STRAF! april 2023

—
Onze scholengemeenschap
De historie van Sint-Jansberg van 1130 tot aan de
stichting van de school in 1924 is artistiek aanschouwelijk
gemaakt met tekeningen van de Maaseiker
kunstenaar en oud-leraar Rik Strijckers. Deze
tekeningen sieren de binnenmuren van de in 1976
door leerlingen en leerkrachten gerestaureerde
Romaanse kapel (koorgedeelte van wat ooit een
kerkje was) op het schooldomein. Wat hieronder
volgt, werd vooral gevonden in het rijke archief
dat door oud-collega Jacques Neyens op Campus
Mosa-rt beheerd wordt.
Klokslag 12
Al in de eerste helft van de twaalfde eeuw werd op
het grondgebied van Maaseik een klooster gesticht
door een Keulse monnik Walter en zijn broer Hubert,
beiden wellicht afkomstig van het Maasland.
Ondanks de bekrachtiging door Paus Celestinus II
in 1144 was dit klooster geen lang leven beschoren.
In 1155 werd het klooster aan de abdij van Averbode
geschonken die toen zelf nog maar 20 jaar
bestond. Een ontevreden familielid, Sigerus (Zeger),
was het niet eens met de schenking en stak
de kloostergebouwen enkele jaren later in brand.
Zeger groeide in de volksfantasie uit tot een onbesuisde
roofridder die – volgens de overlevering –
hiervoor boette doordat zijn kasteel op kerstnacht
in de Roevenne zonk. Ieder jaar kun je daar in de
kerstnacht nog de klokken horen luiden en zijn
jammerklacht horen vanaf de eerste klokslag tot de
laatste klokslag. Ga maar eens luisteren!
Zwart goed
In de twaalfde en dertiende eeuw groeide het
domein uit tot een groot bedrijf onder de voogdij
en bescherming van de Graaf van Loon. Van de
veertiende eeuw tot ca. 1800 was Sint-Jansberg
een pachthoeve. De Franse revolutie betekende
het einde van het klooster: het werd samen met de
gronden in 1797 gekocht door Vauvier, een opkoper
van zwart goed, voor 41 000 Fr. en ingericht
als een landelijk kasteel met boerderij, stallen,
koetshuis en terras. Na een fatale brand in 1892
kwam Sint-Jansberg in handen van de Augustijnen
van Gent die er opnieuw een groot klooster bouwden.
Helaas kregen zij geen toestemming voor
een openbare kapel en vertrokken zij in 1902 naar
Den Haan-aan-Zee. De Broeders van O.-L.-Vrouwvan-Lourdes
te Oostakker die in 1903 vervolgens
Sint-Jansberg bewoonden, hielden het uit tot na de
eerste wereldoorlog.
School
Toen werd het hele domein opgekocht door enkele
notabelen van Maaseik die de boerderij en de bijhorende
grond afzonderlijk verkochten en de rest
toevertrouwden aan een vzw. Men dacht eraan om
een vakschool
voor oorlogsverminkten
op te richten, maar de
school kwam niet op gang omdat de soldaten na
vier jaar oorlog liever naar huis gingen dan naar de
les. De vzw besloot dan om er - onder het toeziend
oog van het bisdom - een ambachtsschool op te
richten: de uitbouw van de steenkoolnijverheid zou
immers heel wat industrie aantrekken. In 1924 werd
er onder directeur E.H. Bernard Claessens gestart
met 30 leerlingen en 5 leerkrachten. Doorheen de
jaren groeide het aantal leerlingen aan tot ongeveer
1750. De naam van de school veranderde van
Vrije ambachtsschool (1924) in Vakschool (1934),
Technische School (1958) en Technisch Instituut
(1964). Herhaaldelijk werden er vernieuwingen
doorgevoerd. Ook het onderwezen programma
werd regelmatig aangepast aan de vraag van het
bedrijfsleven, met o.a. informatica en de CNC-besturing.
Uiteindelijk vormde het Technisch Instituut
Sint-Jansberg mee de Scholengemeenschap
Mosa-rt en werd de bovenbouw van elke betrokken
school samengebracht op de uitgestrekte campus
waar voorheen enkel het T.I. Sint-Jansberg stond.
Spiritualiteit en geloof
Naast de degelijke praktische vakopleiding, hetzij
theoretisch-technisch met het vooruitzicht op
verdere studies, hetzij meer praktisch gericht op
arbeid, heeft Sint-Jansberg ook steeds oog gehad
voor de opvoeding van de haar toevertrouwde
leerlingen. Stiptheid, orde, netheid, nauwkeurigheid
zijn onmiskenbare eigenschappen van een vakman,
maar ook hogere waarden vanuit een christelijke
visie werden nagestreefd. Vanuit het bisdom
werden 3 pijlers naar voor geschoven: 1 cultuuroverdracht,
2 persoonsontplooiing en 3 integratie
in de samenleving. Belangrijk is immers niet alleen
de voorbereiding op de arbeidsmarkt, maar ook de
ontplooiing van de jongeren, ondersteund door het
geloof. Vandaar dat er nadrukkelijk klasvieringen
en bezinningen georganiseerd werden. Op de belangrijke
momenten van het leven van de leerlingen
55