bölüm ı giriş
bölüm ı giriş
bölüm ı giriş
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dörtlülerin isim s<strong>ı</strong>ras<strong>ı</strong>na göre bu beşliye “Uşşak beşlisi” denmeliydi. Fakat,<br />
Uşşak makam<strong>ı</strong>nda dördüncü perde, Hüseyni makam<strong>ı</strong>nda ise beşinci perdenin güçlü<br />
olmas<strong>ı</strong> nedeniyle “Hüseyni beşlisi” ismi tercih edilmiştir. 29<br />
6. Hicaz dörtlüsü Hicaz beşlisi<br />
3.5. Geleneksel Azeri Müziğinde Mod Anlay<strong>ı</strong>ş<strong>ı</strong><br />
Majör ve minörden farkl<strong>ı</strong> olarak Azeri dizileri daha fazla ses içermektedir. Perde<br />
say<strong>ı</strong>s<strong>ı</strong> duruma göre (diziden diziye) 8-11 aras<strong>ı</strong> değişebilir. Ayn<strong>ı</strong> özellik Türk<br />
makamlar<strong>ı</strong>nda da vard<strong>ı</strong>r. Hac<strong>ı</strong>beyov Azeri makamlar<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong> incelediği “Azeri halk<br />
müziğinin ilkeleri” kitab<strong>ı</strong>nda “makam” ve “mod” anlay<strong>ı</strong>şlar<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong> ay<strong>ı</strong>rarak, Azeri makam<br />
sisteminin 7 temel mod ve 3 ilave mod içerdiğini belirtmiştir. Rast, Şur, Segâh, Şüşter,<br />
Çargâh, Bayati-Şiraz ve Humayun, Azeri müziğinin 7 temel modudur. Üç ilave mod ise<br />
Şehnaz, Sarenç ve ikinci tür Çargâh’t<strong>ı</strong>r.<br />
Ünlü Azeri müzikolog M. İsmailov “Azeri halk müziği türleri” kitab<strong>ı</strong>nda şöyle<br />
yazmaktad<strong>ı</strong>r:<br />
Bizim burada kulland<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong>m<strong>ı</strong>z “mod” kelimesi, halk<strong>ı</strong>m<strong>ı</strong>z<strong>ı</strong>n sevilen<br />
müzik türü olan makamla kar<strong>ı</strong>şt<strong>ı</strong>r<strong>ı</strong>lmamal<strong>ı</strong>d<strong>ı</strong>r. “Makam”,<br />
“doğaçlama” üslubunda olan çok <strong>bölüm</strong>lü vokal-çalg<strong>ı</strong>sal veya<br />
çalg<strong>ı</strong>sal müzik eseridir. Mod ise perdelerin belli fonksiyonel<br />
görevler taş<strong>ı</strong>d<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong> çeşitli kuruluşlarda ses dizisi anlam<strong>ı</strong>na<br />
gelmektedir. 30<br />
Hac<strong>ı</strong>beyov 7 değişik mod tan<strong>ı</strong>mlam<strong>ı</strong>ş ve bunlar<strong>ı</strong> makamlar<strong>ı</strong>n adlar<strong>ı</strong> ile<br />
isimlendirmiştir. Mod, makamlar<strong>ı</strong>n iskeletini oluşturan belirli ses dizilerinden<br />
29 H. S. Arel, (1993): s. 21.<br />
30 Memmed Saleh İsmailov, (1984): Azeri Halk Müziği Türleri, Iş<strong>ı</strong>k Yay<strong>ı</strong>nevi, Bakü: s.9.
Change language