4. KOBİ'ler ve Verimlilik Kongresi Kongre Bildiri Kitabı

A.Y. Gündüz
uygun biçimde gerçekleştirmek amacıyla 12.4.1990 tarih ve 3624 sayılı kanunla Küçük ve Orta Ölçekli
Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı kurulmuştur(BELLEK, 1997: 84).
KOSGEB, KOBİ’lerin teknik, ticari ve finansman konularında ihtiyaç duydukları bilgilere
ulaşabilmede yardımcı olmaktadır. KOBİ’lerin teşvik unsurlarından yararlanabilmek için teşvik belgesine
konu makine, teçhizat veya hammadde yatırımının gerek yeni ve gerekse diğer tür yatırımlar için azami
50 milyar lira olması gerekmektedir(EKİNCİ, 2003: 27).
Bu nedenle;
• Kararnamede belirtildiği şekilde, KÖY’de %30, diğer yörelerde %40 olmak üzere yatırımı
gerçekleştirebilecek öz kaynağa sahip olan,
• Gerçek usule göre defter tutan,
• Esas itibariyle krediye konu (satın alabileceği) makine ve teçhizatı yeni (kullanılmamış)
olan, faaliyetleri ve yatırımları imalat sanayi sektöründe olan KOBİ’lerin Halk Bankası
tarafından yapılacak olan mali ve teknik değerlendirmelerde olumlu bulunan teşvik
unsurlarından yararlanabilecektir.
Diğer taraftan bu teşviklerden yararlanabilecek olan KOBİ tanımına giren işletmelerin;
• Haciz veya icraya muhatap olmamış,
• Protestosu ve karşılıksız çeki bulunmayan,
• Konkordato veya iflası ilan edilmemiş olan,
• Daha önce Halk Bankası veya diğer bankalardan kullanmış olduğu kredileri düzenli olarak
ödemiş bulunan,
• Özel, idari veya kanuni talebi bulunmayan,
Gerçekten yaptığı işle ilgili teknik ve mesleki bilgisi, tecrübesi ve formasyonu, piyasada ticari
itibarı ve girişimcilik yeteneği bulunan işletmeler olması aranmaktadır(BELLEK, 1997: 85).
Teşvik Belgesi kapsamındaki yerli makine ve teçhizatın satışı ve devri, banka aracılığı ile verilen
kredilerin vadesi bitimine kadar, ithal makine ve teçhizatın ise beş yıl süreyle satışı ve devri söz konusu
olamaz. Aksi halde teşvik belgesi geri alınır ve aldığı krediler kısa sürede ticari kredilere dönüştürülerek
faizi ile birlikte tahsili yoluna gidilir. KOBİ yatırımlarına uygulanacak olan teşvik unsurları şunlardır:
• Fon kaynaklı krediler,
• Yatırım indirimi,
• Yerli makine ve teçhizatta KDV desteği,
• Damga vergisi ve harç istisnası,
• Gümrük vergisi ve fon muafiyetidir.
Fon Kaynaklı Krediler; sadece makine ve teçhizat ile hammadde alımlarına yönelik olarak
kullandırılabilmekte ve yatırım kredileri fatura karşılığında makine ve teçhizat sağlanan firmaya işletme
kredisi ise yine fatura karşılığında kredi lehtarına veya satıcı firmaya ödenebilmektedir. Satın alınacak
olan makine ve teçhizat ile hammadde tutarının en fazla 50 milyar lira olması gerekir. Krediye konu olan
toplam yatırımın KÖY’de en az %30’unu, diğer yörelerde ise en az %40’ını öz kaynağından karşılaması
gerekir. Kredinin üst sınırı KÖY’de; makine-teçhizat ve hammaddenin yatırım kredilerinde 20 milyar lira,
işletme kredisi için beş milyar olmak üzere %70’idir. Diğer yörelerde ise yatırım kredisi en fazla 15,
işletme kredisi de beş milyar olmak üzere %60’ıdır. Fon Kaynaklı Yatırım Kredilerinin vadesi bir yılı
ödemesiz olmak üzere toplam üç yıldır. Fon Kaynaklı İşletme Kredilerinde ise vade bir yıl olup, anapara
ve faiz ödemelerinin birinci yılın sonunda def’aten yapılması istenmektedir. Bu fon kullandıran kredilerde
faiz oranları KÖY’de yapılacak olan yatırımlar için %20, diğer yörelerde ise %30’dur(BELLEK,1997:
86).
KOBİ yatırımlarında satın alınacak olan makine ve teçhizatın bir bütün halinde belli bir süre
içinde satın alınıp montaj işlemlerinin tamamlanması ve faaliyete geçirilmesi(altı ayda) hedef
alındığından bankaca yatırımcının bunu gerçekleştirecek kadar mali güce sahip olması gerekir. Fon
Kaynaklı Kredilerde Halk Bankasınca;
• KOBİ Teşvik Belgesi Başvurma Formu,
6