MAKALE - TMMOB Makina Mühendisleri Odası Arşivi - Makina ...

GEÇMİŞTEN BUGÜNE
MÜHENDİS VE MAKINA
Değerli okuyucularımız, bu sayımızdaki Geçmişten Bugüne "Mühendis ve Makina" köşemizde, Mustafa DE-
MlRSOY'un, Otomobil Endüstrisinin Gelecekteki Problemleriyle ilgili 1967 yılı, Temmuz 120. sayıda yer alan
yazısını yayınlıyoruz.
Otomobil endüstrisinin 30 yıl önceki durumu ve gelecekte karşılaşacağı sorunlarla ilgili öngörülerin yer aldığı
yazıyı okurken günümüzdeki gelişmelerle karşılaştırma olanağı bulacağınız düşüncesiyle ilginize sunuyoruz.
Otomobil Endüstrisinin Gelecekteki
Büyük Problemleri
Bilindiği gibi 1966 senesinde 11. Enternasyonal otomobil
tekniği FISITA (Federation international des societes
d'ingenieurs des techniques de l'automobile) kongresi Almanyanın
Münih şehrinde yapıldı. Bu kongrede otomobil
Mühendisleri bir araya gelerek, otomobil tekniğine ait çeşitli
mevzularda konferanslar verdiler ve bunların üzerinde münakaşa
ettiler.
İlk kongre 1947 senesinde Pariste toplanmış ve bu kongre
ile fikir teatisinin ne kadar elzem olduğu anlaşılmıştı. Bunun
üzerine 1948 senesinde her iki senede toplanmak üzere FISI-
TA'nin temelleri atılmıştır. Bu toplantının 1968 senesinde ispanyanın
Barcelona şehrinde yapılması kararlaştırılmıştır.
Almanyada yapılan toplantının organizasyonu Avrupanın en
büyük Teknik cemiyeti olan VDI'nin (Verein Deutscher Ingenieure
= Alman Mühendisler Cemiyeti) Otomobil tekniği şubesi
tarafından ele alınmıştır. Bu toplantıda İngiltere, Hollanda,
Fransa, İsviçre, Japonya, Avusturya, Amerika ve
Almanya'nın ilim adamları elli kadar konferansta otomobil
tekniği üzerindeki yeni ilmi araştırmaların neticelerini açıklamışlardır.
Kongre başkanı Prof. Dr. Müh. e h. Nallinfer yapmış
olduğu açılış konuşmasında, Almanyadaki yolların
Amerikadaki yollara nazaran 3 defa daha fazla yüklenmiş bir
vaziyette olduğunu ve yolların genişletilmesi problemi üzerinde
durmuştur. Son zamanlarda gittikçe artan kazaları önlemek
için, yolların genişletilmesi hususunda yapılan çalışmaların,
mühendislerin otomobilleri daha emniyetli yapabilmek hususundaki
çalışmaları ile birlikte yürütülmesi gerektiği belirtilmiştir.
Bu arada ise yol yapımının hiç bir şekilde otomobil
tekniğine ayak uydurmadığından bahsedilmiştir.
İlk konferansta Prof. Dr. Müh. Koessler tarafından kültür
ve tekniğin birbirleriyle olan bağlılığı ifade edilmiştir. Konu;
Kültürün transport tekniğin uygun yollara ihtiyacı olduğudur.
Trafiğin her hangi bir şekilde sınırlandırmışı, tekniğin ilerlemesini
önlemektedir. Eski zamanlardan beri görüldüğü gibi,
ufak bir buluş, diğer bir buluşa yol açmış ve yardım etmiştir.
Muhakkak ki teknik bazı kötülüklerde mesuliyeti taşımaktadır.
Fakat bu durumda mesuliyeti teknik yalnız başına değil,
aynı zamanda mesuliyeti hissetmiyerek tekniğin zararlı olmasına
müsaade eden insan da taşımaktadır. Bu durum daima
göz önünde tutulmalı ve teknik insanın mahvolmasında değil,
bilakis faydalanmasına yardımcı olmalıdır.
Zehirleyici gazlarla mücadele
Prof. Dr. Ing. Eberhan Eberhorst (Yüksek Teknik Okulu
Viyana) konferansında yanmalı motorların yanma olayından ve
onların eksoz gazlarının problemi üzerinde durmuştur. Otomobil
motorlarında gücün artırılması havanın kirlenmesine yol
açmaktadır. Havanın bugünkü teknik yüzünden meselâ araba
eksoz gazlan ve fabrika dumanlan ile kirlenmesi, insan hayvan
ve bitkilerin yaşama şartlannı tehdit etmektedir. Bu ise mevki
ve zaman yönünden tipik genel bir problemdir. En tehlikelisi,
kokusuz olan ve benzin motorlan eksoz gazlannın ihtiva etmiş
olduğu CO miktandır. Bilindiği gibi yanma olayında oksijen
miktannın eksikliği buna sebebiyet verir ve teorik olarak hava
sayısının k > 1 olması halinde, yani hava fazlalığında kaybolur
(Şekil: 1). Bunun yerine tehlikesiz olan CO 2 gazı meydana
gelmektedir. Fakat artan hava fazlalığı motorun ortalama basıncının
(p m ) düşmesine sebep olmaktadır.
ZCH HO
aş o,? C3 o? p I,I if p 14
V-"" ^*CsT/;"' ;
v ——— û£9atı ~~~*— 0,73 *^* L^/ÎZCTr/ A
Şekil: 1
Bir Silindirli, 4 zamanlı bir benzin motorunun, n = 1800 d/dak eksoz
gazları bileşimi CO, CH, NO
Şimdiye kadar bir çok denemelerle gösterildiği gibi, yanmalı
motorlann eksoz gazlannın bileşimi sadece ve sadece karbüratörün
ayarına bağlıdır. Avusturya otomobil kulübü bu durumu
aydınlatmak için seri halinde çeşitli arabalar üzerinde araştırmalar
yapmıştır. Başlangıç durumundaki CO miktan ölçülmüş
ve daha sonra karbüratörün ayar edilmesi ile bu miktar rölanti
Mühendis ve Makina - Cilt : 39 Sayı : 465 • 35