Passe-partout - Kritisch denken

Recommendations

Info

PASSE-PARTOUT KRITISCH DENKENVOORBEELDENAUB-ARGUMENTEN FORMULERENIn deze oefening van Stichting Nederlands Debatinstituut wordt 1 argument volledig uitgewerkt, 1 argumentgeformuleerd en aan te vullen door de leerlingen en 1 argument is helemaal zelfstandig te formuleren door de leerlingen.Voorbeeld Stichting Nederlands Debatinstituut: ouders en online gedrag van kinderenArgument 1Ouders moeten hun kinderen leren hoe zich tegedragen online.Argument 2Ouders kunnen sneller ingrijpen als hunkinderen problemen hebben.Argument 3Bedenk nu zelf een argument en vat deze in eenkorte zin samen. Waarom is het een goed idee alsouders met hun kinderen kunnen meekijken?UitlegWant, opvoeden gaat over een kind leren welkgedrag wel en niet kan. Dus ook wat wel en nietkan op het internet. Ouders moeten hiervoor nietalleen met hun kinderen praten en afsprakenmaken, maar ook kunnen zien of hun kinderenzich aan die afspraken houden Dat is belangrijk,want dan kunnen ze bijsturen op het momentdat er wat mis gaat.BijvoorbeeldStel je voor je spreekt met je kind af om geenonaardige reacties onder andermans foto’s tezetten. Alleen als ouders mee kunnen kijken,kunnen ze zien of het kind zich ook echt aan dezeafspraak houdt. Als ze dan zien dat het kind deregel breekt, kunnen ze in gesprek gaan daarover.Dat zorgt ervoor dat het kind leert hoe je je onlinemoet gedragen.UitlegLeg uit waarom het zo is.Leg uit waarom het goed of slecht is dat het zo is.- Wat zouden ouders kunnen lezen op detelefoons en computers van hun kinderen?- Wat kunnen ouders doen met dezeinformatie?- Waarom is dat goed?BijvoorbeeldBedenk nu zelf een voorbeeld. Gebruik daarvoorje eigen fantasie of zoek informatie op internet.Denk aan kinderen die gepest worden viainternet.UitlegLeg uit waarom het zo is.Leg uit waarom het goed of slecht is dat het zo is.BijvoorbeeldBedenk nu zelf een voorbeeld dat het argumentduidelijker maakt. Gebruik daarvoor je eigenfantasie of zoek informatie op het internet.In deze AUB-oefening kunnen kinderen :- kritische denkvaardigheden observeren, imiteren, oefenen en bespreken (zie ook fiche werkvormen).- wordt het leren van de kritische denk-vaardigheid gericht begeleid en expliciet benoemd (met vaste herkenbareformuleringen) (zie ook fiche werkvormen).- wordt het denkproces visueel ‘in beeld’ gebracht (zie ook fiche tijd en ruimte).RONDJE PERSPECTIEVEN - VASTE DENKROUTINE BIJ HET NIEUWSKinderen bedenken standpunten van waaruit er naar het onderwerp gekeken kan worden. Vanuit deverschillende standpunten wordt gesproken startend met vaste ik-formuleringen die worden aangevuld vanuiteen perspectief (Circle of Viewpoints, uit de Visual Thinking Routine Toolbox, Ritchhart et al., 2011).Voorbeeld nieuwsbericht VRT: België wordt Europees wolvenkruispunt (26/04/2020)Ik denk over dit onderwerp vanuit het perspectief van …Vanuit ditperspectiefdenk ik:Een vraag dieik vanuit ditperspectiefheb:Kind Boer Lid van Natuurpunt[“Aan mijn schapen die doodgebetenkunnen worden. Mijn schapen zijn mijninkomen.”][“Dat kinderen niet meer in de natuurzullen/kunnen/ durven spelen.”][“Eten wolven ook mensen? Wanneerwel/niet?”][“Wat kan ik doen om mijn schapen tebeschermen?”][“Wat prachtig. Een verdwenen diersoortterug in ons land. Een goede zaak voor debiodiversiteit. Onze inspanning om biotopenterug te verbinden levert resultaat.”][“Hoe kunnen we voorkomen dat bozeboeren de wolven zullen doden om huninkomen te beschermen?”] [“Waarom wordtBelgië een ‘kruispunt’ genoemd?”]Met deze denkroutine wordt tijd en ruimte gemaakt waarin kinderen (zich) vragen kunnen stellen (zie ficheVraagstelling) en kunnen vragen van kinderen het uitgangspunt zijn om onderzoekend en inhoudelijk verdiependaan de slag te gaan (zie fiche Inhoud).
WERKEN MET DILEMMA’STips om dilemma’s te formuleren en voorbeelden van dilemma opdrachten.Het dilemma is geformuleerd op het niveau van deleerlingen.Voorbeeld COVID-19Wie moet eerst het coronavaccin toegediend krijgen …risicogroepen zoals ouderen of risicoberoepen zoalsdokters?Wat verkies je: lessen in de klas of digitaal les volgen?Het dilemma bevat voldoende twijfel.Voorbeeld duurzaamheidWat verkies je … de verwarming elke dag op 15°C in deklas of op 25°C?Wat verkies je … 2x20’ douchen in de week of elke dag5’ douchen?Dilemma opdrachten- Je vertrekt op een lange ruimtereis. Je mag maar5 dingen meenemen. Wat zou jij meenemen in eenruimteschip?- In welke historische periode zou je het liefstleven?- Wat is de belangrijkste uitvinding van de voorbijeeeuw volgens jou?Werken met dilemma’s geeft gelegenheid tot dialoogen discussie (zie fiche Werkvormen).CONNECT – CHALLENGE – CONCEPTS – CHANGESVerbind – Vraag – Vat de kern – Verander (uit Visual Thinking Routine Toolbox, Ritchhart et al., 2011) toegepastop het verhaal van Abel, een jongen van 11 jaar die meer dan 4000 km wandelde (Karrewiet 03/09/2020).CONNECT- Als ik dit verhaal verbind met [mijn eigen leven] dan denk ik aan: [“Die keer dat ik met de rugzak ben gaan stappen”] [“De afstandtussen onze landsgrenzen met Frankrijk en Nederland, dat is peanuts in vergelijking met die 4300 km.”]- Als ik dit verhaal verbind met [wat ik al eens eerder heb gezien/gehoord/ geleerd] dan herinner ik me: [“Het eerdere Karrewiet nieuwsvan toen Abel met zijn papa vertrok.”] [“Een documentaire over de Sierra Nevada en Mount Whitney. Daar staan de mammoetbomen, degrootste bomen ter wereld.”]- De leraar kan doorvragen om het ‘vergelijken’ expliciet te oefenen: Zie je gelijkenissen en verschillen? De gelijkenissen zijn: [“Wijdeden ook een meerdaagse trektocht met de rugzak, de natuur was prachtig, we sliepen in een tent, het was op de top ook zo koud.”]. De verschillenzijn : [“Het was in de Pyreneeën in Europa, met mijn papa en nog andere vrienden, we deden max. 18 km per dag, we hadden maar 2overnachtingen, we beklommen de gletsjer op de Vignemale (3298 m).”]CHALLENGECONCEPTSCHANGES- Bij het horen van dit verhaal wil ik graag in discussie gaan over/betwijfel ik dat: [“30-35 km per dag stappen gedurende 150 dagen inextreme omstandigheden wel gezond is voor een kind van die leeftijd.”]- Als ik dit verhaal hoor stel ik me de vraag: [“Is het zomaar toegelaten om zoveel maanden school te missen? Heeft hij tijdens de tocht ookrekenoefeningen gemaakt?”] [“Is het niet gevaarlijk om in een tent te slapen in een gebied waar beren leven?”]- De leraar kan hulp bieden om kinderen te helpen om ‘de informatie verder te bevragen’: Zijn er dingen waarover je verwonderd/verrast/verward/verbijsterd bent? [“Dat hij 150 dagen op een luchtmatras sliep. Was er nergens een herberg op die trail? Kwamen zedorpjes, winkels tegen?”] [“Dat hij alleen met zijn papa is gegaan. Heeft hij zijn mama gemist? Zouden zijn broer/zus dit ook hebben willendoen? Hoe beslis je om zoiets te gaan doen? Wou Abel dit of wou de papa dit?”] [“Het kan toch niet dat die berg 14508 m hoog is?” (hoogteMount Whitney op bord is uitgedrukt in feet)]- Ik vat de kernboodschap van dit filmpje als volgt samen: [“Abel is samen met zijn papa aangekomen na een loodzware tocht. Hij heeftafgezien en is moe, maar onder de indruk van de prachtige natuur en trots op zijn ongelooflijke prestatie. Hij heeft geleerd dat je moetdoorzetten en dat dan mogelijk wordt wat onmogelijk lijkt.”]- Belangrijke ideeën die ik uit het filmpje meeneem: [“Je moet doorzetten om iets moois te bereiken.”] [“De ervaring van pure schoonheidvan de natuur is overweldigend.”]- De leraar kan bijkomend vragen om ‘het trekken van conclusies’ te expliciteren. Hoe ben je tot deze conclusie gekomen? Ik besluitdit op basis van: [“Het fragment waarin Abel vertelt dat hij zo afgezien heeft tijdens de nachtklim naar Mt. Whitney, steil, door sneeuw,kon zijn vingers nauwelijks bewegen, maar dan de zonsopgang op de hoogste berg te kunnen meemaken, dat vond hij fabuleus.”]. [“Hetfragment waarin hij zegt dat elke dag wanneer je boven komt na een zware beklimming ongelooflijk is, je kijkt rond je en ziet 10-tallenbesneeuwde bergtoppen.”]- Ik denk dat dit verhaal bij mij/ons deze verandering in gang wil zetten (in mijn denken/doen/houding): [“Dat je leert de kleine dingenmeer te waarderen en dankbaar te zijn. Pas als je dingen die normaal lijken niet meer hebt, ga je ze waarderen.”]- De makers van dit verhaal willen bereiken dat: [“Ik ervan overtuigd geraak dat het onmogelijke mogelijk kan worden als je er mentaalvoor gaat.”] [“Dat je op zo’n tocht heel andere waardevolle dingen leert dan op school.”]- De leraar kan leerlingen helpen te verwoorden ‘waarom je zegt wat je zegt’. Ik zeg dit op basis van: [“Het fragment waarin Abel zegtdat hij blijer gaat zijn met de kleine dingen, een dak boven je hoofd, een dikke matras, warm eten, fris water drinken.”] Ik zeg dit op basisvan: [“De beelden die de filmmaker geeft van de beer, het hert, de marmot die Abel van dichtbij heeft kunnen waarnemen.”]- De leraar kan dit ook aangrijpen om verder te gaan op het onderscheid tussen mening en feit, over het bestaan van verschillendestandpunten vanuit verschillende perspectieven, …Met deze denkroutine wordt de taal van het denkengesproken (zie fiche Vraagstelling).
Page 1 and 2: PASSE-PARTOUTKRITISCHDENKENIN LAGER
Page 4 and 5: PASSE-PARTOUT KRITISCH DENKENCHECKL
Page 6 and 7: DOELENPASSE-PARTOUT KRITISCH DENKEN
Page 8 and 9: EVALUATIEPASSE-PARTOUT KRITISCH DEN
Page 10 and 11: INHOUDPASSE-PARTOUT KRITISCH DENKEN
Page 12 and 13: PASSE-PARTOUT KRITISCH DENKENRICHTV
Page 14 and 15: WERK-VORMENPASSE-PARTOUT KRITISCH D
Page 16 and 17: PASSE-PARTOUT KRITISCH DENKENRICHTV
Page 20: BRONNENLIJSTBOEKENBuisman, M., Van

Passe-partout - Kritisch denken

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?