Buiten de Orde 2014 #1
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
uiten <strong>de</strong> or<strong>de</strong><br />
In maart 2005 stuur<strong>de</strong> Öcalan<br />
een ‘Verklaring van Democratisch<br />
Confe<strong>de</strong>ralisme in Koerdistan’ <strong>de</strong> wereld<br />
in. Het riep op tot een ‘grassroots <strong>de</strong>mocratie<br />
(…) overeenkomstig <strong>de</strong> <strong>de</strong>mocratische<br />
structuur van <strong>de</strong> natuurlijke samenleving’.<br />
Die ‘zal volksverga<strong>de</strong>ringen tot<br />
stand brengen op het niveau van het<br />
dorp, <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> grootste<strong>de</strong>n en<br />
hun afgevaardig<strong>de</strong>n zullen belast wor<strong>de</strong>n<br />
met <strong>de</strong> echte besluitvorming waarin <strong>de</strong><br />
mensen en <strong>de</strong> gemeenschap zullen beslissen’.<br />
Öcalans <strong>de</strong>mocratisch confe<strong>de</strong>ralisme<br />
vertoont zijn briljante inzicht om<br />
<strong>de</strong> bevrijding van <strong>de</strong> Koer<strong>de</strong>n te koppelen<br />
aan <strong>de</strong> bevrijding van <strong>de</strong> mensheid. Het<br />
bevestigt <strong>de</strong> individuele rechten en vrij<strong>de</strong>n<br />
ooit in gemeenschap en dat kunnen<br />
we opnieuw doen. De begraven herinnering<br />
aan <strong>de</strong> organische samenleving<br />
‘functioneert onbewust met een onuitgesproken<br />
betrokkenheid bij <strong>de</strong> vrijheid’. 25<br />
Ecology of Freedom geeft lezers wat Murray<br />
zelf ‘een principe van hoop’ noem<strong>de</strong> en<br />
dat vol betekenis moet zijn geweest voor<br />
Öcalan in zijn gevangenschap. ‘De overwinning<br />
van het kapitalisme was niet simpelweg<br />
het lot’, schreef Öcalan in In Defense<br />
of the People, ‘een an<strong>de</strong>re ontwikkeling was<br />
mogelijk geweest’. Het kapitalisme en <strong>de</strong><br />
natiestaat als onvermij<strong>de</strong>lijk beschouwen<br />
‘levert <strong>de</strong> geschie<strong>de</strong>nis over aan <strong>de</strong> machtigen’.<br />
Integen<strong>de</strong>el, ‘er is altijd slechts een<br />
zekere waarschijnlijkheid dat dingen een<br />
zeker verloop zullen kennen… er is altijd<br />
een optie op <strong>de</strong> vrijheid’. 26<br />
aan een specifieke ethische revolte ertegen,<br />
‘een bewust ethische inspanning’, een<br />
‘nieuwe sociale ethiek die in harmonie is<br />
met <strong>de</strong> traditionele waar<strong>de</strong>n’. De bevrijding<br />
van vrouwen is daarbij fundamenteel. En<br />
hij pleitte voor een ‘<strong>de</strong>mocratisch-ecologische<br />
samenleving’, waarmee hij bedoel<strong>de</strong><br />
‘een op moraal gebaseerd systeem dat<br />
duurzame dialectische relaties met <strong>de</strong><br />
natuur inhoudt, (…) waar gemene welvaart<br />
bereikt wordt via directe <strong>de</strong>mocratie’. 28<br />
Hoe paste dat allemaal in <strong>de</strong> Koerdische<br />
kwestie? Eens te meer benadrukte hij dat<br />
het bereiken van Koerdische vrijheid <strong>de</strong><br />
vrijheid van ie<strong>de</strong>reen veron<strong>de</strong>rstelt. ‘Elke<br />
oplossing zal opties in zich moeten dragen<br />
die niet enkel voor <strong>de</strong> Koer<strong>de</strong>n waar<strong>de</strong>vol<br />
zijn, maar voor alle mensen. Dat wil<br />
zeggen dat ik <strong>de</strong>ze problemen tegemoet<br />
ten, dierenrechten en alle an<strong>de</strong>re mogelijke<br />
thematische groepen.<br />
Er is altijd een optie<br />
op <strong>de</strong> vrijheid<br />
De gemeenschapsaspecten van <strong>de</strong> ‘natuurlijke<br />
samenleving’ blijven bestaan in etnische<br />
groepen, klassenbewegingen en religieuze<br />
en filosofische groepen die strij<strong>de</strong>n<br />
voor vrijheid. ‘De natuurlijke samenleving<br />
heeft nooit opgehou<strong>de</strong>n met bestaan’,<br />
schreef hij. Door <strong>de</strong> hele westerse geschie<strong>de</strong>nis<br />
heen heeft een dialectische strijd<br />
tussen vrijheid en on<strong>de</strong>rdrukking plaatsgevon<strong>de</strong>n,<br />
‘een aanhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> strijd tussen<br />
<strong>de</strong>mocratische elementen, die verwijzen<br />
naar gemeenschapsstructuren, en daartegenover<br />
diegenen die over macht en oorlog<br />
beschikken als wapens’. Want ‘<strong>de</strong> gemeenschapssamenleving<br />
is in permanent conflict<br />
met <strong>de</strong> hiërarchische samenleving’. 27<br />
Door <strong>de</strong> hele<br />
westerse geschie<strong>de</strong>nis<br />
heen heeft een<br />
dialectische strijd<br />
tussen vrijheid en<br />
on<strong>de</strong>rdrukking<br />
plaatsgevon<strong>de</strong>n<br />
Tot slot omarm<strong>de</strong> Öcalan <strong>de</strong> sociale ecologie.<br />
‘De kwestie van <strong>de</strong> sociale ecologie<br />
begint met <strong>de</strong> beschaving’, schreef hij in<br />
2004 omdat ‘<strong>de</strong> wortels van <strong>de</strong> beschaving’<br />
te vin<strong>de</strong>n zijn waar we ook ‘het begin<br />
vin<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> vernietiging van <strong>de</strong> natuurlijke<br />
omgeving’. De natuurlijke samenleving<br />
was op een bepaal<strong>de</strong> manier een ecologische<br />
samenleving. Dezelf<strong>de</strong> machten die<br />
<strong>de</strong> samenleving schaad<strong>de</strong>n van binnenuit,<br />
sne<strong>de</strong>n ook <strong>de</strong> betekenisvolle band met<br />
<strong>de</strong> natuur door. Het kapitalisme, zegt hij,<br />
is anti-ecologisch en we hebben nood<br />
treed met het humanisme, één mensheid,<br />
één natuur en één universum’. 29 Maar<br />
nu, in plaats van door <strong>de</strong> <strong>de</strong>mocratische<br />
republiek willen we dat bereiken door <strong>de</strong><br />
ra<strong>de</strong>n<strong>de</strong>mocratie.<br />
Koerdische vrijheid<br />
veron<strong>de</strong>rstelt vrijheid<br />
voor ie<strong>de</strong>reen<br />
‘Onze eerste opdracht’, schreef hij, ‘is<br />
aandringen op <strong>de</strong>mocratisering, op nietstaatse<br />
structuren en gemeenschappelijke<br />
organisatie’. In plaats van ons uitsluitend<br />
te richten op het veran<strong>de</strong>ren van <strong>de</strong> Turkse<br />
grondwet wil<strong>de</strong> hij dat <strong>de</strong> Koer<strong>de</strong>n lokale<br />
organisaties zou<strong>de</strong>n opzetten: lokale<br />
dorpsra<strong>de</strong>n, gemeentelijke administraties<br />
ook op niveau van <strong>de</strong> stadsdistricten, achterbuurten<br />
en dorpen. Ze zou<strong>de</strong>n nieuwe<br />
lokale politieke partijen en economische<br />
coöperatieven moeten opstarten, burgerorganisaties,<br />
mensenrechtenorganisaties,<br />
groepen voor vrouwenrechten, kin<strong>de</strong>rrech-<br />
‘Regionale verenigingen van gemeentelijke<br />
administratie’ zijn nodig, dus die lokale<br />
organisaties en instituten moeten een<br />
netwerk vormen. Bovendien moeten ze<br />
vertegenwoordigd zijn in een ‘Algemeen<br />
Congres van het Volk’, dat bevoegd zou<br />
zijn voor alle zaken die verband hou<strong>de</strong>n<br />
met ‘politiek, zelfver<strong>de</strong>diging, wet,<br />
moraal, economie, wetenschap, kunst en<br />
welvaart door institutionalisering, regels<br />
en controlemechanismen’. Gelei<strong>de</strong>lijk,<br />
met het versprei<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> <strong>de</strong>mocratische<br />
instellingen, zou heel Turkije een<br />
<strong>de</strong>mocratisering on<strong>de</strong>rgaan. Ze zou<strong>de</strong>n<br />
netwerken kunnen vormen over <strong>de</strong><br />
bestaan<strong>de</strong> nationale grenzen heen om<br />
<strong>de</strong> komst van <strong>de</strong> <strong>de</strong>mocratische samenleving<br />
te versnellen in <strong>de</strong> hele regio en<br />
zo niet enkel voor <strong>de</strong> Koer<strong>de</strong>n vrijheid tot<br />
stand te brengen maar een geopolitieke<br />
en culturele vernieuwing. Uitein<strong>de</strong>lijk zou<br />
een <strong>de</strong>mocratische confe<strong>de</strong>rale eenheid<br />
het gehele Mid<strong>de</strong>n-Oosten omarmen. Hij<br />
noem<strong>de</strong> <strong>de</strong>ze Koerdische versie van het<br />
libertair municipalisme ‘<strong>de</strong>mocratisch<br />
confe<strong>de</strong>ralisme’.<br />
61