öğrenme psikolojisi ders notları - KPSS EĞİTİM MERKEZİ

Ara Verme
Time Out)
Bıktırma
Yorma
Usandırma
Ortamı
DeğiĢtirme
Sabırla
Bekleme
-Mola uygulamasında çocuk, istenmeyen davranıĢı yaptıktan hemen sonra yaklaĢık 5
dakika gibi kısa bir süreliğine, bulunduğu ortamdan çıkartılarak yalnız bırakılır. Çocuğa
neden dıĢarı çıkarıldığı söylenir ama baĢka bir açıklama yapılmaz.
-Burada amaç çocuğun bir süreliğine yalnız kalarak yaptığı
davranıĢı sorgulamasını sağlamaktır.
-KPSS-Ġstenmeyen davranıĢ karĢısında cezanın kullanılması yerine öğretmene önerilen
teknik aĢağıdakilerden hangisidir? (KPSS 2005) CEVAP: ARA VERME (TĠME OUT)
Bu sorunun seçeneklerinde karĢıt koĢullama ve olumsuz pekiĢtirme de vardır.
Bazı kaynaklarda cezaya alternatif yöntem olarak verilmiĢlerdir.
-KPSS- Tüm uyarılara rağmen sofrada sürekli olarak konuĢmaya, herkesin sözünü
kesmeye ve küçük kardeĢine sataĢmaya devam eder. Bunun üzerine annesi Ali'yi,
ilgisini çekebilecek hiçbir nesnenin bulunmadığı bir odaya göndererek 10 dakika süreyle
orada kalmasını söyler. Ali'nin annesi aĢağıdaki davranıĢ kontrol ve değiĢtirme
tekniklerinden hangisini kullanmaktadır?
(KPSS 2006)-CEVAP: ARA VERME
- Ġstenmeyen davranıĢın bıkıncaya kadar yaptırılması (Guthrie‘nin bıktırma
yöntemi)
ÖRNEK:
Çocuğunun kilo sorunu nedeni ile hamburger yemesini engellemeye çalıĢan bir
babanın çocuğuna bıkıncaya kadar hamburger yedirmesi.
-Kibrit yaktırma örneği
-Ġstenmeyen davranıĢa neden olan ortamı değiĢtirmektir.
ÖRNEKLER:
-Çocuk sıkıldığı için sınıfta disiplin sorunu çıkarıyorsa, sıkılmasını önleyecek bir
öğretim hizmeti sunulmalıdır.
– Salonda kırılmasını istemediğiniz bir vazo varsa, vazoyu kaldırırız.
– Kopyayı engellemek için öğrencileri aralıklı oturtmak.
-Özellikle ergenlik dönemlerinde çocuklar asi ve huysuz olurlar bu dönemlerin
özellikleri olarak bu davranıĢları değiĢtirmek yerine sabırla bu dönemlerin
geçmesini beklemek gereklidir.
-Eğer istenmeyen davranıĢ çocuğun geliĢim döneminin bir özelliği ise, çocuğun
bu dönemi atlatmasını sabırla bekleyiniz.-SKĠNNER
SONUÇ OLARAK
Cezaya alternatif uygulamalar:
1. Ġstenmeyen davranıĢa neden olan ortamı değiĢtirmek,
2. Ġstenmeyen davranıĢı bıktırıncaya kadar yaptırmak,
3. Eğer istenmeyen davranıĢ çocuğun geliĢim döneminin bir özelliği ise, bu
dönemi atlatmasını sabırla beklemek,
4. Ġstenmeyen davranıĢı görmezlikten gelip, istenen davranıĢ görüldüğünde
hemen pekiĢtirmek,
5. Sönme meydana getirmek.
DĠKKAT:
AĢağıdakilerden hangisi cezaya alternatif olarak kullanılması önerilen davranıĢ
kontrol tekniğidir? 2005 KPSS
A - KarĢıt koĢullanma
B - DavranıĢı Ģekillendirme
C - Olumsuz pekiĢtirme
D - Olumsuz aktarma
E - Ara verme ( Time Out )
KAHRMAN ÖZKUL obsesyon52@hotmail.com SAYFA 40