iS-2019-DRUK

Ontstekingen
Ontstekingen in de mond en keelholte
en rond de oren kunnen in
hun infectieproces de speekselklieren
betrekken. Dat kan bijvoorbeeld
gebeuren bij bof, een ontsteking
aan het oor. Daardoor kunnen de
afvoerbuisjes van de speekselklieren
afgekneld worden zodat speeksel
niet of moeilijk kan afvloeien en
zo aanleiding geven tot steenvorming.
Men spreekt van speekselstenen.
Gewoonlijk betreft het een
onschuldig verschijnsel, omdat het
van voorbijgaande aard is en
vanzelf verdwijnt als de
ontsteking genezen is.
Het kan wel pijnlijk
zijn, vooral als de
speekselvloed
wordt aangewakkerd,
zoals
bij het eten
van zure
vruchten,
snoep, bessen
of zure
dranken. De
klier kan bij
de ontsteking
ook gaan etteren,
zodat de etter in de
mond komt, onaangenaam
smaakt en ook
vies ruikt.
Het is verstandig een arts op te
zoeken en de diagnose is vlug
gesteld, want meestal kan hij de
speekselstenen met de hand aan de
buitenkant van de hals en de kaak
voelen. Een echografie kan hierover
nog grotere zekerheid geven. Een
enkele keer betreft het ook een
kwaadaardig gezwel en is chirurgische
ingreep noodzakelijk. Dat is
niet geheel zonder risico omdat de
aangezichtszenuw in de buurt ligt.
In uitzonderlijke gevallen moet de
gehele grote klier worden weggenomen,
maar gelukkig wordt het werk
overgenomen door de talrijke kleine
kliertjes in de mond.
Wat kan je zelf doen?
Een speekselsteen kan je meestal
zelf voelen. In negen van de tien
gevallen is dat onder de onderkaak.
Het volume kan variëren van 2 mm
tot 3 cm en deze laatste moet dan
wel operatief worden verwijderd.
Een dagopname volstaat. Massage
van het betrokken gebied kan helpen
om de steen los te krijgen
en te verwijderen. Omdat
het meestal gaat om
stenen van calciumfosfaat
en calciumcarbonaat
kan
je kristalliseren
voorkomen
door veel te
drinken. Mensen
die middelen
nemen
tegen hoge
bloeddruk, antidepressiva
en
antihistaminica
hebben een hoger
risico. Ook onvoldoende
drinken en niet
tijdig en voldoende eten
zodat de speekselklieren niet
meer getraind zijn, verhogen de
kans op stenen. Mannen hebben er
meer last van dan vrouwen.
Je kan het probleem helpen voorkomen
door meer te drinken, citrusvruchten
te eten of zure snoepjes.
Ook massage van het betrokken
gebied is nuttig. Vooral in de zomer
en op vakantie in een warm klimaat
is veel drinken van groot belang.
Jan van Bercken
SANA nr 65 39