andaina 54

Galicia na Coruña. Trátase dunha mostra
completísima, reúne arredor de
cincocentas fotografías que presentan
unha enorme variedade de estampas de
Galicia, sobre todo da rural: paisaxes,
arquitectura popular, oficios, escenas
festivas... semella que nada escapou ao
obxectivo da fotógrafa. O conxunto
–escolmado dunha colección de máis
de cinco mil imaxes da mesma autora–
achega unha rica información para a
historia recente da vida cotiá no noso
país.
Moitas destas imaxes resultan atraen-
tes por razóns diversas; nuns casos debido
ao seu interese como documento
etnográfico, noutros pola súa equilibrada
composición, noutros porque nos
fan sentir unha estraña proximidade
coas persoas retratadas e case a ilusión
de telas coñecido. As pequenas im-
perfeccións técnicas dalgunhas das fotografías
(problemas de enfoque ou de
exposición) non lles restan un ápice
de valor; de feito, ditos defectos parecen
insignificantes cando se coñece o
contexto no que foron tomadas as ima-
xes. En realidade abraia que autora fose
Moitas destas imaxes resultan atraentes por razóns diversas;
nuns casos debido ao seu interese como documento etnográfico,
noutros pola súa equilibrada composición, noutros porque nos
fan sentir unha estraña proximidade coas persoas retratadas e
case a ilusión de telas coñecido
unha persoa que carecía de experiencia
previa en fotografía de exteriores, que
apenas coñecía a lingua do país e que le-
vou a cabo un traballo inxente practicamente
soa.
Mais sen pretender poñermos en
dúbida o indiscutible interese da exposición,
si atopamos nela algo que nos
sorprendeu negativamente: o cativo
espazo que se lle concede á propia autora,
á que ao noso entender lle correspondería
en xustiza algo máis de protagonismo.
No comezo da exposición
vemos unha Ruth sorrinte nunhas poucas
fotografías de autoría descoñecida
e unhas breves liñas fálannos brevemente
sobre ela e a institución que a enviou
a Galicia. Iso é todo, non hai ningunha
mención máis na media ducia de salas
que siguen. Por sorte nalgún dos textos
incluídos no catálogo atopamos datos
moi interesantes sobre Ruth Anderson
e o seu extraordinario labor.
Amosando gran confianza en si mesma,
esta muller salientable aceptou de
contado a proposta da HSA de emprender
unha expedición fotográfica a Galicia;
entón non coñecía con exactitude
os detalles pero si era plenamente consciente
da magnitude da tarefa. Hoxe en
día apenas podemos imaxinar as condicións
nas que a levou a cabo, a dificultade
da comunicación (debido tanto á
lingua como ás diferenzas culturais), de
obter información, de mercar materiais
técnicos, dos desprazamentos, as trabas
burocráticas... Sabía que tiña ante ela
un reto formidable no que debería empregarse
a fondo e no que ía atopar un
cúmulo de atrancos. Durante preto de
dous anos dedicouse case en exclusiva
a súa misión cunha enerxía e cunha
paixón salientables.
Aínda que xa estivera antes en Galicia,
Ruth non falaba galego, si un pouco
de castelán (aínda que –segundo ela
mesma confesa– entendía máis ben
pouco), pero confiaba en que «xa apren-
dería», como así foi. Contou na primeira
parte da viaxe coa soa compaña do
seu pai, tamén fotógrafo (e que non
falaba unha soa palabra de castelán nin
de galego), mentres que na segunda
quen viaxou canda ela foi unha colega
fotógrafa da HSA, Frances Spalding,
acerca da cal non atopamos ningunha
43