Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
hayvancılığın ardına düşmesine neden olmuştu. Bunun yanında Anadolu politikasında<br />
oynanacak etkin rol, ticaret ve ticaret yollarından geçmekteydi. İşte Hitit Devleti bunu<br />
kısa sürede kavramış bulunmaktaydı. Özellikle tunç madeninin yapımı için kalayın ithal<br />
edilmesi, bu yolları elde tutmayı daha anlamlı kılmaktaydı. Tüm bu iktisadi koşullar<br />
değerlendirildiğinde, Hitit ordusunun ekonomik işlevi olarak ;<br />
a. Tarım sektörüne fetih-ganimet yoluyla işgücü sağlamak<br />
b. Fethedilen yerli krallıkları savaş yolu ile vergiye bağlamak<br />
c. Ganimet yolu ile zenginleşmeyi sağlamak<br />
d. Ticaret yollarını denetlemek gibi yollar saptanabilir.<br />
Hititlerin her ne kadar batıya yönelik askeri seferleri çoksa da asıl hamle yönleri<br />
Kizzuvanda kanalı ile Fırat nehri ve Güney Doğu Anadolu’ya uzanan ve Kuzey<br />
Suriye’ye ulaşan bölgeydi. Çünkü Kuzey Suriye’de Hititlere bağlı iyi kar getiren Halep<br />
ve Kargamış prenslikleri bulunuyordu. Aynı zamanda bu prenslikler doğrudan Büyük<br />
kralın oğluna bağlıydılar. Çünkü bölgeden Yakın Doğu dünyasının en büyük ticaret ve<br />
iletişim yolları geçmekteydi. Böylece Hitit kralları, Yakın Doğu’nun diğer büyük<br />
krallarıyla en sıcak biçimde bu uluslararası arenada temasa geçer ve çatışmaya girerdi.<br />
Hititler, en görkemli zaferlerini hep burada kazandılar ve en zengin ganimetleri buradan<br />
elde ettiler. Hitit tarihine bakıldığında, anlatılan duruma uygun şöyle bir tablo<br />
çıkarılabilir:<br />
a. I.Hattuşili’nin Kuzey Suriye ve Fırat’ın ötesindeki talan seferi<br />
b. I.Murşili’nin Bağdat’ı yağmalaması<br />
c. I.Şuppuliluma’nın Mitanni merkezini ve bağlı topraklarını fethi<br />
d. II. Muvatalli’nin Kadeş’te elde ettiği zafer. 45<br />
Buradan anlaşılabileceği gibi, Hitit ordusu bu güzergâhlara, bilinçli bir biçimde<br />
gelir getirici ganimet hareketleri yapmıştır. Hitit ordusunun seferden dönüşü ganimetler<br />
nedeniyle bir hayli ağır oluyordu. Hemen hemen tüm değerli metalleri ve değerli<br />
metallerle yapılmış tanrı heykellerini de getiriyorlardı. Yine ganimetlerin tartışmasız en<br />
büyük bölümünü insan ve çiftlik hayvanları oluşturuyordu. Özellikle II. Murşili’nin<br />
45<br />
Trevor Bryce, (2003) : Hitit Dünyasında Yaşam ve Toplum, (çev. Müfit Günay), Dost yayınları,<br />
Ankara: s.119<br />
25
Change language