You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
9-<strong>2022</strong><br />
11X<br />
KOKEN MET<br />
PRODUCTEN<br />
VAN HET<br />
LAND<br />
GENIETEN VAN HET PURE LEVEN<br />
OP DE VAAS: BIJZONDER BLAD • DUURZAAM VERBOUWDE BOERDERIJ • KOKEN MET VERSE OOGST • BEGIN EEN VOEDSELBOS<br />
VERSE<br />
oogst<br />
• OP DE VAAS: BIJZONDER (MOOI) BLAD • ZO START JE EEN VOEDSELBOS • BIJENKORVEN VAN<br />
ROGGESTRO • EILANDWANDELEN IN DE AZOREN • DE UNIEKE AARDE VAN EEN BIO-KWEKERIJ •<br />
BINNENKIJKEN IN EEN DUURZAAM VERBOUWDE BOERDERIJ • WIJN? NEE, AZIJN UIT ZUID-AFRIKA!
86<br />
44 14<br />
24<br />
52<br />
96<br />
74<br />
34 106
Inhoud<br />
september<br />
34<br />
Buiten<br />
GROEN<br />
8 Groen geluk<br />
74 Tuinplant van de maand: de<br />
zevenzonenboom<br />
76 De tuin in… september<br />
Lezersaanbieding<br />
22 Agenda of kalender cadeau bij een<br />
abonnement op <strong>Seasons</strong><br />
116 <strong>Seasons</strong> XXL tuinboek<br />
BLOEMEN<br />
14 Decoreren met ornamentele<br />
bladeren<br />
ACHTERGROND<br />
34 Van kerstboomkwekerij naar<br />
bioplantenparadijs<br />
REIZEN<br />
44 Wandelen op Santa Maria in de<br />
Azoren<br />
AMBACHT<br />
86 Bijenkorven van roggestro<br />
96 Azijnboerderij in Zuid-Afrikaans<br />
wijngebied<br />
ACHTERGROND<br />
106 Voedselbos(s) op Twentse bodem<br />
Elke <strong>editie</strong><br />
COLUMNS<br />
32 Loek en Renske<br />
42 Thea Seinen<br />
51 Mari Maris<br />
112 Margreet Feenstra<br />
WANDELEN<br />
70 Gelderland: uiterwaardengebied de<br />
Stadswaard<br />
SHOPPING<br />
81 Tuinaccessoires op wielen<br />
PORTRET<br />
82 Groene geest: zaad-leveranciers<br />
Tineke Alberts en Jan Bulthuis<br />
52<br />
76<br />
Binnen<br />
EROPUIT<br />
94 Uitjes met een snufje buitenleven<br />
BINNENKIJKEN<br />
24 In een oude Utrechtse boerderij,<br />
duurzaam opgeknapt<br />
KOKEN<br />
52 Farm cooking: met verse oogst van<br />
het land<br />
LOGEREN<br />
104 Limburg: B&B Hommerter Hofke<br />
LEZERSSERVICE<br />
5 Colofon<br />
113 Lezersservice<br />
114 Vooruitblik volgende maand<br />
Coverfoto’s: (van linksboven met de klok mee) Trui Heinhuis, Warren Heath/Bureaux,<br />
Stephanie Driessen, Tessa Jol, Chris Court, Warren Heath/Bureaux<br />
SEASONS 7
GROEN<br />
geluk<br />
Originele ideeën, bijzondere initiatieven,<br />
nieuwe zaken, boeiende mensen en meer<br />
waarvan je groene hart sneller gaat kloppen.<br />
SAMENSTELLING MARIËTTE LAAN EN MIRJAM ROSKAMP<br />
8 SEASONS
BIOGRAFIE VAN DE HOLLANDSE<br />
oogsttuin<br />
“Ik wilde een biografie maken van de oogsttuin in al zijn verschijningsvormen”,<br />
verklaart (culinair) journalist Jacques Hermus in zijn nieuwste<br />
boek ‘Oogsttuinen, van moestuin tot wijngaard’. Het lijvige (maar liefst<br />
288 pagina’s), gebonden boek is geïllustreerd met foto’s van Sietske<br />
de Vries. Beiden werken geregeld voor <strong>Seasons</strong>, maar dat terzijde.<br />
3 VRAGEN AAN JACQUES:<br />
Waarom een biografie?<br />
“We worden overspoeld met praktische tuinboeken, en het is juist leuk<br />
om eens een ander perspectief te kiezen, dat van de geschiedenis.<br />
Waarom zijn tuinen eigenlijk ingericht zoals ze zijn ingericht (spoiler:<br />
naar het plan van middeleeuwse monniken), wat is het voordeel van<br />
een ommuurde tuin, wie heeft de eerste volkstuinen ingericht?”<br />
Elk hoofdstuk wordt afgesloten met een groente, kruid of vrucht.<br />
Hoe maakte je die keuze?<br />
“De keuze is bepaald door het type tuin. De mispel is een echte<br />
boerderijvrucht, kool was een typische groente van de volkstuin,<br />
rabarber associeer ik met de Engelse kitchen garden en een beetje<br />
kloostertuin begint met de aanleg van salie als belangrijkste kruid.”<br />
Welke oogsttuin heeft jou het meest verrast?<br />
“De jaloersmakend mooie schooltuin van mijn dochter, waar het<br />
hele proces van zaaien tot<br />
oogsten wordt vastgelegd in<br />
tuinboeken en herbaria, en<br />
waar ook kooklessen worden<br />
gegeven om met de oogst<br />
aan de gang te gaan. Verder<br />
werd het tuiniersconcept<br />
ook verwerkt in de economielessen.<br />
Inzichtelijker kun je<br />
het niet maken.”<br />
MEER DAN<br />
EEN VAAS<br />
Wij zijn onder de indruk van ‘Floral Lab.’<br />
van keramist en bloemist Sari Rikken<br />
uit Rotterdam. De vaas bestaat uit vier<br />
onderdelen van glas en keramiek. Elk<br />
onderdeel is multifunctioneel, geïnspireerd<br />
op keukengerei zoals een vijzel<br />
en zeef. Hiermee is de vaas niet alleen<br />
handig om bloemen in te schikken, maar<br />
ook om hun volle potentieel te gebruiken;<br />
om mee te koken en te verwerken in<br />
cosmetica- en gezondheidsproducten.<br />
Op haar Instagram vind je de recepten.<br />
Vaas Floral Lab., € 199, www.saririkken.com<br />
‘Oogsttuinen’, Jacques<br />
Hermus, € 34,99, uitgeverij<br />
Nijgh & van Ditmar,<br />
www.singeluitgeverijen.nl<br />
SEASONS 9
Voor<br />
vorm<br />
de<br />
Een boeket draait meestal om bloemen,<br />
niet om bladeren. Maar geef de mooiste<br />
exemplaren een hoofdrol en de<br />
schoonheid van hun vormen, structuren<br />
en kleuren is ineens zonneklaar.<br />
TEKST EN STYLING JOSÉ SPAANS FOTOGRAFIE STEPHANIE DRIESSEN<br />
BLOEMARRANGEMENTEN TUIN VAN JUDITH<br />
14 SEASONS
DECOREREN BLAD<br />
Linkerpagina<br />
Nodig v.l.n.r.: blad van schout-bijnacht<br />
(Rodgersia), schijnpapaver<br />
(Macleaya), adelaarsvaren, vijg,<br />
snijbiet, hosta, salomonszegel<br />
Deze pagina<br />
Jong blad van de Tetrapanax<br />
papyrifer ‘Rex’ (Rijstpapierplant/<br />
boom<br />
Oude flesvazen (www.briellaerd.nl)<br />
SEASONS 15
BINNENKIJKEN UTRECHT<br />
Omdat er vloerverwarming kwam, moest het huis versterkt<br />
worden. Daarom zijn de plafondbalken verzwaard. Om het<br />
nieuwe hout een doorleefde look te geven, behandelde<br />
Monique ze met walnoteninkt. “Maar eerst maakte ik ze ruw<br />
door er met een hamer flinke butsen in te slaan.”<br />
24 SEASONS
SCHOONHEID<br />
komt met de jaren<br />
Voor Monique Dontje betekende het opknappen van haar<br />
oude boerderij niet dat ze alles in het nieuw zou steken,<br />
integendeel. Ze gebruikt het liefst gebutste en doorleefde<br />
materialen, en niet alleen om de planeet een plezier<br />
te doen – ze vindt het ook gewoon veel mooier.<br />
TEKST TESSA JOL EN EVELYN VAN DRIEL FOTOGRAFIE TESSA JOL PRODUCTIE TAVERNE AGENCY<br />
SEASONS 25
HELEMAAL<br />
opgebloeid<br />
Wie begint er nou een biologische plantenkwekerij op dorre grond,<br />
zou je denken. Nou, Jan en Gertrude van Houtum, die dankzij hun eigen<br />
compost een kerstboomkwekerij omtoverden tot een magische,<br />
vruchtbare plek waar alles groeit en bloeit.<br />
TEKST WILMA TJALSMA-SMITS FOTOGRAFIE CORINE HOGE BAVEL-JANSEN<br />
34 SEASONS
GROEN BIOLOGISCHE KWEKERIJ<br />
SEASONS 35
Vulkaanwandeling<br />
met zeezicht<br />
Stipjes in de oceaan zijn het, de negen Azoren, elk<br />
met een eigen karakter. Santa Maria is van het rustige<br />
soort. In vijf dagen kun je het hele vulkaaneiland<br />
bewandelen, van shelter naar shelter, door groene<br />
heuvels, witte dorpjes en met steeds het uitzicht op<br />
de helderblauwe zee.<br />
TEKST EN FOTOGRAFIE MONIQUE VAN GAAL<br />
44 SEASONS
REIZEN SANTA MARIA<br />
Zicht op de grillige zuidkust van Santa Maria.<br />
SEASONS 45
Farm cooking<br />
Koken zoals het ooit begon,<br />
met verse producten van<br />
eigen land. Jong en oud<br />
helpen mee op de<br />
boerderij, want overal valt<br />
wel iets te oogsten, plukken,<br />
kneden of koken.<br />
PRODUCTIE TAVERNE AGENCY FOTOGRAFIE JAN LUIJK,<br />
CHRIS COURT STYLING MONIQUE MEIJ BEEKMAN<br />
FOODSTYLING RENSKE LEYENAAR<br />
52 SEASONS
KOKEN MET VERSE OOGST<br />
Aardbeienjam met<br />
frambozen en lavendel<br />
SEASONS 53
september<br />
DE TUIN IN<br />
Er kan weer van alles in de tuin: kleine en grote klussen,<br />
Er kan weer van alles in de tuin: kleine en grote klussen,<br />
zoals een complete border uitgraven, scheuren en opnieuw<br />
aanplanten. Ondertussen groeit het gras gewoon door en<br />
rijpen de appels, peren en druiven in de nazomerzon.<br />
SAMENSTELLING MIRJAM ROSKAMP EN MARIE TROMP FOTOGRAFIE EN ILLUSTRATIES GETTY IMAGES<br />
Zaailingen van eenjarig ridderspoor,<br />
bijenvoer (Phacelia) of straalscherm<br />
overwinteren en bloeien extra vroeg<br />
komend voorjaar als je ze deze maand<br />
ter plekke zaait. Dek de zaden af met<br />
een dun laagje grond en zorg dat ze<br />
niet uitdrogen.<br />
5X PLUK EN PROEF UIT EIGEN TUIN<br />
Tijdens een wandeling in de natuur lonken nu overal eetbare bessen aan struiken die ook in je tuin niet misstaan.<br />
76 SEASONS<br />
RIMPELROOS (ROSA<br />
RUGOSA): pluk in<br />
augustus-oktober alleen<br />
de donkerrode, zachte<br />
bottels en verwerk ze tot<br />
siroop, Turks fruit, jam of<br />
gebak. Mooi als brede<br />
dichte haag.<br />
↕ 1,5 m<br />
juni<br />
zon<br />
GELE KORNOELJE<br />
(CORNUS MAS): als de<br />
bessen helderrood zijn, is<br />
het tijd voor de oogst. Pluk<br />
of raap de bessen en verwerk<br />
ze in drank, siroop of<br />
gebak. ’s Winters is dit een<br />
van de vroegste bloeiers.<br />
↕ 3 m<br />
feb-maart<br />
zon/halfschaduw<br />
VLIERBES SAMBUCUS<br />
NIGRA ‘LACINIATA’: knip<br />
de schermen met zwarte<br />
bessen in augustus-oktober,<br />
heerlijk in milkshake,<br />
siroop en jam. Van de<br />
bloemschermen maak je<br />
ook heerlijke siroop. Laat<br />
wat bloemen uitgroeien<br />
tot bessen. Geef de vlier<br />
de ruimte.<br />
↕ 2,5 m<br />
juni<br />
zon/halfschaduw<br />
MISPEL (MESPILUS<br />
GERMANICA): pas na<br />
de eerste nachtvorst<br />
in november zijn de<br />
vruchten rijp. Pluk ze als<br />
de vruchten gemakkelijk<br />
loskomen. Kook ze tot<br />
gelei. Mooie grillige<br />
kleine boom.<br />
↕ 4 m<br />
april-mei<br />
zon/halfschaduw<br />
MAHONIESTRUIK<br />
(MAHONIA AQUIFOLIUM):<br />
kook van de blauwe<br />
bessen een lichtzure saus<br />
voor bij een kaasplankje.<br />
Wintergroene struik die<br />
door zijn vroege bloei een<br />
echte bijentrekker is.<br />
↕ 1 m<br />
maart<br />
halfschaduw
9<br />
tuinklusjes<br />
doen<br />
IN DE TUIN<br />
1<br />
Vul een kale plek in de border met<br />
een bloeiend siergras in pot.<br />
2<br />
De eerste pompoenen zijn oogstrijp<br />
als het steeltje rimpelig en<br />
gegroefd is. Oogst ze met<br />
steel en al.<br />
3<br />
Tuinafval is de basis voor compost,<br />
gooi het op de composthoop.<br />
Wissel laagjes afgemaaid gras,<br />
uitgebloeide bloemen, valfruit en<br />
weggeknipt blad af met droog blad<br />
en droge plantenresten. Een goede<br />
composthoop wordt warm, waardoor<br />
de aanwezige plantenzaden<br />
dood broeien en niet uit komen.<br />
4<br />
Schuif potplanten wat ruimer uit<br />
elkaar zodat het blad elkaar niet<br />
raakt en goed kan opdrogen. Als<br />
het blad lang vochtig blijft, geeft dat<br />
kans op bladschimmel.<br />
5<br />
Knip voor een eindeloze nazomerbloei<br />
de uitgebloeide bloemen van<br />
vlinderstruiken steeds weg.<br />
6<br />
Blijf tomaten, courgettes en<br />
komkommers water geven zolang<br />
het warm weer is.<br />
7<br />
Plant knoflook en uitjes voor de<br />
oogst in het komende jaar.<br />
8<br />
Rooi vaste planten op die uitgebloeid<br />
zijn, scheur ze, knip het grootste<br />
deel van het blad af en plant<br />
de jonge stukken terug. Gooi<br />
het oude hart weg.<br />
9<br />
Droog pepers door ze aan een draad<br />
te rijgen en op een droge, beschutte<br />
plek te hangen.<br />
SEASONS 77
AMBACHT AZIJN<br />
‘ELKE WIJN WIL<br />
AZIJN<br />
WORDEN’<br />
Je moet het maar durven. Azijn maken midden in het beroemdste<br />
Je moet het maar durven. Azijn maken midden in het beroemdste<br />
wijngebied van Zuid-Afrika. Het familiebedrijf van Nathalie<br />
Ammann doet het al decennia met succes. Puur, met kelp, hibiscus<br />
of andere ‘karaktervormende’ ingrediënten.<br />
TEKST LEO ALEXANDER SCHLANGEN FOTOGRAFIE WARREN HEATH/BUREAUX<br />
96 SEASONS
Nathalie Ammann<br />
in de azijnkelder van<br />
Rozendal Farm.<br />
SEASONS 97
Change language