Passe-partout - Kritisch denken

INHOUD
PASSE-PARTOUT KRITISCH DENKEN
RICHTVRAGEN OM OVER NA TE DENKEN
- Leent de leerinhoud van je les zich tot kritisch denken?
- Hebben leerlingen voldoende informatie over de leerinhoud om kritisch te kunnen denken?
ACHTERGRONDINFO OM TE WETEN
- Kritisch denken wordt door onderzoek meestal beschouwd als een generieke vaardigheid die
kan worden toegepast in diverse vakgebieden. Men pleit er daarbij wel voor om de kritische
denkvaardigheden en disposities niet los te onderwijzen van domeinspecifieke kennis en
vaardigheden (Voogt, Veltman en Van Keulen, 2019). Generieke vaardigheden krijgen immers
pas betekenis wanneer ze in een specifieke context toegepast worden. Je leert kritisch denken
door over iets kritisch na te denken. Eerst oefenen in een specifieke context bevordert ook de
transfer (Van Gelder, 2005).
- Geef voorkeur aan authentieke en betekenisvolle contexten (Voogt, Veltman en Van Keulen,
2019): kies levensechte ‘rijke’ leerinhouden die - zeker wanneer je start met het inoefenen van
kritische denkvaardigheden - aansluiten bij de leefwereld van de leerlingen.
- Kritisch denken kan het best worden aangeleerd in het onderwijs door expliciete instructie in
combinatie met vakgebonden inhoud of context (Ennis, 1989, 2018). Om kritisch te kunnen
denken, hebben leerlingen eerst informatie en context nodig (Facione, 1990; Hirsch, 2016).
IMPULSEN OM MEE AAN DE SLAG TE GAAN
ACTUALITEIT IN DE KLAS
Actualiteit leent zich erg goed om kritisch denken te oefenen in de lagere school (Megens-van
Vroonhoven, 2017). Actualiteit vormt een belangrijk venster op de wereld voor de leerlingen.
Actuele onderwerpen roepen vaak veel vragen op bij leerlingen, laten toe verschillende
standpunten of overtuigingen te verkennen, informatie op te zoeken, te interpreteren,
analyseren en evalueren uit diverse bronnen, te werken rond feiten en meningen, nepnieuws en
framing, … Je kan er ook onderzoekend en inhoudelijk verdiepend mee aan de slag in de lessen
Mens en maatschappij en Wetenschappen en techniek.
Kies liefst actualiteitsbronnen op kindermaat zoals de kinderjournaals Karrewiet of Niouzz,
kinderkranten of tijdschriften als Kits, Klap, Wablieft, Samsam. Een mogelijke werkvorm om
kritisch denken te oefenen a.d.h.v. actua is de actualiteitskring. Op deze websites vind je nog
andere mogelijke werkvormen en opdrachten om kritische denkvaardigheden/houdingen te
oefenen a.d.h.v. de actualiteit.
Djapo De Toekomstklas Nieuws in de klas