öğrenme psikolojisi ders notları - KPSS EĞİTİM MERKEZİ
öğrenme psikolojisi ders notları - KPSS EĞİTİM MERKEZİ
öğrenme psikolojisi ders notları - KPSS EĞİTİM MERKEZİ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1-Klasik KoĢullanma-Tepkisel<br />
ĠVAN PAVLOV<br />
Ġvan Pavlov 1849-1936 yılları arasında yaĢamıĢ Rus Fizyologdur. Köpeklerin sindirim<br />
sistemleri ile ilgili yapmıĢ olduğu bir araĢtırmada köpeklerin henüz yiyecekler gelmeden<br />
önce salya salgıladıklarını görmüĢ, bu durumun bir baĢka uyarıcıdan dolayı gerçekleĢtiğini<br />
fark etmiĢtir. Daha sonra bu durumu kontrollü bir ortamda gözlemeye karar vermiĢtir<br />
ÖRNEK: Bir çocuğun doktora götürüldüğünü düĢününüz. Eğer çocuk daha önce doktora gitmediyse,<br />
doktorla herhangi bir yaĢantı geçirmediği için doktordan korkmayacaktır. Bu sebeple herhangi bir tepki<br />
vermeyecektir. Yani çocuk için doktor ―nötr‖ bir uyarıcıdır. Ama çocuk doktora gi<strong>ders</strong>e ve doktor<br />
da çocuğa iğne yaparsa bu iğne de çocuğun canını yaktığı için çocuğun ağlamasıyla sonuçlanıyorsa o<br />
zaman koĢullanma gerçekleĢecektir. Artık doktor veya iğne çocuğun canının yanması ve ağlamasıyla iliĢkili<br />
hale gelir. Çocuk için bundan sonra doktor; ―koĢullu uyarıcı‖, doktora karĢı duyulan tepki de<br />
―koĢullu tepki‖dir.<br />
BU PARÇAYI TABLOLAġTIRIRSAK<br />
1.Uyarıcı 2.Uyarıcı Tepki<br />
Doktor<br />
(nötr)<br />
Doktor<br />
(nötr)<br />
Doktor<br />
(Ģartlı)<br />
***<br />
Ġğnenin<br />
Yapılması<br />
(Ģartsız)<br />
****<br />
Yok<br />
Ağlama<br />
(Ģartsız)<br />
Ağlama<br />
(Ģartlı)<br />
PAVLOV UN DENEYĠ<br />
ĠġLEM SAYISI 1.UYARICI 2.UYARICI TEPKĠ<br />
1 Zil (Nötr) *** YOK<br />
2 Zil (Nötr) Et (ġartsız) Salya<br />
(ġartsız Tepki)<br />
3 Zil (Nötr) Et (ġartsız) Salya<br />
(ġartsız Tepki)<br />
4 Zil (Nötr) Et (ġartsız) Salya<br />
(ġartsız Tepki)<br />
5 Zil (ġartlı)<br />
Salya<br />
***<br />
(ġartlı Tepki)<br />
6 Zil (ġartlı)<br />
Salya<br />
*** (ġartlı Tepki)<br />
AÇIKLAMA-1: Pavlov organizmanın başlangıçta nötr olan ve herhangi bir tepkiye yol<br />
açmayan bir uyarıcının organizmanın herhangi bir tepkisine neden olan bir uyarıcıyla birlikte<br />
verilmesi durumunda nötr olan uyarıcıya organizmanın tepki verebileceğini ileri sürmüştür.<br />
Pavlov deney düzeneğini hazırlarken köpek için herhangi bir şey ifade etmeyen zil sesini (nötr<br />
uyarıcı), köpeğin hoşuna giden eti (koşulsuz – doğal uyarıcı) birlikte ard arda vererek<br />
köpeğin ete karşı göstermiş olduğu salyayı (koşulsuz – doğal tepki) zil sesine vermesini<br />
sağlamıştır.<br />
AÇIKLAMA-2:Klasik koşullanma sürecinde köpeğin hoşuna giden ve salya tepkisine neden olan doğal<br />
uyarıcı olan et, zil sesinden hemen sonra verilerek köpeğin zil sesine şartlanması sağlanılmaktadır. Önce<br />
zil sesi, hemen ardından verilen et birkaç kez tekrar edildikten sonra zil sesi tek başına verilse bile salya<br />
tepkisi ortaya çıkmaktadır. Zile karşı gösterilen bu tepki doğal bir tepki olmadığından bu tepkiye koşullu<br />
ya da şartlı tepki denilmektedir. SAYFA 14
Change language