andaina 54

36
Empecei a traballar con trece anos acabados
de facer, nunha fábrica de Bouzas, en
Vigo. Traballaba sen parar, seguido. Quero
dicir traballábase ata case non poder
encher os pulmóns de aire e cunha saúde
moi mala. Dos recordos máis intensos
que lembro son o frío que pasabamos e
os sabañóns nas mans. O traballo era duro,
porque case que todo se facía manual. As
máquinas que había só se empregaban
para pechar as latas da conserva.
Mercedes Bastón Bacelar
A nós, que eramos unhas raparigas, ofrecíannos
gañar unhas pesetas escunchando
mexillóns para levar a vender ás fábricas
de Aldán. Neste labor só traballabamos as
mulleres, as propias dos mariñeiros e algunhas
veciñas. Despois tiñamos que ir
andando, coas cestas na cabeza, dende
Santa Marta á fabrica de Aldán para levar
os mexillóns.
Josefa Pérez González
O traballo na conserveira, cando tes fillos,
lévase mal, moi mal, porque tes que chegar
á casa e tes que atendelos, e eu tiña
que ir lavar ao río, que non tiñamos auga
na casa…, e chegas cansa, e non atendes
ben aos teus fillos; entón acabei deixando
o traballo, porque se non os fillos telos
abandoados… e é moi duro e… lévase
mal.
María Ríos Rodríguez
Na de Chamadoira, cando era o tempo do
bonito, quedabamos co loureiro a tornarlle
as moscas, para que non pousaran no
bonito… Esta fábrica daba moito traballo,
porque colliamos a auga do mar, había
que estar carrexando auga… e carrexar o
carbón… e subir riba dunha mesa cando
che botaban o peixe… e espallalo á xente
para que tivera para traballar.
Josefa Rial Bastón
(Fita Ghalana)
Eu estiven toda a vida na conserva: traballei
trinta e catro anos na de Massó den-
de o ano 1962 ata o ano 1996. Traballaba
unhas veces levando o control dos pesos
das latas, o aceite que tiñan que levar, a
cantidade de tomate que se lle poñía, etc.
Despois estiven no almacén e tamén na
máquina de lavar.
Carmen Gallego Martínez
Algunhas mulleres viñan dende a parroquia
de Aldán (sete quilómetros) andando
e descalzas e algunhas incluso en estado.
Naquela altura, no ano 1935, viñan tamén
dende Sabaceda, en Moaña. Cando empecei
a traballar mandáronme para o estuchado.
O primeiro día de traballo conseguín
facer unha caixa de anchoa de cen
latas. Co paso do tempo e a veteranía que
collín cheguei a facer seis caixas por día.
Josefa Covelo
Chamaban por pitadas e tiñas que ir, porque
senón quedabas na lista das que non
acudiran e despois dábanche traballos
moi malos, dos peores, como era traballar
na salmoira, e así.
Pura Rial