Juist 53 - preview

november 2018 – jaargang 6 – nummer 53 – 6,95
MEER WERELD, MEER WETEN
PLUS
De mooiste
plekken om
van de sterren
te genieten
Hoe Frankrijk
zijn 40.000 kastelen
wil beschermen
Het kantoor van
de toekomst
De opkomst van de
TECHFILANTROOP
Leven in beeld
MICHELLE OBAMA
WORKATION
Vakantie met
je werk
Wie privacy wil,
zal moeten
betalen
Hemelse
wonderen
Sterrenkundige
EWINE VAN DISHOECK
over de mysteries van het
universum
AP

JUIST
INHOUD
1 - 58
Goed nieuws voor het
milieu, want LEGO
komt met biologisch
afbreekbare blokjes
gemaakt van suikerriet.
11
18
14
34
‘ We wonen
op een rotsblokje
dat
om een ster
cirkelt’
Sterrenkundige Ewine
van Dishoeck houdt
zich al haar hele leven
bezig met de geboorte
van planeten en
zonnestelsels. Onlangs
kreeg ze in Noorwegen
de Kavli-prijs.
46
006 Van de redactie, Colofon
007 Reacties, medewerkers
CHECK IN
008 Het seizoen
Somerset House
010 In de gaten houden...
Palais
011 Div./kort
Ecologische LEGO, One Shell,
Roze koek van kikkererwten
012 Div./infographic
Bioscopen
013 ONTDEK
014 INTERVIEW
Liesbeth Wytzes in
gesprek met sterrenkundige
Ewine van Dishoeck
018 Binnenkijken in Mauritanië
De familie Bouchama in Atar
022 Taal
Priemwoorden kun je nooit
los gebruiken
024 Wereldburger
Carolien van Bremen in
Cholesbury, Engeland
BINNENKIJKEN
BIJ DE FAMILIE
BOUCHAMA
De Bouchama’s wonen met zijn
vijftienen samen in Atar, een
klein stadje in het midden van
Mauritanië.
Frans
Erfgoed
HET
MODERNE
WERKEN
Het kantoor van de toekomst
hangt van monitoring, sensoren
en data aan elkaar. Marjolein van
Trigt neemt er een kijkje.
NIEUWE
WATERTOREN IN
VLAARDINGEN
De vervallen watertoren is
getransformeerd tot hippe
hotspot waar je kunt eten,
drinken en slapen.
Frankrijk heeft te veel erfgoed om te kunnen onderhouden. Eveline Bijlsma bezocht ruïnes
die worden opgeknapt.
26
026 FRANS ERFGOED
Wat moeten de Fransen met al
die kastelen? Eveline Bijlsma
bezocht een aantal ruïnes die
binnenkort worden opgeknapt
033 WEET
034 De wereld van morgen
Het moderne werken
040 Alledaagse wijsheid &
Taalsignaal
042 Profiel
María Eugenia Vidal, de sociale
koningin van Argentinië
046 Het gebouw
Nieuwe Watertoren
in Vlaardingen
050 Moderne tijden
Wie privacy wil, moet
betalen
052 BAHRIA TOWN
Een moderne stad in Pakistan
met een dierentuin en replica’s
van de zeven wereldwonderen
4

INHOUD 59 - 105
BEDRIJF BELICHT:
RECRUIT GLOBAL
STAFFING
Uitzendbureaus zijn totaal
veranderd. CEO Jan Zandbergen
van Recruit Global Staffing
(voorheen USG People)
vertelt over zijn bedrijf en de
razendsnelle veranderingen in
de sector.
60
SCHORSENEREN
KUN JE
LEREN
Sander Bierenbroodspot,
chef-kok bij Bluespoon, bereidt
de – inmiddels niet meer zo
vergeten – schorseneer met
pastinaakcrème.
70
Sterrenkijken
IK GA OP
VAKANTIE
EN NEEM
MEE: MIJN
COLLEGA’S!
Jonge bedrijven laten
steeds vaker regen en
kou achter zich om hun
werk voort te zetten
vanaf een tropische
locatie. Lizette Wouters
dook in de wereld van
de workation.
90
De oude Grieken doopten ons sterrenstelsel de Melkweg, maar
anno 2018 zie je boven Nederland alleen een paar heldere sterren.
Wie een echte sterrenhemel wilt zien, gaat op reis. Van Chili tot
Amerika: in deze Juist lichten we de mooiste sterrenhemels uit.
88 104
059 VERDIEN
060 Bedrijf belicht
Uitzendbureau Recruit
Global Staffing, voorheen
USG
064 Column Fleuriëtte
van de Velde
Trakteren op het werk
066 Wereldeconomie
Servaas van der Laan over
het filantrokapitalisme van
bedrijven in Silicon Valley
068 Start-up van de maand
Met de cabine van SENSIKS
ben je even op het strand
070 WORKATION
Een werkvakantie
met je collega’s,
hoe is dat?
077 BELEEF
078 Non-fictie
Roelof Bouwman over
afgehaakte gelovigen
082 Boeken
Irene Start selecteert
boeken op komst
084 Wereldkeuken
Schorseneren
086 Fast lane
Banden, in alle soorten
088 Leven in beeld
Voormalig first lady
Michelle Obama
090 FOTOREPORTAGE
Hemelse vergezichten
op reis
84
LEVEN IN BEELD:
MICHELLE
OBAMA
Ze is al twee jaar weg uit het
Witte Huis, dus hoog tijd voor de
memoires van Michelle Obama,
dat op 13 november verschijnt.
ONONTDEKTE
PAREL: HET
ITALIAANSE TRIËST
Een Italiaanse stad die nog
nauwelijks is ontdekt door
toeristen? Wie dat wil zien, moet
er snel bij zijn.
CHECK OUT
098 Cultuuragenda
Selectie uit wereldwijd
aanbod
100 Wijn
Nicolaas Klei over de
snoezige Elzas
102 Stijl
Roestbruin
104 Hidden secret
Triëst
105 Reis om de wereld
Inspirerende tips
5

ONTDEK
TEKST: LIESBETH WYTZES
FOTO’S: OLIVIER MIDDENDORP
EWINE VAN DISHOECK
‘We wonen op een
rotsblokje dat om
een ster cirkelt’
De veelbekroonde sterrenkundige Ewine van Dishoeck (63) houdt
zich al haar hele leven bezig met de geboorte van planeten en
zonnestelsels. Ze denkt moeiteloos in miljarden jaren.
Onlangs kreeg ze in Noorwegen de Kavli-prijs
Ewine van Dishoeck is in de wieg gelegd
om iets geweldigs te bereiken en dat
heeft ze gedaan. Op haar geboortekaartje
stond een baby die vastberaden
afkoerste op de universiteit. Dat werd
geen geneeskunde, zoals haar ouders wilden,
maar wiskunde en scheikunde (bij allebei altijd
alles cum laude gehaald). Ze werd hoogleraar
moleculaire astrofysica aan de Universiteit Leiden
en is de meest geciteerde astrochemica ter wereld
geworden, een prestatie net zo duizelingwekkend
als staren naar het zwerk. Ze bestudeert de
moleculen in het heelal die ten grondslag liggen
aan het ontstaan van sterren en planeten, zoals
ons zonnestelsel, en zoals er nog ontelbaar veel
andere zijn. Ontelbaar zijn de sterren aan de hemel
en de zandkorrels aan de oever van de zee, staat al
in het Oude Testament.
Voor haar werk is Van Dishoeck – felrode jurk,
veelkleurig sjaaltje, vrolijk – vaak onderscheiden.
Midden in een zin rent ze even weg om een
cadeautje mee te geven voor het zoontje van een
collega: Spacey zoekt zijn planeet, een boek van
Govert Schilling. Hoe eerder kinderen interesse
krijgen voor de ruimte, hoe beter. Recent kreeg ze
de prestigieuze Noorse Kavli-prijs voor haar hele
oeuvre: 1 miljoen dollar.
Haar werkkamer bij de Leidse sterrewacht is klein
en hangt vol onderscheidingen en met afbeeldingen
van wat zich in het heelal bevindt. Roze
wolkformaties, lichte sterren, duistere gebieden.
Van Dishoeck krijgt data binnen via telescopen
en trekt daaruit haar conclusies. Grafieken dus:
heel wat minder schilderachtig dan die afbeeldingen
van de Melkweg. Ze wijst op een grafiek:
‘Hieraan kan ik zien of er water is en hoe hard dat
stroomt.’
Om je bezig te houden met de mysteries van het
universum, moet je over een zekere onverschrokkenheid
beschikken. Niet iedereen kan het idee
aan van een ruimte zonder bekend begin en eind,
zonder grenzen, of vindt het opwekkend om te
beseffen dat wij in het licht van die eindeloosheid
helemaal niets voorstellen. ‘Ja!’ zegt Van Dishoeck
opgewekt. ‘We wonen op een klein rotsblok dat om
een doodgewone ster cirkelt, één van de honderden
miljarden sterren in de Melkweg, ons sterrenstelsel.
En dat stelsel is één van de honderden
miljarden sterrenstelsels in het heelal. Ja, dat geeft
wel perspectief.’
Dat besef van nietigheid heeft Van Dishoeck nooit
afgeschrikt, integendeel. ‘Het is juist belangrijk
om dat perspectief te hebben bij al die dingen
waarover we ons druk maken op aarde, van een
EWINE
VAN DISHOECK
1955 Geboren in Leiden
1976-1980 Studies chemie
en wiskunde, Leiden
1984 Promotie, Leiden
(cum laude)
1984-1987 Junior Fellow
Harvard
1987-1988 Hoogleraar
Princeton
1988-1990 Hoogleraar
Caltech
1995 Hoogleraar
astrofysica, Leiden
2000 Spinozapremie
2001 Bourke Medal Royal
Society of Chemistry
2015 Albert Einstein
World Award of
Science
2015 President
Internationale
Astronomische Unie
2018 Kavli-prijs voor
astrofysica
14

Het besef van
nietigheid heeft Ewine
van Dishoeck nooit
afgeschrikt
15

ONTDEK
18
TEKST: GERBERT VAN DER AA IN ATAR
BINNENKIJKEN IN… MAURITANIË

Mauritaniërs vinden
meubelen doorgaans
overbodige luxe. ‘We zijn
tevreden met weinig’
‘ Wij hebben
geen aparte
slaapkamers
of bedden’
Het huis van de familie Bouchama
staat in Atar, een stadje midden in
Mauritanië. Gerbert van der Aa
bracht een dag door met de vijftien
bewoners van het huis van cement
De familie Bouchama zit, zoals gebruikelijk, in de
huiskamer op de grond. Net als elders in Mauritanië,
een woestijnstaat in West-Afrika, is in het hele huis
geen stoel te bekennen. Mauritaniërs liggen het
liefst languit op de vloer, hooguit met een kussen
ter ondersteuning. Ook andere meubelen vinden ze overbodige
luxe. In de woonkamer van de Bouchama’s staan alleen een
televisietoestel en een gasbrander om thee te zetten. In een hoek
liggen wat kleren en een stapel schriften.
‘Bijna alle Mauritaniërs zijn van origine nomaden,’ zegt vader
Mohamed. Generaties lang leefden ze van hun geiten en kamelen.
‘We woonden in tenten en trokken de regens achterna.’ Tijdens
hun verplaatsingen namen de nomaden alleen de spullen
mee die ze echt nodig hadden. ‘In de huizen waar we tegenwoordig
wonen, hebben we die manier van leven voortgezet,’ zegt
Mohamed. ‘We zijn tevreden met weinig.’
Het huis van de familie Bouchama staat in Atar, een stadje in
het midden van Mauritanië. Naast Mohamed (68) en zijn vrouw
Fatimatou (51) wonen hun zeven kinderen – Aziza (34), Cheikh
(32), Sidi (30), Brahim (28), Mohamed Salem (26), Bousef (18) en
Salemha (11) – hier. Plus de echtgenotes en kinderen van twee
zoons. Daarnaast heeft het gezin altijd wel wat neven en nichten
over de vloer. Meestal verblijven er zo’n vijftien personen in het
huis.
‘We hebben geen aparte slaapkamers,’ vertelt Mohamed. ‘Meestal
slaap ik met mijn echtgenote en alle vrouwen en kinderen in de
huiskamer. De rest van de mannen brengt de nacht door in een
andere ruimte.’ Net als stoelen zijn er evenmin bedden in huis.
19

ONTDEK
TEKST: EVELINE BIJLSMA IN PARIJS
FOTO’S: CENTRE DES MONUMENTS NATIONAUX
FRANS ERFGOED
Technofeesten in een
vervallen kasteel
of bezoekers stenen
laten bewerken om
een toren te bouwen.
Frankrijk heeft te
veel erfgoed om zelf te
kunnen onderhouden,
dus wordt het tijd
voor inventieve
oplossingen. Eveline
Bijlsma ging op
bezoek in de ruïnes
WAT
DOEN
WE MET
AL DIE
CHÂTEAUX?
26

Het kasteel van La Mothe
Chandeniers raakte na een brand
in 1932 in verval. De Nederlandse
architect Carsten Hanssen gaat
de ruïne restaureren
GUILLAUME SOUVANT

Boven: Boomwortels hebben zich door ramen
en muren heengewerkt in Château La Mothe
Chandeniers Onder: Initiatiefnemer Julien Marquis
De beelden van La Mothe
Chandeniers gingen de hele
wereld over. Het romantische
Loirekasteeltje – waarvan
bijna alleen de buitenmuren
nog overeind staan – werd door
een crowdfundactie uit de handen van
projectontwikkelaars gered. Voor een
bijdrage van minimaal 50 euro konden
geïnteresseerden ‘kasteelheer’ of ‘kasteeldame’
worden. Achter de actie zit de
vereniging Adopte un château – adopteer
een kasteel. ‘Dit is niet onze eerste inzamelingsactie,
maar nog nooit is er zo snel
en zo massaal gereageerd,’ zegt initiatiefnemer
Julien Marquis (36). ‘In een mum
van tijd was het minimumbedrag van
500.000 euro bij elkaar. De kasteelherenen
dames komen uit 115 landen. In ruil
voor hun gift worden ze op papier medeeigenaar
van La Mothe Chandeniers.’
Het kasteel is op charmante wijze in
verval geraakt. De binnenplaats achter
de twee houten toegangspoorten, die
slechts met een kettingslot bij elkaar
worden gehouden, is overwoekerd door
bomen. De wortels groeiden her en der de
muur in. Aan de achterkant van de ruïne
is een klein terras aan het water waar de
eigenaren vroeger op hun bootje stapten.
Links van de entree is de opgang naar
binnen. Enkele loden pannen waarmee
de overkapping was bekleed, liggen op
de grond.
Marquis nam de Nederlandse architect
Carsten Hanssen (47) in de arm voor de
restauratie van de ruïne. ‘Dit is echt iets
bijzonders,’ zegt de Limburger tussen de
hopen steen. Hij vertrok ooit voor zijn
studie naar Parijs en besloot in Frankrijk
te blijven. ‘Het ontwerp is heel apart,
er zitten bijvoorbeeld kopieën in van
onderdelen van de kastelen van Blois en
Azay-le-Rideau. De oudste delen dateren
uit de dertiende eeuw. Halverwege de
negentiende eeuw is het gerestaureerd in
romantische stijl en ook het slotgrachtje
gegraven.’ Na een brand in 1932 is er niets
meer aan het château gedaan.
Dat de crowdfundingactie zo veel aandacht
kreeg, is geen wonder. Het succesvolle
particuliere initiatief liet zien dat
niet alleen de overheid in staat is om het
Franse erfgoed te redden. Het succes van
Adopte un château, dat eind vorig jaar de
minimaal benodigde 500.000 euro inza-
28

TEKST: MARJOLEIN VAN TRIGT
WEET
DE WERELD VAN MORGEN
34

HET
MODERNE
WERKEN
Solliciteren bij een algoritme. Data die
voorspellen wanneer een werknemer ontslag
gaat nemen. Een app die je een geschikte
werkplek wijst. Het kantoor van de toekomst
hangt van monitoring, sensoren en data aan
elkaar. Marjolein van Trigt neemt er een kijkje
AndreyPopov
Automatisering bepaalt in toenemende
mate het lot van lageropgeleiden.
Deliveroo-bezorgers,
Uber-chauffeurs en
Amazon-distributiemedewerkers
worden opgejaagd door onpersoonlijke
algoritmes met slechts oog voor effectiviteit.
Denk jij als hogeropgeleide de
dans te ontspringen? Verkeerd gedacht:
de kantoortuin is een goudmijn voor dataanalyse.
Gelukkig heb jij wel meer kans
dat algoritmes je werk in de toekomst gevarieerder
en aantrekkelijker maken.
Om te beginnen zou je in de toekomst
zomaar kunnen solliciteren bij een algoritme.
Unilever experimenteert al een
paar jaar met onlinegames en video-interviews
om algoritmes de beste kandidaten
voor een traineeship te laten selecteren.
Pas in de derde sollicitatieronde komen
de sollicitanten in een assessmentcenter
tegenover mensen te staan. Dit scheelt
de recruiters tijd, maar de algoritmes
zijn vooral ontworpen om (onbewuste)
vooroordelen tegen te gaan. Het cv doet
er niet toe. In de Verenigde Staten blijkt
de etniciteit van de trainees aantoonbaar
diverser sinds Unilever sollicitatiealgoritmes
gebruikt. In Nederland is dat
← De kantoortuin is een goudmijn voor data-analyse
lastiger te meten, want de Nederlandse
privacywetgeving verbiedt dat werkgevers
etniciteit registeren. Wel staat vast dat er
meer trainees zijn dan voorheen met een
verrassende studieachtergrond. ‘Door
deze manier van selecteren zit er echt een
ander clubje mensen tegenover ons in de
assesmentcenters,’ zegt Martine Zeegers
(41), vicepresident human resources van
Unilever Benelux. ‘Met die verandering
ben ik echt superblij. Maar het blijft belangrijk
om menselijk contact in de sollicitatieprocedure
te behouden. Het is altijd
een combinatie.’
Dat algoritmes worden ingezet bij interne
en externe sollicitatieprocedeures zal
niemand verrassen, maar ook bij minder
voor de hand liggende zaken maakt de hrafdeling
vaker gebruik van data-analyse.
Zo ontvangt Zeegers geregeld een lijst met
namen van medewerkers die mogelijk van
plan zijn om binnen afzienbare tijd hun
baan op te zeggen. Volgens de computer
dan. ‘Je moet zo’n risicolijstje nooit eendimensionaal
interpreteren,’ nuanceert
ze. ‘Gemiddeld werken medewerkers bij
Unilever een jaar of drie in dezelfde baan.
De analytics vertellen ons bijvoorbeeld
dat iemand die vier jaar dezelfde baan
35

WEET
TEKST: REMI LEHMANN IN BUENOS AIRES
Politicus
María Eugenia Vidal
De sociale
koningin van
Argentinië
In politieke machowereld van Argentinië maakt
de eigenzinnige María Eugenia Vidal snel furore.
Straks is zij president, denkt Remi Lehmann
Vidal
bestuurt
een provincie
die even
groot is als
Frankrijk
Elke maand
portretteert Juist
een internationaal
kopstuk
NR: 32
Vijf jaar geleden kende bijna niemand
haar, maar inmiddels is María Eugenia
Vidal (45) de machtigste vrouw van
Argentinië. Ze bestuurt de meest problematische
provincie van het land,
en verbaast vriend en vijand met haar sociale beleid
en strijd tegen corruptie.
Wie aan Buenos Aires denkt, zwijmelt weg bij de
tango, brede boulevards met fraaie façades en
prachtige parken. Maar het Buenos Aires van Vidal
ziet er heel anders uit. Aan de andere kant van de
randweg liggen de voorsteden waar migranten uit
binnen- en buitenland naartoe verhuisden in de
hoop op een betere toekomst. Maar door wanbeleid,
corruptie en economische crises vervloog de
droom van een arbeidersparadijs.
Twaalf miljoen Argentijnen wonen in dit landschap
van verlaten fabrieken, verpauperde flats en sloppenwijken.
Armoede, criminaliteit en overstromingen
domineren het leven. Niemand zat te wachten
op Vidal, toen ze in 2013 van deur tot deur ging. Ze
had weinig meer te bieden dan een luisterend oor.
Ook Alely Banuera (38) – nu medewerker van de
partij van Vidal – twijfelde. ‘Ik kende haar als bestuurder
van de stad Buenos Aires. Maar de problemen
in de provincie zijn veel groter. Ik wist niet of
ze zich als vrouw staande zou kunnen houden.’
Een bezoek van Vidal aan haar wijk veranderde
Banuera’s mening: ‘Ze begrijpt de mensen aan de
onderkant van de samenleving, en is oprecht geïnteresseerd
in wat er speelt in de arme wijken. Dat
was nieuw voor mij.’ Banuera sloot zich aan bij het
campagneteam. In tegenstelling tot andere kandidaten,
mochten er geen cadeautjes worden gegeven.
Volgens Vidal werkt dat namelijk toch niet:
‘Beloof de mensen een beter leven, en je zal hun
stem krijgen omdat je ze respecteert.’
De politieke zetbazen van de provincie moesten
lachen om de ietwat naïeve Vidal: geen geld, geen
naamsbekendheid en dan voerde ze ook nog campagne
voor een partij met een elitair imago. Haar
directe uitdager maakte haar dan ook graag belachelijk:
‘Zonder gps verdwaalt ze in de provincie.’
Maar Vidal trok de stoute schoenen aan: twee jaar
lang stond ze letterlijk met de poten in de modder.
Als enige kandidaat bezocht ze alle 135 gemeenten
van de provincie. Ze praatte met winkeliers, alleenstaande
moeders, arbeiders, boeren en werklozen.
Langzaam maar zeker steeg ‘Roodkapje’, zoals ze
door haar tegenstanders werd genoemd, in de peilingen.
Eind 2015 won ze de verkiezingen, en werd
de partij van de zittende gouverneur voor het eerst
in 28 jaar verslagen. Nu bestuurt Vidal een provincie
zo groot als Frankrijk.
Hoewel Vidal tot de elitaire ‘pro-partij’ behoort, is
ze van eenvoudige komaf. María Eugenia groeide
op in een bescheiden buurt van de Argentijnse
hoofdstad. Hoewel haar familie niet politiek actief
was, kreeg zij sociale betrokkenheid met de paplepel
ingegoten. Zo werkte haar vader als dokter in
een sloppenwijk. Doordat ook haar moeder werkte,
bracht de kleine Vidal vooral veel tijd met haar oma
ANP/MARCOS BRINDICCI
42

door. Daarnaast waren de nonnetjes van de school
van grote invloed. ‘Mijn belangrijkste rolmodellen
zijn altijd vrouwen geweest,’ zei Vidal daarover.
Terwijl haar vrienden voor het bedrijfsleven kozen,
begon Vidal aan de studie politicologie aan de Katholieke
Universiteit, waar ook koningin Máxima
studeerde. Daar ontwikkelde ze zich tot een ijverig
student met een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Ze
sloot zich aan bij denktanks, en begon zich steeds
meer voor sociaal beleid te interesseren. Al snel
werd ze gescout door de jonge politicus Mauricio
Macri, die een nieuwe partij had opgericht.
Nadat Macri was gekozen als burgemeester van
Bue nos Aires, kreeg Vidal als wethouder ruim baan
om het sociale beleid van de stad te verbeteren. Een
van haar ambities was het uitschakelen van tussenpersonen
die het contact met de arme inwoners van
de stad onderhielden. Veel van deze ‘belangenbehartigers’
staken geld en voedsel voor de armen in
eigen zak. Vidal wist met succes de corruptie bij de
verdeling van voedselpakketten uit te roeien. Ook
bemiddelde ze succesvol tussen de gemeente en
bewoners, toen duizenden inwoners dreigden een
sloppenwijk te bouwen in een stadspark.
Vidal was in haar element op Sociale Zaken. Ze
kende de praktijk, maar ook de regels van de bureaucratie.
‘Zonder dossiers kom je nergens,’ zei
de toenmalige wethouder daarover. ‘Het is weinig
glamoureus, maar zorgt wel dat goede bedoelingen
zich in feiten vertalen.’
Maatje te groot
Velen vreesden dat het gouverneurschap een
maatje te groot zou zijn voor Vidal. Haar politieke
tegenstanders zinden immers op wraak, en zij hadden
veel burgemeestersposten in handen. ‘Maar Vidal
deed iets wat haar partijgenoten nooit hadden
gedaan,’ zegt haar biograaf Ezequiel Spillman. ‘Ze
gaf zwaargewichten uit de oppositie belangrijke
posten in haar bestuur. Daarmee voorkwam ze dat
ze in een politiek isolement terechtkwam.’
De gouverneur boekte meteen succes op het terrein
van veiligheid: onder Vidal daalde het aantal
moorden in twee jaar met 27 procent. Ook pakte ze
de provinciale politie aan – berucht om haar banden
met de georganiseerde misdaad. Ze ontsloeg de
helft van de politietop en eiste een belastingverklaring
van alle officieren. Wie zijn privévermogen niet
kon uitleggen, werd ontslagen.
Een andere veelgehoorde klacht van de inwoners
van de provincie was de erbarmelijke staat van de
infrastructuur. De helft van de inwoners heeft bijvoorbeeld
geen riolering en eenderde van de bevolking
woont in straten met onverharde wegen. In
samenwerking met de nationale regering heeft Vidals
gouvernement tienduizenden woningen op de
43

Oase van rust
in de puinzooi
van Pakistan
In Bahria Town
wonen meer
dan honderdduizend
Pakistanen op
16.000 hectare
grond
Met Bahria Town, buiten Islamabad, bouwde de grootste
projectontwikkelaar van Azië een moderne stad met replica’s van
de zeven wereldwonderen, dierentuinen en gratis sportparken.
Correspondent Wilma van der Maten laat zich verbazen

Boven: Geen oude stadsbussen, ezelskarren
en gemotoriseerde fietstaxi’s
Onder: Maya Zaman
De Express Highway verbindt
de armoedige voorsteden met
regeringsstad Islamabad.
Maar na een rit van bijna
een uur beland je opeens in
de modernste woonenclave van Pakistan,
Bahria Town. Miljardair Malik Riaz
bedacht het concept eind jaren negentig.
Achter hekken leiden rijke Pakistanen
een veilig leventje, in westers aandoende
huizen in rustige wijken die zijn voorzien
van alle gemakken. Bahria Town, waar
meer dan honderdduizend Pakistanen
wonen op 16.000 hectare grond, is geheel
zelfvoorzienend. Er zijn scholen, universiteiten,
ziekenhuizen, supermarkten,
restaurants, bioscopen, luxe warenhuizen
en er is vooral volop vertier. Volgens
de filosofie van projectontwikkelaar Riaz
hebben ook zijn landgenoten het recht
om te leven als ‘God in Frankrijk’.
Het laatste stukje van de reis leidde over
de historische Great Trunk Road, de
oudste weg in Azië die loopt van Afghanistan
naar Bangladesh, 2.500 kilometer
in zuidoostelijke richting. Ooit voerde de
Griekse veroveraar Alexander de Grote
zijn leger aan over deze route.
Komend vanuit het oude Pakistan – waar
walmende oude stadsbussen, ezelskarren
en gemotoriseerde fietstaxi’s met
elkaar om elke centimeter asfalt vechten
– bereik je, nadat je de bewaakte ‘grens’
met het nieuwe Pakistan bent gepasseerd,
deze oase van rust: Bahria Town.
Je kijkt je ogen uit. Langs brede avenues
liggen aan weerszijden groene perken
met wuivende palmbomen. Er staan
standbeelden en zuilen die zijn gekopieerd
uit de Griekse oudheid. Nergens
slingert een papiertje op de grond of
wroeten schurftige straathonden in het
huisvuil. Bedelaars en opgevoerde bromfietsen
krijgen geen toegang. Vanaf een
van de heuvels waartegen Bahria Town is
gebouwd, heb je een schitterend uitzicht
over de stad. In elke buurt liggen parken
waarin moderne kunstwerken staan. In
een bosrijke omgeving zijn golfbanen
aangelegd. De bouw van een hotel met
zeven sterren is nog gaande.
In één van de dierentuinen die tussen de
woonwijken liggen, rekt een leeuw zich
nog eens uit voordat hij klokslag vijf uur
zijn avondmaaltijd krijgt geserveerd. Niet
ver van de hokken van de wilde bees-
54

Ik ga op reis en
ik neem mee:
mijn collega’s!
‘Wij hielden dezelfde werktijden
aan als in Nederland. Wel waren
we wat vrijer in het inplannen van
onze uren. Wie het warm had, ging
bijvoorbeeld even zwemmen’
Jonge bedrijven laten steeds vaker regen en kou
achter zich om hun werk voort te zetten vanaf een
tropische locatie. Lisette Wouters dook in de wereld
van de workation. ‘Zo’n weekje met z’n allen naar de
zon kan de groepsdynamiek veel goed doen’

Boven: De workation is in een paar jaar een begrip geworden bij start-ups.
Onder: Er zijn ook bedrijven die kiezen voor een winterse workation
Het is geen gebruikelijk begin
van je werkweek, op zondagochtend
om 5.00 uur verzamelen
op Schiphol. Maar er
stond de werknemers van
start-up Congressus in april ook geen
gewone week te wachten. Het zeskoppige
team ging met workation. Acht dagen
lang verruilden ze hun flexwerkplek in
Groningen, op kosten van de baas, voor
een sfeervolle Provençaalse villa met een
groot zwembad en weids uitzicht op de
bergen aan de Franse Côte d’Azur. ‘Als
ik wakker werd, hoefde ik de deur maar
open te doen om uit te kunnen kijken op
een prachtig berglandschap met schattige
dorpjes,’ vertelt Katja Poltavets, (22),
stagiair marketing en communicatie.
Maar ondanks het prachtige zwembad
werd er in die villa in Frankrijk gewoon
gewerkt. ‘We richtten daar precies hetzelfde
werkeiland in als in Groningen,’
zegt Poltavets. ‘Naast onze handbagage
hadden we één gezamenlijke koffer vol
apparatuur bij ons. Wifi-hotspots zorgden
ervoor dat we in de Franse bergen net zo
goed bereikbaar waren als in Nederland.’
Congressus ondersteunt verenigingen bij

BELEEF
TEKST: ROB RAMAKER
STERRENHEMELS
abriendomundo
Hemelse
vergezichten
In dichtbevolkt Nederland is het lastig te
begrijpen waarom de oude Grieken ons
sterrenstelsel Melkweg doopten. ’s Nachts is niet
veel meer te zien dan enkele heldere sterren.
Wie net als onze voorouders wil genieten van
schitterende sterrenhemels gaat op reis
Atacama
woestijn
Dit desolate gebied in Chili is
een ideale locatie voor telescopen.
Er wonen geen mensen
die met licht of radiosignalen
de observaties verstoren, de
lucht is kurkdroog en zelfs voor
een woestijn zijn hier weinig
wolken. Dus bouwde de Europese
Zuidelijke Sterrenwacht op
ruim 2 kilometer hoogte de Very
Large Telescope. In feite zijn dat
vier sterrenkijkers met elk een
spiegel van ruim 8 meter doorsnede.
Hier is in 2004 de eerste
foto gemaakt van een planeet
buiten ons zonnestelsel. De
planeet – prozaïsch 2M1207b
gedoopt – bevindt zich op 170
lichtjaar van de aarde. Op de
foto ziet hij eruit als een klein
rood vlekje, maar de planeet is
groter dan Jupiter, de grootste
planeet van ons zonnestelsel.
90
In de Atacama-woestijn in Chili staan twee grote observatoria van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht.
Naast ruimtetelescoop Hubble zijn ze een belangrijke bron van observaties
ANP/BABAK TAFRESHI/SCIENCE PHOTO

Boven: De Atacama-woestijn is bijzonder droog. Gemiddeld valt er 15 millimeter regen per jaar
Onder: Het barre en desolate landschap rond de sterrenwachten biedt een imponerende aanblik
Chili
Zuid
Amerika