25.01.2014 Views

4. KOBİ'ler ve Verimlilik Kongresi Kongre Bildiri Kitabı

4. KOBİ'ler ve Verimlilik Kongresi Kongre Bildiri Kitabı

4. KOBİ'ler ve Verimlilik Kongresi Kongre Bildiri Kitabı

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>4.</strong> KOBİ’ler <strong>ve</strong> <strong>Verimlilik</strong> <strong><strong>Kongre</strong>si</strong>, İstanbul Kültür Üni<strong>ve</strong>rsitesi, 7 - 8 Aralık 2007<br />

KÜMELENME<br />

“Kümeler son kırk yıldan beri gerek akademisyenlerin gerekse politika yapıcılarının ilgisini<br />

çekmiştir. “Küme” oluşumları özellikle Avrupa ülkelerinde çok eski yıllara gitmektedir. Ancak<br />

1970’lerden itibaren daha çok gündeme gelmiştir. 1980’lerden itibaren ülkeler arasındaki ticari sınırların<br />

kalkması, ister istemez küresel rekabeti de beraberinde getirmiştir. Bundan da en çok ülke ekonomilerinin<br />

ana omurgasını oluşturan KOBİ’ler etkilenmiştir. Ayakta kalmaları için <strong>ve</strong>rimliliklerini arttırmaları,<br />

kendilerine yeni işler yaratmaları, inovasyona önem <strong>ve</strong>rmeleri, ülke dışındaki pazarlara ulaşmaları<br />

gerekmektedir.<br />

Harvard Üni<strong>ve</strong>rsitesi Profesörlerinden Michael Porter Endüstriyel Kümelenme konusunu<br />

akademik olarak ele alan ilk kişidir. Porter 1990 yılında yayınladığı ilk çalışmasında “Ulusal Endüstriyel<br />

Kümeler” üzerinde durmuştur. Endüstriyel bir kümeyi, “bir ülkede konumlanmış ana oyuncuları ile,<br />

düşey (alıcı/satıcı) <strong>ve</strong>ya yatay (ortak müşteriler, teknoloji vb.) ilişkiler aracılığı ile bağlı firmalar <strong>ve</strong><br />

endüstriler” olarak tanımlamıştır. Porter ayrıca bir bölgede rakiplerin, müşterilerin <strong>ve</strong> tedarikçilerin<br />

yoğunlaşması kümedeki inovasyonu <strong>ve</strong> rekabeti arttıracağı üzerinde durmuştur. Dolayısıyle, firmaların<br />

coğrafi olarak yoğunlaşmaları halinde kümelenme sürecinin başarıya ulaşacağını ifade etmiştir. Bu<br />

görüşünün sonucunda ileriki yıllarda, kümeleri daha geniş bir anlamda tanımlamıştır: “Belirli alanda<br />

birbirine bağlı firmaların <strong>ve</strong> kurumların (üni<strong>ve</strong>rsiteler gibi) coğrafi olarak yoğunlaşmalarıdır”.<br />

Birleşmiş Milletler Kalkınma Örgütü (UNIDO) özellikle, gelişmekteki ülkelerde kümelenme<br />

projelerine büyük eğitim desteği <strong>ve</strong>rmektedir. UNIDO’nun tanımına göre “Küme, birbirleri ile ilişkili<br />

<strong>ve</strong>ya birbirlerinin tamamlayıcısı olan ürünleri üreten <strong>ve</strong> satan kuruluşların sektörel <strong>ve</strong><br />

coğrafi temelde yoğunlaşmalarıdır”. Bu suretle bu kuruluşlar beraberce dış tehditlere maruz kalırlar;<br />

ortaya çıkan fırsatlardan beraberce yararlanırlar.<br />

Yapılan araştırmalar, kümelerin yıllar içinde üç aşamadan geçtiğini göstermektedir.<br />

Bölgesel Kümeler: Küçük bir coğrafi alanda aynı <strong>ve</strong>ya komşu endüstriyel sektörler içinde<br />

“birbirine bağımlı” firmaların yoğunlaşmalarıdır.<br />

Bölgesel İnovasyon Ağı: Firmalar arasında daha organize, anlaşmaya dayalı işbirliğidir. Bu<br />

işbirliği, firmaların inovasyon faaliyetlerini cesaretlendiren, gü<strong>ve</strong>n normlar <strong>ve</strong> gelenekler aracılığı ile<br />

gerçekleştirilir.<br />

Bölgesel İnovasyon Sistemi: Bilgi geliştirmek <strong>ve</strong> yaymak için firmalar arasındaki işbirliğidir.<br />

Bölgesel inovasyon sistemi aslında, Porter’in daha sonra yaptığı genişletilmiş küme tanımı ile<br />

uyuşmaktadır.<br />

Ülke KOBİ’lerinin küresel rekabet ile başedebilmeleri için, hedeflemeleri gereken küme yapısı<br />

aslında bölgesel <strong>ve</strong> sektörel inovasyon sistemidir. AR-GE’ye büyük önem <strong>ve</strong>ren, daima yenilikçi ürünler<br />

üreten kümeler arzu edilen kümelerdir.<br />

Yine kümeler üzerinde yapılan araştırmalar, kümelerin ortaya çıkışından inişe geçişine kadar<br />

sırasıyla birçok evreden geçtiğini göstermektedir. İlk evrede yerel firmaları kendi bilgileri çerçe<strong>ve</strong>sinde<br />

bir araya gelmektedirler.<br />

xiii

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!