Kamphuis

Verslaafd aan ons eigen gelijk
vertrouwen van anderen door vaak overtuigd te zijn van het
eigen gelijk. […] Vastklampen aan het eigen gelijk heeft
evolutionair gezien sterke papieren.
Kamphuis ziet nog een laatste reden waarom ons brein vanuit
gemak geneigd is verslaafd te zijn aan ons eigen gelijk. En die heeft
te maken met onze zekere dood. Daardoor zijn we bezig met
‘onsterfelijkheidsprojecten’ waarin wij symbolisch kunnen
voortbestaan na onze fysieke dood (pp. 71-72):
Al deze projecten kunnen ons als het ware een leven na onze
dood opleveren. En alles wat deze projecten in gevaar
brengt, bestrijde nwe te vuur en te zwaard. Daarom houden
we vaak zo rigide vast aan eht gelijk van de gemeenschap
waaraan we verbonden zijn.
Vanuit dit perspectieef bekeken is allodaxofobie, de angst
voor andere ideeën, een soort doodsangst. […]
Geconfronteerd met het einde van hun fysieke zelf worden
ze feller in het verdedigen van hun symbolische zelf. De
mens is een dier dat strijdt tegen de eindigheid. Dit draagt
over het algemeen niet bij aan onze lenigheid.
En Lammert Kamphuis besluit dit hoofstuk met (pp. 72-73):
We zien in de wereld om ons heen nu eenmaal gemakkelijk
wat ons gelijk bevestigt, waar we mee bezig zijn en wat in
ons eigen voordeel is. Meestal hebben we dit niet eens door,
omdat we minder ratio en meer lijf zijn dan we denken. […]
Maar deze luie modus beperkt ons ook. Het staat onze frisse
blik in de weg. Het verhindert ons om tot elkaar, tot betere
ideeën en betere oplossingen te komen. Gelukkig heeft de
mens ook een creatieve capaciteit in zich [‘om u tegen te
zeggen’]. Dit heeft ons in staat gesteld te dromen, te
verbeelden, dingen te zien die er nog niet eens waren. Het
is een van de meest onderscheidende kenmerken van de
mens. Om die potentie ten volle te ontsluiten, moeten we
ons denkvermogen wel trainen. Zodat we weer de lenigheid
van het kind kunnen benaderen.
Reflectie
Johan Roels
Onze speelse, creatieve en nieuwsgierige kant in ons, waar
Lammert Kamphuis het in dit hoofdstuk over heeft, noem ik het
creatief wisselwerkingsproces waarmee we allen geboren zijn
(Wieman, 1958; Palmgren, 2008 & Roels, 2001). Creative
Interchange is dus ‘nature’.
Nu dit aangeboren Creatieve wisselwerkingsproces heeft een
aangeleerd een tegenwerkend proces. Dit proces noemt Charlie
Palmgren, de Vicieuze Cirkel (Hagan & Palmgren, 1999). Opgelet,
in tegengstelling tot Creative Interchange is de Vicious Circle niet
aangeboren en wel aangeleerd; de Vicieuze Cirkel is dus
‘nurture’.
© Johan Roels, Thought Philosopher @ Roels’ Inn
13