COÖRDINATOR 

Philip van Es 

COÖRDINATOR VANUIT MERCURIUS 

Kaylee Schilder 

EINDREDACTIE 

Justine van de Beek 

Ramona Nouse 

Charlotte Rombach 

Linde van Rooijen 

REDACTIE 

Iris Ausems 

Joël Bakker 

Roy Bakker 

Nicole van Batenburg 

Koen van Cooten 

Berra Ganzeboom 

Petra van Gelsdorp 

Lukas Graf 

Tamar Hellinga 

Christian Manuputty 

Kajsa Rosenblad 

Leonie Ruizendaal 

Ravian Ruys 

Alisja Winkel 

VORMGEVING 

Myrthe Spall 

ILLUSTRATIES 

Daan van Houten 

FOTOGRAFIE 

Desiree Janssen 

Lisette Klein 

Thomas Korver 

GASTBIJDRAGE 

Daan Börger 

Daan Jongen 

MEDIUMTV 

Gavin Hasselbaink 

Christian Manuputty 

Fien Reerds 

April te Spenke 

Rick Uilenbroek 

Pau Marcos Morales 

Medium is het periodieke tijdschrift voor 

de communicatiewetenschappelijke 

opleidingen aan de Universiteit van 

Amsterdam en wordt uitgegeven door 

studievereniging Mercurius. Medium 

verschijnt drie keer per jaar en heeft een 

oplage van vijfhonderd stuks. Zie voor 

meer informatie: www.mediummagazine.nl 

of www.mercuriusuva.nl 

Voor meer informatie over Medium en 

andere activiteiten van Mercurius zijn wij 

bereikbaar via onderstaande gegevens. 

Heeft u interesse in advertentieruimte of 

wilt u op een andere wijze een bijdrage 

leveren aan het magazine, dan horen wij 

dat graag. 

Studievereniging Mercurius t.a.v. Medium, 

REC - C0.11 - Nieuwe Achtergracht 166, 

1018 WV Amsterdam. 

Telefoon: 0655402792 

E-mail: info@mediummagazine.nl 

Website: www.mediummagazine.nl, 

www.mercuriusuva.nl. 

Bronnen afbeeldingen 

Cover / Desiree Janssen 

p. 02 / Anique Gijsberts 

p. 04/08 Desiree Janssen 

p. 09 / Daan Börger 

p. 11 / Thomas Korver 

p. 13 / Daan van Houten 

p. 15 / Linde van Rooijen 

p. 16-17 / Thomas Korver, Desiree 

Janssen, Lisette Klein 



p. 22 / Thomas Korver 

p. 25 / Desiree Janssen 

p. 26 / Justine van de Beek 


p. 28-29 / pexels.com 

p. 31-32 / Desiree Janssen 

p. 33 / Nicole van Batenburg 

p. 36 / Anja Cle 

p. 37 / pexels.com, http://films.disney. 

nl/beauty-and-the-beast-2017, https:// 

dezwijger.nl/special/urban-stories-festival, 

Fiep Westendorp Illustrations 

p. 38 / Jan Schilthuizen 


Heb je Medium in één ruk 

uitgelezen? Dan is er goed nieuws! 

Via Medium Online houden we 

je elke dag op de hoogte van 

de leukste, interessantste en 

opvallendste ontwikkelingen uit 

de wereld van de communicatie. 

Like Medium Magazine op 

Facebook om niets te hoeven 

missen. Elke werkdag een actueel 

artikel, elke dag Medium. 

www.mediummagazine.nl

Medium / Jaargang 30 / #2 / Maart 2017

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?