Silolama - Süleyman Demirel Üniversitesi

1. GİRİŞ
Türkiye büyük ve küçükbaş hayvan varlığı bakımından dünyada ön sıralarda yer
almasına rağmen, hayvan başına düşen et ve süt verimi düşük düzeylerde
kalmaktadır. Bunun en büyük nedeni hayvanların yetersiz beslenmesidir.
Hayvanların istenilen düzeyde beslenememesinde o ülkede üretilen yemlerin nitelik
ve niceliğinin yetersiz olması önemli bir rol oynamaktadır. Hayvansal ürünlerin bol
ve ucuza üretilmesini kaba yemin miktar ve kalitesi belirlemektedir. Çünkü
hayvanlara doygunluk vermek, işkembeyi çalıştırmak ve geviş getirmek için gerekli
olan kaba yemler ekonomik ve sağlıklı beslenmenin anahtarıdır. Kaba yemler
ruminantların protein ihtiyaçlarını rumende sentezlenen mikrobiyal protein ve
rumenden parçalanmadan geçen yem proteinleri ile birlikte karşılarlar (Broderick,
1995). Ruminant rasyonlarının kaba yem ağırlıklı olarak hazırlanması,
sürdürülebilir tarım için gerekli işletme giderlerinin azalması ve son zamanlarda
uygulama alanı artan organik hayvansal üretim için önemlidir. Hayvanların ihtiyacı
olan kaba yemler genel olarak üç ana kaynaktan sağlanır. Bunlar; çayır ve mera
alanları, tarla tarımı içinde yetiştirilen yem bitkileri ve tarla tarımı artıklarından
oluşan sap samanlar ile endüstri bitkilerinin yan ürünleridir. Kaba yem ihtiyacının
büyük bir kısmını karşılayan çayır ve meralar yapılan yanlış uygulamalar sonucu
hayvanların kaba yem ihtiyacının karşılanmasında yetersiz kalmış, birim alandan
daha az verim alınmaya başlanmıştır. 1940’ lar da 44 milyon hektar olan ülkemiz
çayır, mera alanları 1997’ ler de 12.3 milyon hektara inmiştir (Anonim, 1997).
Günümüzde ise toplam çayır alanı 14. 493. 128, mera alanı ise 131.673.745 (TUIK,
2001) dekardır. Ülkemizde yem bitkileri ekiliş alanları gelişmiş ülkelerden düşük
düzeylerde kalmış ve bazı ekonomik, teknik ve kültürel yetersizlik sonucu istenilen
düzeyde gelişememiştir. Ülkemiz hayvan varlığı dikkate alındığında, halen kaba
yem açığının 28 milyon ton dolayında olduğu hesaplanmaktadır (Karakuş, 2000).
Yaz aylarında kaba yemler, mera ve otlaklar ile yem bitkileri yetiştirilme
alanlarından sağlanmakta olup, yeşil yemler ya biçilerek hayvanların önüne
getirilmekte ya da hayvanlar tarafından otlatılmaktadırlar. Özellikle kışları soğuk
geçen ve bol yağış nedeniyle ot kurutma imkanı bulunmayan bölgelerde kış
aylarında kaliteli kaba yem bulmak neredeyse imkansızdır. Bu nedenle, ülkemizde
ruminantların beslenmesinde yaygın olarak kullanılan çoğunluğu Buğday
1