Ocak-Haziran 2010 - İlahiyat Fakültesi - Harran Üniversitesi

62 Kur‟ân-ı Kerimde “Mütref” Kavramı ve ĠliĢkili Olduğu Diğer Kavramlar
ramları inceleyerek aralarındaki ilişkileri, birkaç örnekle açıklamaya çalışacağız.
وَقَالَ‏
مِمَّا تَأْكُلُوَن
الْمَلَُ‏ مِ‏ ‏ْن قَوْمِ‏ ‏ِه الَّذِي ‏َن كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِلِقَاِء اْلَْخِ‏ رَةِ‏ وَأَتْرَفْنَاهُ‏ ‏ْم فِي الْحَيَاةِ‏ الد نْيَا مَا ‏َهذَا إَِّّل بَشَر مِثْلُكُ‏ ‏ْم
مِنْهُ‏ وَيَشْرَ‏ ‏ُب مِمَّا تَشْرَبُوَن
يَأْكُ‏ ‏ُل
a.“(Salih peygamber’in) kendi kavminden, inkâr edip de ahirete kavuşmayı
yalanlayan ve kendilerine, dünya hayatında refah verdiğimiz önde
gelen şımarıklar, dediler ki: "Bu, sizin benzeriniz olan bir beşerden başkası
değildir, kendisi de sizin yediklerinizden yemekte ve içtiklerinizden içmektedir."ayetinde
1 ; el-Mele’” كفر ‏,الْمَأل Küfür ve تكذيب Tekzip kavramları beraber
zikredilmiştir.
فَلَوْالَ‏ كَا ‏َن مِ‏ ‏َن الْقُروِن مِ‏ ‏ْن قَبْلِكُ‏ ‏ْم أُولُو بَقِيٍَّة ي ‏َنْهَوْ‏ ‏َن عَ‏ ‏ِن
‏ٌَن
أُتْرِفُوا فِيِو وَكَانُوا ‏ُمُْرِمِ‏
الْفَسَاِد ‏ِف
‏ِض إَِّال قَلِيًل ‏ِمَِّ‏ ‏ْن أَْنَْيْنَا مِنْهُ‏ ‏ْم وَاتَّبَ‏ ‏َع الَّذِي ‏َن ظَلَمُوا مَا
اْلَْرْ‏
b.“Sizden önceki kuşaklardan onlardan kurtardığımızdan pek azı dışında
yeryüzünde bozgunculuğu önleyecek fazilet sahibi kişiler bulunmalı değil
miydi? Zulmedenler ise, içinde bulundukları refahın peşine düştüler. Onlar,
suçlu-günahkârlardı.”ayetinde 2 , ظلم ‏,الْفَسَادُ‏ ve جرم kavramları berber zikredilmiştir.
ُ
‏.وَكَذَلِ‏ ‏َك مَا أَرْسَلْنَا مِ‏ ‏ْن
قَبْلِ‏ ‏َك ‏ِف قَرْيٍَة مِ‏ ‏ْن نَذِيٍر إِال قَاَل مُتْرَفُوىَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمٍَّة وَإِنَّا عَلَى آثَارِىِ‏ ‏ْم
مُقْتَدُوَن
c “İşte böyle; senden önce de (herhangi) bir memlekete bir peygamber
göndermiş olmayalım, mutlaka onun 'refah içinde şımarıp azan önde gelenleri'
(şöyle) demişlerdir: "Gerçek şu ki, biz, atalarımızı bir ümmet (din) üzerinde
bulduk ve doğrusu biz, onların izlerine (eserlerine) uyanlarız”. ayetinde,
3 “babaların izinden gitme şeklindeki taklitçilik” tabirine yer verilmiştir.,
وَإِذَا أَرَدْنَا أَْن ن ‏ُهْلِ‏ ‏َك قَرْيَةً‏ أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا فَحَ‏ ‏َّق عَلَيْهَا الْقَوْ‏ ‏ُل فَدَمَّرْنَاىَا تَدْمًِنًا
d. “Biz, bir ülkeyi helak etmek istediğimiz zaman, onun 'varlık ve güç sahibi
önde gelenlerine' emrederiz, böylelikle onlar orada bozgunculuk çıkarırlar.
Artık onun üzerine söz hak olur da, onu kökünden darmadağın ederiz.”ayetinde
ise, فسق kavramı, “mütref” kavramıyla birlikte yer almış bulunmaktadır.
الْمَل el-Mele’ 1.
Sözlükte, “el-mele’” ‏,‏kelimesiالْمَل kabın vs. nin dolması anlamına gelen
“mele’e” مَأل َfiilinden gelmektedir. Terim olarak, bir toplumun önde gelen-
1 Mü’minun, 23,/33
2 Hud, 11/116
3 Zuhruf, 43/23