dijkstra ^—^ plastics bv - Historische Kring Haaksbergen

3182
schuldig bevonden en veroordeeld na advies van twee juristen. Ze hebben zwaar
moeten boeten.
Rotger Twenhuizen en Jan ten Vonder werden veroordeeld voor diefstallen en
brandstichting. Hun gezicht zou met vuur worden geblakerd en vervolgens zouden
ze worden gewurgd. Dat gebeurde aan de wurgpaal. Het slachtoffer werd met de
rug tegen de paal zittend vastgebonden en dan werd een touw om de hals met
een knevel aangehaald. Wanneer dat langzaam gebeurde en ook nog een paar
keer werd onderbroken kon dat erger zijn dan ophanging. De lijken zouden, op een
rad gebonden met een bos stro en vuurgereedschap erbij, worden tentoongesteld.
Rotgers vader Jan Willem had niet alleen de hand gehad in de bevrijding van zijn
zoon uit het cachot. Hij had zich ook schuldig gemaakt aan diefstallen en werd
daarom veroordeeld tot de galg. Diefstal werd vaak zwaarder bestraft dan doodslag.
Het enige dat de vierde kon worden verweten was dat hij had geholpen bij
Rotger's bevrijding. Daarvoor werd hij gegeseld en gebrandmerkt en bovendien nog
veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf, gevolgd door levenslange verbanning uit
Overijssel. Op 2 november 1767 werden de vonnissen in Haaksbergen voltrokken.
Gerrit J.W. Leppink
VARKEN JANS
Er zijn in Haaksbergen vast nog wel mensen die bij het horen van de naam Varken
Jans spontaan zullen zeggen: "O ja, die vreemde, mopperende kluizenaar aan de
Peddemors, die meer dorst had dan hij eigenlijk kon betalen...."
Varken Jans was een bijnaam, zoals veel dorpsgenoten een bijnaam hadden; vaak
kende men de eigenlijke familienaam niet eens. In Haaksbergen leeft nog de herinnering
aan illustere figuren met bijnamen:
Kiek'n Berend, Weul'n Jans en Poet'n
Graats. Zo'n bijnaam kon overgaan van vader
op zoon, en zelfs op kleinzoon. Zo was
er in Neede een notabele man met de bijnaam
Spoelbaas, zijn zoon werd dus Mans
van 'n Spoelbaas en de zoon van Mans,
geboren 1924 was bekend als Jan van
Mans van'n Spoelbaas. Zoiets was vaak
heel praktisch, omdat er in een vrij gesloten
plattelandsgemeenschap veel mensen
waren met dezelfde achternaam.
Varken Jans was in de burgerlijke stand
ingeschreven als Johannes Kokenberg, ge-
Jans voor zijn huisje aan de Peddemors boren in Beuningen, gemeente Losser, in
(Foto:Arch. Hist. Kr. Hbg.) 1862. Toen hij 26 jaar was trouwde hij met