Ocak-Haziran 2010 - İlahiyat Fakültesi - Harran Üniversitesi

68 Kur‟ân-ı Kerimde “Mütref” Kavramı ve ĠliĢkili Olduğu Diğer Kavramlar
şeyden daha doğru olanını getirmiş olsam da mı?" Onlar da demişlerdir ki:
"Doğrusu biz, kendisiyle gönderildiğiniz şeyleri, inkâr edenleriz." 1
Görüldüğü gibi, şımarık liderler, atalarının üzerinde bulunduğu yolun
doğru bir yol olduğunu ileri sürerek onları takip ettiklerini ileri sürüyorlardı.
Her bir peygamber de; “O zaman esas olan doğruyu takip etmek ise, ben
size daha doğrusunu getirdim” demekle onların ellerindeki son kozu da alınca
onlar, "Doğrusu biz, kendisiyle gönderildiğiniz şeye (karşı) kâfir olanlarız."
demekle hakkı kabul etmeyişlerinin asıl nedeni olan peşin hükümlülüklerini
ortaya koymuş oluyorlardı.
Ayetten anlaşıldığı üzere, lüks hayatın şımarttığı küfür öncüleri, İlahî mesajları
kabul etmeyişlerine, babadan kalma şirk statükosunu gerekçe göstermişlerdir.
Bu şekil bir statükoyu muhafaza etmeleri, babalarına olan saygılarından
dolayı değil, şirk inancının, kendilerinin işlerine gelmesinden dolayı
idi.
Kur’ân, Ana-Baba saygısını ve meşru her türlü emirlerine uymayı oldukça
önemsemektedir. Ancak şirke davet etmeleri 2 durumunda onlara uymaya
veya kendilerinden sonra onların bu noktadaki hatıralarını yaşatma yönünden
onları taklit etmeye asla izin vermemektedir. Kur’ân, yukarıdaki ayette
olduğu gibi, diğer birçok ayette taklitçileri de taklit edilenleri de; akılsızlık,
şaşkınlık ve cahillikle itham etmektedir. Böylece akılsızları taklit etmenin de
akılsızlık, şaşkınları taklit etmenin şaşkınlık ve cahilleri taklit edenleri de
cahillik olduğuna işaret etmektedir.
وإذا
قيل ‏َلم اتّبِعُوا ما أنزَل
َ
اهللُ‏ قالُوا بَ‏ ‏ْل نتب ‏ُع ما ألفينا
عليو آباءنا أَو لو كا ‏َن آباؤُىم ال يعقلوَن شيئاً‏ وال يهتدون
“Ne zaman onlara: "Allah'ın indirdiklerine uyun" denilse, onlar: "Hayır,
biz, atalarımızı üzerinde bulduğumuz şeye (geleneğe) uyarız" derler. Peki, ya
atalarının aklı bir şeye ermez ve doğru yolu da bulmamış idiyseler? (Yine mi
onlara uyacaklar?)” 3
. Kur’ân, takip eden ayette bu şekil körü körüne taklitçiliği, şöyle tasvir
etmektedir:
وَمَثَل الَّذِي ‏َن كَفَرُوا كَمَثَِل الَّذِي ي ‏َنْعِ‏ ‏ُق بَِا ‏َال يَسْمَ‏ ‏ُع إَِّال
ُ
دُعَاءً‏ وَنِدَاءً‏ صُم بُكْ‏ ‏ٌم
عُمْي فَهُ‏ ‏ْم ‏َال ي ‏َعْقِلُوَن
ٌ
“Küfre sapanların örneği çağırma ve bağırmadan başka bir şeyi duymayan
(duyduğu şeyin anlamını bilmeyen hayvan) a haykıranın örneği gibidir.
Onlar, sağırdırlar, dilsizdirler, kördürler. Bundan dolayı da onlar akıl erdir-
1 Zuhruf, 43/24
2
تُطِعْهُمَا
َ
“Eğer, onların ikisi (annen ve baban) hakkında bir
bilgin olmayan şeyi bana şirk koşman için, sana karşı çaba harcayacak olurlarsa, bu
durumda onlara itaat etme!”
3 Bakara, 2/170
وَإِنْ‏ جَاىَدَاَك عَلَى أَْن تُشْرَِك ‏ِب مَا لَيْس لَ‏ ‏َك بِِو عِلْ‏ ‏ٌم فََل