10-2023|Europoort Kringen

I N D U S T R I E E L M A N A G E M E N T M A G A Z I N E
THEMA: WATERSTOF, INDUSTRIEEL REINIGEN, WATERMANAGEMENT
nr. 10 - oktober 2023, 62ste jaargang
IN DEZE EDITIE:
– SPECIAL –
UW BEDRIJF EN DE
OMGEVINGSWET
PORTHOS IS KLAAR
VOOR DE UITVOERING
VERNIEUWINGSOPERATIE
TERMINAL LBC IN ROTTERDAM
DICHTER OP DE
SAMENLEVING
WILLEM HENK STREEKSTRA (VOTOB)

KRANEN
HEFTRUCKS
HOOGWERKSYSTEMEN
ELEKTROTREKKERS
CONTAINER HANDLING EQUIPMENT
WAREHOUSE EQUIPMENT
Wij zijn de one-stop-shop voor horizontaal en
verticaal intern transport binnen de bouw,
haven, industrie en logistiek.

oktober - 2023 EUROPOORT KRINGEN 3
I N D U S T R I E E L M A N A G E M E N T M A G A Z I N E
INHOUD
THEMA: WATERSTOF, INDUSTRIEEL REINIGEN, WATERMANAGEMENT 10 - oktober 2023
DICHTER OP DE SAMENLEVING
De Nederlandse tankopslagsector bereidt zich voor op het opslaan van
onder meer ammoniak. Maar minstens zo belangrijk voor de toekomst
is, vindt VOTOB-directeur Willem Henk Streekstra, het dichten van de
kloof die hij ziet tussen de industrie en samenleving. “Het zou goed zijn
als de ceo’s en managing directors uit de industrie bijvoorbeeld deel gaan
uitmaken van de Rotterdamse gemeenteraad.”
11
HOE NAAR DE UITVOERING
TE GERAKEN
Aan waterstofplannen geen gebrek in Nederland, maar de stap naar
een definitieve investeringsbeslissing blijft nog vaak achterwege. Onze
uitgangspositie in Nederland is uitstekend, zegt Marcel Galjee (managing
director van HyCC en voorzitter van NL Hydrogen), maar we moeten
oppassen dat we ons de kaas niet van het brood laten eten. Het gaat om
het verminderen van onzekerheid, vindt hij.
36
PORTHOS KAN DOOR
Nu de Raad van State groen licht heeft gegeven, kan Porthos eindelijk
door. Projectdirecteur Hans Meeuwsen vertelt hoe het project ervoor
staat, dat twee jaar vertraging heeft opgelopen. “Wij zijn klaar om met de
werkzaamheden te beginnen zodra een definitieve investeringsbeslissing
is genomen.”
114

MULTIDISCIPLINARY
INDUSTRIAL
SERVICES
Voor projecten die de gehele life cycle beslaan van consultancy
en engineering tot constructie, onderhoud en decommissioning
heeft Bilfinger geïntegreerde oplossingen om de efficiëntie van
uw assets te verhogen.
BILFINGER & DE ENERGIETRANSITIE
Ook voor advies en engineering van verduurzamingsprojecten,
het creëren van een waterstofinfrastructuur, of het maken van
een CO 2
-reductieplan kiest u voor Bilfinger.
bene.bilfinger.com
CONSULTANCY &
ENGINEERING
ROPE ACCESS
VUURBESCHERMING
PIPING & MECHANICAL
ISOLATIE
LAWAAIBEHEERSING
ELECTRICAL &
INSTRUMENTATION
PAINTING
ASBESTVERWIJDERING
STEIGERBOUW
TRACING
NDO

oktober - 2023 EUROPOORT KRINGEN 5
I N D U S T R I E E L M A N A G E M E N T M A G A Z I N E
colofon
UITGEVER
Europoort Producties B.V.
BINK 36, Binckhorstlaan 36 unit C1 14-16
NL-2516 BE Den Haag
E-mail: mail@europoortproducties.nl
REDACTIE
E-mail: redactie@europoortkringen.nl
HOOFDREDACTEUR
Jiří Hartog (publisher)
jiri.hartog@europoortkringen.nl
Telefoon: 06 112 15 996
VASTE MEDEWERKERS REDACTIE
Nikki op ten Berg, Kim de Booij, Victor van der Chijs,
Danny Cornelissen, Pierre Crom, Mels Dees, Mai Elmar,
Bart Kuipers, Connie Lindhoud, Larissa van der Lugt,
Heleen van der Maas, Rob Nijman, Peter Otte,
Erik Stroosma, Mario van Vliet, Ellen Weber
ONTWERP & VORMGEVING
VormPro, René Peereboom
KLANTENSERVICE
E-mail: mail@europoortproducties.nl
COVERFOTO EUROPOORT KRINGEN
Pierre Crom
DRUKWERK
Damen drukkers
ADVERTENTIES
Remco Rooij (publisher/sales)
Telefoon: +31 (0)70 221 19 43
Mobiel: +31 (0)6 53 22 08 22
E-mail: remco.rooij@europoortkringen.nl
NIEUWE ABONNEMENTEN
Europoort Producties B.V.
E-mail: abonnementen@europoortproducties.nl
ABONNEMENTSPRIJS
€ 139 (excl. btw) per jaar voor een Combi Totaalabonnement,
zie Europoortkringen.nl/abonneren/.
Abonnementen worden na afloop van de
abonnements termijn telkens stilzwijgend verlengd
met een periode van twaalf maanden tenzij de
afnemer het abonnement tenminste twee maanden
vóór het einde van de lopende abonnementstermijn
schriftelijk heeft opgezegd.
VERSCHIJNING
Europoort Kringen verschijnt 12 x per jaar.
ISSN 1568 - 881X
Copyright © 2023 Europoort Producties B.V.
Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden
overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming
van de uitgever. Dit vakblad is uitsluitend gericht
op vakbeoefenaren en anderen die op grond van
hun professie belang hebben bij de in dit blad
gepubliceerde vakinformatie. Sinds eind 2011 is er
een gewijzigde abonnementenwet van kracht voor
consumenten. Deze is niet van toepassing voor
abonnementen op
vakinformatie, die uit
hoofde van beroep of
bedrijf zijn aangegaan.
ADVERTENTIELIJST
Peinemann
Mobilift Group 2
Bilfinger Tebodin
Netherlands4
Gorman Rupp 6
Emerson8
Uvex Safety Group 10
Rotterdam Ahoy 16
Parker Hannifin 18
Pathema20
Safety Delta Nederland 30
KSB Nederland 32
Keller Nederland 38
Knauf Insulation 40
IHI42
Polygon Group 50
Keller
Funderingstechnieken64
Gizom70
Europoort Industrie
Diensten78
Hi-Force Nederland
Hogeschool Utrecht 88
Logisticon Water
Treatment90
Altisol95
Inerc98
Stichting Industriële
Reiniging100
Bartec Nederland 104
Applus RTD 112
ST-Cleaning118
Van Ginkel Concerns 120
Travaini Pompen
Benelux122
Outvie124
SIG126
Commissie
Industriële Isolatie128
Kolmer Electromotoren130
Compressor Products
International131
Metaalhandel Ketting 132
INHOUD
Voorbereid op waterstof 21
Waterstofinnovatie = samenwerken 24
Een nieuwe filosofie voor operatie en onderhoud 28
Partner in de energietransitie 33
Snel duidelijkheid over je waterstofproject 44
Koeling cruciaal in waterstofproces 46
Beraad over vervolgstappen
centrale ammoniakkraker 48
Rol ammoniak in energietransitie reikt
veel verder dan waterstofdrager 52
Voorbeschouwing Europort 202355
Sander Winckels (Rijkswaterstaat):
‘Innovatie draait om impact’ 60
Hoe moeilijker, hoe beter 67
‘Het draait om samenwerking’ 71
Digitaal op reis met iTanks 76
Water is het nieuwe goud. Ga er slim mee om! 80
Voorbeschouwing Aquatech RAI Amsterdam 82
‘Loos koelwater vrij van chemicaliën’ 84
Vernieuwingsoperatie voor Rotterdamse
locatie LBC Tank Terminals 86
‘Grondverbetering is efficiënter dan heien’ 92
Een nieuwe circulaire waardeketen 96
‘Het inspectievak rust op ervaring en kennis’ 102
Van Oord zet in op energietransitie 106
Project Waste-to-Jet komt tot stilstand 110
RUBRIEKEN
Webnieuws 54
X-talk 79
Mensen in Bedrijf 121
SmartPort 123
Agenda 125
COLUMNS
Column Larissa van der Lugt - Tevredenheid is
nog niet aan de orde 17
Column Victor van der Chijs - Ook zonder
fossiele subsidies concurrerend 49
Mai Elmar & Co 127
In het hart van dit magazine:
SPECIAL
UW BEDRIJF EN DE
OMGEVINGSWET

Weet je niet welke pomp geschikt is voor jouw project?
Archy adviseert je bij de keuze van de juiste pomp voor jouw
specifieke behoeften. Of je nu op zoek bent naar een pomp
voor korte of voor langere tijd, Archy heeft de juiste oplossing
voor je. Via Archy selecteer, reserveer, huur en beheer je de
pompen die je nodig hebt voor jouw project.
Jouw beste vriend
in pompverhuur!
Archy beschikt over honderden mobiele pompsets. Zelfaanzuigende
centrifugaal-pompen en membraan-pompen, aangedreven door een
elektromotor of door een verbrandingsmotor.
Met Archy profiteer je van meer dan 25 jaar ervaring in pompverhuur
en de betrouwbaarheid die je gewend bent van Gorman-Rupp pompen.
Ga naar ArchyRental.nl en ontdek hoe gemakkelijk het is om een pomp
te huren.
Heb je liever persoonlijk contact? Dat kan natuurlijk ook!
Bel met het volgende nummer:
085 773 00 80
Powered by:
Gemakkelijk
en snel een
pomp huren?
www.archyrental.nl

oktober - 2023 EUROPOORT KRINGEN 7
MEEDOEN
VOORWOORD
Voor het maken van elke editie van Europoort Kringen voeren
wij van de redactie best veel gesprekken. Soms zijn die kort
en bondig, om alleen iets na te vragen of een afspraak te
maken. Een andere keer heb je weer langere contacten, via de
telefoon, een videoverbinding of - gelukkig vaak - ook in het echt.
Het hoort bij mijn werk dat ik regelmatig iets hoor wat ik
nog niet wist. Dat is maar goed ook, want als journalist hoor
je nu eenmaal nieuws boven water te halen. Dat maakt het
schrijven voor Europoort Kringen bij tijd en wijle leerzaam. Zo
sprak ik voor dit nummer bijvoorbeeld met Jan Schipper en
Harnold Braam van Stork. Ze vertelden mij over de nieuwe
groenewaterstoffabrieken die worden gebouwd. Behalve dat
deze een belangrijke rol in de energietransitie gaan vervullen, het
maken van duurzame waterstof, is er nog iets anders interessants
mee. Er komen namelijk nauwelijks mensen te werken. Want
hoe minder operators er op de werkvloer rondlopen, hoe veiliger
het is. De fabrieken worden vanuit een centrale controlekamer
aangestuurd, waar ook heel veel data over de installaties
binnenkomt. Op basis van die informatie kan gericht preventief
onderhoud aan deze nieuwe fabrieken worden gepleegd.
Hartstikke interessant!
Ook hoor ik natuurlijk meningen of doen mensen
oproepen, zoals Willem Henk Streekstra, directeur van de
tankopslagbranchevereniging VOTOB. Hij roept zijn leden, de
directeuren en ceo’s van tankopslagbedrijven, op om dichter
op de maatschappij te gaan zitten. Verstop je niet achter hoge
hekken (ik zeg dit in mijn woorden), maar kom tevoorschijn en
doe mee. Ga bijvoorbeeld in de gemeenteraad zitten, net zoals
de havenbaronnen - ‘heren met hoeden’ noemt Streekstra ze
- vroeger deden. De boeren doen het nu, zegt hij, en daarom
krijgen ze ondanks hun wat druistige protestacties toch de
sympathie van het publiek. Ik kan mij eigenlijk wel vinden in deze
analyse en sluit mij daarom bij zijn oproep aan. Daal af uit die
boardrooms in de ivoren toren en doe mee!
JIRI HARTOG
Hoofdredacteur Europoort Kringen
jiri.hartog@europoortkringen.nl

Go green H 2
Emerson’s Plantweb digital ecosystem makes
producing and delivering infinitely renewable
hydrogen a reality around the world.
Emerson.com/hydrogensolutions
The Emerson logo is a trademark and a service mark of Emerson Electric Co. © 2023 Emerson Electric Co.

uvex
rubiflex S
De comfortabele
allrounder
De uvex rubiflex S combineert
bescherming met uitstekend
draagcomfort en flexibiliteit.
De chemisch bestendige handschoen
biedt door de hoogwaardige katoenen
drager een permanent hoog draagcomfort.
De katoenen binnenzijde voelt aangenaam
op de huid en werkt klimaatregulerend.
De uvex rubiflex S-serie biedt een
effectieve bescherming bij werkzaamheden
met vetten, minerale oliën en
vele chemicaliën.
Innovatieve bescherming „Made in Germany“:
Geproduceerd in het uvex competentie- en technologiecentrum
in Lüneburg.
Ergonomische pasvorm
voorkomt
vermoeidheid
uvex rubiflex S XG
uvex Xtra Grip Technology
voor nog meer grip
Speciale NBR coating
(nitrilrubber)
uvex
rubiflex S
60224
Optimaal tastgevoel en
vingergevoeligheid
Lengte handschoen:
27 cm of 35 cm
Katoenen drager
van hoge kwaliteit
uvex
rubiflex S XG
60557
uvex-safety.nl

oktober - 2023 EUROPOORT KRINGEN 11
Willem Henk Streekstra (VOTOB)
DICHTER OP DE
SAMENLEVING
Foto’s: Pierre Crom
INTERVIEW
De Nederlandse tankopslagsector bereidt zich voor op het opslaan van onder meer
ammoniak. Maar minstens zo belangrijk voor de toekomst is, vindt VOTOB-directeur Willem
Henk Streekstra, het dichten van de kloof die hij ziet tussen de industrie en samenleving.
“Het zou goed zijn als de ceo’s en managing directors uit de industrie bijvoorbeeld deel gaan
uitmaken van de Rotterdamse gemeenteraad.”

12
EUROPOORT KRINGEN oktober - 2023
VOTOB (de Vereniging van Nederlandse
Tankopslagbedrijven) is deze zomer naar de Malietoren
in Den Haag verhuisd. Is zo’n verhuizing ingrijpend voor
een organisatie als die van jullie?
“Nee, VOTOB is maar een kleine organisatie. We hebben de boel
meegepakt en zijn hier ingetrokken. Voor mij is de Malietoren een
bekend gebouw, want ik heb hier veertien jaar geleden voor VNO-
NCW gezeten. Ik vond het belangrijk dat wij met VOTOB meer in het
lobbyhart van Den Haag zitten.”
Heeft dat al iets opgeleverd?
“Je ontmoet hier veel meer mensen die zijdelings dan wel direct van
belang voor onze werkzaamheden zijn. Zo kunnen wij gemakkelijk bij
VNO-NCW’ers op de zesde verdieping binnenlopen en ook beneden
in de gemeenschappelijke hal kom je mensen tegen. Ik ben er heel
tevreden over. Het gaat er vooral om dat je elkaar in het informele
“DIE HEREN MET HOEDEN OP
RUNDEN NIET ALLEEN HUN
BEDRIJF, MAAR ZATEN OOK IN HET
BESTUUR VAN DE STAD”
netwerk ziet. Zowel het bedrijfsleven als overheden lopen hier
binnen, en dat biedt de mogelijkheid elkaar te ontmoeten. [Streekstra
wijst, red.] Aan die kant zit de Tweede Kamer, en daar is EZK. De
Malietoren bevindt zich als een spin in het web daar tussenin. Dat is
belangrijk voor de industrie, want ik vind dat de kloof veel te groot is
geworden met de politiek en samenleving. We moeten meer vertellen
wie we zijn en wat we doen. Het is niet eens nodig om daarbij een
specifieke boodschap mee te geven. Deze kloof is een van de
grootste problemen voor de sector. Veel mensen kennen ons niet en
denken ook wel zonder ons te kunnen. Die kloof moeten wij dichten.
De industrie moet meer onderdeel worden van de samenleving. Zij
kan daarin een grotere rol spelen, is mijn overtuiging.”
Staat dit onderwerp bovenaan jullie agenda?
“Het is een heel belangrijk dossier. Wij kunnen dit niet alleen, want
het gaat de hele industrie aan. Wij hebben hierover contact met
Deltalinqs, de VNCI en VEMOBIN. Ik vind het belangrijk dat de
industrie niet alleen klaagt over de soms rare beleidsvoorstellen van
de overheid. Directieleden moeten niet alleen in vliegtuigen zitten
om wereldwijd mooi renderende projecten voor de investeerder van
de grond te krijgen. Dan gaan we het verliezen. Je zult dicht op de
samenleving moeten staan en er onderdeel van uitmaken, net als
de vroegere havenbaronnen. Die heren met hoeden op runden niet
alleen hun bedrijf, maar zaten ook in het bestuur van de stad. Het
waren geziene mensen die ervoor zorgden dat industrie en stad bij
elkaar hoorden. Zij vormden de verbindende factor tussen bedrijf
en samenleving. Daar moeten we weer naartoe. Dat betekent dat
de nieuwe havenbaronnen - de huidige, al dan niet gepensioneerde,
managing directors en ceo’s - zitting in de Rotterdamse
gemeenteraad moeten nemen of in de provinciale politiek. De
industrie kan van de boeren leren, die overal onderdeel van de
samenleving uitmaken en daar electoraal hun voordeel mee doen.”
Jullie behartigen de belangen van de Nederlandse
tankopslagsector. Hoe staat die ervoor?
“Op zich goed. De afgelopen jaren heeft de oliecrisis een belangrijke
rol gespeeld. In de Europese Unie wilden wij geen Russische olie
meer, wat een flinke rimpel op de wereldmarkt heeft gegeven en
ook onze industrie raakte. Gelukkig konden wij garanderen dat er
voldoende olieproducten in West-Europa aanwezig zouden zijn, wat
heel belangrijk was. Voorlopig verwacht ik dat Nederland ook voor
olie nog een belangrijke hub-functie kan vervullen. Tegelijkertijd
zijn veel bedrijven bezig met groene moleculen. Ze zijn zich op
investeringen aan het voorbereiden. De tekentafels liggen vol met
voorstellen en je ziet bedrijven combinaties zoeken met andere
partijen. Stel dat je ammoniak wilt importeren en wilt omzetten naar
waterstof, dan zoek je een partner die ammoniak kan kraken. Ook
duurzame luchtvaartbrandstof en andere bioproducten groeien hard,
al wordt er het meeste op ammoniak gericht.”
Komen investeringsbeslissingen van de grond of
wachten bedrijven nog?
“Er zijn nog niet veel FID’s [Final Investment decision, red.]; de
meeste investeringen bevinden zich nog in de voorfase. Dat komt
omdat er naast vergunningen ook draagvlak onder de bevolking
nodig is. Ook moet het voor de uiteindelijke - veelal Duitse - klant
betaalbaar zijn. Daarnaast zijn er nog allerlei discussies over de
wet- en regelgeving in Brussel. Zo is er een heel dispuut over ‘third
party access’, wat voor ammoniak zou moeten worden toegepast. Dat
maakt een business case lastiger. Bedrijven bereiden zich dus voor,
sommige hebben al vergunningen ingediend bij het bevoegd gezag,
maar investeringsbeslissingen moeten de komende jaren worden
genomen.”
Vind jij dit tempo acceptabel of mag het sneller?
“De sector moet doen wat zij moet doen. Wat in elk geval nodig is, is
een business case. De politiek had gisteren al van de olie en het gas
af gewild, terwijl zij ook voor de vertragingen zorgt.”
Je duidt op het kabinet dat demissionair is?
“Voordat het kabinet demissionair werd, speelde dit ook. We weten
bijvoorbeeld al lange tijd dat ammoniak een giftige stof is, waar in de
industrie overigens op veilige wijze mee wordt gewerkt. De overheid
“JE ZIET BEDRIJVEN COMBINATIES
ZOEKEN MET ANDERE PARTIJEN”
heeft zich ervoor ingespannen dat er geen ammoniak meer op het
spoor wordt getransporteerd. Maar als we ammoniak naar Duitsland
zullen vervoeren, zal dat in het begin in wagons over het spoor gaan.
Het beleid van de afgelopen twintig jaar moet daarvoor dus om. Dat is
slikken voor de overheid, die zich zal moeten bezinnen hoe zij dit wil
gaan doen. Ook zal zij dit het publiek moeten uitleggen.”
Je had het net over partnerships voor nieuwe ketens die
worden gevormd. Zijn tankopslagbedrijven hierin een
spil, en hebben zij een leidende rol?
“Ja, het verraste mij dat tankopslagbedrijven in een paar jaar tijd
erg zijn veranderd. Ze gaan met de koning of minister-president
mee op bezoek aan landen van waaruit ammoniak kan worden

Neem nu een abonnement
en krijg toegang tot
het volledige magazine