Tijdschrift voor Orthopedagogiek nummer 5 - 2022

vO TvO TvO TvO
vO TvO TvO TvO
Vaders en partners
zouden dezelfde
aandacht moeten
krijgen
een interventie ontwikkeld door Karin van
Doesum (Van Doesum et al., 2008). Deze is specifiek
ontwikkeld voor moeders met depressieve
klachten, net als het aanbod van Baby Extra
in Eindhoven. 6 Bij beide methodieken wordt
videohometraining gebruikt. Met behulp van de
video-opnames wordt samen met de ouder gekeken
naar wat de baby doet om contact te maken,
en wat er gebeurt als de ouder inderdaad contact
maakt. Dit helpt de ouder om de signalen steeds
beter op te pikken en te kunnen interpreteren.
Ook draagt het zien wat er al goed gaat bij aan
het zelfvertrouwen en het gevoel van een band
met het kind. Een dergelijk aanbod is helaas niet
overal beschikbaar, en indien beschikbaar wordt
het lang niet alle moeders met depressieve klachten
aangeboden. Het bespreken van de eventuele
impact op het kind en het aanreiken van ondersteuning
lijkt voor professionals vaak lastig te zijn.
Hoe doe je dit zonder aanwezige schuldgevoelens
te versterken? Het is een kwestie van het vinden
van de juiste taal om hier het gesprek over aan
te gaan. Paulien Kuipers beschrijft in haar boek
Eerste hulp bij hechting (Kuipers, 2015) welke
woorden daarbij helpend zijn en hoe de juiste taal
zelfs kan bijdragen aan het op gang brengen van
het hechtingsproces. Als er ruimte is om erover
te spreken, kan ook gekeken worden naar andere
mogelijkheden die kunnen bijdragen, zoals het
inzetten van partners of andere steunfiguren.
Uit het proefschrift bleek ook de sterke correlatie
tussen enerzijds depressie en angstklachten en
anderzijds de ervaren self-efficacy in opvoedingsvaardigheden
(Van der Zee-van den Berg et al.,
2021). Het vraagt verder onderzoek om te zien
welke richting dit verband heeft, maar dat het versterken
van het vertrouwen in het ouderschap kan
bijdragen aan een beter mentaal welzijn, lijkt aannemelijk.
Hulpverleners kunnen dit meer inzetten
bij de behandeling van depressie en angst. Ook
vaders en partners zouden dezelfde aandacht
moeten krijgen als het gaat om psychische klachten
en het opbouwen van de band met hun kind.
Dit is een uitdaging voor de toekomst.
Zelf aan de slag
O TvO TvO TvO
Professionals kunnen zelf aan de slag door hun
kennis over psychische problematiek tijdens en na
de zwangerschap uit te breiden, en met collega’s
af te stemmen hoe het team kan bijdragen aan
TvO TvO TvO
een betere signalering en welke randvoorwaarden
daarbij gelden. Voor jeugdartsen, jeugdverpleegkundigen,
verloskundigen en kraamzorg
zijn vormen van e-learning ontwikkeld als bijscholing.
7 Meer informatie is ook te vinden in de
toolkit op de Trimbos-website 8 ; deze bevat onder
meer een folder voor ouders, en een handleiding
hoe screening in te zetten en een ‘stepped care’
TvO TvO TvO
aanbod uit te werken. Samenwerking met andere
professionals (waaronder de JGZ) in de regio op
dit thema is nodig om structurele aandacht en
behandeling voor psychische klachten in deze
periode te borgen. Ook IMH Nederland bouwt aan
professionele netwerken rondom het thema. 9 Tot
slot is meer inspiratie en informatie te vinden op
TvO TvO TvO
de zeer uitgebreide Australische website ‘Cope’
(Center of Perinatal Experience). 10
Over de auteur
Dr. A.I. van der Zee-van den Berg
is jeugdarts en opleider onderzoek
TvO TvO TvO T
bij de NSPOH. Zij is auteur van het
proefschrift Investing in Maternal and
Infant Mental Health – Screening for
postpartum depression by Preventive
Child Health Care. 11
TvO TvO TvO Tv
Noten en geraadpleegde
literatuur kunt u vinden op:
www.tijdschriftvoororthopedagogiek.nl
TvO TvO TvO Tv
2022 NUMMER 5 9