Care onderzoekers in de landelijke pers - Nphf

Ccarré | jaargang 15 | nr 51 | maart 2010
bulletin van de netherlands school of primary care research
◄ terUg Naar INHOUD
Gepromoveerden aan het woord
22
op 12 januari
2010 promoveerde
NeeLtJe
BAte LAAN
verbonden aan
GGZ in Geest
en Faculteit der
Geneeskunde van
de Vrije universiteit te Amsterdam in samenwerking
met het trimbos-instituut in utrecht
op het proefschrift getiteld:
“Panic and public health: diagnosis, prognosis
and consequences”
Promotoren waren prof. Dr. Aartjan Beekman
en prof. Dr. ton van Balkom. co-promotoren
waren dr. ir. ron de Graaf en prof. Dr. Wilma
Vollebergh.
Eind 2003 toog ik, net bevallen van mijn eerste kind
en in de afrondingsfase van de opleiding tot psychiater,
naar het Trimbos-instituut in Utrecht voor de start
van mijn promotieonderzoek. In een samenwerkingsverband
tussen het Trimbos-instituut enerzijds, en de
vakgroep psychiatrie van VUmc/EMGO + anderzijds,
zou ik de epidemiologie van angststoornissen onderzoeken
op de data van NEMESIS, een groot, longitudinaal
bevolkingsonderzoek. Vanaf mijn registratie
als psychiater zou ik onderzoek combineren met
patiëntenzorg op de academische angstpolikliniek van
GGZ inGeest.
Tijdens het inlezen bekeek ik enkele onderzoeken
over milde paniekklachten die rapporteerden dat
milde paniekklachten vaak voorkomen en klinisch
relevant zijn. Dat was in tegenspraak met de klinische
praktijk zoals ik die kende uit mijn opleiding tot
psychiater - milde paniekklachten voldeden immers
niet aan de criteria voor de paniekstoornis en
behandeling voor deze problemen was dus verre van
vanzelfsprekend. De nieuwsgierigheid was gewekt; een
overzichtsartikel over de paniekstoornis en de relatie
met milde paniekklachten volgde. Al gaande weg werd
de belangrijkste onderzoeksvraag van mijn proefschrift
of de subthreshold paniekstoornis klinisch relevant is.
Deze vraag sluit aan bij de psychiatriebrede discussie
over hoe omvangrijk de DSM moet zijn: daar waar
de één van mening is dat de DSM te breed is en ook
niet-pathologische beelden includeert, vindt de ander
dat de DSM te restrictief is en mensen met milde
problematiek daarmee negeert. Met de DSM-V in het
vooruitzicht is deze discussie weer volop actueel.
Een aantal jaren volgden - een aaneenschakeling van
syntaxen in SPSS en STATA, tabellen maken, gegevens
kaderen in bestaand onderzoek, overleggen met
promotoren en co-promotoren en met voorlopige,
definitieve, afgewezen en geaccepteerde versies van
artikelen. De onderzoeksresultaten waren eensluidend:
milde paniek is milder dan de paniekstoornis,
maar doet er wel degelijk toe. Milde paniek neemt
een tussenpositie in tussen de paniekstoornis en
‘geen-paniek’ als je kijkt naar het aantal mensen dat
agorafobie heeft, of dat lijdt aan andere psychiatrische
stoornissen, en als je kijkt naar het niveau van functioneren.
Ook bleek dat de subthreshold paniekstoornis
niet altijd een snel voorbijgaand verschijnsel is, zoals
je zou verwachten als het een ‘niet-klinisch-relevantverschijnsel’
zou zijn. Zo was bijvoorbeeld 20% van de
mensen met milde paniek niet hersteld binnen een periode
van 2 jaar, had 24% chronisch klachten, en kreeg
37% van de mensen met milde paniek die hersteld
waren, binnen dezelfde follow-up periode opnieuw
klachten. Milde paniek bleek de belangrijkste voorspeller
voor het ontstaan van angststoornissen, en het
�