สารมหาวิทยาลัยมหิดลย้อนหลังเดือนเมษายน 2555 - Mahidol University

Harmony in Diversityพัชรี ศรีเพ็ญแก้ว ศูนย์สยามทรรศน์ศึกษา คณะศิลปศาสตร์>บทข้างต้นเป็นส่วนหนึ่งของร่ายทำขวัญคลองมหาสวัสดิ์ที่ศูนย์สยามทรรศน์ศึกษา และหน่วยกิจการนักศึกษาและกิจกรรมพิเศษ คณะศิลปศาสตร์ ร่วมกับกลุ่มภารกิจวิจัยชุมชนมหาวิทยาลัยมหิดล พร้อมด้วยส่วนงานทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัยมหิดลจัดขึ้น โดยเป็นส่วนหนึ่งของงาน “สวัสดี...มหาสวัสดี” เมื่อวันอาทิตย์ที่ ๔ มีนาคม ๒๕๕๕ และได้รับเกียรติจาก ศาสตราจารย์นายแพทย์รัชตะ รัชตะนาวินอธิการบดีมหาวิทยาลัยมหิดล เดินทางมาเป็นประธานในงาน ณ วัดสุวรรณาราม อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐมงาน “สวัสดี...มหาสวัสดี” จัดขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อฟื้นฟูสุขภาวะของคนในชุมชนและเสริมสร้างองค์ความรู้การดูแลตนเองเมื่อเกิดอุทกภัย รวมถึงเตรียมความพร้อมเพื่อรับมือกับภัยธรรมชาติที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต ทั้งนี้ ศูนย์สยามทรรศน์ศึกษา คณะศิลปศาสตร์ ได้จัดนิทรรศการและกิจกรรมเสริมความรู้ โดยนำเสนอประวัติความเป็นมาของคลองสำคัญในพื้นที่อำเภอพุทธมณฑล ได้แก่ คลองมหาสวัสดิ์ คลองทวีวัฒนา และคลองนราภิรมย์ รวมถึงภาพความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยมหิดลกับคนในชุมชนในการฝ่าวิกฤติอุทกภัยครั้งใหญ่ที่ผ่านมา และยังได้จัด “พิธีบายศรีสู่ขวัญคลองมหาสวัสดิ์” เพื่อเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจให้แก่ชาวชุมชนที่ประสบอุทกภัย และถือเป็นการรับขวัญพระแม่คงคา4 MU Newsletter 2012, Vol. 4การจัดพิธีนี้สืบเนื่องมาจากความเชื่อของคนไทยที่ว่า เมื่อเกิดเหตุการณ์ใดๆ อันทำให้ “เสียขวัญ” ก็ต้องมีพิธี “รับขวัญ” หรือ “ทำขวัญ” เพื่อเรียกขวัญให้กลับมาอยู่ประจำตน ในการนี้ “แม่น้ำลำคลอง” ซึ่งถือเป็นสิ่งมีชีวิตที่หล่อเลี้ยงสรรพสิ่งมาจนถึงปัจจุบัน เมื่อเกิดเหตุการณ์อันส่งผลกระทบร้ายแรง ดังเช่น เหตุการณ์อุทกภัยครั้งใหญ่ที่ผ่านมาย่อมเกิดการเสียขวัญ ชาวบ้านที่ใช้น้ำเองก็เกิดผลกระทบทางจิตใจและมองน้ำเป็นเสมือน “ศัตรู” ทั้งนี้ จึงได้จัดพิธีเพื่อให้ความรู้สึกของชาวบ้านที่มีต่อสายน้ำกลับมาดีดังเดิม และเป็นการเชิญพระขวัญของพระแม่คงคากลับมาอยู ่ประจำคลอง ดังที่ผู้ช่วยศาสตราจารย์บัวผัน สุพรรณยศ ได้แหล่บททำขวัญไว้ว่า“สิ่งใดลูกพลั้งพลาด เพราะประมาทโลภโมหันไม่รู้เท่าไม่รู้ทัน ภัยมหันต์โหมทวีขวัญเอ๋ยโอ้ขวัญจ๋าโปรดเมตตานะโฉมศรีกตัญญูกตเวที เอื้อนวจีมาเว้าวอนลูกรักแท้รักแม่จริง โอ้ขวัญมิ่งมิตรสมรทุกข์ท้นจนสั่นคลอน แม่ถ่ายถอนช่วยบรรเทาน้ำล้นจนทลาย แสนเสียหายใช่โง่เขลาปีใหม่ให้บางเบา โปรดปัดเป่าทุกข์ทั้งปวง”การจัด “พิธีบายศรีสู ่ขวัญคลองมหาสวัสดิ์” ในครั้งนี้ จะนำมาซึ่งความศรัทธา ความสำนึกรัก และหวงแหนทรัพยากรที่อยู่ใกล้ตัวของชาวชุมชน รวมทั้งเกิดความรู้สึกที่ดีต่อสายน้ำที่หล่อเลี้ยงชีวิตของชาวบ้านริมคลองทุกคนตราบจนปัจจุบันกิจกรรมนี้นับเป็นบทบาทสำคัญประการหนึ่งของมหาวิทยาลัยมหิดล ในการใช้มรดกภูมิปัญญาท้องถิ่นมาบูรณาการกับความรู ้เชิงศิลปศาสตร์ ในการช่วยเสริมสร้างสุขภาวะควบคู่ไปกับวิทยาศาสตร์สุขภาพ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในการเสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างมหาวิทยาลัยกับชุมชน และจะนำมาซึ่งการร่วมมือที่ดีต่อกันระหว่างชาวชุมชนรอบมหาวิทยาลัยกับมหาวิทยาลัยมหิดลต่อไป