Courant - Antwerps Bier College

Antwerpse bierhistorie
Deel 10: de teloorgang na de Tweede
Wereldoorlog
Een aantal brouwerijen in het Antwerpse hebben
het einde van de Tweede Wereldoorlog niet gehaald
en wie overbleef moest overeind krabbelen na een
bijzonder harde tijd. Maar zelfs in vredestijd
werden de tijden eigenlijk nog zwaarder en de
concurrentie bitsiger. Enkele cijfers kunnen dit
verduidelijken .
Jaar Aantal brouwerijen in België
1945
1950
1955
1960
1970
1986
789
663
536
414
220
132
Een belangrijke oorzaak van het verdwijnen van
een groot aantal brouwerijen is de enorme
concentratie die op gang komt, een concentratie
waarvan we op de dag van vandaag het einde nog
niet hebben gezien. Dit gebeurt zowel binnen de
Belgische context als op internationaal vlak .
Daarnaast is de drankenmarkt zelf sterk in
beweging. Buitenlandse merken vinden snel hun
weg in België. In eerste instantie kunnen de
geallieerden blijvend hun producten afzetten in het
door de oorlog tijdelijk verzwakte gebied. Zo was
er brouwerij Matthieu in de Duinstraat te
Antwerpen die onder de naam Ben Truman Engelse
bieren importeerde die hier werden afgevuld. Maar
veel belangrijker is het consumptiepatroon dat
veranderde, zoals blijkt uit onderstaande tabel. Het
betreft de jaarlijkse drankenconsumptie per hoofd
in liters.
Jaar Bier Wijn Sterke
drank 50
° Gay-
1900
1925
1940
1950
1958
1970
1980
220,51
185,37
123,68
118,23
115,00
132,00
131,00
4,65
7,70
1,85
5,40
6,45
14,16
20,56
Lussac
9,37
1,87
1,35
1,57
1,37
2,60
4,74
Water, en
frisdranken
7,03
19,01
35,23
77,40
116,80
Antwerpse BierCourant – Maart 2008 Nummer 9
De gebottelde waters en frisdranken worden vooral
geleverd door grote Amerikaanse bedrijven. De
verzoeting van de drankenmarkt heeft zich ingezet,
ondersteund door stevige marketingcampagnes
waarbij Coca-Cola de plak zwaaide .
Daarnaast is er de groeiende Europese markt
waarbij de Belgische brouwers niet steeds erin
slagen om hun marktaandeel te behouden, laat staan
te versterken, ondanks de stijgende
exportmogelijkheden. Een eerste stap is het akkoord
van 14 oktober 1947 tussen de brouwers binnen het
Beneluxverband . In de jaren 1950-1960 verliezen
de Belgische brouwers duidelijk het pleit. De export
groeide met mondjesmaat in vergelijking tot de
import van buitenlandse producten. Aangezien de
bierconsumptie in de ons omringende landen wel
groeide, werd het de hoogste tijd om de roerstok om
te gooien en zich radicaal op de export te richten
wat door de schaalvergroting wel mogelijk werd.
En wat dat betreft zijn we op de goede weg. Waar
de export in 1950 quasi onbestaand was, bereikte
deze in 1970 de 1 miljoen hl. en zitten we de dag
van vandaag aan een kleine 9 miljoen hl.
Wat waren nu de gevolgen voor de brouwers in het
Antwerpse ? We kunnen het verhaal in één zin
samenvatten: buiten brouwerij De Koninck zijn ze
allemaal verdwenen. Laat onderstaande tabel een
eerbetoon zijn. We beschouwen hier enkel de
brouwerijen die na de Tweede Wereldoorlog
verdwenen binnen het huidige Antwerpen.
Een belangrijke tendens die zich vooral vanaf de
jaren na 1990 aftekent, is dat de consument meer en
Gevel Brouwerij Van Damme (Krugerstraat) foto: Bruno Goffin
meer interesse krijgt in speciale bieren. Maar
zoals men kan zien was het voor de meeste
10