Hoogtepunten OOG VOOR AFRIKA Vakantieboek 2022

VAKANTIEBOEKVAKANTIEBOEK
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA prijs e 12,50 l www.oogvoorafrika.nl
GAMBIA ˙ MALAWI ˙ NAMIBIË ˙ RWANDA ˙
TANZANIA ˙ ZIMBABWE ˙ ZUID-AFRIKA
BP
SAFARI’S•REISROUTES EN -TIPS •
HAAL AFRIKA IN HUIS•SPECIAL PLACES

Inhoud
198 Kaap-Karoo
32 De grote migratie
Bestemmingen
Tanzania 31
Rwanda 65
Malawi 75
Namibië 111
Zimbabwe 139
Gambia 159
Zuid-Afrika 171
Op pad
Offroad Dutchies 10
Ngorongoro Crater 40
Tanzania - Voeding voor je ziel 46
Malawi Het wame hart van Afrika 76
Namibië in vogelvlucht 112
Eersteklas treinsafari 120
Van Windhoek naar Victoria Falls 130
Magisch Mana Pools 140
Ontdek het échte Gambia 160
Kaapstad – Karoo 198
76 Malawi
Ontdekken
De grote migratie 32
Rwanda volgens Humberto Tan 66
Smaak van Afrika - SAAM 109
Fael en het zout van de aarde 106
Kaapstad - paradijs voor foodies 172
Smaak van Afrika - CTSC 187
Foodmarkten in Kaapstad 188
BOSJES 212
Happy in Hoedspruit 222
112 Namibië in vogelvlucht
Kunst & Cultuur
Kosmogonie 60
Jimmy Nelson’s mooie wereld 86
Voodoo uit West-Afrika 100
Ibrahim Mahama 166
Wakama Mutheki 192
Neo Matloga 218
En ook:
Van de redactie 8
Lezen & Kijken 94
Neem een abonnement 105
Column Niels Bakker 156
Webshop OOG 224
Colofon 226
10 Offroad Dutchies
188 Foodmarkten in Kaapstad
OOGVOORAFRIKA

120 Eersteklas treinsafari 192 Wakama Mutheki
212 BOSJES
7
172 Kaapstad - paradijs voor foodies
46 Tanzania - Voeding voor je ziel
140 Magisch Mana Pools
160 Ontdek het échte Gambia
40 Ngorongoro Crater
66 Rwanda volgens Humberto Tan

8
Travel kind…
‘Laat je betoveren door de energie van de wilde dieren die op deze
aarde leven’
In goede en slechte tijden wordt een groot deel van de wereld
waarin wij leven gedomineerd en gecontroleerd door de mens,
door ons dus. We brengen onze dagen door in huizen, auto’s en
gebouwen, en binnen deze structuren hebben wij de touwtjes in
handen. Wij doen onze wil gelden en manipuleren onze omgeving.
Binnen de context van de menselijke wereld is dit vanzelfsprekend..
Maar vaak nemen we deze houding mee naar de wereld van de
natuur.
Als we de natuur ingaan of op safari in een van de talloze wildparken
van Afrika vergeten we vaak dat we ons op een ander terrein
begeven, een terrein dat ons vraagt onze bagage te laten vallen en
ons over te geven aan een ander gevoel van orde en betekenis.
Wanneer we van onze alledaagse wereld in de wereld van de natuur
terechtkomen, hebben we dat aanvankelijk misschien niet eens in
de gaten. Herken je het? Mensen die tijdens een gamedrive blijven
doorkletsen over van alles, behalve over wat er hier en nu gebeurt.
Of op hun mobieltjes blijven kijken? Die ongedurig raken als de zo
gewenste Big Five zich niet snel genoeg aandient?
Maar… in het beste geval, als we openstaan voor onze omgeving,
zullen we snel merken dat die veranderd is. We kunnen vogels horen
roepen of de wind die door de bladeren van een boom waait. De
stilte ervaren.
Als je reist met de wens te genieten van alles wat zich aandient,
zul je voelen hoe mooi de wereld om je heen wordt. Hoe anders de
energie van wilde dieren is en hoe stil jij daar van wordt. Hopelijk
leer je je kinderen respectvol met de natuur om te gaan, het is een
ervaring of beter een cadeautje dat voor altijd bij ze zal blijven.
Waarom zijn we zo verliefd op Afrika? Waarom sparen we om naar
de nationale parken daar te mogen? Als ik naar mezelf luister is dat
omdat de natuur en de wilde dieren daar ons herinneren aan onze
nietigheid en ons terugbrengen naar een dieper, stiller deel van
onszelf.
Het was precies dit alles wat ik ervoer toen Peter en ik onze reis
langs de vergeten snelweg maakten. We reisden zonder haast. De
snelweg die vooral uit zand en gravel bestond was verlaten. We
konden midden op de weg stoppen en de wind horen fluisteren.
We konden stil zijn als we dat wilden. Het was een bijna magische
ervaring om met niets heel blij te zijn.
Datzelfde las ik in de verhalen van de mensen die een bijdrage
hebben geleverd aan deze OOG. De Offroad Dutchies die kozen
voor quality time voor hun gezin en een jaar met hun twee
dochtertjes door Zuidelijk Afrika reisden. Emma die in een
vijfweekse reis door Tanzania in de natuur begon te herstellen
van haar burn-out. Dilo en Hessel die hun hart hebben verpand
aan Malawi en daar hun droom leven, Marlies die in Gambia haar
bestemming vond. Kunstenaars die vanuit hun hart creëren en ons
laten stilstaan bij wat er leeft.
In onze reportage over Mana Pools benoemen we de knop, de doorn
en de roos. Alle mooie avonturen bij elkaar in deze editie vormen
een compleet boeket. Natuurlijk smaakt Afrika naar meer, er zijn
nog zoveel avonturen in de knop. Maar de rozen van de afgelopen
tijd pronken in dit nummer. Klaar voor jullie, lezers, om geplukt
en genoten te worden. De geur, de schoonheid, bewaar ze, ervaar
ze. Onze avonturen kunnen de inspiratie voor jullie rozen worden,
zonder doorns.
Reis met je hart, reis vriendelijk.
Tot de volgende OOG VOOR AFRIKA
Marjolein Westerterp

9
Van de redactie
Haarlem, 5 december 2022
Wil de Sint nog komen,
nu we op een van onze dieptepunten zitten kwa beschaving.
Liegen, saboteren, uithongeren, ontmoedigen, ontmenselijken,
moorden en ontkennen.
Uitwonen, misbruiken, stelen, verkrachten en toe-eigenen…
zomaar een paar eigenschappen die me te binnen schieten over ons
huidige mens-zijn.
Ik kijk naar buiten en staar in dat kleurloze decor van kil vocht.
Dat houdt de Sint niet tegen, maar op grond van onze eerdere
opgesomde kwaliteiten denk ik niet dat we in aanmerking komen
voor presentjes wegens goed gedrag.
Nog maar een koffie dan. Ff bladeren door onze nieuwe OOG, weg
uit die negatieve gedachtestroom. Ik kijk naar die zelfbewuste
apen in het Mana Pools verhaal en glimlach. Ik ruik ze weer, proef
de ontwaakte aarde, de streling van het koele ochtendbriesje,
het weerkaatste zonlicht in de dauwdruppels… dat is alles wat er
is en waar ik deel van uitmaak. Het geronk van de diesel en die
opmerkelijke stilte die volgt als de gids de motor stopt en de ruimte
zich vult met een palet aan dierengeluiden. Vreemd hoe rustig en
vredig ik me voel in die kakofonie van dierlijke zelfexpressie. Alsof je
een lesje “hier en nu” krijgt.
De sleutel naar heling, vrij zijn van zinloze gedachten. Het maar
blijven rondraaien in gebeurtenissen uit het verleden, gevoed
door afgunst, spijt, zelfkritiek en haat. Of je hoofd vullen met
speculatieve, virtuele toekomstbeelden om dat verleden te
compenseren. Een beetje beladen term, dat woord heling… diefstal,
genezing, herstel zijn de gangbare betekenissen. Herstel naar “heel
zijn” komt het dichtst in de buurt bij boven beschreven ervaring van
die ochtenden in Mana Pools. Je niet meer identificeren met al die
rondvliegende gedachten, niet meer kijken en benoemen, maar zien
wat er is, deel worden van het geheel.
Marjolein heeft het ook in haar column beschreven, het gebeurt niet
vanzelf, het vereist ook wat training, wilskracht en acceptatie. De
natuur laat zich niet dwingen en heeft lak aan jouw schema… Het
is geen theatervoorstelling waar de dieren komen opdraven als de
zaal gevuld is.
Dagen rond getuft in een jeep met als hoogtepunt antilopen. Vele
momenten meegemaakt van “gemiste kansen” en “foute keuzes”.
Beiden bestaan niet in de bush; ze bestaan in ons hoofd. Op het
moment dat je je dat realiseert verandert de belevenis van die
schijnbaar lege dagen in begripvol besef. Mana Pools echter, is een
safari-ervaring apart.
Hoe fragiel de bescherming van een open jeep ook is, de dieren
springen niet aan boord.
Stap je uit, dan verandert het hele speelveld. Je bent een meter
kleiner, geen Captain America-staal om je heen, kortom je staat op
eigen benen. Voor sommige roofdieren ben je prooi. Aanvankelijk
dacht ik dat onze gids Humphrey aan suïcidale neigingen leed toen
hij ons vol enthousiasme sommeerde om uit de jeep te stappen
en zittend wachten op een boomstronk tot je omringd bent door
olifanten of gewoon binnen te kruipen in een groep wilde honden
en te doen of je erbij hoort. Zelfs nu voel ik nog die unieke alertheid
die de sluimerende angst veroorzaakte… het opgeven van je veilige
en comfortabele positie op de bank van de jeep voor gras, zand,
blubber en het gegrom van de alfa hond die om je heen draait.
Zo bladerend door ons nummer lijkt het buiten ook wat lichter te
worden.
Inspireren, aanmoedigen, loslaten en doen in plaats van denken
zijn begrippen die we graag laten terugkomen on ons blad.
Uitdrukkingen als “ach, wat zou ik dat graag gedaan hebben”
vervangen voor “luister eens naar wat wij allemaal hebben
meegemaakt”.
Ik blader verder en zie de keuzes die we gemaakt hebben. De inhoud
schijnt als een licht in onze donkerste maand en ik krijg er weer
zin in. Zin om terug te gaan naar Afrika, naar de chaotische orde,
naar het onvoorspelbare, naar de levenskracht, het herstellend
vermogen, het heel-zijn in eenvoud, me verbonden voelen met
deze aarde, de bush, die veld, de dieren, de natuur, het leven… het
mysterie.
Peter Boshuijzen

In het voetspoor van de Offroad Dutchies
Een jaar door Zuidelijk Afrika
Ze zegden hun baan op, verhuurden hun huis en vertrokken samen met hun dochters van
2 en 4 jaar naar Zuidelijk Afrika. Ze sliepen in de daktent op de Toyota die ze eind 2020
kochten in Namibië. “De reis van ons leven” noemden ze het. In OOG VOOR AFRIKA delen
Pim en Anne het avontuur dat zij aangingen, de leuke én minder leuke kanten van het
reizen, de tips en tricks om ook anderen te inspireren uit de hectiek van alledag te stappen
en hun dromen na te jagen.
Tekst: Anne de Korte Foto’s: Pim Douwes

Hoe het allemaal begon
Het was juni 2020 – hartje Corona crisis – toen wij toevallig via
Facebook een verhuurbedrijf zagen dat haar Toyota 4x4’s te koop
aanbood. Financieel diep geraakt door het uitblijven van toeristen
waren zij blij met wat cash en wij konden voor een mooie prijs een
Toyota op de kop tikken. Al lange tijd speelden we met het idee
om op reis te gaan en deze auto kon het allemaal mogelijk maken:
onze droomreis door Afrika!
Tijd voor het gezin
Ons voornaamste doel van deze reis is meer tijd doorbrengen als
gezin. Wij hadden beiden een drukke baan en runnen daarnaast
nog Homes of Africa, ons eigen bedrijf waarmee we vakantiehuizen
in Zuid-Afrika verhuren. Toen onze tweede dochter begin 2020
werd geboren wisten we het zeker: we willen uit de drukte van ons
leven stappen en de tijd dat onze dochters zo klein zijn bewuster
meemaken. We begonnen onze reis in Kaapstad, waar we genoten
van deze fantastische stad. Dit is ook de plek waar onze auto
gestald staat, klaar voor het grote avontuur…!
Cederberg – Het einde van de wereld
Vanuit Kaapstad vertrekken we richting Cederberg, een gigantisch
uitgestrekt gebergte in het zuidwesten van Zuid-Afrika. Eindeloze
wegen leiden ons door het adembenemende gebergte en geven
ons continu het ik-wil-de-drone-in-de-lucht-laten-NU-gevoel. Want
elke kilometer die we afleggen lijkt weer mooier dan die daarvoor.
Hoewel slechts een paar uur rijden vanaf Kaapstad voelt dit nu al
als het einde van de wereld.
Kogel Bay – de mooiste camping van Zuid-Afrika?
Perfect life bestaat niet, dat weten we wel. Hoe mooi of duur
een plek ook is, of hoe mooi de foto’s ook zijn, het is er echt niet
altijd perfect. En dat geeft ook helemaal niet. Maar toen wij na
een verblijf in de wijnregio richting Kogel Bay vertrokken waren
de verwachtingen toch wel wat hoog gespannen... Pim had
het er namelijk al weken over: Kogel Bay, dát is echt zó mooi.
En inderdaad: Een camping pal aan zee en een leeg parelwit
strand voor de deur hadden op ons het voorspelbare effect. Maar
er was meer…. Wind bijvoorbeeld. En mieren. Want eenmaal
gesetteld waaien we letterlijk uit ons hemd, worden de meiden
gezandstraald en vreten de mieren bijna onze tenen op. Not so
perfect life… Maar toen we met elkaar de zon in de zee zagen
zakken en een groep dolfijnen(!) in de branding opdook beseften
we: Perfect life bestaat toch, of in elk geval heel eventjes.
Tsitsikamma – Natuurgeweld
Tsitsikamma aan de oceaan is een plek waar we nog vaak aan terug
zullen denken. Het ruige landschap heeft iets magisch en wij zijn
allemaal diep onder de indruk van het natuurschoon. We kamperen
een aantal nachten op de rotsen aan het water waar de oceaan ‘s
nachts zo te keer gaat dat we allebei bij een van de meisjes in een
tentje slapen omdat we ze anders met geen mogelijkheid zouden
horen. »

Tanzania
Vaak beschreven als het beste safariland ter wereld.
Met prachtige parken als Serengeti en Tarangire, met een
fascinerend eiland als Zanzibar en met de kleurrijke Masaai,
die veelal nog leven volgens de wetten van de natuur.

Tekst: Marjolein Westerterp

De grote migratie
Hét natuurspektakel in Afrika
[kop]
Het staat torenhoog op ieders Afrika reiswensenlijst. Het bijwonen van de grote migratie.
Duizenden, nee miljoenen dieren die op zoek naar vers gras en water de loop van moeder
natuur volgen tijdens een dramatische reis.

Special
PLACES
De Ngorongoro Crater
Levende ark van Noah
Het is de grootste nog intacte ingestorte (het lijkt met elkaar in tegenspraak, maar is het
niet) vulkaankegel ter wereld. Met wanden die oorspronkelijk vijf kilometer hoog waren
en een dierenleven dat z’n weerga niet kent is de Ngorongoro-krater een van de must sees
van Tanzania. Een van die plekken die je aanzet tot mijmeren en nadenken. Met eindeloze
uitzichten, tot de horizon en verder: alleen maar natuur.
Vanwege de natuurlijke schoonheid en het rijke dierenleven werd
de Ngorongoro Crater in 1979 op de Unesco Werelderfgoedlijst
gezet. Omdat de krater deel uitmaakt van het groter Serengeti
ecosysteem, bekend onder meer van de Grote Migratie, kun je hier
ook dieren van en naar de Serengeti zien migreren. Vanwege al het
moois dat er te zien is, wordt de Ngorongoro Crater wel een van de
natuurwonderen van deze wereld genoemd.
Ngorongoro, waar komt die naam vandaan? Picture this: je rijdt
op de toegangsweg van de kraterrand naar de vulkaanbodem en
passeert een aantal Maasai die hun vee drijven naar plekken waar
ze wat te eten kunnen vinden. De bellen die de koeien dragen
klinken … ja, ngorongorongorongoro… »
Tekst: Marjolein Westerterp Foto’s: andBeyond

Tanzania
voeding voor je ziel
Journalist Emma van Egmond (26) reisde af naar
safariland Tanzania. Haar eerste ervaring met Afrika. Ze maakte
hier niet alleen kennis met wildlife, maar raakte óók geïnspireerd
door de warmhartige locals en de polepole – “slowly” – lifestyle.
Tekst: Emma van Egmond Foto’s: Emma van Egmond en Pim van der Gulik

??

Waarom Tanzania en deze
specifieke bestemmingen? Van
wildlife spotten in de uitgestrekte
Serengeti en je vergapen in
het meer ‘intieme’ Tarangire
National Park – waar de dieren
op unieke wijze dichterbij
elkaar te bewonderen zijn – tot
relaxen en cultuur snuiven op
het tropische Zanzibar: dit
inspirerende land heeft alles
voor een reis vol variatie. Het
niet-toeristische eiland Pemba
was overigens een welkome
afwisseling. Hier kwamen we
écht tot rust. Mede-backpackers
tipten, tijdens de reis, het
Usambaragebergte: de hikes
zouden hier erg toegankelijk en
divers zijn – door lage bergdalen
en hoge dennenbossen, maar ook
langs rijstvelden en authentieke
dorpjes. En daar is geen woord
van gelogen.

Zanele Muholi, Mizuzu Parkttown JHB,
2019, Zinsou Collection, courtesy Galerie
Carole Kvasnevski & Muholi
Productions © Zanele Muholi

Ibrahim Mahama
Kosmogonie
Kosmo wat? Kosmogonie is de naam van de bijzondere expositie in het
Cobra Museum in Amstelveen. In de prachtige zalen zijn maar liefst 130
kunstwerken van 37 Afrikaanse kunstenaars te zien. Een aanrader.
De Zinsou kunstcollectie, afkomstig uit Benin, is in de woorden
van oprichter Marie-Cécile Zinsou ontwikkeld vanuit de wens
om “Afrikaanse landen actief betrokken te laten zijn in de
totstandkoming van een eigen kunst en dit voor een lokaal publiek
te exposeren.” Een mooie missie die ervoor heeft gezorgd dat
Kosmogonie nu voor de Nederlandse Afrika-liefhebbers te genieten
is.
Nog een keer: Kosmo wat?
De titel Kosmogonie verwijst naar de leer van de schepping van
de kosmos, een concept dat kunstenaars heeft geïnspireerd tot
verschillende thema’s. In schilderijen, installaties, fotografie en
kunstwerken. Dwalen door de zalen voelt als het uitpakken van
een schatkist vol vooral creatieve, ontroerende en inspirerende
Afrikaanse kunst uit Benin, Zuid-Afrika, Ghana, Ivoorkust, Mali,
Nigeria, Madagaskar, Burkina Faso, Angola, Kameroen, Senegal,
Tanzania, Algerije en de Democratische Republiek Congo.
Mij raakte de installatie van de jonge kunstenaar Joël
Andrianomearisoa uit Madagaskar. Zijn meeslepende installatie
geeft het komen en gaan van emoties weer die worden
opgeroepen door de ontmoeting en de scheiding die daarop volgt.
‘Van deze ervaringen blijven alleen herinneringen en echo’s over’,
zegt hij. De objecten in de installatie zijn gekocht in Sè, een dorp »
Tekst: Marjolein Westerterp Foto’s: Cobra Museum Amstelveen

Rwanda
Het land van de duizend heuvels en de bekendste bestemming
om de berggorilla’s te bezoeken in het Volcanoes National Park.
Natuurlijk horen ook Lake Kivu, Akagera en Nyungwe National Park
en hoofdstad Kigali tot de bezienswaardigheden.

67
Rwanda
volgens Humberto Tan
De liefde voor natuur begon bij Humberto Tan in de wildernis van de Bijlmer in aanbouw.
Nu legt hij die liefde vast in beelden. Als professionele fotograaf maakt de bekende TV- en
radiopresentator portretten van mensen en van dieren in hun natuurlijke omgeving.
Als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds ging hij in Rwanda op zoek naar de
Big Five. Dit is zijn verhaal in beeld.
De interesse in fotografie was er al vroeg. Als vijfjarig jongetje was
Humberto Tan al gefascineerd door het modellenwerk van zijn
oudere broer en dan vooral door de camera. Later, toen hij veel
ging reizen, nam hij altijd een compact camera mee. Het winnen in
2016 van Het Perfecte Plaatje motiveerde hem om beter te worden
en om zijn liefde voor fotografie bewuster te omarmen. Niet alleen
door zich serieuzer in de techniek te gaan verdiepen, maar ook
door te onderzoeken en ervaren waar hij nu echt blij en enthousiast
van wordt. ‘Dat vind ik living the dream.’
Zijn motto: Denken, durven, doen!! »
Tekst: Marjolein Westerterp Foto’s: Humberto Tan

Malawi
Ingeklemd tussen Zambia, Tanzania en Mozambique.
Volgens Lonely Planet een van dé reisbestemmingen voor
2022, vanwege onder meer de ongerepte safarigebieden, het
vermaarde Lake Malawi en de uitzonderlijke vogelpopulatie.

Malawi
Het warme hart van Afrika
Het was in 1994 het eerste land op het Afrikaanse continent dat ik bezocht.
We struinden over de markt in Lilongwe en reisden achter in een bakkie, met de zon
op ons gezicht, de wind in de haren, het rode stof en de geur van Afrika in onze neuzen,
naar het fameuze Lake Malawi waar we elke ochtend op het strand koffie dronken,
gadegeslagen door nieuwsgierige nijlpaarden.
Fast forward: 30 jaar later. Lonely Planet nam Malawi op in hun top 10 beste
reisbestemmingen voor 2022. Graag zou ik daarom Malawi opnieuw ontdekken en wie
kunnen mij beter overtuigen van de magie dan Dilo en Hessel van 1 2 travelafrica.
Tekst: Dilo van Commenee Foto’s: 1 2 Travel Africa

78
Zij leven en genieten er. Nemen reizigers mee naar hun mooiste
plekken en laten ze kennismaken met verantwoord toerisme en
natuur- en wildlife beheer. Een reis met hen betekent meer dan
de gebaande paden en hoogtepunten afvinken. Het betekent een
echte kennismaking met dit bijzondere land. In deze reportage reis
je even met ze mee.
Als je wel eens van Malawi hebt gehoord, komt dat waarschijnlijk
door het meer, bij velen nog steeds bekend onder de oude naam
Lake Nyasa. Maar er zijn nog zoveel andere redenen om Malawi te
komen verkennen! Je kunt hier fantastisch hiken, mountainbiken,
paardrijden en op bezoek bij koffie- en theeplantages. Je voelt
hier iets speciaals in de lucht en de aarde, wat het een perfect land
maakt voor yoga, meditaties en mindfulness. Als je wilt, kan dat
zelfs op plekken met een adembenemend uitzicht. En vergeet je
verrekijker niet als je wilt genieten van de 650 vogelsoorten die in
Malawi voorkomen.
Snorkelen met blauwe zebra’s
De belangrijkste trekpleister van Malawi is nog altijd Lake Malawi,
waar je met blauwe zebra’s kunt snorkelen. Blauwe zebra’s?
Jazeker.
Je trekt je schoenen uit en voelt het warme zand tussen je tenen. Je
loopt nog een paar meter verder over het goudgele strand en stapt
het water in. Het frisse gevoel geeft je een beetje kippenvel, voor je
er vol induikt. Even mis je het zout, maar al snel bedenk je je dat je
niet in de zee zwemt. Hoewel je op de meeste plekken de overkant
niet kunt zien, is dit toch echt een zoetwatermeer.
Qua oppervlakte is Lake Malawi ongeveer net zo groot als België,
wat neerkomt op zo’n 20% van dit Afrikaanse land. Je vindt hier
meer dan 800 verschillende soorten cichliden, de kleurrijke vissen
die in Europa populair zijn bij aquarium liefhebbers. Het bijzondere
is dat Lake Malawi je het gevoel geeft dat je in een levensgroot
aquarium zwemt, snorkelt of zelfs duikt. Ja, inderdaad, het is een
van de beste plekken ter wereld voor een zoetwaterduik! Je kunt
hier zelfs je PADI halen.
Maar je hoeft helemaal niet diep te gaan om te genieten van die
blauwe, gele, witte en soms zelfs groene of oranjerode cichliden.
De meeste soorten, zoals de beroemde Blauwe Zebra, zitten graag
tussen de rotsen aan de oppervlakte. Daar voelen ze zich veilig,
leggen ze hun eitjes en lichten ze prachtig op in de zon die door het
water breekt.
Wist je dat…
Veel van deze cichliden nergens anders ter wereld voorkomen? De
bijzondere biodiversiteit in Lake Malawi wordt vaak vergeleken met
de verschillende vinkensoorten op de Galapagos eilanden, die Charles
Darwin’s Evolutietheorie inspireerden. »

94
lezen
luisteren
& kijken
Alles over en uit Afrika wat in onze ogen de moeite waard is om gezien te worden
Een thuis in Afrika
Het langverwachte derde deel van de ‘Onderweg naar Zuid-Afrika’-
trilogie van Irma Joubert. Hierin lezen we hoe de zevenjarige
Charles in 1940 naar het Schotse platteland wordt gebracht
vanwege de bombardementen op Londen. Ondertussen probeert
de jonge majoor Oswald von Stein zich aan de andere kant van
Europa staande te houden tegen het Duitse leger. Ondanks hun
verschillende ervaringen hebben de jongens na de oorlog hetzelfde
doel voor ogen: een nieuw bestaan opbouwen in Afrika. Lukt het
hun om een thuis te vinden? De kroon op Jouberts indrukwekkende
oeuvre. Luister hier naar een interview met haar: https://youtu.be/
NSoR2bQHpfY
betaalt. Op een dag zal dokter Ngema een baan krijgen bij het
ministerie en zal hij haar opvolgen. In afwachting daarvan behandelt
hij af en toe een patiënt, of brengt deze – als er serieuze medische
ingrepen nodig zijn – naar ‘het andere ziekenhuis’. De situatie
verandert wanneer de jonge, pas afgestudeerde arts Laurence
Waters zich meldt. Hij is een idealist, wil het verschil maken. Er
ontstaat een ongemakkelijke maar fascinerende relatie tussen de
twee, waarbij Laurence nadrukkelijk toenadering zoekt tot zijn
oudere collega, die op zijn beurt de boot zo veel mogelijk afhoudt.
De goede dokter is te lezen als een parabel over het Zuid-Afrika van
na de apartheid. En over de vraag naar wie de titel verwijst valt te
discussiëren.
Damon Galgut, De goede dokter | Uit het Engels vertaald door Rob
van der Veer | Querido, 2022 | Paperback, 280 pagina’s |
ISBN 9789021467801 | € 20,99
Chinatown
Irma Joubert, Een thuis in Afrika | Vertaald uit het Afrikaans door
Dorien de Vries | Paperback, 528 pagina’s | Mozaïek, 2021 |
ISBN 9789023960652 | € 24,99
De goede dokter
‘Het lijkt me duidelijk dat je geen idee hebt van wat het betekent om
in dit land zwart te zijn. Voor jou is alleen je eigen leven echt.’ Met
deze woorden wijst de zwarte Zuid-Afrikaanse ziekenhuisdirecteur
dokter Ngema haar ondergeschikte, de witte Frank Eloff, terecht. In
De goede dokter spelen tegenstellingen tussen zwart en wit Zuid-
Afrika op allerlei niveaus een hoofdrol.
Frank berust erin. Wat kan hij anders? Hij bezoekt met enige
regelmaat een zwarte vrouw die zich Maria noemt en van wie hij
seksuele diensten ontvangt, waarvoor hij haar een nette vergoeding
Chinatown is opnieuw een bundel als een vuistslag, met dit keer
een belangrijke rol voor de vader. Kamfer noemt hem een horrible
man. ‘Mijn vader was heel gewelddadig. Als je als kind in een huis
woont met iemand die jou misbruikt, is dat extreem moeilijk.’
Kamfer schrijft met een ogenschijnlijke nonchalance, zonder
opsmuk, met humor. In gedichten waarin elk woord geladen is,
toont ze de wereld waarin zij opgroeide, waarin zo veel kinderen als
zij opgroeien. Ze belandde destijds vanwege haar zelfdestructieve
gedrag in een afkickkliniek. ‘Mijn ouders kwamen elke zondag op
bezoek. Om iets te doen, gingen we dan naar Chinatown, een kleine
shopping mall naast de kliniek. Ik haatte die uitjes. Daar zaten we,
een disfunctioneel gezin dat in een fake place deed alsof er niks aan
de hand was. Zo was Chinatown een plek waar je kunt doen alsof
dingen normaal zijn die dat niet zijn.’
Ronelda Kamper, Chinatown | Vertaling Alfred Schaffer.
Tweetalige uitgave | Podium, 2021 | Paperback, 112 pagina’s | ISBN
9789463810821|
€ 22,99
Tekst: Marjolein Westerterp

95
Dingen die ik niet over schapen wist
van een zwarte man, haar schuldgevoelens en haar diepe liefde voor
het Zuid-Afrikaanse landschap.
Annemarié van Niekerk, Om het hart terug te brengen – Liefde en
geweld in Zuid-Afrika | Atlas Contact, 2021 | Paperback, 448 pagina’s |
ISBN 9789045032030 | € 24,99
In een land zonder vogels
Een grappig en hartverwarmend boek waarin de veertienjarige
jongen Luan uit Bloemfontein met zijn oma op vakantie door de
droge en dorre Karoo, Zuid-Afrika gaat. Of liever gezegd: moet. Hij
ziet het als een straf. Totdat hij en oma een schaap van de slacht
redden en Luan merkt dat zijn excentrieke oma hem beter begrijpt
dan wie dan ook. De gele Land Rover en oma blijken fantastisch
gezelschap voor deze roadtrip. Wat een heerlijk en goedgeschreven
boek.
Jaco Jacobs, Dingen die ik niet over schapen wist | Vertaling Tjalling
Bos | Uitgeverij Ploegsma, 2022 | Hardcover, 128 pagina’s |
ISBN 9789021682822 | € 14,99
Om het hart terug te brengen
In een even somber als roerend memoir zoekt Annemarié van
Niekerk de oorzaken van het geweld in haar eigen leven en in
de geschiedenis van haar geboorteland Zuid-Afrika. Met haar
persoonlijke verhaal als rode draad. Dat maakt het boek levendig
en meeslepend, vooral door de dominante aanwezigheid van
twee mannen: haar vader (overtuigd aanhanger van de apartheid)
en later haar zwarte partner. Met beiden heeft ze een haatliefdeverhouding,
die ze een bredere betekenis geeft. Ze keert terug
naar haar geboorteland en maakt een tocht terug in de tijd: naar
haar eigen bewustwording van het onrecht, de worsteling met haar
conservatieve vader, haar plek als witte wetenschapper, als geliefde
In een land zonder vogels is een roman die zich afspeelt in de
toekomst. Wanneer precies is onduidelijk want er zijn ingrijpende
dingen gebeurd. Niet alleen is het klimaat extreem veranderd
maar Adam Burger, de verteller in dit boek, leeft niet meer in een
democratie zoals wij die kennen. Na de Wending waarin ook het
bestuur geprivatiseerd werd, is er een machtsovername van de
Koreanen die ook een andere jaartelling hebben ingevoerd. Adam
Burger, ooit een dienstplichtige in het A-tijdperk (Apartheid in Zuid-
Afrika) is zo oud dat hij niet meer weet welk jaar het is. Maar het
land zonder vogels is onmiskenbaar Zuid-Afrika. Door de extreme
ijstijden zijn rijke vluchtelingen uit het Noorden met cruiseschepen
naar het Zuiden gebracht. Ze wonen in wijken die ommuurd zijn met
hoge hekken en hebben niets te klagen. In een land zonder vogels
schetst een toekomst zoals die zou kunnen zijn. Zo is de mensheid,
als wij het maar goed hebben, stellen we bij de rest niet te veel vragen.
Harry Kalmer, In een land zonder vogels | Vertaald door Rob van der
Veer | Manuzio, 2021 | Paperback, 224 pagina’s |
ISBN 9789492600325 | € 20

Voodoo
uit West-Afrika
Het SOUL OF AFRICA Museum in het Duitse Essen toont al meer dan 20 jaar
culturen en religies uit West- en Centraal-Afrika. Sinds juni 2022 is hier de
expositie Voodoo Rainbow te zien. Een perfecte gelegenheid om dieper in
de geschiedenis van voodoo te duiken.
Tekst: David Bettenworth Foto’s: Henning Christoph & Markus Matzel, SOUL OF AFRICA Museum

106
Fael
en het zout van de aarde
Binnen in de huisjes is het pikkedonker – donker zoals leven en toekomst van de bewoners.
Mensen die niet worden gezien door de wereld die zich eigenlijk om hen zou moeten
bekommeren. Want zout is maar zout, en dat is van iedereen. Toch?
Wie op deze wereld maakt het wat uit waar het zout op tafel
vandaan komt, dat vraagt Rosa zich af.
Zoals een wachter bij de poort zit ze op haar blauwe plastic stoel
voor haar huisje in Fael, een dorpje aan zee in Angola. Het is het
eerste huisje aan de rechterkant als je het dorp binnenkomt. Haar
naam is op de muur geschilderd alsof dat het eigendomsrecht
moet bevestigen.
Maar het nummer, 33-F-ES dat boven de deurpost staat, herinnert
ook aan de tijd toen deze woning en alle andere in het dorp nog
deel uitmaakten van een vroegere Portugese nederzetting.
Iemand heeft de Apollo op de muur getekend, een verwijzing naar
weer een andere episode uit het bestaan van Fael.
De muur aan de straatkant is daarnaast nog voorzien van een
aantal strijdkreten, leuzen in graffiti. Het is duidelijk dat de
geschiedenis van dit dorpje heel wat hoogte- en dieptepunten
heeft gekend.
Waar je ook kijkt langs de eenvormige huisjes die willekeurig
naast elkaar geplaatst lijken, zie je de oceaan die diepblauw
afsteekt tegen de iets lichterblauwe hemel. De ooit geasfalteerde
dorpsstraat is overwaaid met zand. De slagschaduwen van de
huisjes bereiken bijna de overkant van de straat. In de ruimtes
tussen de huizen door speelt de wind met het opgewaaide zand
en doet stofdeeltjes in de lucht dansen. Kinderen spelen op straat,
hun spel wordt soms onderbroken door grote mensen die kennelijk
zonder doel rondslenteren. Voor iedereen voelt de dag, zoals alle
andere dagen, lang en eentonig. Eentonig lang.
De huisjes zijn in Portugese stijl gebouwd. Onder de dakrand
gaten als de patrijspoorten van een schip voor ventilatie. Het
enige onderscheid bestaat in de kleur waarin ze in een ver
verleden geschilderd zijn. Groen, geel, rood, blauw en bruin, ze
weerspiegelen zelfs in deze staat van aftakeling wat ooit was.
Nu laat de pleisterlaag los en openbaart het vakmanschap van de
bouwers van weleer die stenen stapelden op een harde fundering.
Soms bezit een huisje nog een raam dat niet gebarsten of zelfs
verdwenen is. Vaak zijn ze met stenen uit de ingestorte muurtjes
om het huis dichtgemetseld.
Oorspronkelijk hadden de huizen houten deuren. Als ze er nog zijn,
zuchten en kreunen ze in hun scharnieren. Vaker zijn ze verdwenen
en wordt de entree beschermd door een gordijn of een lap stof.
De afdakjes die ondersteund werden door pilaren zijn ingestort.
Het puin blijft gewoon liggen. Waarom rommel verplaatsen? Het is
zoals het is.
Tekst en foto’s: Frikkie Kraamwinkel Vertaling uit het Afrikaans: Marjolein Westerterp

Namibië
Het lege land vol zand. Een walhalla voor
liefhebbers van ongerept natuurschoon.
Een land waar de stilte fluistert,
sterren stralen aan een onmetelijke hemel en
de woestijn haar geheimen alleen prijsgeeft
aan degenen die ze willen ontdekken.

Namibië in vogelvlucht
Namibië, het land met de ongekende natuur, de grote leegte, de rode duinen en de oudste
woestijn ter wereld. Het land van zand staat hoog op ieders bucketlist. Heb je nou geen
weken de tijd om hier rond te reizen, dan is deze 7-daagse Fly In safari die je langs de hoogtepunten
brengt een absolute aanrader.
De reis begint met een verblijf in de Namib woestijn met excursies
naar het fotogenieke Sossusvlei en Deadvlei. Daarna vlieg je naar
Swakopmund aan de kust waar je op een quadbike de duinen
verkent. De volgende dag ga je met een boot de zee op, op zoek
naar de dolfijnen. Je sluit af met een verblijf van twee nachten in
Onguma Game Reserve. Hier bezoek je de spectaculaire Etosha
Pan op zoek naar olifanten, giraffen, leeuwen, neushoorns, hyena’s,
zebra’s en andere wilde dieren.
Samen met jouw piloot leg je, in een kort tijdbestek, grote
afstanden af. Zo blijft er genoeg tijd over om te genieten van de
activiteiten op de exclusieve bestemmingen. Bovendien zet een
reis in ‘vogelvlucht’ de wereld weer in perspectief. Het is een zeer
aparte sensatie te zweven boven het landschap terwijl woestijnen,
rivieren, bergen en andere prachtige landschappen onder je
voorbijtrekken. Of voorbij zweven is misschien beter gezegd.
Dag 1: Sossusvlei
Bij aankomst op Windhoek International airport ontmoeten jullie
je piloot en vertrek je met een directe vlucht naar Sossusvlei. De
vluchten vertrekken dagelijks om 10.30 en 16.30 uur. Bij aankomst
worden jullie van de airstrip naar de lodge gebracht. Geniet van een
late namiddag sun downer natuurrit. »

121
Eersteklas treinsafari
Van Victoria Falls naar Kaapstad
Een treinsafari door Zimbabwe, Botswana en Zuid-Afrika met The Pride of Africa, de droom
in stoom van Rohan Vos die met Rovos Rail de meest luxueuze treinreis van het zuidelijk
halfrond creëerde. We reizen tussen twee wereldwonderen, van de donderende Victoria
Falls naar ‘Moederstad’ Kaapstad met z’n magische Tafelberg.
Tekst: Marjolein Westerterp Foto’s: Peter Boshuijzen, Jos Beltman

122
In een verwentocht van zeven dagen doorkruisen we het zuidelijk
deel van Zimbabwe, het uitgestrekte Botswana en gaan dan de
grens over naar Zuid-Afrika, waar onze reis eindigt in Kaapstad,
daar waar de berg de oceaan ontmoet.
De vlucht van de engelen
Ontdekkingsreiziger David Livingstone bereikte in 1855 na een
lange tocht over de Zambezi de plaats die door de plaatselijke
bevolking Mosi-Oa-Tunya werd genoemd, de rook die dondert.
De Zambezi stort zich hier in een meer dan honderd meter diepe,
smalle kloof. Door het geweld van het vallende water hangt er
een permanente wolk van nevel die kleurt met het ochtend- en
avondlicht. Als de zon is doorgekomen zie je één en soms zelfs
twee enorme regenbogen die een brug lijken te slaan tussen
Zimbabwe en buurland Zambia. Boven de donderende watermassa
cirkelen non-stop vliegtuigjes en helikopters om de bezoekers
te laten zien ‘wat de engelen gezien moeten hebben toen zij de
watervallen aanschouwden’, de ‘flight of angels’.
Het leven is een trein, laten we aan boord gaan
– Khaled Hosseini in De Vliegeraar
In de middag worden we via - dit is eerste klas – een rode loper
ontvangen in een stijlvolle, koloniaal ogende ruimte. Een voor
een worden de namen van de passagiers omgeroepen, de
uitverkorenen die met elkaar de meest luxueuze treinreis van
het zuidelijk halfrond zullen maken. Zeventig verwachtingsvolle
reizigers lopen vervolgens naar de glanzende trein, de ‘Pride of
Africa’, voor het begin van een treinsafari die z’n weerga niet
zal kennen. Een reis besprenkeld met champagne, heerlijke
maaltijden, magische zonsop- en -ondergangen, schommelende
nachten onder luxe lakens.
Droom in stoom
Rohan Vos, oprichter en eigenaar van Rovos Rail, heeft in de loop
der jaren een aantal rijtuigen daterend van rond 1930 met veel zorg
gerestaureerd en in de sfeer en romantiek van het Victoriaanse
tijdperk gebracht, met veel hout en lambriseringen. De treinstellen
worden getrokken door stoom-, diesel of elektrische locomotieven.
Naast de wagons met de luxe slaapsuites met eigen badkamer,
heeft de trein twee koloniaal ingerichte restauratierijtuigen waar
maaltijden en wijnen van topkwaliteit worden geserveerd. Het
observatierijtuig is de ideale plek om kennis te maken met de
andere reizigers, een drankje te drinken en weg te dromen bij het
voortdurend veranderende panorama.
Wildernis zonder grenzen
Vroeg in de ochtend gaan we op een vijfsterren ontdekkingsreis
tussen de Big Five in Hwange National Park. Boven de uitgestrekte
vlakte, waarbij de horizon alleen onderbroken wordt door de »

Van Windhoek
naar Victoria Falls
Elly en Michel maakten in juli (dan eindelijk) hun 36-daagse droomreis
door Namibië en Botswana om uiteindelijk uit te komen bij de Victoria Falls.
In OOG VOOR AFRIKA delen ze hun aller-allermooiste hoogtepunten…
Tekst en foto's: Elly en Michel, https://michelly.nl

Dag 19 en 20: Etosha - Okaukuejo
‘Wat gebeurt hier! Tientallen olifanten kwamen een bad
nemen. Groot, klein, oud en jong. Wat een spektakel! Ze
badderden er lustig op los. De kleintjes gingen helemaal
kopje onder en sproeiden elkaar nat. Het was een drukte van
jewelste! Wauw, wauw, wauw, wat ontzettend indrukwekkend.
Zo snel als het spektakel begon, zo snel was het ook weer
gedaan. In een lange rij verlieten ze de poel.’
Dag 22: Onguma - Tamboti Campsite
‘Vanaf minuut één in de hide was het feest. Toen we
aankwamen zagen we op een afstand een kudde wildebeesten
onder een boom liggen. Na een korte tijd kwamen een aantal
wrattenzwijnen aan gewaggeld om een lekker modderbad
nemen. Het is fantastisch om dit op ooghoogte te kunnen
zien. Het leek wel of we live naar een National Geographic
documentaire zaten te kijken. En al die beesten hadden
dondersgoed in de gaten dat wij er waren. Een olifant
imponeerde ons even door vlak voor het opengeslagen
raampje te komen staan. We konden hem bijna aanraken.
Wat waanzinnig mooi! Dat maakt zo’n hide sessie zo
indrukwekkend: je hoort, ziet en ruikt alles. Al je zintuigen
staan aan.’
Dag 28-32: Moremi – Mobile safari
‘Dat is het mooie van zo’n safari, het is niet van doe mij
vandaag maar twee leeuwen, een luipaard en een hyena. Het
is echt speuren en tracks lezen zonder garantie. Het is zo mooi
om de interactie tussen al die dieren te zien. De olifant die niet
gediend is van een leeuw, de impala’s die de oren spitsen als
ze onraad ruiken, een kudde wildebeesten die op hol slaan als
ze denken gevaar te lopen. We zitten uren in de jeep en je ziet
altijd wel iets. Een mooi vogeltje, giraffen die met z’n allen
aan een boom aan het knabbelen zijn, de parelhoenders die
schrikken van jagende arenden. Geweldig! Toen we weer in
het kamp kwamen brandde het kampvuur lekker, de bar stond
klaar en onze douche-emmer werd weer gevuld. Wat hebben
we het toch goed!’

Zimbabwe
Als toeristische bestemming weer terug op vele bucketlisten.
En terecht, want de Victoria Falls,
het Hwange National Park, Lake Kariba,
de machtige Zambezi en het puur natuur wildreservaat
Mana Pools zijn ‘must sees’.

Magisch Mama Pools
Mekka voor wandelsafari’s
Mana Pools wordt gezien als de laatste werkelijke wildernis in zuidelijk Afrika. Bijzonder
om de hoge “dierdichtheid” én het mekka voor wandelsafari’s. Er zijn geen hekken, er is
de machtige Zambezi, slechts enkele campsites zonder voorzieningen, en er zijn de dieren.
Een ervaring die z’n weerga niet kent.
Tekst: Marjolein Westerterp Foto’s: Peter Boshuijzen

Voor een onvergetelijke safari-ervaring heb je een paar essentiële
zaken nodig. Een ervan is de plaats waar je verblijft. In ons geval
gaat kamperen in de wildernis boven de mooiste en meest
luxueuze lodges. Alleen gescheiden door een tentdoek van de
magische wereld erbuiten is niet te verslaan. De kampeerplekken in
ongerepte gebieden als Mana Pools zijn niet goedkoop, maar ja dat
is wat we met de wereld gedaan hebben… Je moet nu betalen voor
originele natuur, zeg maar, wat er vroeger gewoon was. Het fijne
ervan is dat je niet bang hoeft te zijn dat je in de file staat om een
leeuw te zien. De kampen in Mana Pools, zoals Chitake en Mucheni,
kennen geen faciliteiten zoals elektra, het toilet is een gat in de
grond, stromend water heb je alleen in de rivier.
Roos, doorn en knop
In 1994 was ik voor het eerst in Zimbabwe. Prachtig, besloot ik.
Er was maar één plek die destijds niet in ons schema paste; Mana
Pools. Inmiddels bestempeld tot dé plek waar je pure wildernis
kunt ervaren, waar de natuur onbarmhartig en prachtig is. Nummer
één op mijn bucketlist. En toen was het zo ver, we waren welkom
in Mana Pools. We hadden in Humphrey Gumpo van Tailormade
Safaris waarschijnlijk de beste en in ieder geval meest enthousiaste
gids gevonden voor de kampen Chitake en Mucheni en zouden
bushluxe ervaren in Kanga Camp.
Mijn fantasie sloeg op hol. Ik zag voor me olifanten die op hun
achterpoten staan om de lekkerste vruchten uit de bomen te
bemachtigen. Ik droomde leeuwen die natuurlijk door het kamp
zouden lopen, en de African painted dogs. Mana Pools herbergt
een relatief grote populatie van deze met uitsterven bedreigde
fascinerende diersoort, dus dat moest lukken.
Tussen droom en werkelijkheid lagen de dagelijkse roos, knop en
doorn. Humphrey’s verrassende manier om de avonturen van de
dag te herleiden tot een onvergetelijke gebeurtenis – de roos −,
de misser – de doorn –, en de hoop op een avontuur dat nog zou
kunnen gebeuren – de knop. »

Gambia
Het is het kleinste land van het Afrikaanse
vasteland, slechts 250 kilometer lang en
enkele kilometers breed.
De bijnaam is the Smiling Coast, vanwege de
ongelooflijk vriendelijke mensen.
Dat er in dit kleine land heel veel te
ontdekken valt is vaak een verrassing.

Foto’s: Verbeek Fotografie, www.verbeekfotografie.nl

Ontdek
het échte
Gambia
161
Op internet staat Gambia misschien niet altijd positief als
vakantieland beschreven, maar de werkelijkheid is zo anders.
Gambia, ook wel “The smiling coast of Africa” genoemd, is het
kleinste land aan de westkust van Afrika. In slechts 6 uur
vliegen ben je in een totaal andere wereld vol kleur, muziek,
met een vriendelijke bevolking en een heerlijk zonnig klimaat.
Laat je verrassen in dit prachtige land.

Tekst en foto’s: Marjolein Westerterp. Foto Ibrahim Mahama: Xinix Films

167
Ibrahim Mahama
Garden of Scars
Wat een bijzondere combinatie, de Oude Kerk in Amsterdam waar je loopt over
de grafstenen van het verleden en de installatie van de Ghanese kunstenaar
Ibrahim Mahama die het slavernijverleden van Ghana verbindt met het oudste
geloofshuis van Amsterdam, destijds de handelshoofdstad van Nederland.
Wat ongelooflijk mooi, app ik een vriend terwijl ik zie hoe in de
Oude Kerk in Amsterdam de zon door de gebrandschilderde ramen
speelt met de objecten van Mahama die kriskras (lijkt het) in de
ruimte staan.
Mooi? appt vriend terug. Ik zie alleen maar een soort
verpakkingsmateriaal.
Het is duidelijk: je moet deze Garden of Scars dus met eigen ogen
gaan zien en ervaren door over die hobbelige grafstenen van de
Oude Kerk te dwalen langs de monumenten die Mahama hier heeft
opgericht.
Een tuin vol littekens
Kunstenaar Ibrahim Mahama (1987) is geboren en getogen
in Ghana, en is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een
internationaal gerespecteerd kunstenaar. In 2020 werd aan hem
de Prins Claus Prijs toegekend voor zijn inzet voor de verbetering
van sociale omstandigheden en de ontwikkeling van cultuur in zijn
thuisland Ghana.
Voor zijn installatie Garden of Scars maakte Ibrahim Mahama
gebruik van krassen en barsten in vloeren van koloniale forten, »

Aaldering Vineyards & Wines
Proef de klasse van Zuid-Afrika
De wijnen van Aaldering Vineyards & Wines uit de schilderachtige
Devon Valley behoren tot de beste van Zuid-Afrika. Zowel de
Estate wijnen als de Florence by Aaldering worden elk jaar beloond
met talloze medailles en vinden hun weg naar meer dan 35 landen
in de wereld. Ook prijken de Aaldering wijnen op de menukaart van
een groot aantal Michelin sterrenrestaurants.
Voor een speciale gelegenheid
De Estate wijnen zijn verkrijgbaar per drie of zes in een prachtige,
stijlvolle houten kist, met een allure die past bij Aaldering Vineyards
& Wines. Een prachtig cadeau.
De Aaldering Pinotage Rosé is nu ook verkrijgbaar als magnum in
een prachtige transparante bewaarfles met een kunstwerk erop,
onder het label Women of the World. De geschenkverpakking per
twee maakt het tot een waardevol collector’s item.
De keuze in Nederland is reuze
en voor elke gelegenheid is er een Aaldering wijn
• Voor de liefhebbers van rode wijn zijn er de gelauwerde Estate
Pinotage, de elegante Estate Lady M, de robuuste Estate Shiraz
en de gelaagde Estate Cabernet Sauvignon-Merlot.
• Witte wijn drinkers kunnen genieten van de verrassende Estate
Pinotage Blanc, de onnavolgbare Estate Chardonnay en de
tintelfrisse Estate Sauvignon Blanc.
• Dé wijn voor feestelijke en zonnige gelegenheden is de Estate
Pinotage Rosé.
• De Florence by Aaldering biedt een rode Cape Blend, een
Pinotage Rosé, een Chenin Blanc en een Sauvignon Blanc-
Chardonnay.
Kennismaken met de Aaldering wijnen
• Verkrijgbaar bij de wijnspeciaalzaken, de 22 filialen van HANOS en online via diverse webshops zoals
Vivino.
• Bezoek Aaldering Vineyards & Wines – Luxury lodges in de Devon Valley bij wijnhoofdstad Stellenbosch
en doe een winetasting van de (premium) wijnen.
• Ontvang gratis het luxe magazine The South African Dream voor een kijkje achter de schermen,
www.aaldering.co.za/magazine
Voor alle informatie: www.aaldering.co.za
*Geen 18, geen alcohol

Zuid Afrika
Land in ontwikkeling, vol historie en bakermat van
nieuwe trends. Geroemd om het natuurschoon,
de wildparken, de vriendelijke mensen.
Een land van zwart-wit en tegelijkertijd vol kleur.
Een land om steeds naar terug te keren en verder te
ontdekken. Een land dat in je hart kruipt.

173
Kaapstad voor foodies
Een gids door luilekkerland
Kaapstad, een van de mooiste steden ter wereld, verandert ook in een
van de beste culinaire bestemmingen. Van ambachtelijke bakkerijen en
slagerijen tot ambachtelijke brouwerijen, koffiebranderijen en een overvloed
aan extravagante chef-koks, de “Moederstad” is op culinair gebied
nauwelijks te overtreffen. Een rondleiding door luilekkerland.
Tekst: Tudor Caradoc-Davies/ bureaux.co.za Productie: Sven Alberding/ bureaux.co.za Foto’s: Warren Heath/ bureaux.co.za

174
Jason Bakery
DE CITY BOWL
In tegenstelling tot veel metropolen die gedomineerd worden
door wolkenkrabbers en saaie bankgebouwen, slaagt het hart
van Kaapstad erin zaken en plezier moeiteloos te combineren.
Van Bree Street tot Kloof Street en alles daartussen, de opties
zijn eindeloos. Van fantastische fine dining restaurants tot kleine
hamburgertenten, en alles even hip, hot & happening. We kiezen
de onbekende juweeltjes.
Clarkes
Met misschien wel de beste hamburger in Kaapstad, de Rooster
dog (met kimchi, sriracha, miso mayo en geroosterde pinda’s) en
een geweldige Bloody Mary waarvoor naar eigen zeggen ‘mensen
uit de dood opstaan’, is Clarkes een van de hotspots op Bree.
133 Bree Street, www.clarkesdining.co.za »
Jason Bakery
Jason Lilley, de bakker waar je in Kaapstad naartoe moet, biedt
zoveel meer dan alleen brood. Kom er op een doordeweekse dag
vanaf 7 uur ‘s ochtends en het is er al druk met Kaapstadters die
hun ochtendkoffie en ontbijt halen. Probeer zeker zijn chorizo-ei
taartjes en bacon croissants in de ochtend, de porchetta sandwich
voor de lunch, kreeft sandwiches op ‘Lobster Roll Fridays’. Een
suikerkick krijg je van Jason’s legendarische doughssants. Zijn
versie van een ‘cronut’ (croissant en donut) heeft inmiddels een
cultstatus in de stad. Zoek #doughssant op Instagram.
83 Main Rd Green Point, www.jasonbakery.com

De smaak van Afrika
Van alle
markten thuis
In Kaapstad en omgeving zijn verschillende gezellige markten te vinden. Soms met de
nadruk op eten, soms voornamelijk gericht op hebbedingetjes. OOG VOOR AFRIKA stuurde
marktaholic Janita Elings erop uit om de leukste wekelijkse markten te selecteren. Haar
selectiecriteria: is de markt wekelijks en het hele jaar door, waar tref je een fijne combinatie
aan van food en goods en waar kun je makkelijk een ochtend en/ of middag doorbrengen.
Hier zijn ze. De top 7 leukste markten.
1
Blaauwklippen Family Market, Stellenbosch
De Blaauwklippen Wine Estate ligt op ongeveer vijf
minuten rijden van de Root44 markt in Stellenbosch.
De markt in Blaauwklippen is volledig gericht op
gezinnen en er heerst een heerlijke ontspannen
sfeer. Niets moet, alles kan op zijn tijd. Volwassenen,
kinderen en zelfs huisdieren zijn er welkom.
Er is een variatie aan etenskraampjes, waarvan
een klein deel overdekt is. De overige kramen
zijn in de buitenlucht te vinden. Er zijn genoeg
picknickbankjes om de aangeschafte heerlijkheden
rustig op te eten. Naast de bankjes staat een kleine
partytent, waar een zanger de bezoekers toezingt.
Voor de kinderen zijn er veel activiteiten, zoals
ponyrijden, een springkussen en een ritje in een
treintje. Blaauwklippen is niet de grootste markt,
maar wel de markt waar ik persoonlijk het langst
kan ronddwalen.
Iedere zaterdag en zondag van 10 tot 15 uur.
https://www.blaauwklippen.com/market
Tekst en foto’s: Janita Elings

2
Bay Harbour Market, Hout Bay
In het prachtige kustplaatsje Hout Bay zit de
Bay Harbour Market verstopt in een grote loods.
Letterlijk verstopt, als je geen idee hebt waar het is,
zou je er zo langs kunnen lopen. Deze markt is op
vrijdagavond, zaterdag en zondag geopend, en het is
er meestal gezellig druk. De markt is meer geschikt
voor volwassenen dan voor kinderen. Er is namelijk
wel een zeer omvangrijke bar aanwezig maar geen
plek om de kinderen lekker te laten rennen en
spelen. Bij de kraampjes vind je genoeg variatie aan
mooie, handgemaakte hebbedingen en kleding. In
de eetafdeling is er veel keuze en het voedsel wordt
voor een redelijke prijs verkocht. Terwijl je shopt en
hopt kun je genieten van de live muziek.
Iedere vrijdag tussen 17:00 en 21:00 uur en iedere
zaterdag en zondag tussen 09:30 en 16:00 uur.
www.bayharbour.co.za
189
3
Neighbourgoods
Market,
The Old Biscuit Mill, Woodstock
De bekendste markt in Kaapstad en omgeving
is de Neighbourgoods Market in Woodstock.
Er komen veel bezoekers op deze markt af en
dat komt ongetwijfeld door de leuke locatie en
de grote variëteit in eet- en drinkaanbod. Van
taarten tot oesters, pizza’s, verse groeten, pesto’s,
falafels, poffertjes, slow gebrouwen bier, organisch
gegroeide wijn. You name it, you’ll find it. In een
grote hal tref je meer dan vijftig kramen zoals de
‘KitchenCowboys’ en de ‘Frying Dutchman’. Er is
voedsel te vinden uit alle delen van de wereld en
het is er non-stop druk. Er zijn veel zitplekken, maar
deze zijn vrijwel onophoudelijk bezet. Daarom is
het raadzaam je eten buiten te nuttigen, want daar
kun je ondertussen ook genieten van live muziek.
Toeristenhebbedingetjes tref je er nauwelijks aan,
maar dat maakt de markt niet minder leuk. Waarom
ik deze hotspot niet op nummer 1 zet? Omdat-ie al
zo bekend is … Ga eerst de andere markten maar
ontdekken. En… Hij is absoluut niet geschikt voor
kinderen, die raak je in de drukte echt vanaf de
eerste seconde kwijt.
Iedere zaterdag en zondag tussen 09:00 en 14:00 uur
(come rain or shine). https://theoldbiscuitmill.co.za/

Wakaba Mutheki
De Afrikaanse
Vincent van Gogh?
Anthony Wakaba Mutheki is in 1973 geboren in
Nakuru, Kenia, en werd van de ene op de andere
dag een internationale sensatie nadat een
televisieprogramma over zijn kunstwerken werd
uitgezonden terwijl hij in een opvanghuis in
Zuid-Afrika woonde. Hij werd vergeleken met
Van Gogh en de Afro-Amerikaanse kunstenaar
Jean-Michel Basquiat. Feit is dat hij leefde buiten
de schijnwerpers en dat zijn vroegtijdige dood
een voedingsbodem is voor tal van geruchten.
We schrijven Yzerfontein, plaatsje aan de West Coast, waar ons nieuwe
droomhuis was verrezen. Met grote, nog kale wanden. Het lokale
postkantoor was omgetoverd tot een pop-up galerie waar tijdelijke
uitbater Carlo een aantal schilderijen verkocht van een volgens hem
aanstormend talent. Wakaba Mutheki. Lang verhaal kort: we raakten
onder de indruk en kochten vijf schilderijen. Drie vrouwenportretten,
een zeer realistisch geschilderd paard en een portret van Nelson
Mandela. Voor mij de mooiste Mandela die ik had gezien. Niet
realistisch, maar vol kleur en liefde.
Anthony wie?
Naspeuringen over wie deze kunstenaar was leverden niet heel
veel op. Carlo wist te vertellen dat hij schilderde als een bezetene,
maar nauwelijks communiceerde. Uit talloze informatieflodders van
galeries, een bespiegeling in de Mail & Guardian en AllAfrica kon ik de
sluier een ietsje oplichten. Wakaba Mutheki werd geboren in Kenia.
Volgens de Zuid-Afrikaanse kunstcriticus Alex Sudheim trok Mutheki
voor het eerst de aandacht van de kunstwereld in 1993 toen hij van
zijn geboortedorp verhuisde naar de uitgestrekte sloppenwijken van
Nairobi om creatieve workshops te geven aan straatkinderen. Een
van die projecten leverde zulk verrassend origineel werk op dat het de
aandacht trok van mensenrechtenactivisten, die een tentoonstelling –
Nairobi Ghetto – organiseerden in de Verenigde Staten. Een paar jaar
later raakte Mutheki betoverd door het idee van het Zuid-Afrika van na
de apartheid, en hij wilde met eigen ogen ‘deze nieuwe natie, geboren
in Afrika, geboren in de wereld’ zien.
De nieuwe Vincent van Gogh?
Maar, en dit is waarschijnlijk waar de vergelijkingen met Van Gogh en
Basquiat die beiden tijdens hun carrière in grote armoede verkeerden
vandaan komen, binnen een paar maanden na zijn aankomst in Zuid-
Afrika was Mutheki berooid en dakloos. Hij voorzag in zijn onderhoud
door blikjes frisdrank en flessen te verzamelen om van het statiegeld
verf te kunnen kopen. ‘Toen ik in een opvanghuis in Johannesburg
woonde en overleefde van de verkoop van lege colaflesjes, heb ik
armoede en de harde kant van het leven ervaren en leren begrijpen.
Deze ervaringen hebben me geleerd om het leven te koesteren en
hebben me geïnspireerd om deze liefde voor het leven opnieuw vorm
te geven via het medium kunst.’
Want schilderen is zijn passie. Om te kunnen leven schildert hij als »
Tekst: Marjolein Westerterp Foto’s: Peter Boshuijzen

Kaapstad – Karoo
Een slow travel route langs de vergeten snelweg
Er was een tijd dat de N1 nog niet als een geasfalteerde slagader
de Karoo doorkruiste. Dat diamantzoekers en avonturiers als Cecil Rhodes en
David Livingstone op weg van de Atlantische kust naar de diamantmijnen van
Kimberley hun weg door het grote niets zochten. Er ontstond een handelsroute,
een vergeten snelweg die je nu (bijna) helemaal voor jezelf hebt.
Tekst: Marjolein Westerterp Foto’s: Peter Boshuijzen

Van Kaapstad naar Kersefontein
Alles begint en eindigt altijd in Kaapstad. Voor ons in dit geval
bij het boutique hotel Cloud9, met een prachtig uitzicht op de
magische Tafelberg. Vanaf Kaapstad sturen we de auto over de
R27 naar Hopefield, naar Kersefontein. Een oude schapenboerderij
(1770) die echter wereldwijd bekendheid geniet door de vele
filmopnames en sexy foto shoots die hier regelmatig plaats
vinden. Denk bijvoorbeeld Playboy, denk het Franse rugbyteam
in zinderende poses. Gastheer tijdens het gezamenlijk diner dat
in het oude manor house wordt gehouden is de charismatische
Julian Melck. Hij weet op onnavolgbare wijze de oude boerderij te
bestieren en mensen uit de hele wereld bij elkaar te brengen.
Swartland
Vanuit Hopefield doorkruis je het golvende Swartland, velden met
groene wijnranken, afgewisseld met citroengele koolzaadvelden
en weilanden met struisvogels, koeien en schapen die hun rug
naar de wind keren. Parelhoenders pikken in de berm tussen statig
bloeiende aronskelken. Een kraanvogelpaar vliegt klapwiekend op,
tegen de blauwe lucht een vlucht pelikanen.
Het lieflijke landschap verandert in een woestenij van steen
gestapeld tot onmetelijke, onaantastbare bergen in de Michell’s
Pass. Tot het fruitdorp Ceres ons een blik gunt op bloesemende
kersen-, peren- en appelboomgaarden. Het startpunt voor een
avontuurlijke route, off the beaten track, door de Tankwa en Groot
Karoo.
Dwars door de Kaapse binnenlanden vonden vermoeide reizigers
en postkoetsen een plek om op verhaal te komen in plaatsjes
als Sutherland, Fraserburg en Loxton. De euforie van de nieuwe
handelssteden duurde niet lang, want al in 1870 bereikte de
spoorweg vanaf Kaapstad Touwsrivier. En kwam de N1. De kortste
route tussen Kaapstad en Johannesbrug verwerd tot een lange,
verlaten weg dwars door slaperige Karoo-dorpjes die nooit de bloei
en welvaart bereikten waar ze langgeleden op hoopten.
Afwezigheid van alles
De entree start bij de Karoo Poort, een schilderachtige pas 43
kilometer ten oosten van Ceres die de Swartruggens bergen in
tweeën splijt. Hier houdt de asfaltweg op en maakt plaats voor een
gravelweg die meer zand dan gravel heeft. De poort is herkenbaar
aan een vaalwit boerderijtje dat zich verlegen verschuilt onder
een massieve eikenboom. De lucht kent zoals vaak in Zuid-Afrika
drie kristalheldere tinten blauw, de zon kleurt de aarde rood en
de groene struikjes zuchten in de hitte. Er lijkt afwezigheid van
alles. Alsof de Karoo haar adem inhoudt. Geen vogels, geen geluid.
Niets. »

Special
PLACES
Die Kapel. Een architectonisch en veelbesproken meesterwerk van Coetzee Steyn
Tekst: Marjolein Westerterp Foto’s: Peter Boshuijzen, Dook Photography, Claire Gunn, Adam Letch, Dave Southwood

BOSJES
Ode aan wat was en is
De Breede Rivier Vallei maakt onderdeel uit van de fameuze Kaapse wijnlanden in
Zuid-Afrika. Een kennismaking met de futuristisch ogende instagramwaardige
parel, BOSJES. Een “working farm” uit 1790. Een veelzijdige lifestyle bestemming
in een adembenemende omgeving.

218
Tekst: Marjolein Westerterp

219
De wereld volgens
Neo Matloga
Neo Matloga (29) is geboren in een dorpje in Limpopo en resideert als kunstenaar al enkele
tijd in Amsterdam. Hij is de winnaar van de tiende ABN AMRO Kunstprijs en had daarbij de
eer een solovoorstelling te krijgen in de Hermitage Amsterdam. Along came your eyes.

On a budget
Tussen zand en steen
Ontdekkingsreis door de
Twee Hollandse avonturiers in de bush
N/a’an ku sê
Reis naar het einde van de wereld
BP
BP
BP
BP
REISMAGAZINE OVER ZUID-AFRIKA
1e jaargang l nummer 1 - 2012 l losse verkoopprijs € 6.95
BP
BP
BP
reismagazine over zuid-afrika
2e jaargang l nummer 1 - 2013 l prijs e6.95/ZAR 60
BP
01-Cover-3.indd 1 04-09-13 16:17
BP
BP
BP
BP
BP
BP
BP
BP
Haal OOG VOOR AFRIKA IN HUIS
Ek Sien Jou
De Big Five issue
1e jaargang l nummer 1 - 2012
Focus op de Westkust
Kaapstad à gogo!
Hope
2e jaargang l nummer 1 - 2013
• van Big 5 naar Big 4? Het verhaal van hoop & liefde
• Het mysterie van de witte leeuwen van Timbavati
• 20 nederlanders over hun zuid-afrika
• de 10 mooiste Big 5 safari’s
• van kaapstad naar Johannesburg in 5 stops
• de 5 gezichten van de onbekende Wild Coast
16 pagina’s
extRA
boordevol
voordeel
van BusH ToT BeaCH
mee op lezersreis? * fotografiereis naar de Wild Coast * unieke
ontmoeting met witte leeuwen * Proef zuid-afrika met Harm Jan
‘de Braaiman’
met oog voor zuid-afrika leer je het echte zuid-afrika kennen
2e jaargang l nummer 2 - 2013
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA 2e jaargang l nummer 2 - 2013 l prijs €6.95 l www.oogvoorafrika.nl
Vijftig reistips
Zuid-Afrika
Namibië
Tanzania
Ethiopië
Zimbabwe
• In de voetsporen van Nelson Mandela •
Sossusvlei Vijftig tinten rood • Zanzibar
Eiland van de vergeten tijd • De wow-factor
van Plettenberg Bay • Rik Felderhof: thuis
in Tanzania • Rituelen uit de Omo-vallei
3e jaargang l nummer 1 - 2014
hÉt reismagazine over afrika 3e jaargang l nummer 1 - 2014 l prijs e6.95 l www.oogvoorafrika.nl
EEn lEvEn lang MandEla
20 pagina’s EErbEtoon aan Madiba
HEt vErlorEn koninkrijk
van MapungubwE
CapE rivièra
dE kaapsE kust
MasHatu
land van gigantEn
parEls van
liMpopo
kaapstad
dEsign
Hoofdstad 2014
zUiD-afrika
special
3e jaargang l nummer 2 - 2014
hÉt reismagazine over afrika 3e jaargang l nummer 2 - 2014 l prijs e6.95 l www.oogvoorafrika.nl
Zuid-afRika
Zimbabwe
tanZania
Ode aan Zimbabwe
SpOtlight Op painted dOgS
Jane gOOdall
gelOOf, hOOp & liefde
fOtOwedStRiJd
win een veRbliJf in Zuid-afRika
de SchOOnheid van iSimangaliSO
wiJnpROeven peR tRam
tOwnShip tOuRS annO 2014
weReldkindeRen
3e jaargang l nummer 3 - 2014
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA 3e jaargang l nummer 3 - 2014 l prijs e6.95 l www.oogvoorafrika.nl
ZUID-AFRIKA
ZIMBABWE
TANZANIA
MOZAMBIQUE
4e jaargang l nummer 1 - 2015
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA 4e jaargang l nummer 1 - 2015 l prijs 6.95 l www.oogvoorafrika.nl
ZUID-AFRIKA
Into the wild BOTSWANA
NOORDKAAP en NAMIBIË
YOU RUN, YOU DIE :)
Droombestemming in NAMIBIË
TRACTORGIRL
De utlieme safari in TANZANIA
ZUID-AFRIKA
TANZANIA
BOTSWANA
NAMIBIË
4E JAARGANG l NUMMER 2 - 2015
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA 4e jaargang l nummer 2 - 2015 l prijs 6.95 l www.oogvoorafrika.nl
BOTSWANA
KAAPVERDIË
NAMIBIË
ZUID-AFRIKA
WIJNTOURS
OFF THE BEATEN TRACK
ETOSHA NATIONAL PARK
SAFARI MET EEN 4X4 CAMPER
KAAPVERDIË
VAN A NAAR BETER
10 REIZEN EN TIPS
MET VOORDEEL
FOTOGRAFIESAFARI
OOG IN OOG MET OLIFANTEN
RIJDEN, FIETSEN EN LOPEN
DOOR AFRIKA
TIJGERS THUIS IN AFRIKA
4e jaargang l nummer 3 - 2015
hÉt reismagazine over afrika 4e jaargang l nummer 3 - 2015 l prijs e6.95 l www.oogvoorafrika.nl
collector’s iteM & eXtra dik
de
101
Mooiste
lodGes in
Zuidelijk
afrika
Ghana
Mauritius
Zuid-afrika
naMibië
tanZania
Mauritius: beauty en de beach
Verhalenwedstrijd: win een Verblijf in Zuid-afrika
naMibië de leVende woestijn
24 uur in stone town
5E JAARGANG l NUMMER 1 - 2016
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA 5e jaargang l nummer 1 - 2016 l prijs 6.95 l www.oogvoorafrika.nl
COLLECTOR’S ITEM NUMMER 10
ETHIOPIË
LESOTHO
MADAGASKAR
TANZANIA
ZUID-AFRIKA
11
ACTIEVE EN
AVONTUURLIJKE
REIZEN
IN AFRIKA
• BAOBABS EN LEMUREN IN MADAGASKAR
• IN GALOP DOOR LESOTHO
• NAAR DE TOP VAN DE KILIMANJARO
• SPOTLIGHT OP DE WITTE HAAI
• HIKEN LANGS DE WILD COAST
• EXPEDITIE ETHIOPIË – DE STAMMEN IN DE OMO-VALLEI
5e jaargang l nummer 2 - 2016
hÉt reismagazine over afrika 5e jaargang l nummer 2 - 2016 l prijs e6.95 l www.oogvoorafrika.nl
BELEEF AFRIKA NUMMER 11
NAMIBIË
SWAZILAND
TANZANIA
ZUID-AFRIKA
24 UUR
IN DAR ES SALAAM
SAy chEESE
BIjZoNDERE DIERENpoRTRETTEN
NAMIBIË - DE MooISTE LANDSchAppEN
STAATSBEZoEK AAN SWAZILAND
DE SMAAK vAN ZUID-AFRIKA
MAAgDENcEREMoNIE
IN ZoELoELAND
KAApSTAD:
10 x goED vooR EEN gLIMLAch
UBUNTU - EEN SpIRITUELE REIS
6E JAARGANG l NUMMER 1 - 2017
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA 6e jaargang l nummer 1 - 2017 l prijs 6.95 l www.oogvoorafrika.nl
DE MOOISTE REIZEN EN HERINNERINGEN
BOTSWANA
TANZANIA
ZIMBABWE
ZUID-AFRIKA
ZIMBABWE – DE EERSTE LIEFDE
FOTOSAFARI OP DE CHOBE
OOG IN OOG MET
KIM – HYENAMAN – WOLHUTER
RIK FELDERHOF
OVER ZIJN TANZANIA
BOER ZOEKT VROUW ANNEKIM
IS ÓNZE VROUW IN ZAMBIA
6 DROOMLODGES EN –HOTELS
DÉ ULTIEME AFRIKA BUCKETLIST
6E JAARGANG l NUMMER 2 - 2017
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA 6e jaargang l nummer 2 - 2017 l prijs 6.95 l www.oogvoorafrika.nl
DE MOOISTE REIZEN EN HERINNERINGEN
BOTSWANA
ZUID-AFRIKA
DROOMHUIS
ONDER DE ZON
GORDON ZEGT JA
DE STEMMEN VAN
ROBBEN ISLAND
VLIEGEN IN
DE AFRIKAANSE WILDERNIS
PIKANTE WALVISSEN
WILD BOTSWANA
MET EEN BUSHCAMPER
8 ULTIEME REISTIPS
VAN AFRIKA EXPERTS
AFRIKA JA, IK WIL
7E JAARGANG l NUMMER 1 - 2018
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA 7e jaargang l nummer 1 - 2018 l prijs 6.95 l www.oogvoorafrika.nl
DE MOOISTE REIZEN EN HERINNERINGEN
GAMBIA
NAMIBIË
OEGANDA
ZUID-AFRIKA
NAMIBIË
LEEG LAND VOL ZAND
FIETSEN IN GAMBIA
OEGANDA
HET GROENE HART VAN AFRIKA
DE SMAAK VAN AFRIKA
3 CHEFS UIT PATERNOSTER
2018
HET JAAR VAN DE WILDE HOND
ANDRIES BOTHA
KUNSTENAAR MET EEN VERHAAL
72 UUR IN DURBAN
VITAMINE AFRIKA
7e jaargang l nummer 3 - 2018
hÉt reismagazine over afrika 7e jaargang l nummer 3 - 2018 l prijs e6.95 l www.oogvoorafrika.nl
eSwatini
Kenia
MadagaScar
Oeganda
Zuid-afriKa
fOtOwedStrijd
win een luMix fZ300 caMera
reiStrendS 2019
MadagaScar en eSwatini
de verbOrgen wereld
van KaraMOja
Het avOntuur begint Hier
van nairObi tOt KaapStad
Ode aan de
Olifant
8E JAARGANG l NUMMER 1 - 2019
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA 8e jaargang l nummer 1 - 2019 l prijs 6.95 l www.oogvoorafrika.nl
ESWATINI
KENIA
NAMIBIË
TANZANIA
ZAMBIA
ZUID-AFRIKA
RIMPELS VAN ROERLOOS ZAND
17 WOESTIJNTIPS
AFRIKA IN BRUSSEL
HET ECHTE VERHAAL
TARZAN IN TANZANIA
VANISHING KINGS
DE WOESTIJNLEEUWEN VAN
NAMIBÏE
AFRICA INSIDE OUT
DUURZAME SAFARI’S IN KENIA
STRAATKUNST
KAAPSTAD
8E JAARGANG l NUMMER 3 - 2019
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA 8e jaargang l nummer 3 - 2019 l prijs 6.95 l www.oogvoorafrika.nl
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA 9e jaargang l special 2020 l prijs e3,50 l www.oogvoorafrika.nl
TANZANIA SPECIAL
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA l special 2022 l prijs e3.50 l www.oogvoorafrika.nl
Special
PLACES
ONTDEK DE ZIEL VAN
KAAPVERDIË
IN DE VOETSPOREN VAN
THE LION KING
DE ROUGH AUNTIES VAN
ZUID-AFRIKA
KUNST,
CULTUUR &
CADEAUTIPS
ESWATINI
KAAPVERDIË
MAURITIUS
TANZANIA
ZUID-AFRIKA
ODE AAN DE SAFARI
25 SAFARITIPS
DE SAFARI SCHATKAMER VAN AFRIKA ˙ ZANZIBAR ˙ EILAND VAN
TIJDLOZE SCHOONHEID ˙ 24 UUR IN STONE TOWN EN DAR ES SALAAM
˙ NAAR DE TOP VAN DE KILIMANJARO ˙ DE MOOISTE WILDLIFE FOTO’S
˙ TARZAN EN JANE IN TANZANIA
200 PAGINA’S 95 LODGES
BOTSWANA ˙ MAURITIUS ˙ TANZANIA ˙ ZIMBABWE ˙ ZUID-AFRIKA
˙ 95 BIJZONDERE VERBLIJVEN EN 11 REISBESTEMMINGEN
˙ ONTDEK DE PLAATS VAN DE KONINGEN ˙ DE CAPE RIVIÈRA ˙ HET
LAND VAN DE GIGANTEN ˙ DE WERELD VAN DE ELFEN
HÉT REISMAGAZINE OVER AFRIKA prijs 12,50 l www.oogvoorafrika.nl
VAKANTIEBOEKVAKANTIEBOEK
KENIA ˙ NAMIBIË ˙ RWANDA ˙ SENEGAL ˙
TANZANIA ˙ ZAMBIA ˙ ZUID-AFRIKA
SAFARI’S•CULTUUR•ONTMOETINGEN•
ONTDEKKINGEN•REISVERHALEN EN -TIPS
GA NAAR
www.oogvoorafrika.nl/webshop/
en bestel ze allemaal
Vanaf € 3,- per editie

www.oogvoorafrika.nl