Aires da miña Terra. A cargo da administración aparec<strong>en</strong> oseditores Ruíz y hermanos, donos da impr<strong>en</strong>ta La Universal.Comezou a publicarse o 3 de maio de 1885, e desapareceu a finaisde 1888.Nos seus case catro anos de vida, cumpriu con acerto unhaetapa importante da pr<strong>en</strong>sa galega de Cuba. Mantiña unha secciónde noticias chegadas da Galicia territorial, ó tempo que informabada actividade múltiple das institucións da emigración,principalm<strong>en</strong>te do C<strong>en</strong>tro Galego e da Sociedad de B<strong>en</strong>efici<strong>en</strong>cia.Publicou boa parte das “Cartas a un obrero”, de ConcepciónAr<strong>en</strong>al; diversos traballos de Manuel Murguía; unha serie titulada“Gallegas distinguidas” (Rosalía de Castro, Emilia Quintero, MaríaPita, Inés de Castro, Narcisa Pérez de Reoyo, Sofía Casanova,María Castaña...); reseñou con amplitude a morte de Rosalía, eorganizou unha subscrición popular na Habana que tivo grandeacollida <strong>para</strong> lle erguer un mausoleo no cemiterio de Padrón.Ocupouse de temas variados, principalm<strong>en</strong>te referidos aGalicia: filoloxía, historia, literatura e outros. Abundaba a poesíae a prosa narrativa <strong>en</strong> castelán. Anunciaba a publicación de librosgalegos, e incluía reseñas sobre teatro e artes plásticas. Amais dassemblanzas fem<strong>en</strong>inas citadas, incluía tamén as de homes ilustresdo país galego.Unha mostra da calidade deste semanario é a nómina deautores dos traballos nel publicados: Amor Meilán, FranciscoAñón, Concepción Ar<strong>en</strong>al, Barcia Caballero, Alfredo Brañas,Rosalía de Castro, Manuel Castro López, Curros Enríquez,Filom<strong>en</strong>a Dato, A. García Ferreiro, M. Lugrís Freire, LabartaPose, Lamas Carvajal, Manuel Murguía, Emilia Pardo Bazán,Pastor Díaz, Rodríguez Seoane, Vesteiro Torres, B<strong>en</strong>ito Vicetto...É notable a pres<strong>en</strong>za do idioma galego, sobre todo <strong>en</strong> canto ápoesía. Amais dalgúns nomes xa citados, aparec<strong>en</strong> neste xénero osde Lisardo Barreiro 81 , Xan Caabeiro, Alberto Camino, Pío LinoCuíñas, Domingo Devesa, Maximino Fernández, R. Rivera,Lisardo Rodríguez, Eladio Rodríguez González, Albino Simón,Xavier Valcarce, e os que asinan cos pseudónimos de Cascaret, G.Sus e Xan (outros pseudónimos, asinantes de artigos <strong>en</strong> castelán son:________81 Entre outros traballos publica un ext<strong>en</strong>so poema de loanza a VíctorHugo.62
Hache, Pilades, K. Inzo). En prosa galega publícanse narraciónsde Manuel Lugrís, Antonio de la Iglesia, Francisco de la Iglesia,R. Pesqueira Crespo e algún outro.35. GALICIA NUEVATabloide dec<strong>en</strong>al, bilingüe, que comezou a publicarse o 5 dexuño de 1916. Non aparece o nome do director, pero, obviam<strong>en</strong>te,desempeñaba tal función o avogado coruñés Eug<strong>en</strong>io Mañach,nese tempo presid<strong>en</strong>te do C<strong>en</strong>tro Galego. El era qu<strong>en</strong> asinaba oseditoriais, todos eles cun título común, por certo algo fach<strong>en</strong>doso:“Habla el Maestro”.No edificio do C<strong>en</strong>tro radicaba a Caixa de Aforros dainstitución. Legalm<strong>en</strong>te era unha <strong>en</strong>tidade autónoma. Contra ela eos seus directivos arremetía este periódico d<strong>en</strong>de o primeironúmero e a primeira páxina. D<strong>en</strong>úncianse manexos avoltos,especulacións, trampulladas. Hai ata un ext<strong>en</strong>so manifesto, que sereproducía unha e outra vez, dirixido ós emigrantes quetraballaban no porto da Habana. Dicía: “Compatriotas: esteperiódico lucha por vosotros, por vuestro mejorami<strong>en</strong>to y porvuestros derechos”. E logo: “Paisano, los automóviles de lossantones fueron comprados con el dinero que a ti te han robado”.E na derradeira, unha ar<strong>en</strong>ga na nosa lingua: “¡Traballadores!¡Labregos! ¡Mariñeiros! ¡Fuxide dos santós! ¡Nada de Caixas!¡Ide ós Bancos, á fonte limpa!”.Insértanse traballos <strong>en</strong> contra do caciquismo <strong>en</strong> Galicia; uncom<strong>en</strong>tario sobre V<strong>en</strong>to mareiro, de Cabanillas, por Antonio ReySoto; cartas de Basilio Álvarez, d<strong>en</strong>de Madrid; poesías <strong>en</strong> galegode Cabanillas, Francisca Herrera Garrido e Bernardo BermúdezJambrina.Amais de Mañach, aparec<strong>en</strong> artigos asinados por RamiroGarcía, Manuel Barral, Antonio Tato, Guillermo Cedrón,Bernardo Rodríguez, R. del Alamo, Ignacio Ares de Parga, CiriloVillegas, Joaquín Pesqueira... Tamén unha ext<strong>en</strong>sa carta deRamón Cabanillas, <strong>en</strong> galego.63
- Page 2 and 3:
Edita:Xunta de GaliciaConsellería
- Page 5:
Na memoria de Ramón Armada Teixeir
- Page 9 and 10:
XéneseNa mañá do 10 de outubro d
- Page 11 and 12: A primeira publicación galega —m
- Page 13 and 14: en diferentes épocas e con caracte
- Page 15 and 16: Algúns destes homes chegaron a Cub
- Page 17 and 18: aínda que duraron pouco, reflicten
- Page 19 and 20: trátase de noticias de arrombo, qu
- Page 21 and 22: primeiros anos do século XX. A ori
- Page 23 and 24: opositores, cando os había 22 . Ac
- Page 25 and 26: inmoralidades administrativas nalgu
- Page 27 and 28: 3. Elaboración do traballo que ago
- Page 29: RESEÑA DE PUBLICACIÓNS
- Page 32 and 33: Santa María; un traballo arredor d
- Page 34 and 35: José Lesta Meis, Ramón Carballal,
- Page 36 and 37: Escriben estas páxinas Juan Pachec
- Page 38 and 39: profesional de artes y oficios, y c
- Page 40 and 41: 15. BOLETÍN DE LA ASAMBLEA DE APOD
- Page 42 and 43: 17. CENTRO, ELBoletín de curta vid
- Page 44 and 45: Tal como fixeron, antes e despois,
- Page 46 and 47: director, sen máis; outras como
- Page 48 and 49: 23. ECO DE GALICIA, ELRevista seman
- Page 50 and 51: Un feito significativo foi que cand
- Page 52 and 53: Outeiro 65 . E Xan de Masma (pseud
- Page 54 and 55: Teixeiro e outros; narracións de M
- Page 56 and 57: interior; estando próximo a cumpli
- Page 58 and 59: Naquela primeira edición, do 25-7-
- Page 60 and 61: Rosetti, M. Gondell Linares e Domin
- Page 64 and 65: 36. GALICIANO, ELPeriódico mensual
- Page 66 and 67: Saíu o derradeiro número en agost
- Page 68 and 69: 1913, como “Órgano de las Socied
- Page 70 and 71: inclúense algunhas poesías de Ros
- Page 72 and 73: Fuco G. Gómez, e tivo nun tempo co
- Page 74 and 75: Nas súas primeiras páxinas dá co
- Page 76 and 77: no teatro do Centro Galego a obra N
- Page 78 and 79: 1908. Estaba dirixida, sobre todo,
- Page 80 and 81: Nos días en que comeza a saír est
- Page 82 and 83: avisos e chamamentos para que os em
- Page 84 and 85: nos. En apaixonados editoriais arre
- Page 86 and 87: Comezou a publicarse en xuño de 19
- Page 88 and 89: inserción de fotografías de meni
- Page 90 and 91: en aumento, e cincuenta anos despoi
- Page 93: IQUINCE NOMES *________* Soamente q
- Page 96 and 97: 96uns novos estatutos da entidade,
- Page 98 and 99: 98o seu poemario Soidades (1894). C
- Page 101: IITESTEMUÑO GRÁFICO
- Page 104 and 105: 104
- Page 106 and 107: 106
- Page 108 and 109: 108
- Page 110 and 111: 110
- Page 112 and 113:
112
- Page 114 and 115:
114
- Page 116 and 117:
116
- Page 118 and 119:
118
- Page 120 and 121:
120
- Page 122 and 123:
122
- Page 124 and 125:
124
- Page 126 and 127:
126
- Page 128 and 129:
128
- Page 130 and 131:
130
- Page 132 and 133:
132
- Page 134 and 135:
134
- Page 136 and 137:
136
- Page 138 and 139:
138
- Page 140 and 141:
140
- Page 142 and 143:
142
- Page 144 and 145:
144
- Page 146 and 147:
146
- Page 148 and 149:
148
- Page 150 and 151:
150
- Page 152 and 153:
152
- Page 154 and 155:
154Waldo Álvarez Insua, fundador d
- Page 156 and 157:
156Un Álbum.
- Page 158 and 159:
158Unha prensa de denuncia.
- Page 160 and 161:
160
- Page 162 and 163:
162
- Page 164 and 165:
164Fotografía de José WongCasa da
- Page 166 and 167:
166Fotografía de José WongCasa da
- Page 168 and 169:
Fotografía de José WongCasa da r
- Page 171:
PUBLICACIÓNS DOCENTRO RAMÓN PIÑE
- Page 174 and 175:
LINGüÍSTICA: FRASEOLOXÍAI, W Act
- Page 176 and 177:
I Informe de literatura 1996. Blanc
- Page 178 and 179:
CD178I Nós. Páxinas gallegas do d
- Page 180 and 181:
FILOSOFÍA E ENSAIOI A filosofía k
- Page 183:
Í N D I C EEditorial . . . . . . .