You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Casuïstiek<br />
Een kind met chorea van Sydenham<br />
Auteurs<br />
I.H. de Lange, semi-arts kindergeneeskunde*, L.J.J.C. Wagener-Schimmel, neuroloog/kinderneuroloog, dr. J. Heuser, kindercardioloog,<br />
I.A. Bertrams-Maartens, kinderarts<br />
Trefwoorden<br />
Acuut reuma, chorea van Sydenham, carditis, erythema marginatum, groep A streptokok<br />
Inleiding<br />
Acuut reuma is een door het immuunsysteem veroorzaakte<br />
ontstekingsreactie waarbij hart, gewrichten, huid en centrale<br />
zenuwstelsel aangedaan kunnen zijn. 1,2 Het ontstaat na een<br />
bacteriële keelontsteking met een groep A streptokok. 3 De<br />
ontstekingsreactie is hierbij het gevolg van een kruisreactie, waarbij<br />
antilichamen en T cellen gericht tegen de streptokok per abuis voor<br />
inflammatie van lichaamseigen weefsel zorgen. 4 Acuut reuma<br />
ontstaat meestal twee tot drie weken na de bacteriële infectie, maar<br />
kan ook pas maanden later optreden. 1 Het komt met name bij<br />
kinderen tussen de vijf en 15 jaar voor. 5 Wereldwijd zijn jaarlijks<br />
300.000 tot 350.000 kinderen aangedaan, meer dan 0,5% van de<br />
wereldpopulatie. 6,7 Met een mortaliteit tot ongeveer 1% en een<br />
significante morbiditeit, vormt acuut reuma nog steeds een relevant<br />
gezondheidsprobleem. 6 De afgelopen decennia komt acuut reuma in<br />
Westerse landen steeds minder voor. Dit komt onder meer door<br />
verbeterde hygiëne en sociaaleconomische omstandigheden en<br />
verandering van de heersende subtypen van de streptokok. 8 In<br />
Nederland is een casus met acuut reuma dan ook nog maar een<br />
zeldzaamheid.<br />
Casus<br />
Op de spoedeisende hulp presenteert zich een 14-jarige jongen met<br />
klachten van toenemende spierzwakte in zijn rechter arm en been<br />
sinds verscheidene maanden. Hij heeft het syndroom van Asperger en<br />
is verder altijd gezond geweest. Wel heeft hij al enkele maanden pijn<br />
in de teenbasisgewrichten van zijn beide voeten, waarvoor recent<br />
steunzolen zijn aangemeten. Bij lichamelijk onderzoek valt op dat de<br />
rechter hand onrustig is en continu ongecoördineerd beweegt. Het<br />
krachtonderzoek is moeizaam, de kracht in zowel de rechter arm als<br />
het rechter been lijkt verminderd. Er wordt een CT scan gemaakt om<br />
acute problemen uit te sluiten, deze toont geen bijzonderheden.<br />
Poliklinisch wordt er een afspraak bij de kinderneuroloog ingepland.<br />
Echter, een week later wordt de jongen opnieuw op de spoedeisende<br />
hulp gezien in verband met snelle progressie van zijn klachten. Hij<br />
kan niet meer goed schrijven en heeft nu ook klachten van de linker<br />
arm. Bij lichamelijk onderzoek valt op dat hij plotselinge, snelle<br />
ongerichte bewegingen maakt, passend bij een chorea. Op zijn<br />
rechter pols wordt een ringvormige rode laesie gezien. Ouders geven<br />
aan dat deze huidlaesies voorheen uitgebreider aanwezig zijn<br />
geweest. Bij auscultatie van het hart wordt een duidelijk hartgeruis<br />
gehoord. Laboratorium onderzoek toont mild verhoogde<br />
ontstekingswaardes (BSE 20 mm; ref < 15 mm, CRP 11 mg/l; ref
Change language