You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
karşılanmalıdır. Oltu çayında iki adet altın madeninin var oluşu ve buraya Urartu<br />
krallığınca verilen önem ve Urartu madenciliği üzerinde büyük etkileri olduğu<br />
düşünülen ve Karmir Blur'un güneyinde yer alan Metsomar'a ilk kez I. Argişti<br />
tarafından askeri hamle yapılması da yine bu politikayı işaret etmektedir. Urartu<br />
ordusunun iktisadi bir unsur olarak kullanıldığı bir diğer alan ise tarımdır. Zira Urartu<br />
kralları yazıtlarında bağ, bahçe ve tarlalar kurduklarından söz ederek tarıma vermiş<br />
oldukları önemi vurgulamışlardır. Yine tarım konusunda tarım üretiminin gereği olan su<br />
sorununu ise kanallar inşa edilerek çözümlemeye çalışmışlardır. Böylece kralların hem<br />
Urartu bölgesinde hem de Kafkas ötesinde yaygınlaşan sulama sistemlerini sağlayarak<br />
tarım için gerekli şartları oluşturabildikleri görülmektedir. Böylece hızla artan Urartu<br />
halkı nüfusunun gereksinimlerini karşılayacak, tarımsal üretime olanak tanıyan verimli<br />
topraklara zamanla gerek duyulmaya başlanmıştır. Bunun yanında Doğu Anadolu<br />
bölgesinde uzun geçen kış mevsimi de ziraatı engellediğinden yılda ancak iki kez ürün<br />
alınabilmiştir. Tüm bu gelişmeler, ziraata daha az elverişli olan bölgelerde nüfusunun<br />
beslenme sorunuyla karşı karşıya gelmesine neden olmaktaydı. Ayıca Urartu<br />
Krallığı'nın silâh altında tutmak zorunda olduğu ordusunun da beslenmesi<br />
gerekmekteydi. İşte bu sorunun üstesinden gelmek için Urartu ordusu önemli bir işleve<br />
sahipti. Bu yargıya uygun olarak Urartu ordusu, kendisinde olmayan veya yetersiz<br />
bulunan tarım ürünlerini elde etmek amacıyla yine kral I. Menua döneminden başlamak<br />
üzere kuzey ve kuzeydoğusundaki topraklara zaman zaman seferler düzenlemiştir. Tabii<br />
bu seferlerde yalnızca tarım ürünü değil, başta at olmak üzere hayvan ve yine Hititlerde<br />
gördüğümüz gibi insanlar da ganimet olarak ordunun sefer sonucu ülkeye taşıdığı<br />
iktisadi meta olarak bahsedilebilir. Örneğin Argişti I ve Sarduri II döneminde işgal<br />
edilen çeşitli kabilelerden ve bölgelerden toplam olarak 25.000–30.000 adet at Urartu<br />
ülkesine getirilmiştir. 64 Yine Argişti I, Diauehi ülkesine karşı gerçekleştirdiği<br />
seferlerinin sonucunda yaklaşık 5.626 adet küçükbaş hayvan, 10.878 adet ele<br />
geçirmiştir. Kafkas ötesine yapılan seferlerde de bu amacın güdüldüğü gerçektir. Yine<br />
Argisti, Pilteira, Marmua, Qaani ülkesine ilerlediğini, kentleri yaktığını, 2.539 delikanlı,<br />
8.698 erkek, 18.047 kadın olmak üzere 29,284 kişi tutarında tutsağı ganimet olarak<br />
getirdiğinden bahsediyor. Bunun yanında 17.962 büyükbaş hayvan ile sayısı belirsiz at<br />
ve küçükbaş hayvandan da söz edilmiştir. 65 Örneğin Sarduri II 'nin yıllığından<br />
64 Mirjo Salvini, (2006) : Urartu Tarihi ve Kültürü, Arkeoloji ve Sanat Tarihi Yayınları, İstanbul: s.<br />
65 Salvini, (2006) : s.158<br />
33
Change language