Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
IN NOMaD’S<br />
LAND<br />
In een vergeten uithoek van Oeganda kun<br />
je sinds kort via een Nederlandse pionier op<br />
bezoek bij de Karamojong, een nomadisch<br />
herdersvolk. Ooit waren de stamleden<br />
geduchte strijders, maar vandaag de dag<br />
hebben reizigers niets te vrezen − er is zelfs<br />
grote kans dat er een welkomstfeestje voor<br />
je wordt gebouwd, tot in het holst van de<br />
nacht. ‘Zo gaat het er hier elke avond wel<br />
aan toe.’<br />
SCHRIJVER & FOTOGRAAF JONATHAN VANDEVOORDE<br />
054
OEGANDA<br />
055
Er wordt van ons<br />
beweerd dat we<br />
staarten hebben,<br />
zoals koeien,<br />
of dat we<br />
gorilla’s zijn<br />
056
OEGANDA<br />
De edonga-dans<br />
In dit Karamojong<br />
dorp wordt gedanst<br />
dat het een lieve lust<br />
is. Op ritmisch geklap<br />
proberen zowel mannen<br />
als vrouwen zo hoog<br />
mogelijk te springen, met<br />
als doel indruk te maken<br />
op het andere geslacht.<br />
Wordt het een date, dan<br />
mag het stelletje eerst<br />
even ‘proefdraaien’ in<br />
een speciaal daartoe<br />
gebouwd hutje in een<br />
stille hoek van het dorp.<br />
Wordt het niets, even<br />
goede vrienden.<br />
Vorige pagina’s<br />
Klaar voor een<br />
close-up<br />
Ik bezocht een dorp<br />
van de Jié-stam in het<br />
uiterste noorden van de<br />
regio Karamoja. Meisjes<br />
brengen littekenpatronen<br />
op hun gezicht aan, een<br />
teken van schoonheid.<br />
Mijn model was er erg<br />
trots op en liet zich maar<br />
al te graag fotograferen.<br />
057
De twee<br />
ingewandenlezers<br />
knijpen naast het<br />
vuur de dunne en<br />
dikke darm van de<br />
geit helemaal uit<br />
en smeren het<br />
gezicht en de<br />
armen van de<br />
VROUW in<br />
dan genoeg – terwijl in de aanpalende kraal een dansfeestje lijkt los te<br />
barsten. Op ritmisch geklap van de kring omstaanders proberen zowel<br />
mannen als vrouwen zo hoog mogelijk te springen, met als doel indruk te<br />
maken op het andere geslacht. Ook Julius, die nog geen vriendin heeft, doet<br />
fanatiek mee aan de edonga-dans. Het dorp heeft nog volop lol als wij met<br />
veel alakara’s – dank je wels – al die blije gezichten bedanken en terug naar<br />
de jeep lopen.<br />
Safaritopper<br />
Kidepo Valley National Park<br />
in het uiterste noordoosten<br />
van Oeganda wordt met<br />
zijn Big Five (minus de<br />
neushoorn) tot de mooiste<br />
wildparken van Afrika<br />
gerekend. Vooral in het<br />
regenseizoen zijn het<br />
landschap én de luchten<br />
spectaculair.<br />
Rechts<br />
Jongetje van de Tepeth-stam<br />
op Mount Moroto.<br />
De Kraalman<br />
Als we een half uurtje rijden verderop bij een bescheiden boerderij aan-<br />
komen, ons logeeradres van vannacht, is het al bijna donker. Kippen overal.<br />
Met de eigenaar en zijn vrouw lopen we met onze kampeerspullen richting de<br />
kraal in de savanne. Koeien met kalfjes en geiten staan rusteloos te staren als<br />
we onder een dichttrekkende hemel onze tenten opzetten. Twee honden<br />
snuffelen rond. Er wordt een vuur gestookt. Terwijl we aan de meegebrachte<br />
stoofpot van rundvlees en bonen zitten, slepen de eigenaar en enkele andere<br />
mannen die erbij gekomen zijn – familie misschien? – een blatende geit onze<br />
kant op.<br />
‘Omdat ze dankbaar zijn dat we er zijn, slachten ze een eenjarige geit voor<br />
ons,’ verklaart Julius. Ik voel de bui al hangen. Zodra het grote mes in het<br />
hart van het beestje gaat, heb ik geen trek meer. Maar hier zijn geen slachthuizen.<br />
Leven en dood spelen zich hier thuis af, onder de hemel. Het is<br />
lichtjes beginnen te regenen. Aan de horizon flitsen weerlichten. Ondertussen<br />
zijn ook enkele oudjes en de echtgenote van onze gastheer van de partij.<br />
066
De buik van het beestje wordt opengesneden en de ingewanden eruit gehaald. Eerst de lever,<br />
die meteen op het vuur gegooid wordt en dan in stukjes met iedereen gedeeld wordt. De geit<br />
zelf wordt met huid en haar in het vuur gegooid. Twee mannen hurken bij de overgebleven<br />
ingewanden om deze te ‘lezen’: hoe ziet de toekomst eruit? Zij weten het, en het was goed.<br />
De miezer verandert in regen. Er gaat een vat sorghumbier rond; iedereen sipt om beurten<br />
van de kruik. De oudsten zitten verzameld op een koeienvel en spreken ons toe. We worden<br />
gevraagd om onszelf voor te stellen, zodat ze ons een Karamojong-naam kunnen geven.<br />
Ik vertel dat ik een gezin heb van één vrouw en twee kinderen en geen koeien en geiten en<br />
verhalen schrijf voor de kost. Daarop krijg ik de naam Lojèj toebedeeld, ‘de Kraalman’.<br />
Het koppel krijgt ook elk een naam. De gastheer houdt een speech waarin hij uitvoerig vertelt<br />
dankbaar te zijn dat we bij hem blijven slapen.<br />
Het bier gaat weer rond en er wordt nu ook gedanst en gezongen. De mannen springen<br />
steeds hoger en wankeler. De twee ingewandenlezers knijpen naast het vuur de dunne en dikke<br />
darm van de geit helemaal uit en smeren het gezicht en de armen van de vrouw van onze gastheer<br />
in met de groene poep. Ze vinden het lekker ruiken, zegt Julius. De hemelsluizen gaan nu<br />
helemaal open. Ik besluit de beschutting van mijn tent op te zoeken. Het feestje gaat buiten<br />
mijn ritssluiting nog uren door. De sonore basstemmen van de zingende oude mannen zoemen<br />
mij in slaap. Een tropisch onweer raast tot in de vroege uurtjes.<br />
Als de zon weer opkomt staat mijn half omgewaaide tent in een bruine modderpoel.<br />
Rondom liggen mijn naamgevers op een geitenvel in het slijk onder een dekentje. Een voor een<br />
worden ze wakker. Eén oude, verschrompelde man pakt mijn hand vast en prevelt mij<br />
met een glinstering in de ogen iets toe. Julius: ‘Hij zegt dat hij zó gelukkig is dat de regen is<br />
teruggekeerd.<br />
067
STATUS<br />
UPDATE<br />
DE LEEUW<br />
Sub-Sahara Afrika en een minipopulatie in West-India<br />
De leeuw is de enige katachtige die in sociale groepen leeft. Hij ligt<br />
het grootste deel van de dag te luieren. Bij het weerzien van dieren<br />
uit zijn groep volgt een ritueel van wrijven, likken en spinnen. Maar<br />
liefst tachtig procent van het voedsel wordt gevangen door vrouwtjes,<br />
terwijl het mannetje als eerste mag aanschuiven.<br />
Officiële status Kwetsbaar Aantal 20.000 (dit lijkt veel, maar hun aantallen nemen schrikbarend snel af)<br />
Beste spotkans In Masai Mara National Reserve tref je de grootste populatie leeuwen van Kenia aan.<br />
Als de wildebeestmigratie de Masai Mara heeft bereikt en er honderdduizenden zebra’s en gazellen in het<br />
park aanwezig zijn (juli en augustus), is de kans om leeuwen te zien het grootst. De groepen rond de Musiara<br />
Swamp en Rhino Ridge laten zich het gemakkelijkst spotten, maasaimara.com. Ook het Zuid-Afrikaanse Sabi<br />
Sands Reserve, aan de zuidkant van Kruger, is een goede plek. Omdat je hier ook buiten de paden met jeeps<br />
mag rijden, zie je vrijwel gegarandeerd leeuwen, sabi.krugerpark.co.za<br />
Grootste bedreigingen<br />
>> De belangrijkste bedreiging is afname van zijn leefgebied. De leeuw wordt in de meeste landen alleen<br />
getolereerd in natuurparken. In landen waar hij wél buiten de parken leeft, krijgt hij te maken met mensen.<br />
Van alle grote katten krijgt de leeuw nu het meest te verduren. Ter indicatie: er zijn minder leeuwen over dan<br />
neushoorns.<br />
>> De leeuw leeft in groepsverband, waardoor de schade voor boeren vaak groter is. Een groep leeuwen schrik<br />
je, in tegenstelling tot een cheeta van 45 kilo, niet af met een waakhond. Een boer heeft hierdoor eerder de<br />
neiging om leeuwen dood te schieten of te vergiftigen.<br />
>> Zijn lichaamsonderdelen zijn gewild voor de verwerking in traditionele Chinese geneesmiddelen.<br />
028
WILDLIFE WEG VAN DE MASSA<br />
029
Zwemmen met<br />
WALVISHAAIEN<br />
Hier ziet iedereen ze Voor de kust van het plaatsje Tofo in Mozambique is<br />
een ontmoeting met een walvishaai het hele jaar door relatief eenvoudig te<br />
regelen. Zolang je maar kunt snorkelen. De dieren zwemmen gemiddeld<br />
slechts vijf kilometer per uur, waardoor je ze soms een heel eind bijhoudt.<br />
Je boekt al een ‘Ocean Safari’ vanaf € 45, tofoscuba.com<br />
Hier zie jij ze De afgebeelde walvishaaien werden gefotografeerd in Teluk<br />
Cenderawasih Nationaal Park, een zeepark in de West-Papoease<br />
Geelvinkbaai (ook wel: Cenderawasihbaai). In dit afgelegen gebied<br />
in Indonesië kun je het hele jaar door met ze zwemmen.<br />
E-mail cenderawasihnationalpark@gmail.com of informeer naar de<br />
mogelijkheden via papuaparadise.com<br />
Hier kan het óók Ook voor de kust van het Oost-Afrikaanse Djibouti komt<br />
elk jaar tussen november en januari een grote groep walvishaaien samen<br />
om te paren. Ga er op duikexpeditie aan boord van een live-aboard, een<br />
boot waar je op overnacht, divebooker.com. De meer gebaande plekken zijn<br />
Ningaloo Marine Park in Australië (maart t/m mei), Donsol in de Filipijnen<br />
(maart t/m juni) en de Zee van Cortés bij Mexico (juli en augustus).<br />
Marco Zaffignani, 2019 Sony World Photography Awards<br />
040
WILDLIFE WEG VAN DE MASSA<br />
041
Badderen in de<br />
OPENLUCHT<br />
Wij hebben de ultieme vorm van slow travel gevonden:<br />
wildlife spotten vanuit je badkuip.<br />
020
VOORPRET<br />
Badderen bij een drinkpoel<br />
Kraan open, badschuim erin, positie innemen, champagneglas vullen en<br />
once in a<br />
lifetime<br />
genieten van de wildlifeshow. Vanuit je eigen, gietijzeren badkuip op klauwpootjes<br />
heb jij (samen met je lief) perfect zicht op een van de drukste waterpoelen<br />
van het Zuid-Afrikaanse wildreservaat Madikwe. Het is er een komen en<br />
gaan van olifanten, giraffen en andere dieren. Deze badkamer is van jou als je de<br />
Honeymoon Suite van Madikwe Hills-lodge boekt. Je suite is verder uitgerust<br />
met privézwembad, buitendouche en vuurkorven, vanaf € 764 per persoon per<br />
nacht (incl. maaltijden, drankjes, game drives en transfers), madikwehills.com<br />
021
paniek!<br />
IN DE pyreneeën<br />
082
43° 01’ Noord, 00° 19’ 1 oost<br />
Mannen kunnen het zich wellicht<br />
moeilijk voorstellen, maar<br />
reizen in je eentje als vrouw is<br />
gewoon anders — ergens in je<br />
onderbewustzijn is er altijd de<br />
angst dat er een man opdoemt<br />
die je iets aan wil doen. Noem<br />
het maar het engemannensyndroom.<br />
Op een reis door de<br />
Baronnies des Pyrénées, een<br />
schitterende verborgen vallei<br />
in het zuiden van Frankrijk,<br />
ging ik er de strijd mee aan.<br />
Met onverwachte gevolgen.<br />
SCHRIJVER EN FOTOGRAAF LOUISE TEN HAVE<br />
083
Ik ben blij dat ik je heb meegenomen, dagboekje. Je bent nog leeg, eigenlijk precies zoals ik me<br />
nu voel. Een prettige leegte, waar vanuit alles mag ontstaan. Hoe mooi is het om vanuit deze<br />
leegte alles wat ontstaat in jou op te mogen schrijven. Op blauwe lijntjes, die tot achterin gevuld<br />
mogen worden.<br />
Ik ben aan een nieuw avontuur begonnen, hier in Zuid-Frankrijk. Een paar weken terug, toen<br />
ik nog in Nederland was, ontmoette ik Nicole. We hadden een klik. Ze vertelde me dat ze met<br />
haar man Cos naar Zuid-Frankrijk zou emigreren om daar een kasteel te exploiteren, en<br />
nodigde me uit om haar op te komen zoeken. Ik zegde toe en boekte even later een vlucht naar<br />
Toulouse. Op het laatste moment greep ik jou mee, dagboek, omdat mijn man Matthijs niet mee<br />
kon komen.<br />
Vanuit Toulouse reed ik met mijn huurauto naar het zuiden, en mijn enthousiasme groeide<br />
naarmate ik dichter bij mijn bestemming kwam. De Baronnies des Pyrénées, de vallei waar<br />
Nicole naartoe is verhuisd, is overduidelijk geen toeristisch gebied. Kleine slingerweggetjes<br />
voerden me door een berglandschap dat lieflijk en ruig tegelijk oogt – één grote belofte.<br />
Uiteindelijk kwam ik in Laborde aan, een piepklein dorpje op 440 meter hoogte, aan de voet<br />
van de Pyreneeën. Vanuit het landweggetje kon ik het landgoed van Nicole al zien, met in het<br />
midden een tuin en inderdaad een minikasteeltje, of eerder een fors uitgevallen landhuis waarvan<br />
de muren bedekt waren met klimop.<br />
Toen ik Nicole beloofde langs te komen, had ik geen enkel idee wat ik moest verwachten.<br />
Ze had gesproken over een kasteeltje dat een lokale baron eind negentiende eeuw voor zijn<br />
maîtresse had laten bouwen. Maar ik had geen idee dat het zo dicht tegen Spanje aan zou<br />
liggen of dat het überhaupt bewoonbaar was. Ik wist alleen dat ik er meteen zin in had. Zin in<br />
een gezellige tijd met Nicole en zin in Frankrijk, waar ik al jaren niet was geweest. Maar het is<br />
wel heel anders zonder Matthijs. Reizen in je eentje en vooral reizen in je eentje als vrouw is<br />
gewoon anders. Maar dagboek, ik geloof niet in toeval. Blijkbaar moet ik hier dus zonder<br />
Matthijs zijn. Zoals een druppel die zich in een grote plas water als een kring uitspreidt, zo ga<br />
ik de omgeving verkennen. Ik wil vooral mijn intuïtie naar boven laten borrelen en daarnaar<br />
handelen.<br />
Het weerzien met Nicole voelde als een hereniging met mijn lang verloren tweelingzus.<br />
Ik maakte kennis met haar creatieve man Cos en vriendin en ruiter Theresa. Zij nam een kleine<br />
dierentuin met zich mee, die naast paarden uit honden, zwanen, kippen, katten en een alleraardigst<br />
varkentje genaamd Fifi bestaat. Ik weet nu al dat ik mezelf uren zou kunnen vermaken<br />
in de tuin van het kasteeltje, dat van Nicole en Cos de naam Le Petit Château heeft gekregen.<br />
Heerlijk, deze eenvoud. Precies waar ik zin in heb, alhoewel ik ook niet vies ben van een beetje<br />
actie. We gaan het merken.<br />
In de tuin liet ik mijn benen in het ijskoude water van een vijver zakken, met uitzicht op de<br />
hoge bergen van de Pyreneeën in de verte. Ik bedacht me dat wij mensen als deze vijver zijn.<br />
Het pure water uit de bergen komt de vijver in en stroomt er aan de andere kant uit. Het is een<br />
natuurlijke flow. Gedachten en gevoelens horen net zoals dat water door ons lichaam te stromen.<br />
Erin en er weer uit. Maar wij mensen blinken uit in het vasthouden van gedachten en gevoelens.<br />
In de hoeken van onze geest zijn daardoor draaikolken ontstaan die steeds troebeler en groter<br />
worden. Ik heb al heel wat draaikolken de afgelopen tien jaar uit de hoeken van mijn geest<br />
verdreven en weer op de stroom laten aansluiten, maar ik heb het gevoel dat er de komende<br />
dagen weer een paar naar de oppervlakte komen.<br />
Schaapjes<br />
binnenhalen<br />
Schaapherder Remy stuurt<br />
zijn hond eropuit om<br />
een twintigtal schapen<br />
en geiten te halen.<br />
Springend en glijdend over<br />
waterstroompjes beginnen<br />
we aan onze wandeltocht.<br />
Dag 2: het engemannensyndroom ontluikt<br />
Vanochtend ben ik heel even online gegaan op zoek naar bijzonderheden over de Baronnies des<br />
Pyrénées, en dat maakte me duidelijk dat dit gebied amper op de kaart staat. Ik las dat ik hier<br />
gieren en vliegende herten − een grote keversoort − zou kunnen spotten en dat er een kleine<br />
kans is om een desman te zien, een molachtig zoogdier dat in het water leeft. Verder liggen in het<br />
gebied veel grotten. Tot de indrukwekkendste behoort die van Esparros, waarvan de wanden<br />
bedekt zijn met schitterende kristallen, en die van (voor het publiek gesloten) Labastide, waar<br />
vijftienduizend jaar oude rotstekeningen van paarden zijn gevonden.<br />
In de ochtend maakte ik een wandeling over kleine slingerwegen, direct vanuit Le Petit<br />
Château. Boeren waren op hun akkers aan het hooien en ik had een aantal grappige<br />
088
BARONNIES DES PYRÉNÉES – FRANKRIJK<br />
089
VOORPRET<br />
Columbus Travel<br />
essentials<br />
HEBBEDINGETJES VOOR DE GADGETGEZINDE WERELDREIZIGER<br />
BEEST VAN<br />
EEN BACKPACK<br />
De Beast28-backpack van Matador is de eerste in zijn soort: een<br />
volwaardige, ultralichte (0,5 kg) nylon backpack (28 l) voor het betere<br />
avonturierwerk, die tevens kan worden opgerold en weggestoken<br />
in een klein opbergtasje. Dat maakt ’m de perfecte tussenoplossing<br />
voor reizigers die tijdens hun trip één of meerdere dagen de natuur<br />
in willen, maar ook gewoon ruim- en/of handbagage bij zich hebben.<br />
Ook handig: je kunt er een waterzak met drinkslang aan hangen,<br />
vanaf € 90, cameranu.nl, matadorup.com<br />
MOBIEL<br />
FOTOGRAFEREN<br />
kun je leren<br />
Écht een foto maken in plaats van een snel<br />
kiekje? Probeer dan de camera-app Halide.<br />
Volgens kenners schiet je er beelden van<br />
Hasselblad-kwaliteit mee. Handige features<br />
zijn o.a. het live histogram (lijntjes in je<br />
scherm), handmatige scherpstelling en de<br />
optie om in RAW te schieten. Alleen voor<br />
iPhone, vanaf € 6,99 in de Appstore.<br />
Ten(t) for effort<br />
Gaat er in je leven echt een moment komen waarop je<br />
denkt, een drijvende tent, dát is wat ik altijd al heb<br />
gewild! Waarschijnlijk niet. Maar inspirerend en baanbrekend<br />
is de Tentsile Universe Family Tent wel — hij<br />
sleepte al een paar prijzen in de wacht. Geschikt voor<br />
vier personen met een dikke portemonnee, vanaf<br />
€ 1999, tentsile.co.uk<br />
Gadgettheek<br />
groene<br />
keuze<br />
De Rent & Return service van Schiphol Airport geeft jou<br />
als reiziger binnenkort de mogelijkheid om vóór je vlucht<br />
nog even snel een leuke gadget te huren. Noem het een<br />
gadgettheek. Ga jij voor een drone, GoPro of audioset?<br />
Of toch liever een fotocamera? Houd schiphol.nl/nl/<br />
op-schiphol/diensten in de gaten voor updates.<br />
voor elke<br />
tent of<br />
hangmat<br />
die wordt<br />
verkocht<br />
plant Tentsile<br />
samen met<br />
we-forest<br />
20 bomen<br />
014
HONGKONG<br />
UIT DE HOOGTE<br />
102
In de dichtstbevolkte stad ter wereld kun je wat ons betreft het<br />
dak op — voor de mooiste uitzichten, uiteraard, maar ook voor<br />
frisse lucht, een stukje ontspanning, een beetje bezinning én<br />
de lekkerste hapjes en drankjes.<br />
SCHRIJVER MARK MACKINTOSH FOTOGRAAF TIM BILMAN<br />
103
ZENNEN<br />
UIT DE HOOGTE<br />
In de houding<br />
De Spaanse yogadocente<br />
Steffi organiseert elke week<br />
yogasessies op grote hoogte<br />
in de wijk Mid-Levels.<br />
Tai-chimeester Raymond<br />
(boven afgebeeld) biedt<br />
via Airbnb tussen de<br />
wolkenkrabbers van Central<br />
een beginnersworkshop<br />
in de Chinese bewegingskunst<br />
aan, die wordt<br />
beoefend voor zijn<br />
gezondheidsbevorderende<br />
eigenschappen.<br />
Vorige pagina’s<br />
Ons favoriete<br />
dakterras<br />
Bij de rooftopbar Piqniq<br />
kun je in de avond lekker<br />
ongedwongen borrelen<br />
en overdag goed lunchen.<br />
Kussentje erbij, zonnetje in<br />
het gezicht, klaar!<br />
ER IS GEEN BETERE PLEK OM TOT RUST TE<br />
KOMEN DAN EEN YOGAMATJE OP HET DAK<br />
VAN EEN WOLKENKRABBER<br />
Voor de bijzonderste yogaklas van Hongkong neem je de lift in Queens<br />
Garden, een luxe wooncomplex in de al even luxe buurt Mid-Levels, waar<br />
de appartementen voor miljoenen dollars van de hand gaan. Op de 23ste<br />
verdieping word je verwelkomd door Estefania ‘Steffi’ Lopez Gonzalez,<br />
een vrolijke Spaanse, die je naar een terras leidt waar geheid je mond van<br />
openvalt. Voor je strekt zich het hart van de stad uit, met zicht over het water<br />
van Victoria Harbour en iconische wolkenkrabbers als de Bank of China<br />
Tower en het International Commerce Centre. Met zo’n skyline heb je al je<br />
concentratievermogen nodig om de aandacht te houden op yogahoudingen<br />
als de neerwaartse hond en de adelaar, maar je moeite wordt beloond. Steffi:<br />
‘In de snelkoker van Hongkong is het van belang dat je je rustmomenten pakt.<br />
Even kalmeren, even wat aandacht voor je innerlijk. Ik wil je met een extra<br />
dosis energie weer terug de stad in sturen.’ Sessies van een uurtje kosten<br />
200 Hongkong dollar (circa € 25) en vinden dinsdag- tot en met vrijdagochtend<br />
plaats. Beginners zijn van harte welkom. Neem contact op<br />
via steffi@yourlifeyourplayground.com of tel. +85255086336.<br />
Op een verhoogd platform aan de zuidoever van Victoria Harbour, tussen de<br />
wolkenkrabbers van de buurt Central, heeft local Raymond hetzelfde doel als<br />
Steffi: bezoekers aan de stad een meditatiemomentje meegeven. Niet door<br />
yoga, maar met een workshop over de eeuwenoude Chinese bewegingskunst<br />
taichi. ‘De wortels van taichi liggen in de vechtkunst,’ legt Raymond uit. ‘Bijna<br />
alle bewegingen kunnen in een gevecht toegepast worden. Maar diezelfde<br />
gracieuze bewegingen kun je ook heel langzaam en vooral zeer ontspannen<br />
uitvoeren, met veel aandacht voor je ademhaling. Dat helpt tegen stress en<br />
verbetert je lichaamshouding, wat weer goed is tegen rug- en nekklachten.<br />
Forceer niets, beweeg bewust en volg je eigen ritme.’<br />
Een workshop kost € 39 en duurt een uurtje, airbnb.com/experiences/165044<br />
104
HONGKONG<br />
105
Voorbij de drukte van Instagram-hotspot Göreme ligt een verrassend<br />
onontdekt Cappadocië dat net zo sterk tot de verbeelding spreekt,<br />
met fantastische rotskerken, ondergrondse steden en terug-in-detijd-dorpjes.<br />
Weg van de massa, helemaal voor jou alleen.<br />
SCHRIJVER JAN FRANKE FOTOGRAAF MARIJE VAN DE VLEKKERT<br />
118
Zet je tentje lekker neer en geniet van een spectaculaire<br />
zonsondergang in dit bijzondere landschap<br />
ONDERDUIKEN<br />
in turkije<br />
119
naast het zwembad. Ozman is een hartelijke,<br />
besnorde man die graag over zijn geboorte-<br />
streek vertelt onder het genot van een glas<br />
zelfgestookte raki, de befaamde Turkse anijsdrank<br />
die wordt aangelengd met water en ijs. Na een<br />
carrière als televisiejournalist in de hoofdstad<br />
Ankara keerde hij terug om hier duurzaam,<br />
kleinschalig toerisme te ontwikkelen. Het tegen-<br />
overgestelde van de massapraktijken in Göreme<br />
dus. Ozman wijst op een antieke houten gevel die<br />
voor de grote boomhut in het midden van de tuin<br />
staat opgesteld. ‘Dat is handwerk uit Avanos.<br />
Er worden hier nog meubels in Ottomaanse stijl<br />
gemaakt. Die staan in onze kamers.’<br />
bewoners zich bij gevaar terug in geheime onder-<br />
Als we ’s middags door de kruidentuin lopen<br />
grondse steden. Keer op keer kregen met name<br />
oogt de grote, zware boer plots heel vlug en<br />
de christenen uit het gebied te maken met<br />
behendig − een zoon van het land. ‘Munt, peter-<br />
invasies, plundertochten en vervolging door<br />
selie, koriander en tijm. Wat je hier in de grond<br />
buitenlandse legers. Ondergrondse stelsels boden<br />
stopt groeit en bloeit. Dit is het boerenland, het<br />
bescherming tegen geweld en religieuze beïnvloe-<br />
hart van de Turkse natie,’ zegt hij trots. Op een<br />
ding. Het duurde eeuwen voordat de regio<br />
zeildoek liggen rode pepertjes te drogen. Sadiq,<br />
bekeerd werd tot de islam, en de christelijke<br />
de uit Afghanistan afkomstige kok op de farm<br />
tradities van Cappadocië zie je nog vooral terug<br />
stay, propt grote trossen druiven in een jutezak<br />
in de vele rotskerken en muurschilderingen.<br />
en begint er met kaplaarzen op te dansen tot het<br />
Een groepje boeren kijkt verbaasd maar<br />
sap eruit gutst. Het restaurant van de boerderij −<br />
vriendelijk als we voor een korte wandeling<br />
met verscholen zitplaatsen in de boomhut − trekt<br />
afdalen door de vallei van Ortahisar. Er zijn geen<br />
gasten uit de wijde omgeving. Drie keer per dag<br />
borden of wandelpaden, hier komen alleen dieren<br />
verschijnen er wel twintig schaaltjes op tafel.<br />
met hun herders. In de rotswanden zijn oude<br />
Schapenkaas met zwarte sesam, gegrilde<br />
Arabische inscripties zichtbaar, stille getuigen uit<br />
courgette en aubergine, salades, vers brood en<br />
de tijd dat koningen en sultans uit het heden-<br />
menemen, een eiergerecht met tomaten, pepers en<br />
daagse Syrië en Irak hier de scepter zwaaiden.<br />
koriander, opgediend in gloeiend hete keramiek.<br />
Op onze wandeling omarmen we de ongerept-<br />
Ondergronds verzetje<br />
Uit Avanos rijden we verder, langs velden<br />
heid en de stilte van de vallei. De omgeving doet<br />
Zuid-Europees aan, maar is toch heel anders,<br />
ruiger. Het is prachtig lopen door de ziel van het<br />
vol pompoenen en gigantische watermeloenen.<br />
oude Turkije.<br />
Hele boerengezinnen tuffen langs op de tractor.<br />
Hoe langer we door Cappadocië trekken, hoe<br />
In oogsttijd komt familie uit de grote steden terug<br />
vaker we – letterlijk – ondergronds verdwijnen.<br />
om te helpen. Het leven is hier nog eenvoudig,<br />
maar toch zien we overal de modernisering van<br />
Turkije terug; goed onderhouden wegen, wifi,<br />
schoon drinkwater en elektriciteit. Een ziekenhuis<br />
is nooit ver weg.<br />
Verder naar het zuiden willen we grotten<br />
verkennen. In Cappadocië zijn er honderden,<br />
met elkaar verbonden via verborgen gangen en<br />
trappen. Al sinds de Romeinse tijd trekken de<br />
Even lachen!<br />
De oude moeder van de<br />
eigenaresse van pension<br />
Emek in Soğanlı lacht ons<br />
vrolijk toe. Ze zit geen<br />
moment stil en maakt de hele<br />
dag popjes in traditionele<br />
kleding die ze aan toeristen<br />
verkoopt in het dorp.<br />
Een hoogtepunt is de omgeving van Derinkuya,<br />
waar de grootste ondergrondse stad van Turkije<br />
ligt. ‘Onze bejaarden zijn nog onder de grond<br />
geboren,’ zegt gids Mohammed. Hij leidt ons<br />
rond door het enorme stelsel. ‘We gaan acht<br />
verdiepingen naar beneden, dertig meter diep.<br />
Tijdens oorlogen verbleven hier wel tienduizend<br />
mensen onder de grond.’ In hoog tempo dalen<br />
we af door een donker, glibberig gangenstelsel.<br />
<br />
126
CAPPADOCIË - TURKIJE<br />
127