Medisch Journaal 2021 nummer 3 december

50 jaar terug, vooruit en heden medische staf Máxima MC
Digitalisering heeft tot efficiëntie en meer (medicatie)veiligheid
geleid, door risico geneesmiddel en risicopatiënt selectief
nauwlettend te volgen. Data analyse heeft gezorgd voor betere,
effectieve clinical rules en medicatiebewaking. Deze nieuwe
ontwikkelingen helpen nu om tot doelmatigheid, kostenbesparing en
een beter inzicht in behandeluitkomst te komen.
De nadruk ligt nu veel meer dan vroeger op het in gesprek gaan met
de patiënt. Medicatiegesprekken vinden plaats bij opname en
ontslag, consult functie is aanwezig op aanvraag, en ook voorlichting
vindt (digitaal) plaats naar de behoefte van de patiënt. Ook het
geneesmiddel wordt op maat aangeleverd (Voor Toediening Gereed
Maken).
Waar 50 jaar geleden patiënten vrijwel zonder uitzondering met het
‘one dose fits all’-principe werden behandeld met geneesmiddelen,
passen we nu dagelijks personalized medicine toe met hulpmiddelen
als farmaco-genetische screening en therapeutic drug monitoring
(TDM). Hierbij lopen we voorop, op het gebied van chronische
immunologische aandoeningen (onze onderzoekslijn). Door middel
van precision dosing van de dure biologicals leveren we bij deze
groep geneesmiddelen kosteneffectieve farmaceutische zorg,
hetgeen onze zorgverzekeraars ook niet ontgaat.
Wat 50 jaar geleden ook niet bestond, was de opleiding van
apotheker tot ziekenhuisapotheker. Aanvankelijk werd deze
vervolgens volledig lokaal ingevuld, maar inmiddels werken we met
een landelijk opleidingsprogramma waar lokaal invulling aan wordt
gegeven door een erkend opleidingsteam. Daarnaast beschikt
Máxima MC als één van de weinige niet-academische centra over de
opleiding tot klinisch farmacoloog.
De komende 50 jaar zal de ziekenhuisfarmacie wederom een
gedaanteverwisseling ondergaan met ontwikkelingen op het gebied
van artificial intelligence, 3D pill printing, geneesmiddelspiegelmetende
biosensoren, verregaande robotisering en zaken die we nu
nog niet kunnen bevroeden. Wat dat betreft zitten we goed in de
slimste regio van Europa en zien we die toekomst met vertrouwen
tegemoet!
Cardiologie
H.J.M. Thijssen MD.
50 jaar Medisch Journaal, 50 jaar cardiologie, 50 jaar dynamiek.
Van “twee perifere ziekenhuizen” naar “topklinisch ziekenhuis”.
Van “rust” naar “trainen”.
Van “aspirine” naar “multifarmacie”.
Van “afwachten” naar “actief interveniëren”.
Van “hart“ naar “totale mens”.
De cardiologie in MMC en het Medisch Journaal zullen daarin een rol
van betekenis blijven spelen.
Allen gefeliciteerd met 50 jaar “Medisch Journaal”.
Dermatologie
A.L.A. Kuijpers MD PhD.
Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen in de dermatologie de
afgelopen 50 jaar? Terugkijkend naar de 30 jaren waarin ik zelf actief
ben in de dermatologie, zijn er nog vele “golden oldies”, die
onveranderd belangrijk zijn. Het beste voorbeeld is de isotretinoïnebehandeling
voor acne, dat nog steeds een zeer effectieve en
dankbare therapie is. Het werkt altijd en bij iedereen. Ook de lokale
corticosteroïden zijn vooralsnog onvervangbaar gebleken en nog
steeds onze belangrijkste lokale behandeling.
In de dermatologie is met name de laatste 15 jaar veel veranderd.
Het beste is dit misschien te illustreren aan de hand van een patiënt.
Het betreft een 55-jarige man met een zeer uitgebreide psoriasis.
Vrijwel over de hele huid zijn grote erythematosquameuze plaques
aanwezig (figuur 1). Tot vijftien jaar geleden werd deze patiënt
jaarlijks klinisch behandeld. Voor lokale therapie was de psoriasis te
uitgebreid, de conventionele systemische therapieën waren gecontraindiceerd
of niet effectief. Na een enkele weken durende opname was
zijn psoriasis goed verbeterd en was het wachten tot de volgende
opname. Sinds de komst van biologicals rond 2005 zijn de
behandelmogelijkheden voor psoriasis enorm uitgebreid. De
biologicals zijn zeer effectief en inmiddels zijn er meer dan 10
beschikbaar met een verschillend werkingsmechanisme. Ook onze
patiënt wordt sinds 2005 succesvol behandeld met een biological.
Hij bezoekt ons één keer per jaar en vertelt steeds weer hoe zijn leven
is veranderd.
Een andere ontwikkeling betreft de behandeling van het ulcus cruris.
Vroeger werd bij onvoldoende progressie klinisch behandeld, waarbij
bedrust gedurende vele weken de belangrijkste therapie was. Dit is
nu totaal anders. Er wordt intensief samengewerkt met de thuiszorg,
en ambulante compressietherapie wordt in de thuissituatie
uitgevoerd na advies door de dermatoloog. Patiënten met een ulcus
bezoeken vaak slechts eenmalig de polikliniek dermatologie, verder
overleg vindt digitaal plaats.
Beide ontwikkelingen resulteren in een forse vermindering van het
aantal klinische behandelingen. Waar een twintigtal jaar geleden
De komende 50 jaar zullen net zo dynamisch worden.
Van “secundaire preventie” naar “primaire preventie”.
Van “polikliniek” naar “remote patient management”.
Van “richtlijnen” naar “tailored therapy”.
Van “ziekenhuis” naar “thuis”.
Van “individuele patiënt” naar “gezonde samenleving”.
Figuur 1 van dermatologie.
Medisch Journaal - jaargang 50 - nummer 2 - 2021
61