4. KOBİ'ler ve Verimlilik Kongresi Kongre Bildiri Kitabı

A.Y. Gündüz
Görüldüğü üzere yıllar itibariyle (2001 yılı hariç) hem ihraç edilen kayısı miktarı hem de yurda
giren döviz miktarında artış olmuştur. 2001 yılındaki azalmanın ise iki nedeni vardır. Birincisi, bu yıla
kadar dikilen kayısı ağacı sayısındaki artış ve bu ağaçların ürün verebilir hale gelmesidir. İkincisi ise
2000 yılında iklim şartlarının iyi gitmesi sonucu üretimin bollaşmasıdır. Bu üretim bolluğundan dolayı
kayısının birim satış fiyatı ucuzlamıştır. 2004 yılı itibariyle kuru kayısı birim satış fiyatının artması
sonucu, Malatya’ya yaklaşık 200 milyon dolar döviz girmiştir. Her yıl süreklilik arz etmeyen döviz girdisi
kayısı ürün arzındaki değişmelere bağlı olarak dalgalanmalar göstermektedir. Bunun tek nedeni ise kuru
kayısının işlenmeden yurt dışına ihraç edilmesidir. Oysa Malatya’da kayısıyı işleyebilecek entegre bir
tesisin (yaşından kurusuna ve çekirdeğine varıncaya kadar) kurulması durumunda il’e girecek olan döviz
miktarı bugünkü değerin birkaç katına ulaşabilir(Malatya Valiliği, 2003 : 51).
9. SONUÇ
Türkiye genelinde KOBİ’lerin kuruluş aşamasından başlayıp devam eden üretim, yeni
teknolojilere uyum sorunlarının yanı sıra düşük kapasiteyle çalışma, bilgi desteği,teknik
yardım,pazarlama ve rekabet, Gümrük Birliğine uyum ve bürokratik engeller gibi birçok sorunların aynısı
Malatya’da da yaşanmaktadır. Bünyeleri, organizasyon ve sermaye yapıları çoğunlukla yetersiz,
ekonomik olarak günlük yaşamak durumunda olan KOBİ’lerin varlıklarının devamı ülke ekonomisi için
vazgeçilmez önem taşımaktadır. Bu yüzden adı geçen işletmelerin serpilip gelişmeleri ulusal ekonomi
politikası olmak zorundadır.
Malatya hızla gelişen kentlerden birisidir. Tarımsal potansiyeli, kayısısı, sermaye birikimi ve
girişimci kapasitesi ile çok kısa bir zaman diliminde Türkiye ortalamasının üzerine çıkabilecek
Anadolu’daki illerin başında gelmektedir.
Malatya denilince ilk akla gelen ürün kayısıdır. Kayısı, yurt dışına işlenmemiş olarak ihraç
edilmekle birlikte, Malatya’ya her yıl yaklaşık 150-200 milyon doların üzerinde bir döviz
kazandırmaktadır. Özellikle, bu üründe sanayide ürün çeşitlemesine gidilmesi durumunda daha fazla
istihdam ve katma değer sağlayacaktır. Aynı şekilde tekstilde de yine ucuz ve kalitesiz ürün üretimi
yerine kaliteli ve marka üretimine geçilmesi durumunda bir taraftan üreticiler öbür taraftan da Malatya ve
Türkiye kazanacaktır.
10. ÖNERİLER
KOBİ’ler ülke ekonomisinin dinamik birimleri olarak ekonomik ve sosyal sisteme olan katkıları
nedeniyle son yıllarda önem kazanmaya başlamıştır. Özellikle AB’ye tam üyelik için girme yolunda çaba
harcayan Türkiye’de, KOBİ’lerin önemi daha da artmıştır. Bu yüzden bu tür işletmelerin sorunlarına daha
çok eğilmek ve bunları bir an önce çözüme kavuşturmak gerekmektedir. Buna göre KOBİ’lere yönelik
çözüm önerileri olarak şunlar söylenebilir:
• KOBİ’lerin ödemek zorunda kaldıkları vergi sayısı azaltılmalı,
• Sınırlı bir sermaye ile pazarda bir yer edinmeye çalışan KOBİ’ler için ilk yıllarda
desteklemek amacıyla ilk beş yıl içersinde peşin vergi ödemekten muaf olmaları sağlanmalı,
bu süre içerisinde hayat standardı ve gelir vergisi oranları düşük tutulmalıdır.
• DPT ve KOSGEB tarafından saha araştırmaları yapılarak hangi bölgelerin ve hangi alanların
ne türlü yatırımlar için uygun olduğu belirlenmelidir. Böylece belli kriterlere göre ortaya
konulan projeler daha etkili olarak teşvik edilmelidir.
• Özellikle ihracata yönelik mal ve hizmet üreten KOBİ projelerine işlerlik kazandırmak için
özel ve selektif teşvikler getirilmelidir.
• KOBİ’leri Destekleme Fonu altında bir fon oluşturulmalıdır.
• KOBİ’lerin pazarlama projelerini desteklemek amacıyla rasyonel kredilerin verilmesi
sağlanmalıdır. KOBİ’lerdeki pazarlama elemanlarının eğitimine ağırlık verilmelidir. Bu
amaçla üniversitelerle işbirliğine gidilmelidir.
14