MAKALE - TMMOB Makina Mühendisleri Odası Arşivi - Makina ...
MAKALE - TMMOB Makina Mühendisleri Odası Arşivi - Makina ...
MAKALE - TMMOB Makina Mühendisleri Odası Arşivi - Makina ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>MAKALE</strong> Çeviri - Makale<br />
yapılmıştır. Değişik tipte (düzlem, dışbükey, çok yarıçaplı)<br />
sürücü tarafı aynaların karşılaştırıldığı bu çalışmada,<br />
otomobiller için dışbükey sürücü tarafı aynası<br />
kullanılması durumunda şerit değiştirme kazalarının<br />
sıklığında bir azalma eğilimi belirlenmiştir. Fakat değerlendirilen<br />
örnek sayısının düşük olması araştırmanın<br />
istatistiksel olarak güvenilirliği konusunda tereddüt<br />
yaratmaktadır. Bu nedenle daha fazla örnek olay ve<br />
farklı sürücü yaş gruplarını içeren bu çalışma gerçekleştirilmiştir.<br />
METOD<br />
Kaza Verileri<br />
Trafik kazalarına ilişkin bilgiler 1989-1992 yıllarına<br />
ait STATS19 veri tabanından alınmıştır. Bu veri tabanı<br />
Britanya 1<br />
da polise rapor edilen ve yaralanma ya da<br />
ölümle sonuçlanmış tüm yol kazalarına ait bilgileri<br />
içerir. STATS19 bu çalışmada özellikle incelenen araçların<br />
sol veya sağ tarafında meydana gelen şerit değiştirme<br />
kazalarına ait bilgileri de içermektedir.Her yıl<br />
kayıtlara geçen 300000' in üzerindeki otomobil kazasının<br />
yaklaşık 4000'i hatalı şerit değiştirme nedeniyle<br />
meydana gelmektedir.<br />
Ayna Verileri<br />
Dış dikiz aynalarına ait bilgiler Britanya' da pazar<br />
payı en az % 2 olan otomobil firmalarına gönderilen<br />
anketlerle temin edilmiştir. Bu ankette en popüler<br />
otomobil modellerindeki dikiz ayna tipleriyle ilgili sorular<br />
yer almaktadır. Sorular ayna türü, yarıçapı ve boyutları<br />
olmak üzere üç grupta toplanır. İlave olarak<br />
araç boyutunun bir göstergesi olan dingil mesafeleri de<br />
anket kapsamındadır. Aynalara ait bilgiler aşağıdaki<br />
otomobil üreticilerinden temin edilmiştir:<br />
Ford<br />
GM<br />
Honda<br />
Renault<br />
Rover<br />
VW<br />
: Fiesta(1989-1992), Sierra (1987-1992),<br />
Escort/Orion (1984-1992).<br />
: Cavalier (1985-1993), Astra (1985-<br />
1993), Nova (1985-1993).<br />
: Civic (1984-1995).<br />
: 9(1989-1992).<br />
: Mini (1985-1993), Metro (1985-1993),<br />
Maestro/Montego (1985-1993), 200<br />
(1985-1993).<br />
: Golf (1984-1992), Passat (1984-1992).<br />
Ford, GM ve Rover araştırmanın yapıldığı periyotta<br />
Britanya otomobil pazarının % 50' sini elinde bulundurmaktadır.<br />
Veri Analizi<br />
Tüm otomobil modellerinde dışbükey yolcu tarafı,<br />
ve düzlem veya dışbükey sürücü tarafı dikiz aynaları<br />
bulunmaktadır. Çok yarıçaplı aynalar üreticilerden bu<br />
türe ait olarak gelen teknik bilgilerin yetersizliği nede-<br />
26 • Mühendis ve <strong>Makina</strong> - Cilt: 39 Sayı: 465<br />
niyle analize dahil edilmemiştir. Her bir veri seti araç<br />
model yılma göre düzenlenmiştir. Yıl içinde belirli bir<br />
modelin ayna yapısında değişiklik olması durumunda<br />
o modele ait sözü geçen yıl içerisindeki kazalara ait<br />
veriler analiz dışında bırakılmıştır.<br />
Veri analizi, farklı türde sürücü tarafı aynası bulunduran<br />
araçların karıştığı sürücü tarafında meydana gelen<br />
şerit değiştirme kazalarının sıklığının karşılaştırılmasına<br />
dayalı olup yolcu tarafında meydana gelen şerit<br />
değiştirme kazalarının sıklığı tüm araçların aynı tür<br />
yolcu tarafı ayna bulundurması nedeniyle kontrol parametresi<br />
olarak kullanılmıştır. Şerit değiştirme kazalarının<br />
oranları (sürücü tarafında meydana gelen şerit<br />
değiştirme kazalarının sıklığına karşı yolcu tarafında<br />
meydana gelen şerit değiştirme kazalarının sıklığı)<br />
düzlem ve dışbükey aynalar için iki yönlü olasılık oranı<br />
tabloları kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçlar<br />
olasılık oranı şeklinde ifade edilebilir.<br />
Basit bir örnekle, yapılan analiz daha iyi açıklanabilir.<br />
Tablo 1' de aracın her iki tarafında meydana gelen,<br />
iki farklı sürücü tarafı aynası yapısı için (A ve B)<br />
şerit değiştirme kazalarının sıklığına dair hayali bir örnek<br />
görülmektedir.<br />
Tablo 1. 2x2 olasılık tablosu<br />
Ayna tipi A<br />
Ayna tipi B<br />
Şerit değiştirme kazası<br />
Sürücü tarafına Yolcu tarafına<br />
40 [DA] 50 [PA]<br />
60 [DB] 50 [PB]<br />
Ayna türünün sürücü tarafında meydana gelen şerit<br />
değiştirme kazası üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla<br />
Pearson chi-kare testi kullanılabilir. Bu örnek<br />
durum için, 9 A tipi aynası olan bir aracın bir sürücü<br />
tarafı şerit değiştirme kazasına karışmış olma olasılığı<br />
B tipi aynası olan bir araç ile karşılaştırıldığında:<br />
6>= f Iso J<br />
Bu sonucun anlamı A tipi aynası olan bir aracın sürücü<br />
tarafında meydana gelen şerit değiştirme kazasına<br />
karışmış olma ihtimali B tipi aynası olan bir araç için<br />
verilen ihtimal değerinin 0.667' sidir. Bu oran bir etkinlik<br />
ölçüsüne dönüştürülebilir:<br />
E= İOO* IsoJ<br />
(—S<br />
VsoJ<br />
1 = -33.3 (2)
Change language