Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
kuvvetlerinin donanımı için kalay kaynaklarına bağımlı olan Suppiluliuma tıpkı selefleri<br />
gibi bu ticaret yolunu açık tutmak için elinden geleni yapmıştır.<br />
İmparatorluk devrine erişen Hititlerin bir diğer önemli kralı II.Murşili, tahta<br />
çıkar çıkmaz babasının kurduğu düzeni, sürdürmek için hemen silaha sarılmak zorunda<br />
kaldı. İki yıl süren seferinde batıda Arzava ülkesinin gücünü yıkmış, doğuda savaşlar<br />
yapmış ve kuzeyde eski düşman vahşi barbar Kaşka boylarını bozguna uğratmıştır.<br />
Aynı şekilde Ahhiyava ulusunu da yenmiştir. II. Murşili, Halila ve Dudduşkada babası<br />
tarafından geliştirilen toprak yakma taktiğini uyguladı: kentler yakılıp yıkıldı,<br />
Hattuşaş’a sığır koyun ve tutsaklar götürüldü. Buradaki ekonomik gelişme yalnızca<br />
düşmanların sığırlarına, koyunlarına ve insanlarına el koymak ve onları iktisadi zarara<br />
uğratmak değildir. Aslında II. Murşili, kuzey batı rotasına yönelerek. Milluvanda’yı<br />
çabucak yenip, ardından tüm gücüyle Arzava ülkelerine oldukça başarılı bir saldırı<br />
yaparak, bu saldırının sonucunda Arzawa, hanedanın tahminen Hitit yanlısı bir üyesine<br />
ödül olarak verip, Mira, Hapla ve Şeha Nehri ülkesi ayrıntılı antlaşma ile Hatti ülkesine<br />
bağlamak ve böylece, Arzava’yı, hem Hatti ülkesinden, hem de kalay yolundan bir<br />
devletler bloğuyla ayrılmaktır. 54 Muvatalli döneminde ise Mısır ile Suriye’de savaşa<br />
tutuşmadan önce batıda ve kuzey doğudaki durum sağlamlaştırmaya çalışılmıştır.<br />
Detaylarına ileriki bölümlerde değinilecek Kadeş savaşı ve sonunda elde edilen zafer,<br />
iyi bir sonuç olarak değerlendirilebilir ama bu arada Asur, meydanı boş bulmuş,<br />
Mitanniyi yenmiş ve kendisine bağlamıştır. Bu gelişmeye ek olarak içeride de III.<br />
Murşili ve III. Hattuşili arasında taht kavgası patlak verince, batı ülkeleri (Arzava)<br />
Hatti’den tamamen kopmuştur. Bu durumda Hititler yalnızca kuzey batıda çok önemli<br />
kalay yolu üzerindeki çıkarlarını korumak için çaba göstermeye çalışmışlardır. 55 Siyasal<br />
gelişmeler tam bu noktada Hititlere ağır bir darbe vuracak nitelikteydi. Güçlenen Asur<br />
Krallığı, Hititleri tehdit ediyordu. Öyleki, bu ortak tehlike eski rakipler Hitit ve Mısır’a<br />
ittifak bile yaptırdı. Ama bu ittifakta sonuçsuz kaldı. Asur kralı I.Salmanassar Fırat’a<br />
ulaşarak İşuva bakır madenlerini Hititlerin elinden aldı. Maden kaynağının kaybı, Hitit<br />
kralı için ciddi bir darbeydi. Hititler durumu Kargamış’ta Asurluları mağlup ederek<br />
dengelemeye çalıştı. Bu gelişmeler karşısında ortaya IV. Tuthaliya’nın Alaşiya (Kıbrıs)<br />
seferi çıkmaktadır. Bu seferin ortaya çıkması da, yine takip edilen ekonomik kaygılar<br />
54 Macqueen , (2001) : s. 51<br />
55 Macqueen , (2001) : s.53<br />
29
Change language