muse 12 - Rijksmuseum Twenthe

nieuwe aanwinst
antarCtiCa:
drie series grafiek
van joris geurts
de collectie van rijksmuseum twenthe is onlangs verrijkt
met drie series linosneden van joris geurts (oss, 1958).
de series, ieder bestaande uit vijf bladen, komen uit de
schenking art & project / depot vbvr.
Alle drie de series hebben de titel Antarctica. Dat is opvallend, omdat
de schilderijen en hout­ en linosneden van Geurts meestal geen titels hebben.
Zijn werken verwijzen ook niet direct ergens naar. De kleuren, vormen en structuren
scheppen een eigen werkelijkheid. Toch brengen zijn composities onvermijdelijk
associaties op gang. De werken suggereren regenbogen, landschappen,
nachtelijke sterrenhemels en, in het geval van Antarctica, uitsneden van de
Zuidpool op een landkaart.
De Antarctica­series ontstonden in 1988. Geurts werkte in die tijd aan
grote linoleumdrukken op doek. Vanuit de behoefte om kleinere en intiemere
werken te maken ging hij aan de slag met restjes linoleum die in zijn atelier
waren achtergebleven. Hij sneed de stukjes tot bewust gekozen vormen en
bracht er met een guts tekeningen in aan. In het werkproces ontstonden de
associaties met zoals Geurts het omschrijft ‘een kaart van een onbekend
gebied’. De titel Antarctica heeft hij dan ook achteraf aan de werken gegeven,
mede vanwege de associaties die de kleuren opriepen.
De bron van zijn werken is de natuur, maar zijn voorstellingen zijn nooit
direct van de natuur afgeleid. Het is eerder zo dat zijn ervaringen van de natuur –
de ruimtelijkheid en kleursensaties, de landschappen die hij heeft gezien – doorsijpelen
in zijn kunst als hij aan het werk is in zijn atelier. Geurts wil met zijn werk
iets nieuws creëren én een vorm van herkenning oproepen: ‘Het klinkt misschien
tegenstrijdig. Enerzijds maak ik een beeld dat mensen nog nooit hebben gezien,
anderzijds refereert de voorstelling aan een bekend ‘gebied’.’ Volgens Geurts
spreekt er uit het werk nog een andere tegenstelling: de uitdrukking van de
oneindigheid tegenover de uit drukking van intimiteit.
42 rijksmuseum twenthe – muse 12
Unica
Geurts is opgeleid aan de
AKI in Enschede, waar hij
nog aan verbonden is als
docent schilderen. In 1981
exposeerde hij voor het eerst
bij de vermaarde galerie
Art & Project in Amsterdam.
Iedere keer als hij werk
in oplage maakte, schonk
hij een aantal exemplaren
aan Geert van Beijeren en
Adriaan van Ravesteijn,
galeriehouders van Art
& Project. In het geval van
Antarctica maakte hij drie
series (in een oplage van
acht). Daarnaast vervaardigde
hij nog een aantal varianten,
waaronder de drie series
die nu in Rijksmuseum
Twenthe zijn. Deze kunnen
dus worden beschouwd
als unica.
Joris geurts,
oss 1958,
Antarctica (twee van de drie series),
1988, linoleumdruk,
rijksmuseum twenthe
muse 12 – rijksmuseum twenthe 43