Najaar 2012 - TexelNU

De kleurrijke dranken van ons eiland
Het lekkerste bockbier van Nederland komt van Texel. En ook een zelfgestookt drankje dat helpt
tegen een hele reeks aan kwalen. De beroemdste kruidenbitter, Juttertje, is vanwege de hoge
populariteit in bij slijterijen in heel Nederland verkrijgbaar. Nu al zijn er voorbereidingen om
van de nieuwste teelt op Texel, de cranberry, een heerlijke likeur te stoken. Texel kent veel eigen
producten. Zelfgemaakte alcoholische versnaperingen zijn royaal vertegenwoordigd. Maak
kennis met de kleurrijke dranken van ons eiland.
Juttertje
Soort: kruidenbitter
Kleur: diepbruin
Smaak: zacht, mild, kruidenmelange
in balans
Verkrijgbaar in negen (!) verschillende
formaten –van miniem tot een megakruik
van acht liter­ is Juttertje Texels
meest bekende kruidenbitter. In de jaren
zeventig bracht Cor de Wit, vader van
de Texelse wijnhandelaar en slijter Jan,
het drankje dat tot de jaren vijftig in
een Texelse distilleerderij werd gemaakt
nieuw op de markt. Niet alleen in zijn
eigen winkel, maar ook bij collega’s.
Het kruidendrankje is ondertussen zo
populair dat het bij slijterijen in heel
Nederland verkrijgbaar is. Nieuw deze
herfst: het beugelflesje van 35 cl. Handig
voor onderweg…
10
Eine bunte Palette alkoholischer
Spezialitäten unserer Insel
Das leckerste holländische Bockbier
stammt von Texel. Und auch der
selbst gebraute Juttertje, der bei vielen
Wehwehchen hilft. Auch der neueste
Anbau, die Cranberry, soll zum Teil zu
Likör verarbeitet werden. Entdecken
Sie die lokale bunte Getränkewelt von
Texel.
Kees Boontje
Soort: kruidenlikeur
Kleur: goudbruin
Smaak: pittig, kruidig, je proeft de
rum en citrusvruchten
Een slok Kees Boontje komt aan. De
receptuur van deze kruidenlikeur op
basis van bruine rum is afkomstig van
een Zweedse drenkeling, die werd gered
en verzorgd door jutter Kees Boon uit
Den Hoorn. Hij liet hem het recept van
een kruidendrankje dat hij bij zich droeg
achter. Dat was in de negentiende eeuw.
Kees Boontje werd vervolgens gemaakt
door de onder anderen de uitbater van
het toenmalige Café Loodsmanswelvaren
en later door mevrouw Parlevliet,
die een kleine slijterij in Den Hoorn bestierde.
Toen zij voorgoed de deuren van
het drankenwinkeltje sloot nam Cor de
Wit het recept van Kees Boontje over en
zette de productie voort. Zoon Jan verkoopt
de kruidenlikeur in zijn winkel in
Den Burg en via collega’s op het eiland.
Juttertje, Kräuterbitter
dunkelbraun, milder, weicher Kräutergeschmack
Kees Boontje, Kräuterlikör, goldbraun,
würzig-herber Geschmack der Zitrusfrüchte
auf Rumbasis
Wadloper, Kräuterbitter
bernsteinfarben, leicht süßlicher voller
Geschmack, würzig mit angenehmem
Nachgeschmack
Wadloper
Soort: kruidenbitter
Kleur: amberkleurig
Smaak: lichtzoet, vol, kruidig,
aangename nabittering
Joscha Schoots bereidt op Landgoed
de Bonte Belevenis in Den Hoorn, een
centrum voor ambachten en lokale
producten dat hij samen met partner
Inge Yntema runt, de eigen kruidenbitter
Wadloper. Het drankje is geheel
ontwikkeld en bereid in Distilleerderij
de Lepelaar van Landgoed de Bonte
Belevenis en bevat twintig kruiden,
specerijen en vruchten. Dat gebeurde na
een jaar van recepten schrijven, uittesten,
herschrijven, wederom uittesten,
enz. Wadloper is op kamertemperatuur
prima drinkbaar. De bitter is verkrijgbaar
bij de makers, Slijterij Smidt­Witte en
enkele Texelse horecagelegenheden.
Strandwandeling, Kräuterbitter
hellbraun, leicht-bitterer Apfelsinen-
Rumgeschmack
Gezondheid, Kräuterlikör
herbstbraun, würzig – süßlich durch
den zugefügten Honig
Gortbunker, Kräuterbitter
dunkelbraun, kräftiger, würziger,
bittersüßer Kräutergeschmack mit
einem sehr milden Nachgeschmack
Van goudgeel tot koper en van lichtbruin tot diep donkerbruin en alle kleuren die daar tussen zitten
Gezondheid
Soort: kruidige likeur
Kleur: herfstbruin
Smaak: kruidig en zoetig, door
toevoeging honing
Ook uit de ‘keuken’ van Wijnhuis Oosterend:
Gezondheid. Dat is de naam
van een mooie, kruidige likeur uit de
reeks bijzondere producten die alle de
naam van niet­materialistische wensen
dragen. De zoete smaak komt van
toevoeging van honing in plaats van
suiker. Gezondheid doet het uitstekend
als after dinner­likeur, niet in de laatste
plaats door de naam. Wie wil een heerlijk
diner nu niet met –en in­ Gezondheid
afsluiten?
Texels Bockbier, Spezialbier
rubinrot, Karamellaroma mit
sahnigem Nachgeschmack
Texels Winterbier, Spezialbier
kupferfarben, mildes Weizenaroma,
voller, fruchtiger Geschmack
Strandwandeling
Soort: kruidenbitter
Kleur: helder lichtbruin
Smaak: rumachtig met fris bittertje
Wijnhuis Oosterend in het gelijknamige Texelse dorp
is de enige slijterij in Nederland waar talloze dranken
zelf worden gemaakt. Bijvoorbeeld Strandwandeling.
Gortbuker
Soort: kruidenbitter
Kleur: donkerbruin
Smaak: bitter, zoet, krachtig, kruidig, heel fijne
nasmaak
Het eerste slokje is even wennen, het tweede gaat
beter, het derde vraagt om een vierde. Maar let op,
drink niet meer dan drie van deze borreltjes
per dag! Een glaasje Gortbuker bevat
twee theelepels kruidenmengsel,
waarvan je er maar zes per
dag mag hebben… Gortbuker
heeft een bijzonder verhaal.
De naam is ontleend aan
de vroegere scheldnaam
voor de Oosterender jeugd.
Oosterend, vissersdorp,
kende veel weduwen. Hun
echtgenoten waren op
zee gebleven en zij leefden
daarom vaak in armoede. Zij
voedden hun kinderen met
haver en gort; voedzaam en goedkoop
eten, maar door de eenzijdigheid
Naam:
Texels Bockbier
Soort: speciaalbier
Kleur: robijnrood
Smaak: karamelsmaak,
romig, aangename afdronk
Texels Bockbier is de afgelopen
drie jaar flink in de
prijzen gevallen; in 2010 was
het Texelse product ‘Beste
Bockbier van Nederland’, in
2009 en 2011 ‘Lekkerste Bockbier
van Nederland’. Texels
Bockbier is een seizoensbier
van hoge gisting en wordt
gebrouwen door de Texelse
Bierbrouwerij in Oudeschild. Het bier bevat
uitsluitend natuurlijke grondstoffen zoals Texelse
gerstemout, hop, gist en zuiver duinwater. Texels
Bock is een ongefilterd bier dat nagist op de fles.
Het kleine beetje gist onderin de fles maakt het
bier extra romig en bevat veel vitamine B. Het
wordt lang gelagerd. Door deze periode van totale
rust wordt de smaak verdiept en geïntensiveerd.
Een absolute herfsttopper!
Het recept in het kort: rietsuiker smelten, wat een
rumachtige smaak geeft, met traditionele rumpunchkruiden
een rumpunch maken en bitter getrokken
sinaasappel toevoegen. Strandwandeling wordt in een
amfoorkruik die in een houten krat staat gepresenteerd.
Je zou ‘m zo op het strand kunnen vinden…
het zogenoemde gortbuukje (buikje) veroorzakend. Op
zoek naar een receptuur om Duitse gasten tegemoet
te komen in hun specifieke smaak a la Underberg,
stuitte Wijnhuis Oosterend op een eeuwenoud recept
dat zo’n tweehonderd jaar geleden door een Zweedse
dame is herontdekt. Maria Treben, kruidendeskundige
en schrijfster, maakte de Zweedse bitter groot, onder
andere in haar meest beroemde boek Gezondheid uit
de apotheek van God. Wijnhuis Oosterend
is uitgegaan van een Campari­achtig
drankje waar de Zweedse kruidenmix
wordt toegevoegd. De Gortbuker
leek niet voor iedereen
geschikt, maar het succes is
overweldigend: de maker
krijgt talloze mailtjes van
tevreden Gortbukerdrinkers
die de kruidenbitter
talloze geneeskrachtige
eigenschappen toedichten.
Slapeloosheid, koud tot op
de botten, spierpijn en andere
kwalen, Gortbuker lost het allemaal
op, schrijven ze. Zo werd het
lelijke eentje een mooie zwaan…
Naam:
Texels Winterbier
Soort: speciaalbier
Kleur: koperkleurig
Smaak: zacht moutig, vol en
romig, fruitig
Trek in een stevig bier na de
herfstbockperiode? Ons eiland
biedt een bier dat speciaal is
gemaakt voor het meest koude
seizoen. Texels Winterbier is
een seizoensbier van hoge
gisting dat net als de Herfstbock
ambachtelijk en volgens
eeuwenoude tradities wordt
gebrouwen door de Texelse
Bierbrouwerij. De brouwmeester gebruikt uitsluitend
natuurlijke grondstoffen; diverse soorten
gerst en tarwemout en geroosterde gerstemout
van Texel, citrusschillen, gist en door de duinen
gezuiverd water. Het ongefilterde bier gist na op de
fles. Het kleine beetje gist onder in de fles maakt
het bier extra romig van smaak en bevat veel
vitamine B. Texels Winterbier is verkrijgbaar vanaf
begin december. Laat maar komen die winter…
In ontwikkeling: Texelse cranberrylikeur
Met het oog op de oogst van Texels nieuwste
product, cranberry’s (zie de reportage elders in
TexelNU), is Joscha Schoots van Landgoed de
Bonte Belevenis in Den Hoorn, waar een proefveld
met zevenduizend planten staat, bezig cranberryproducten
te ontwikkelen. ‘We werken met
nu nog geïmporteerde cranberry’s aan een likeur’,
vertelt Joscha. ‘Hierbij combineren we cranberry
met vlierbes en brengen we de drank op smaak
met heerlijke kruiden en specerijen. Daarnaast
zijn we eetbare producten met cranberry aan het
ontwikkelen, zoals cranberrymosterd, cranberrybrood
en – koekjes. Ook in onze zeepmakerij
wordt nagedacht over mogelijkheden met Texelse
cranberry. Komende maanden, tijdens onze
wintersluiting, werken onze ambachtslieden verder
aan deze producten.’
11