4. KOBİ'ler ve Verimlilik Kongresi Kongre Bildiri Kitabı

A.Y. Gündüz
stoklama, bilgi desteği ve teknik yardım, pazarlama ve rekabet, yeni yatırım yapamama, Gümrük
Birliği’ne uyum ve bürokratik engeller gibi pek çok sorunları saymak mümkündür. Ancak tüm bu
sorunların özünde de finansman yetersizlikleri mevcuttur. Kuruluş aşamasında başlayan bu sorun
hammadde alımından üretime varıncaya kadar her çeşit faaliyetleri etkilemektedir. Bir yandan ülkede
yaşanan yüksek enflasyon reel satın alma gücünü azaltması sebebiyle, KOBİ’lerin ürettiği mallara
yeterince talep oluşmaması, öte yandan girdi maliyetlerinde ortaya çıkan sürekli artışlar sermaye
birikimini engelleyerek, üretimin güçlükle yapılmasına yol açmaktadır(KARABIÇAK ve ALTUNTEPE,
2001:369).
KOBİ’ler sermaye piyasası imkânlarından da yeterince yararlanamamaktadırlar. Çünkü özel
bankaların büyük bir bölümü birkaç holdingin kontrolü altındadır. KOBİ’lerin yararlanabilecekleri
finansman kaynaklarının sınırlı oluşu nedeniyle, zaten yetersiz olan işletme sermayelerini gereği kadar
arttıramamaktadırlar. Bu durum küçük sanayi işletmelerinde kapasite kullanım oranının düşmesine ve
mevcut kapasitesinin atıl kalmasına sebep olmaktadır (KARABIÇAK ve ALTUNTEPE, 2001:371).
Tablo:2-Halk Bankası ve Bankacılık Sektörünün Bölgelere Göre Kredi Dağılımı
Bölgeler Halk Bankası Kredileri (%) Bankacılık Sek.Kre.(%)
Marmara 34 41
Ege 16 19
İç Anadolu 28 23
Karadeniz 06 04
Doğu Anadolu 02 01
Güneydoğu Anadolu 03 01
Akdeniz 14 11
Toplam 100.0 100.0
Kaynak: Halk Bankası 2000 Yılı Raporu,119
Bilindiği gibi ülkemizde KOBİ’lerin tek finansman kaynağı Türkiye Halk Bankası’dır.
Aşağıdaki tablo:2’de, Halk Bankası ve Bankacılık Sektöründe, KOBİ’lere verilen kredilerin bölgelere
göre % dağılımı görülmektedir.
Tablo:2’den de görüldüğü üzere KOBİ’ler hem Halk Bankası’ndan hem de diğer bankaların
kredilerinden yeterince yararlanamadıkları gibi, birde kendi aralarında bölgeler arasında da büyük
dengesizliklerin olduğu görülmektedir. Şöyle ki, başta Marmara %34, İç Anadolu %28, Ege %16 ve
Akdeniz Bölgesi %14’lük payla başta gelirken Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinin payları
sırasıyla %2 ve %3’dür.
8. MALATYA’DAKİ KOBİ’LERİN DURUMU
Malatya nüfusu, 2000 yılı Genel Nüfus sayımı sonuçlarına göre, 853.658 kişidir. Bu nüfusun,
499.713’ü şehirde (% 58) 353.945’i ise köylerde (%42) yaşamaktadır. Yıllık nüfus artış oranı % 0
19.22’dir, kentlerdeki artış oranı % 0 30.25, kırsal kesimde ise % 0 5.46’dır (www.die.gov.tr/nüfus)
Bölge ekonomisi ağırlıklı olarak tarıma dayalı bir yapıya sahiptir Malatya nüfusunun yaklaşık %
64’ü hatta biraz daha fazlası tarım sektöründe çalışmaktadır. Bölgede narenciye hariç her türlü bitki ve
meyve yetiştirilebilmektedir. Özellikle KOBİ’lerin de ağırlıkta olduğu sektörün ana unsuru olan kayısı
üretiminde Malatya, son derece önemli bir yere sahiptir. Diğer ürünler arasında ise, hububat, şeker
pancarı, tütün, yaş sebze ve meyveler sayılabilir (Malatya İl Yıllığı, 2000 : 6).
Malatya, Cumhuriyet döneminde il olduktan sonra I.Sanayi Planı çerçevesinde Sümerbank,
Tekel ve Şeker Fabrikası gibi üç önemli tesise kavuşmuştur. Ancak, Malatya Ekonomisi, 1980’li yıllara
kadar tarım ağırlıklı olarak kalmış ve Organize Sanayi Bölgesinin faaliyete geçmesiyle birlikte kent
ekonomisinde sanayileşme canlanmıştır. Aşağıda tablo 3’de görüldüğü gibi.
10