SARS – Interview – Covid CasuïstiekRubriek Klinische besprekingen. SARS: begin van een lange mars? MJ 2003;32(3):94-97.Medisch Journaal - jaargang 50 - nummer 2 - 202131
SARS – Interview – Covid CasuïstiekInterview met longarts Joost JanssenSARS toen, Covid nuAuteurJ.P. Dieleman PhD, epidemioloog.InleidingIn 2003 kregen we te maken met ‘Severe Acute RespiratorySyndrome’ (SARS), sinds 2019 worstelen we met Covid-19. LongartsJoost Janssen van Máxima MC was samen met microbioloog BenPostma en intensivist Jan de Koning co-auteur van het artikel “SARS:begin van een lange mars?”. 1 De zin waarmee het artikel afsloot was‘SARS is niet de eerste opduikende infectieziekte en zal ook niet delaatste zijn. Er ligt nog een lange mars voor ons.’ En ze kregen gelijk.Als ik het stuk over SARS in het Medisch Journaal uit 2003 lees zie ikveel overeenkomsten. Jij hebt met beide coronavirussen te makengehad. In hoeverre lijkt de huidige Covid-pandemie op de SARS-epidemieen wat zijn de verschillen?Het is bijzonder hoeveel overeenkomsten er zijn tussen SARS enCovid-19. Beide presenteren zich als atypische longinfectie met eenernstiger verloop dan een gewone neusverkoudheid. Het land vanherkomst, China, is hetzelfde, waarbij SARS uit de provincieGuangdong komt en Covid-19 uit Hubei. Beide ziekten zijn coronavirusgerelateerd en zoönotisch, hoewel de oorsprong niet helemaalduidelijk is. SARS is waarschijnlijk overgenomen van civetkatten, eenChinese delicatesse; Covid-19 van vleermuizen. De overeenkomstenzijn opmerkelijk.Het grote verschil is dat SARS is uitgedoofd. Er zijn 8300 ziektegevallengerapporteerd van wie niet één in Nederland. Dat heeft waarschijnlijkte maken met een verschil in virulentie, Covid-19 is virulenter.Hadden we de Covid-pandemie kunnen voorkomen als we beter lessenhadden getrokken uit de SARS-epidemie? Wat ging er goed en wathadden we anders moeten doen?Dat is een lastige vraag. De jonge Chinese oogarts Li Wenliang trokin december 2019 tevergeefs aan de bel naar aanleiding van eenaantal gevallen van een atypische longontsteking. Hij kreeg geengehoor bij de Chinese autoriteiten en werd zelfs op non-actiefgesteld. Daarmee is zeker een aantal weken verloren gegaan, waarinhet virus beteugeld had kunnen worden.Wat we hadden kunnen leren, is dat we alerter moeten zijn op nieuweepidemieën. Er had meer awareness en structuur kunnen en moetenzijn om de ontluikende epidemie sneller in te dammen.Het was allang bekend dat het onontkoombaar was dat een nieuwvirus zou opduiken door menselijke verstoring van de biotoop, metsnelle verspreiding door globalisering en enorme reislust. DavidQuammen schreef er in 2010 een boek over: “Zoönose”. 2 Hij schrijftdat er vroeg of laat een nieuwe besmettingsgolf over de wereld zaltrekken. Dat is een wetmatigheid. Het boek is opnieuw uitgegevenmet een addendum over Covid-19 en is de moeite waard om te lezen.Als Covid-19 straks voorbij is, met nadruk op als, hoe kunnen we onsbeter voorbereiden op toekomstige uitbraken van onbekende pathogenen?Dat die er gaan komen, is natuurlijk een zekerheid.Een goed werkend surveillance en alarmeringssysteem via de WHO isessentieel, en meer openheid. Bij een verdenking op een nieuwe epidemiemoet er gelijk samengewerkt worden. We hebben geleerd dateen paar weken vertraging kan leiden tot een immens grotere uitbraakdan nodig. Als Covid-19 drie tot vier weken eerder was opgepikt,had dat onvoorstelbaar veel gescheeld.De eigenlijke oorsprong van het probleem ligt in ons eigen gedrag.Het wordt moeilijk om daarin bij te sturen, en er moet veel gebeurenom de biotoop te kunnen herstellen. Laat Covid-19 een wake-upcallzijn. Het is onontkoombaar dat er ooit weer een nieuw virus ergenszal opduiken. Ik heb er geen vertrouwen in dat zoiets nooit meer gaatgebeuren.Maar vaccinaties hebben toch wel een enorm verschil gemaakt?Jazeker. De vaccinaties hebben de mortaliteit belangrijk omlaaggebracht. Dat is de verdienste van technologische vooruitgang envind ik heel bijzonder, vooral gezien de korte tijd waarin de vaccinszijn ontwikkeld. Als niemand was gevaccineerd, was de zorg nu allangweer overgelopen. Tegelijkertijd, als de vaccinatiegraad in Nederlandnet zo hoog zou zijn als in Portugal, of nog hoger, was het probleemnóg veel kleiner. 3 Ik ken geen valide argumenten om niet te vaccineren.Denk je dat Covid-19 je werk als longarts blijvend gaat beïnvloeden?Hoe zie je je werk in de toekomst? Sommige experts zeggen dat wenooit meer van Covid-19 afkomen, ondanks de vaccinaties. Denk jijdat ook?Niet alleen als longarts, maar ook als mens, zal Covid-19 blijvendeinvloed hebben. We komen er mogelijk nooit vanaf. De kans dat hetna de winter over is, is in elk geval niet zo groot. Het testen en isolerenzal nog heel lang blijven. Op dit moment moeten de verpleegkundigenzich weer in de pakken hijsen. Het is zwaar werk.Dat wil ik even genoemd hebben. Als weekarts werd ik kort geledengebeld door een ervaren afdelingsverpleegkundige. Het aantal beddenop de longafdeling is weer uitgebreid en ze hebben het zwaar.Naast de terechte aandacht in de media voor IC-medewerkers is hetook belangrijk dat de verpleegkundigen en voedingsdeskundigen vande gewone Covid-afdeling aandacht krijgen. Zij staan net zo goedaan het bed van heel zieke patiënten.Vakinhoudelijk heeft Covid-19 vooral in het begin grote invloedgehad toen we nog moesten leren hoe we Covid-patiënten moetenbehandelen. Er is een multidisciplinair team opgericht, waar ik deelvan uitmaak, en samen zoeken we uit wat wel en niet zinvol is in de32
- Page 1 and 2: Medisch JournaalJUBILEUMEDITIEJAARG
- Page 3 and 4: Editorial“Oud & Heden” en een s
- Page 5 and 6: Uit de oude doosUit: Medisch Journa
- Page 7 and 8: Ontwikkeling, computers & zorgMedis
- Page 9 and 10: Ontwikkeling, computers & zorgarts
- Page 11 and 12: Ontwikkeling, computers & zorgzijn
- Page 13 and 14: Ontwikkeling, wetenschapTransitie i
- Page 15 and 16: Ontwikkeling, wetenschapDoor Covid-
- Page 17 and 18: Ontwikkeling, oncologieIntegrative
- Page 19 and 20: Ontwikkeling, oncologieDe drijvende
- Page 21 and 22: SARS - Interview - Covid Casuïstie
- Page 23: 30SARS - Interview - Covid Casuïst
- Page 27 and 28: SARS - Interview - Covid Casuïstie
- Page 29 and 30: SARS - Interview - Covid Casuïstie
- Page 31 and 32: Uit de oude doosDe bloeddruk tijden
- Page 33 and 34: VooruitblikVooruitkijken met jonge
- Page 35 and 36: VooruitblikMarike van der Cruijsen-
- Page 37 and 38: 50 jaar totale heupprothese50 jaar
- Page 39 and 40: 50 jaar totale heupprothesegoede ov
- Page 41 and 42: 50 jaar spataderenSpataderchirurgie
- Page 43 and 44: 50 jaar terug, vooruit en heden med
- Page 45 and 46: 50 jaar terug, vooruit en heden med
- Page 47 and 48: 50 jaar terug, vooruit en heden med
- Page 49 and 50: 50 jaar terug, vooruit en heden med
- Page 51: Uit de oude doosQuote uit de oude d